Το πάντα ανήσυχο και πρωτοποριακό μουσείο Victoria and Albet, που δεσπόζει στο South Kensigton, δεν αρκείται ποτέ στα περισσότερα από ένα εκατομμύριο, μόνιμα εκθέματά του. Και έτσι, στα πλαίσια των εξαιρετικών περιοδικών εκθέσεων που διοργανώνει, μας φέρνει αυτά τα Χριστούγεννα τη λάμψη των πολυτελών, όσο και σπάνιων, αντικειμένων του σημαντικότερου τεχνίτη στην ιστορία της χρυσοχοΐας, ο οποίες με τις ευφάνταστες δημιουργίες του στόλισε παλάτια, ανάκτορα κι αυτοκρατορικές επαύλεις.
Δεν είναι άλλος από τον Peter Carl Fabergé, τον Ρώσο χρυσοχόο του οποίου τα περίφημα Αυτοκρατορικά Πασχαλινά αυγά, κατασκευασμένα από πολύτιμα μέταλλα και στολισμένα με σπάνια πετράδια περίτεχνων κοπών, έχουν αποτελέσει αντικείμενο πόθου για γαλαζοαίματους και κοινούς θνητούς κι έχουν θαμπώσει τσάρους, βασιλείς και αυτοκράτορες.
Η ιστορία του, μαζί φυσικά με αρκετά από τα εκθαμβωτικά δημιουργήματά του, ταξίδεψε από την Αγία Πετρούπολη στο Λονδίνο, σε μια έκθεση που, μεταξύ άλλων πτυχών, διερευνά τη σχέση του εργαστηρίου Fabergé με τη βασιλική αυλή της Μεγάλης Βρετανίας και τη βρετανική αριστοκρατία. Μία σχέση που αποδεικνύεται, άλλωστε, και από το μοναδικό εκτός Ρωσίας κατάστημα Fabergé που άνοιξε το 1903 στην πιο χλιδάτη εμπορική οδό του Λονδίνου, στο νούμερο 173 της Bond street. Το πλούσιο φωτογραφικό υλικό που παρουσιάζεται ταυτόχρονα με πάνω από 200 αντικείμενα, προερχόμενα από τα Μουσεία του Κρεμλίνου, αλλά και μεγάλες ιδιωτικές συλλογές, ανάμεσα τους και η βρετανική βασιλική συλλογή της Ελισάβετ Β΄, μάς συστήνει, καταρχήν, τον γαλλικής καταγωγής, γεννημένο στην Αγία Πετρούπολη το 1846, χρυσοχόο που έμελλε να γίνει διεθνές σύμβολο της Ρωσικής καλλιτεχνικής δεξιοτεχνίας, κομψότητας και πολυτέλειας.
Το πρώτο μέρος της έκθεσης ρίχνει φως στη σχέση του εργαστηρίου Fabergé με την Αυλή των τσάρων, ιδιαίτερα με την αυτοκρατορική οικογένεια των Ρομανόφ, καθώς το πρώτο αυτοκρατορικό αυγό που κατασκευάστηκε ήταν παραγγελία του τσάρου Αλέξανδρου Γ’ για τη σύζυγό του Μαρία Φιοντόροβα. Την παράδοση συνέχισε και ο Νικόλαος Β΄ με δύο παραγγελίες το χρόνο. Υπό την προστασία της τσαρικής αυτοκρατορίας η επιχείρηση Fabergé άνθισε και το αδιαμφισβήτητο ταλέντο του Peter Carl έκανε το όνομά του συνώνυμο με μοναδικά διακοσμητικά αντικείμενα που πλέον αποτελούν μικρούς θησαυρούς αμύθητης αξίας.
Ωστόσο, ο τομέας στον οποίο εστιάζει η ενδιαφέρουσα έκθεση που άνοιξε το Νοέμβριο στο V&A, είναι η σχετικά άγνωστη σχέση των ρωσικών εργαστηρίων της επιχείρησης με τη Βρετανία. Με στενούς δεσμούς ανάμεσα στην αυτοκρατορική τσαρική και τη βασιλική βρετανική αυλή και με το Λονδίνο ήδη καθιερωμένο ως παγκόσμια εμπορική πρωτεύουσα, η επιλογή της συγκεκριμένης πόλης ως τοποθεσίας του πρώτου εκτός Ρωσίας καταστήματος ήταν ευνόητη. Η διεθνής, πάμπλουτη πελατεία του περιελάβανε επιχειρηματίες, αριστοκράτες, νεόπλουτους της εποχής, μαχαραγιάδες, εξόριστους Ρώσους δούκες και φυσικά μέλη της βασιλικής οικογένειας. Όλοι τους συγκεντρώνονταν στο κατάστημα της Bond St για να παραγγείλουν μοναδικά αντικείμενα ανυπέρβλητης αισθητικής. Εκτίθεται, για παράδειγμα, το σημειωματάριο που έκανε δώρο τα Χριστούγεννα του 1896 ο τσάρος στη βασίλισσα Βικτώρια, αγαλματίδια ζώων, ένα κουτί πούρων από νεφρίτη όπου απεικονίζεται το βρετανικό κοινοβούλιο κι ένας ασημένιος κόφτης πούρων σε σχήμα ψαριού. Ξεχωρίζει ένα τριαντάφυλλο από σμάλτο με φύλλα από νεφρίτη σε κρυστάλλινο βάζο που παρουσιάστηκε ως δώρο στον βασιλιά Γεώργιο Ε΄ την ημέρα της στέψης του και μία υπέροχη art-nouveau ταμπακέρα σε έντονο μπλε χρώμα, στολισμένη με ένα διαμαντένιο φίδι.
Κι αν η ιστορία της επιχείρησης Fabergé, αλλά και του λονδρέζικου υποκαταστήματος της, κλείνει με άδοξο τρόπο το 1917 αφού η Ρωσική Επανάσταση απαγόρευσε την κατασκευής πολύτιμων αντικειμένων, αφήνοντας μια πικρή αίσθηση στον επισκέπτη, αυτή σύντομα μετατρέπεται σε δέος στο τελευταίο μέρος της έκθεσης. Εκεί θαμπώνουν με τη λάμψη τους κάποια από τα πιο εντυπωσιακά Πασχαλινά αυγά που έχουν κατασκευαστεί ποτέ. Ανάμεσά τους,αυτό με τις κιονοστοιχίες του 1909, το χειμερινό αυγό του 1912 στολισμένο με χιονονιφάδες, μια μινιατούρα αυγό-κύκνος του 1905 και το θεαματικό αυγό της Τριακοσιετίας των Ρομανόφ του 1913.
Αν μη τι άλλο, το εκθαμβωτικό αυτό φινάλε αποδεικνύει ότι ο θαυμασμός και η έλξη, που προκαλούν ως τις μέρες μας τα μυθικά αυτά αντικείμενα, αποτελούν την παρακαταθήκη ενός οίκου, ο οποίος ταύτισε το όνομά του με τη λάμψη, την άριστη τεχνική και την πολυτέλεια.
