Οι εκκλησίες των Χανίων

Μονή Γουβερνέτου

Έχοντας ιδρυθεί μεταξύ 1537 και 1548, η Μονή Γουβερνέτου βρίσκεται πολύ κοντά στην μονή Αγίας Τριάδας Τζαγκαρόλων και παρά τις συνεχείς εκτεταμένες καταστροφές που έχει υποστεί στην διάρκεια της ιστορίας της, συνέχισε να κατοικείται και να λειτουργεί. Παρά τον έντονο φρουριακό της χαρακτήρα που διασώζεται σε πολύ μικρό βαθμό, η μονή είναι επηρεασμένη από τον μανιερισμό διαθέτοντας σπάνιες και πρωτότυπες γλύπτες μορφές που δεν συναντώνται σε άλλα αντίστοιχα μνημεία, ενώ σε πολύ κοντινή απόσταση βρίσκεται και η μονή Καθολικού που σχετίζεται με τον Άγιο Ιωάννη τον Ερημίτη.

Ροτόντα του Μιχαήλ Αρχαγγέλου στο Κολυμπάρι

Ως ο πιο ιδιόμορφος παλαιοχριστιανικός ναός -βαπτιστήριο του 6ου αιώνα π.Χ. και ένα από τα πιο ιδιαίτερα μνημεία της Δυτικής Κρήτης, ο ιερός ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου στην Επισκοπή είναι γνωστός και ως Ροτόντα λόγω του σπάνιου αρχιτεκτονικού ρυθμού του. Χωρισμένος σε διαμερίσματα που επικοινωνούν με τον κεντρικό κυκλικό χώρο, ο ναός ξεχωρίζει για την χτιστή Αγία Τράπεζα και τις ιδιαίτερες κολυμπήθρες του σε σχήμα σταυρού. Διακοσμημένος με τοιχογραφίες που χρονολογούνται από την εποχή της Εικονομαχίας μέχρι τον 14ο αιώνα, ο ναός έπαιξε ρόλο και στην Επανάσταση του 1821, ενώ με αφορμή την Πανορθόδοξη Σύνοδο αποκαταστάθηκε πλήρως το 2015.

Μονή Αγίου Ιωάννη ή Μονή Καθολικού

To «Καθολικό», που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τη -και ανήκει στη- Μονή Γουβερνέτου και είναι περίπου είκοσι χιλιόμετρα από το κέντρο των Χανίων, σχετίζεται με τον Άγιο Ιωάννη τον Ερημίτη και αποτελεί τον χώρο εκκλησιασμού για τους ασκητές της περιοχής, όπως μαρτυρά και η ονομασία του. Ο ιδιαίτερος ναός, χτισμένος από λαξευτή πέτρα μέσα σε σπηλιά, προσφέρει μοναδική αίσθηση απομόνωσης και πνευματικής περισυλλογής. Η αυλή μπροστά από τον ναό στηρίζεται σε θόλους, ενώ γύρω στο 1600 μ.Χ., ο Ιερεμίας Τζαγκαρόλος πραγματοποίησε σημαντικές αλλαγές, περιλαμβανομένης της κατασκευής γέφυρας που ενώνει τον ναό με την απέναντι πλευρά, προσδίδοντάς του την εντυπωσιακή μορφή που διατηρεί μέχρι σήμερα.

Μονή Γωνιάς (Κολυμπάρι)

Η Μονή Γωνιάς, κοντά στο Κολυμπάρι, είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο καλά διατηρημένα μοναστήρια της Κρήτης. Χτισμένη μεταξύ 1618-1637, έχει φρουριακή μορφή και τρίκογχο Καθολικό, αφιερωμένο στην Οδηγήτρια. Η μονή γνώρισε άνθιση κατά την Ενετοκρατία, ενώ κατά την τουρκική κατάκτηση υπέστη λεηλασίες. Το μουσείο της φιλοξενεί πολύτιμες εικόνες και χειρόγραφα, όπως την εικόνα της Σταύρωσης, του Αγίου Νικολάου (1637), και τη Μεταμόρφωση (15ος αι.). Το μοναστήρι υπήρξε πόλος έλξης για ασκητές και διατήρησε την πολιτιστική κληρονομιά του παρά τις καταστροφές. Μέσα στο μοναστήρι υπάρχει το Εκκλησιαστικό Μουσείο το οποίο περιλαμβάνει πολύτιμες θρησκευτικές συλλογές.

