Κάθε τόπος έχει το δικό του σωζόμενο μερίδιο από την αρχαία ιστορία που φρόντισε να το προστατεύσει αλλά και να το προβάλλει μέσα σε ένα μικρό ή μεγάλο αρχαιολογικό μουσείο. Προφανώς, κάποια από αυτά τα μουσεία ξεχωρίζουν γιατί τα εκθέματά τους μας δίνουν μοναδικές πληροφορίες για τη ζωή και την κουλτούρα των αρχαίων Ελλήνων, γιατί αποτελούν τεκμήρια της ιστορίας, γιατί ανήκουν σε μεγάλους ήρωες και βασιλιάδες, γιατί έχουν συνδεθεί με μύθους και τραγωδίες και γιατί πολύ απλά είναι εξαιρετικά εντυπωσιακά.
Παρακάτω αναφέρουμε έξι αρχαιολογικά μουσεία που βρίσκονται εκτός Αττικής και που πραγματικά δεν πρέπει να χάσετε. Προφανώς μπορούν να προστεθούν και άλλα στη λίστα όπως αυτό των Μυκηνών, της Ρόδου, των Ιωαννίνων κ.ά.
Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
Αγαπημένο αρχαιολογικό μουσείο αυτό της Θεσσαλονίκης που κλείνει την ιστορία της αρχαίας Μακεδονίας από την Προϊστορική Εποχή έως την Ύστερη Αρχαιότητα. Χτίστηκε το 1962 σε σχέδια και αυτό του Πάτροκλου Καραντινού και είναι ανακηρυγμένο διατηρητέο μνημείο νεότερης κληρονομιάς, ως ένα από τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα του μοντερνισμού στην Ελλάδα. Το μάρμαρο και οι λιτές γραμμές είναι και εδώ το κύριο χαρακτηριστικό όπως και στο μουσείο του Ηρακλείου αλλά και σε αυτό της Ολυμπίας. Τα εκθέματά του προέρχονται από ολόκληρη τη Μακεδονία και από ανασκαφές που έχουν γίνει από το 1912 έως και σήμερα.
Το βλέμμα σας θα τραβήξει σίγουρα η συλλογή «Ο Χρυσός των Μακεδόνων» η οποία ανάμεσα σε κοσμήματα και άλλα, διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή χρυσών στεφανιών που συνόδευαν τους νεκρούς. Η Μακεδονία ήταν από αρχαιοτάτων χρόνων γνωστή για το χρυσό της, τόσο στον ποταμό Εχέδωρο, τον σημερινό Γαλλικό, όσο και στο Παγγαίο και το Δύσωρο όρος γεγονός που απαντά στο ερώτημα «γιατί τόσος χρυσός;». Απίστευτα εντυπωσιακός είναι και ο «Χάλκινος Κρατήρας του Δερβενίου» που απεικονίζει τον γάμο του Διονύσου με την Αριάδνη και έναν θίασο σατύρων και μαινάδων καθώς και ο «Πάπυρος του Δερβενίου», ο οποίος αποτέλεσε το 2015 την πρώτη ελληνική εγγραφή στην κατηγορία «Μνήμη του κόσμου» της UNESCO.
Πολυκεντρικό Μουσείο Αιγών -Βασιλικοί Τάφοι
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά μουσεία της χώρας είναι το Μουσείο Βασιλικών Τάφων Αιγών, καθώς μιλάμε για έναν «λόφο», ο οποίος σκεπάζει τα εκθέματα, δηλαδή τους βασιλικούς τάφους. Εξωτερικά έχει τη μορφή χωμάτινου τύμβου ενώ εσωτερικά είναι ένα υπόγειο μουσείο που διαθέτει όλα τα απαραίτητα ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου και κλιματισμού ώστε να εξασφαλίζονται οι απαραίτητες σταθερές συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας για να την προστασία των τοιχογραφιών και των τάφων. Εκτός από τους τάφους εκτίθενται και οι θησαυροί, οι οποίοι βρέθηκαν σε αυτούς όπως και το «Ηρώον», ένας μικρός ναός αφιερωμένος στον βασιλιά Φίλιππο Β’ των Μακεδόνων. Πρόκειται για ένα πολύ ιδιαίτερο και ατμοσφαιρικό μουσείο, κάτι που το νιώθετε από τα πρώτα κιόλας βήματα στην είσοδό του.
Τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα είναι η χρυσή λάρνακα με σκαλισμένο το μακεδονικό αστέρι που περιείχε τα οστά του βασιλιά Φιλίππου Β’, το εξαιρετικής δεξιοτεχνίας χρυσό στεφάνι βελανιδιάς που φορούσε ο νεκρός που αποτελείται από 313 φύλλα και 68 βελανίδια και ζυγίζει 714 γραμμάρια, η πανοπλία του και η ασπίδα του. Επίσης, εδώ εκτίθεται και η χρυσή λάρνακα με τα οστά της βασιλικής συζύγου μαζί μάλιστα με το πλουμιστό ύφασμα που τα τύλιγε. Σε μία από τις ενότητες θα θαυμάσετε τα ευρήματα από τον τάφο ΙΙΙ που πιθανολογείται ότι ανήκε στον γιο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της Ρωξάνης, τον Αλέξανδρο Δ΄, που δολοφονήθηκε από τον Κάσσανδρο το 310 π.Χ., όπως την ασημένια τεφροδόχο. Θα δείτε ακόμη κοσμήματα, ψηφιδωτά, αρχαία αντικείμενα όπως ένα εντυπωσιακό σκαλισμένο κρεβάτι ταφικού χαρακτήρα και πολλά πολλά ακόμα. Στην άλλη άκρη της πόλης βρίσκεται και το κεντρικό κτήριο του Πολυκεντρικού Μουσείου Αιγών που επίσης αξίζει την επίσκεψή σας.
Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου στεγάζεται σε ένα υπέροχο κτήριο σε σχέδια του Πάτροκλου Καραντινού, χαρακτηριστικό δείγμα μοντερνισμού του Μεσοπολέμου στην Ελλάδα βραβευμένο μάλιστα με έπαινο Bauhaus. Γραμμές λιτές, χώροι ανοιχτοί και ψηλοτάβανοι, σκάλες φαρδιές, ένας χώρος που αναπνέει. Κλείνει μέσα του σχεδόν 5.500 χρόνια ιστορίας της Κρήτης, από τη Νεολιθική Εποχή μέχρι τους Ρωμαϊκούς Χρόνους. Κάθε έκθεμα εδώ είναι μοναδικό, από το Δίσκο της Φαιστού, τα απολιθωμένα σύκα και ελιές που δίνουν σημαντικές πληροφορίες για τη διατροφή στην Κρήτη, τα μαγειρικά σκεύη που σε περιπτώσεις λίγο διαφέρουν από τα σημερινά και το σύστημα οινοποίησης. Επίσης, η μοναδική μινωική τέχνη σε διακοσμητικά και χρηστικά αγγεία, τα πολύχρωμα καμαραϊκά αγγεία, οι κούπες που είναι τόσο σύγχρονες, τα κοσμήματα με ένα από τα πιο εντυπωσιακά το χρυσό «Κόσμημα των Μελισσών» που βρέθηκε στα Μάλια, η μικροτεχνία αλλά και οι εξαιρετικές τοιχογραφίες στον πρώτο όροφο. Ακόμα και η ξύλινη μακέτα του ανακτόρου της Κνωσού στο ισόγειο τραβά την προσοχή με τη δαιδαλώδη αρχιτεκτονική του.
Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών
Στεγάζεται δίπλα ακριβώς από τον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών και από το πιο γνωστό μαντείο της αρχαιότητας και αυτό από μόνο του έχει τη σημασία του. Το πρώτο μουσείο που διέθετε δύο πτέρυγες, χτίστηκε σε σχέδια του Γάλλου αρχιτέκτονα το 1903 με χρήματα που δώρισε ο Ανδρέας Συγγρός, για να στεγάσει τα ευρήματα της ανασκαφής των Γάλλων, που είχε ξεκινήσει το 1892 ωστόσο μέσα στα χρόνια δέχθηκε πολλές αλλαγές με την τελευταία να ολοκληρώνεται το 1999. Να σημειώσουμε εδώ πως την ανακαίνιση του 1958 είχε αναλάβει ο Πάτροκλος Καραντινός. Το μουσείο λοιπόν, αφηγείται φυσικά την ιστορία του πιο φημισμένου μαντείου της εποχής καθώς και του ιερού του Απόλλωνα από τα προϊστορικά χρόνια, την εποχή της ακμής του έως την παρακμή του στα χρόνια της ύστερης αρχαιότητας.
Αν και πρέπει να παραδεχθούμε ότι στερείται αρχιτεκτονικής ομορφιάς εντός και εκτός, τα εκθέματά του σε κάνουν να το παραβλέπεις. Είναι εξάλλου, συνδεδεμένα με ιστορίες και γνωστούς μύθους και δίνουν εξαιρετικά σημαντικές πληροφορίες για τη ζωή των αρχαίων χρόνων. Οι συλλογές του περιλαμβάνουν κυρίως αρχιτεκτονικά γλυπτά, αγάλματα και αφιερώματα των πιστών στο ιερό. Θα σταθείτε στον περίφημο Ηνίοχο που είναι αριστοτεχνικά φτιαγμένος, στους τόσο αρμονικούς δίδυμους Κούρους, στην εντυπωσιακή σφίγγα των Ναξίων και στον επιβλητικό αργυρό ταύρο και ας είναι μισός, στον περίτεχνο ομφαλό που όμοιό του δύσκολα θα ξαναδείτε καθώς και στα έργα μικροτεχνίας.
Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας, σε σχέδια και αυτό του Πάτροκλου Καραντινού, είναι από τα σημαντικότερα της Ελλάδας και αυτό γιατί είναι συνδεδεμένο με τον τόπο γέννησης των Ολυμπιακών Αγώνων και φυσικά γιατί αφηγείται την ιστορία ενός από τα πιο σημαντικά ιερά αφιερωμένο στον Δία. Το μουσείο ολοκληρώνει την επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Ολυμπίας. Είναι σαν να μπαίνουν πολλά κομμάτια στη θέση τους. Θα βγείτε από τον αρχαιολογικό χώρο και θα περάσετε απέναντι παίρνοντας το μονοπάτι για το μουσείο ανάμεσα σε πλούσια φύση και με το κελάρυσμα του ποταμού Κλαδέου συντροφιά. Υπάρχει και μονοπάτι που σας βγάζει από τον οικισμό απευθείας στο μουσείο.
Οι συλλογές του περιλαμβάνουν εκθέματα από τα προϊστορικά έως και τα πρώτα χριστιανικά χρόνια με πιο διάσημη την έκθεση των γλυπτών και τη συλλογή χάλκινων αντικειμένων, που είναι η πλουσιότερη στον κόσμο και περιλαμβάνει όπλα, ειδώλια και άλλα αντικείμενα. Την παράσταση κλέβει το συγκλονιστικό άγαλμα της Νίκης του Παιωνίου με την φοβερή κίνηση, μάλιστα το δύσκολο έργο του στησίματος του αγάλματος έγινε από τον γνωστό γλύπτη Στέλιο Τριάντη, όπως επίσης και ο γλυπτός διάκοσμος του ναού του Δία και φυσικά ο ξακουστός Ερμής του Πραξιτέλη που αποτελεί την ιδανική εικόνα της κλασικής ομορφιάς και γλυπτικής. Το άγαλμα μάλιστα προστατεύεται με πρωτοποριακό αντισεισμικό σύστημα που έχει τοποθετηθεί στη βάση του. Άλλα εκθέματα που εντυπωσιάζουν είναι το αέτωμα του θησαυρού των Μεγαρέων και τα αντικείμενα της μεγάλης πηλοπλαστικής όπως το σύμπλεγμα Δία-Γανυμήδη.
Αρχαιολογικό Μουσείο Θήβας
Μόλις μια ώρα και κάτι μακριά από την Αθήνα το Αρχαιολογικό Μουσείο της Θήβας κρύβει μοναδικής αρχαιολογικής αξίας και ομορφιάς εκθέματα. Δίνει βήμα βήμα την ιστορία της Βοιωτίας από την Παλαιολιθική περίοδο έως και το τέλος της οθωμανικής κυριαρχίας με έμφαση στην εποχή του Χαλκού στην οποία άκμασαν τα μυκηναϊκά ανακτορικά κέντρα της Θήβας και του Ορχομενού. Η έκθεση ξεκινά με την ίδρυση της Θήβας και πριν περάσει στην αφήγηση της μεγάλης ιστορίας της Βοιωτίας, κάνει μια στάση στον ημίθεο Ηρακλή ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πόλη.
Στα πιο ενδιαφέροντα εκθέματα συμπεριλαμβάνονται οι μυκηναϊκές λάρνακες από την Τανάγρα με τον εντυπωσιακό ζωγραφικό διάκοσμο, οι αρχαϊκοί κούροι από το Πτώο, οι ανατολικοί σφραγιδοκύλινδροι της Ύστερης Εποχής του Χαλκού από το θηβαϊκό ανάκτορο, τα μυκηναϊκά κοσμήματα, τα καβειρικά αγγεία, ο μικρός φτερωτός έρωτας και τα κωδωνόσχημα ειδώλια. Στον εξωτερικό χώρο του μουσείου υπάρχει ο Μεσαιωνικός πύργος του 13ου αι. που ανήκε στον Νικόλαο Β΄ Σαιντ-Ομέρ, στην οικογένεια του οποίου είχε παραχωρηθεί ως προίκα από τους ηγεμόνες του Δουκάτου των Αθηνών η μισή πόλη της Θήβας. Σε στεγασμένο χώρο εκτός των αιθουσών του μουσείου θα δείτε τμήμα οικίας της 3ης χιλιετίας, τάφους του 17ου αι. π.Χ. και τη θεμελίωση του μυκηναϊκού τείχους της Καδμείας.
Διαβάστε ακόμα:
10 μοναδικά μουσεία σε ελληνικά νησιά
Έξι μουσεία στην Αττική για να επισκεφθείτε με τα παιδιά
Οι άγνωστοι αλλά μοναδικοί αρχαιολογικοί χώροι της ανατολικής Αττικής
