Στην ταινία «The Tunnel», ο Heino Ferch μαζί με με μια ομάδα φυγάδων από την πρώην Ανατολική Γερμανία αποφασίζουν να σκάψουν ένα τούνελ ακριβώς κάτω από το Τείχος του Βερολίνου, ώστε να βγάλουν από το Ανατολικό Βερολίνο συγγενείς και φίλους που δεν είχαν καταφέρει να φύγουν νωρίτερα προς τον δυτικό τομέα της πόλης. Όλα πηγαίνουν κατ’ ευχήν και η σκληρή παρέα δημιουργεί ένα τεράστιο τούνελ κάτω από την μύτη των Σοβιετικών και Ανατολικογερμανών στρατιωτών σώζοντας συγγενείς και φίλους. Ιστορίες σαν αυτή υπάρχουν πάρα πολλές στο Βερολίνο και ένα πρωτότυπο σκοτεινό μουσείο έχει αναλάβει να τις φέρει στο φως. Ο λόγος για το Berliner Unterwelten.
Λίγα χρόνια μετά την πτώση του Τείχους, η νεοσύστατη δημαρχία του ενωμένου πλέον Βερολίνου δεν ήξερε τι να κάνει με τα κρησφύγετα, τα bunkers και τα τούνελ που είχαν σκαφτεί κάτω από την πόλη στα σχεδόν 60 χρόνια πολιτικής αναταραχής. Χωρίς πολλή σκέψη προτάθηκε η δημιουργία ενός φορέα – μουσείου που θα διαχειριζόταν τους επισκέψιμους χώρους με στόχο να δείξει στους επισκέπτες και στις επόμενες γενιές την σκοτεινή ιστορία που βίωσε η πόλη. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε το Berlin Unterwelten παρέχοντας, αρχικά, οργανωμένες ξεναγήσεις στο bunker στον σταθμό Gesundbrunnen του Βερολίνου.
Αργότερα με τον καιρό, η θεματική του μουσείου επεκτάθηκε και σε άλλους τομείς, όπως η συντήρηση-αναστήλωση, η δημιουργία αρχείου σχετικά με το υπόγειο Βερολίνο και η παροχή σεμιναρίων ή δραστηριοτήτων για παιδιά. Η ανάπτυξη της πόλης στα χρόνια μετά την επανένωση των δύο Γερμανιών, βοήθησε το Berliner Unterwelten να αναπτύξει ένα δίκτυο οργανωμένων ξεναγήσεων σε τούνελ διαφυγής από την Ανατολική Γερμανία, υπόγειες αποθήκες πυρομαχικών και εγκαταλελειμμένα εργοστάσια ή ζυθοποιίες.
Σήμερα, το Berliner Unterwelten παρέχει τρία διαφορετικά είδη ξεναγήσεων ανάλογα με το κοινό (ατομικές, ομαδικές και special), ενώ κάθε κατηγορία περιλαμβάνει επτά διαφορετικές διαδρομές με επιλεγμένα θέματα από την σκοτεινή -και πάντα υπόγεια- ιστορία του Βερολίνου. Μάλιστα, για όσους και όσες βρίσκονται και δεν μπορούν να μεταβούν στο Βερολίνο, δίνεται η δυνατότητα για ψηφιακές ξεναγήσεις μέσω zoom σε ειδικά διαμορφωμένα σημεία, ώστε όλοι και όλες να μπορούν να συμμετάσχουν στην ανάδειξη της ιστορίας της πόλης.
Ίσως, όμως, η πιο εντυπωσιακή έκθεση που αξίζει να δείτε, αν βρεθείτε στην γερμανική πρωτεύουσα, είναι το «Hitler’s Plans for Berlin: The Myth of Germania – Vision and Crime». Η έκθεση αυτή είναι το διαμάντι στο στέμμα του Berliner Unterwelten, καθώς σας δίνει μια αρκετά καλή γεύση του σχεδίου του Χίτλερ για το Βερολίνο μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η μόνιμη έκθεση του μουσείου περιλαμβάνει σχέδια, μακέτες, έγγραφα και οτιδήποτε σχετίζεται με το αρχιτεκτονικό σχέδιο των Ναζί για ένα γκρίζο και τσιμεντένιο Βερολίνο που θα αναδείκνυε την άνοδο και την επικράτηση του εθνικοσοσιαλισμού στον κόσμο. Επειδή, όμως, η ιστορία είχε αντίθετη άποψη, το όλο αρχιτεκτονικό όραμα θάφτηκε για τα καλά σε ένα υγρό σκοτεινό δωμάτιο στο Gesundbrunnen και για χρόνια παρέμενε κλειδωμένο και μισοξεχασμένο μέχρι που αποφασίστηκε η μουσειακή αξιοποίησή του.
Μετά από πολυετείς εργασίες με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών και εκατοντάδων εθελοντών που ζητούσαν την ανάδειξη της ιστορίας της πόλης, η πρωτότυπη έκθεση οργανώθηκε και κατέστη πλήρως προσβάσιμη στο κοινό, ενώ κατά καιρούς πλαισιώνεται και από μικρότερες περιοδικές εκθέσεις που εστιάζουν σε κάποιο από τα θέματα από της κύριας. Ιδιαίτερα εντυπωσιακές είναι οι εκθέσεις με θέμα το μετρό του Βερολίνου, καθώς ως ένα από τα παλαιότερα συστήματα μετρό στην Ευρώπη έχει υποστεί όλες τις αλλαγές που βίωσε η πόλη στην διάρκεια της πολύπαθης ιστορίας της. Πριν επισκεφθείτε το Berliner Unterwelten, καλό είναι να κλείσετε τα εισιτήριά σας από το site του μουσείου και να διαλέξετε την διαδρομή που σας ενδιαφέρει, ώστε να μην πετύχετε συνωστισμό ή εξάντληση των εισιτηρίων.
Διαβάστε ακόμα:
Wismar, το όμορφο λιμάνι της Γερμανίας
Νυρεμβέργη: H πόλη-κόσμημα της Βαυαρίας