Μονή Χρυσοσκαλίτισσας

Η Μονή Χρυσοσκαλίτισσας, κτισμένη πάνω σε βράχο με θέα στο Λιβυκό Πέλαγος, βρίσκεται κοντά στο διάσημο Ελαφονήσι. Η ονομασία της προέρχεται από το θρυλικό «χρυσό σκαλοπάτι» που λέγεται ότι βλέπουν μόνο οι αληθινά πιστοί. Ο ναός, που χτίστηκε το 1894, αντικατέστησε τον αρχικό σπηλαιώδη ναό. Στο καθολικό φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου, χρονολογούμενη στο 17ο αιώνα, ενώ η Μονή διαθέτει εκκλησιαστικό και λαογραφικό μουσείο. Η Μονή είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και γιορτάζει κάθε Δεκαπενταύγουστο, προσελκύοντας πλήθη πιστών. Η λιτή ομορφιά της και το ειδυλλιακό περιβάλλον την καθιστούν ιδανικό προορισμό για περισυλλογή και δέος.

Μονή Χρυσοπηγής

Η Ιερά Μονή Χρυσοπηγής, κοντά στα Χανιά, ιδρύθηκε τον 16ο αιώνα από τον Ιωάννη Χαρτοφύλακα και αφιερώθηκε στην Παναγία Ζωοδόχο Πηγή. Κατά τη Βενετοκρατία υπήρξε σημαντικό πνευματικό κέντρο. Ανακαινίστηκε το 1848 καθώς είχε υποστεί αρκετές φθορές κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, χρησιμοποιήθηκε από τους Γερμανούς, οι οποίοι κατέστρεψαν τμήματά της. Το 1976 μετατράπηκε σε γυναικείο μοναστήρι, με τις μοναχές να αναστηλώνουν τη Μονή και να προάγουν την παράδοση. Σήμερα οι μοναχές ασχολούνται με τέχνες, παραγωγή βιολογικών προϊόντων και κοινωνικές δράσεις. Στη Μονή λειτουργούν Εκκλησιαστικό και Λαογραφικό Μουσείο.

Μονή Αγίας Κυριακής

Η Μονή της Αγίας Κυριακής βρίσκεται κοντά στο Βαρύπετρο, σε μια πανέμορφη περιοχή με προστατευμένο δάσος και μικρό φαράγγι. Το μοναστήρι, που ήταν ερειπωμένο έως το 1992, αναστηλώθηκε και αποτελεί σήμερα ένα ζωντανό και ιστορικό σύνολο. Ο ναός της μονής είναι μονόκλιτος και αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, ενώ εορτάζει και την Αγία Κυριακή. Το μοναστήρι φιλοξενεί το Κέντρο Ορθοδοξίας και Οικολογίας της Μονής Χρυσοπηγής, όπου υλοποιούνται περιβαλλοντικά προγράμματα. Αξιοθέατο είναι το αναστηλωμένο ελαιοτριβείο του 16ου αιώνα, το οποίο σήμερα χρησιμοποιείται ως τράπεζα των μοναχών. Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, η μονή αποτέλεσε καταφύγιο επαναστατών και το 1866 φιλοξένησε τη σημαντική Παγκρήτια Συνέλευση για την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.

Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος

Πάνω σε έναν βραχώδη λόφο, στην περιοχή της μονής Αγίας Κυριακής, κοντά στα ερείπια του βυζαντινού κάστρου «Κάστελλος» βρίσκεται ένα σύνολο από μοναστικά κτίσματα, σε απόλυτη αρμονία με το πανέμορφο φυσικό τοπίο του νομού Χανίων. Ανάμεσα σε αυτά, η μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, η οποία εγκαινιάστηκε από τον Οικονομικό Πατριάρχη τον Σεπτέμβριο του 2012. Κάθε χρόνο, στις 6 Αυγούστου, στην επίσημη γιορτή της Μεταμορφώσεως, στη μονή λαμβάνουν χώρα μεγάλοι εορτασμοί προς τιμήν αυτής της σημαντικής ημέρας για την Ορθόδοξη Εκκλησία.

Μονή Αγίου Γεωργίου στο Καρύδι

Η Μονή Αγίου Γεωργίου στο Καρύδι, αποτελεί μοναδικό δείγμα λαϊκής αρχιτεκτονικής στα Χανιά. Μετά από χρόνια εγκατάλειψης, αναστηλώθηκε το 1996 και λειτουργεί ξανά. Ξεχωρίζει για το εντυπωσιακό ελαιοτριβείο με 12 καμάρες και τέσσερις ελαιόμυλους, που μαρτυρά τις μεγάλες ποσότητες ελαιολάδου που παράγονταν στην περιοχή. Η μονή ιδρύθηκε από μοναχούς της Αγίας Τριάδας Τζαγκαρόλων, μετά την παραχώρηση της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου από τους κατοίκους που υπέφεραν από τον οθωμανικό ζυγό και τη βαριά φορολογία. Σταδιακά, απέκτησε μεγάλη περιουσία χάρη σε δωρεές, ακόμα και από Τούρκους, που τιμούσαν τον Άγιο. Σήμερα, η Μονή αποτελεί πολιτιστικό και θρησκευτικό ορόσημο της περιοχής.

Μητρόπολη Χανίων (Τριμάρτυρη)

Ονομάζεται Τριμάρτυρη λόγω του ότι είναι τρίκλιτη βασιλική, το κάθε ένα από τα τρία κλίτη έχει διαφορετική αφιέρωση: το κεντρικό κλίτος είναι αφιερωμένο στα Εισόδια της Θεοτόκου, το βόρειο στον Άγιο Νικόλαο και το νότιο στους Τρεις Ιεράρχες. Ο καθεδρικός ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου, γνωστός και ως Μητρόπολη Χανίων, βρίσκεται στην οδό Χάληδων, στο κέντρο της παλιάς πόλης. Χτίστηκε στη θέση παλαιότερου ναού του 14ου αιώνα και κατά την Τουρκοκρατία μετατράπηκε σε σαπωνοποιείο, με το καμπαναριό να αντικαθιστά το καζάνι όπου βράζονταν τα υλικά για το σαπούνι. Ο ναός, σε μορφή τρίκλιτης βασιλικής, φέρει το όνομα Τριμάρτυρη και κοσμείται με αγιογραφίες. Η Μητρόπολη γιορτάζει στις 21 Νοεμβρίου, ημέρα των Εισοδίων της Θεοτόκου.

Ναός των Αγίων Αναργύρων

Ο Ναός των Αγίων Αναργύρων, χρονολογούμενος από τον 13ο αιώνα, είναι ένας από τους λίγους ναούς των Χανίων που παρέμεινε χριστιανικός κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και χρησιμοποιήθηκε ως καθεδρικός μέχρι το 1859. Βρίσκεται στην παλαιά χριστιανική συνοικία των Χανίων. Ο ναός είναι τρίκλιτος, με το βόρειο κλίτος αφιερωμένο στους Αγίους Αναργύρους, το νότιο στον Άγιο Χαράλαμπο και το μεσαίο στον Άγιο Αρτέμιο. Στο ναό βρίσκονται δύο σημαντικές εικόνες: η Κοίμηση της Θεοτόκου, έργο της σχολής Δαμασκηνού, και η Δευτέρα Παρουσία, από την εποχή της Ενετοκρατίας.

Ναός του Αγίου Νικολάου

Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου θεωρείται μία από τις ομορφότερες της Κρήτης και βρίσκεται στην πλατεία της Σπλάντζιας των Χανίων. Χτίστηκε γύρω στα 1320 και κατά την Τουρκοκρατία μετατράπηκε σε τζαμί, οπότε ανεγέρθηκε ο εντυπωσιακός μιναρές, ύψους περίπου 34 μέτρων, ο οποίος διατηρείται έως σήμερα αλλά χωρίς το κωνικό στέγαστρο. Σήμερα, είναι ο μόνος ναός στην Ελλάδα που διαθέτει καμπαναριό και μιναρέ.

Διαβάστε ακόμα:

Λίμνη Κουρνά, Σηρικαριανό Φαράγγι, Κομολίθοι -3 τοπία μοναδικά τοπία στα Χανιά

City Break στα Χανιά: Ατμοσφαιρικές βόλτες στο Ενετικό Λιμάνι και στα γραφικά στενά

Τα χωριά του Αποκόρωνα στα Χανιά