Η ιστορία ξεκινά το 1204 μ.Χ., όταν οι Σταυροφόροι της Δ’ Σταυροφορίας καταλαμβάνουν και λεηλατούν την Κωνσταντινούπολη, πρωτεύουσα του Βυζαντίου. Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία διαμελίζεται και μικρά ελληνικά και λατινικά κρατίδια σχηματίζονται στην επικράτειά της. Το 1207, ένας δραστήριος και μαχητικός ευγενής από τη Βενετία, ο Μάρκος Σανούδος, κυριεύει τη Νάξο και μία σειρά από γειτονικά νησιά, και ιδρύει το Δουκάτο του Αιγαίου Πελάγους με πρωτεύουσα τη Νάξο. Το Δουκάτο, για τρεισήμισι σχεδόν αιώνες, θα αποτελέσει μια ανεξάρτητη λατινική ηγεμονία, στην καρδιά του Αιγαίου πελάγους και θα καθορίσει τη φυσιογνωμία, τον πολιτισμό, την αρχιτεκτονική και την ιστορία του νησιού.
Ο Σανούδος έφτασε στο νησί, φέρνοντας μαζί του τους αυλικούς του, στους οποίους μοίρασε εκτάσεις γης, σε όλη της επικράτεια της Νάξου. Μέσα σε αυτά τα κτήματα, σταδιακά, οι Βενετοί άρχοντες έχτισαν τις κύριες κατοικίες τους ή τα εξοχικά τους και κληροδότησαν στο νησί μία σειρά από εντυπωσιακούς πύργους. Ο φόβος των πειρατών αλλά και οι συχνές συγκρούσεις μεταξύ των μικροηγεμόνων, είχαν ως αποτέλεσμα και τα μοναστήρια που χτίζονται στο νησί, να έχουν οχυρωματικό χαρακτήρα και να αποτελούν ουσιαστικά εντυπωσιακά πυργομονάστηρα, που εντυπωσιάζουν και εκπλήσσουν σήμερα τον ταξιδιώτη του νησιού.
Ακόμη και πύργοι ή μοναστήρια που χτίστηκαν αργότερα, επηρεάστηκαν στην όψη, την αρχιτεκτονική τους και την οργάνωση των χώρων τους από τη σπουδαία ενετική κληρονομιά. Σήμερα, κάποιοι από τους πύργους και τα πυργομονάστηρα της Νάξου είναι επισκέψιμα και αποτελούν μία από τις πιο σπάνιες εμπειρίες που μπορεί να απολαύσει ένα ταξιδιώτης στην καρδιά των Κυκλάδων.
Πύργος της Αγιάς. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Νάξου και χρονολογείται τον 17ο αιώνα. Ο χρόνος δυστυχώς έκανε μεγάλος καταστροφές πάνω του, αλλά σε συνδυασμό με το μοναστηράκι της Αγιάς Παναγιάς, που βρίσκεται λίγο πιο κάτω, σε μια καταπράσινη ρεματιά, αποτελεί μία σπάνια εμπειρία.
Πύργος των Crispi – Γλέζου ή της Απεραθίτισσας στο Κάστρο της Χώρας. Χτίστηκε τον 15ο αιώνα και η είσοδός του βρίσκεται στο εσωτερικό του Κάστρου, μετά την Τρανή Πόρτα. Σήμερα, στεγάζει το Βυζαντινό Μουσείο της Νάξου και εκτός από τα εκθέματα διαθέτει μοναδική θέα στο λιμάνι του νησιού και στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου.
Πύργος του Μπαζαίου ή Μοναστήρι του Τίμιου Σταυρού στο Σαγκρί. Χτισμένος γύρω στα 1600, πήρε τη σημερινή του μορφή ύστερα από αλλεπάλληλες οχυρώσεις. Μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα λειτουργούσε ως μοναστήρι, ενώ σήμερα λειτουργεί ως πολιτιστικό κέντρο. Ο ακούραστος Μάριος Μπαζαίος έχει δημιουργήσει ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά φεστιβάλ του καλοκαιριού. Για περισσότερες από δύο δεκαετίες, φιλοξενεί στους χώρους του Πύργου, κάθε χρόνο μια διαφορετική έκθεση εικαστικών, ενώ η αυλή του πύργου, ζωντανεύει τις ζεστές καλοκαιρινές βραδιές με συναυλίες, θέατρο και αληθινό πολιτισμό.
Πύργος του Δελλαρόκα στο Κουρουνοχώρι. Ένας από τους παλιότερους πύργους της Νάξου, που χρονολογείται από τον 14ο αιώνα και ο μοναδικός πύργος στον οποίο μπορείτε να μείνετε, μιας και διατίθεται από τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Ο πύργος άλλαξε πολλές φορές χέρια και είναι γνωστό ότι το 1833 φιλοξενήθηκε εδώ ο βασιλιάς Όθωνας που επισκέφθηκε το νησί. Εντυπωσιακό το εσωτερικό του, καθώς και το σπάνιο μαρμάρινο τραπέζι στην είσοδο του πύργου, που φέρει ημερομηνία 1727 και την όνομα του τότε ιδιοκτήτη.
Πύργος Μαρκοπολίτη – Παπαδάκου. Στον μικροσκοπικό οικισμό Ακάδημοι, δίπλα στο Χαλκί, όπου κάθε συνειδητοποιημένος ταξιδιώτης αξίζει να επισκεφθεί, υπάρχει ο Πύργος του Μαρκοπολίτη – Παπαδάκου. Χτίστηκε το 1776, όπως μαρτυρεί εντοιχισμένη επιγραφή κάτω από το οικόσημο του. Άνηκε στον Μάρκο Πολίτη και είναι από τους λίγους πύργους που είχαν χτιστεί από ορθόδοξο. Ο Μάρκος Πολίτης ή Μαρκοπολίτης υπήρξε ηγετική μορφή των εξεγέρσεων εναντίον των Τούρκων και κυρίως εναντίον των άλλων φεουδαρχών του νησιού και τελικά εξορίστηκε στην Μυτιλήνη όπου τον κρέμασαν οι Τούρκοι το 1802. Σήμερα, ανήκει στην οικογένεια Παπαδάκου.
Πυργομονάστηρο του Φωτοδότη Χριστού στο Δανακό. Σε ένα από τα πιο συγκλονιστικά σημεία του νησιού, χτίστηκε τη βυζαντινή περίοδο και πήρε τη σημερινή του μορφή με οχυρώσεις κατά τον 15ο αιώνα. Ο θρύλος θέλει το μοναστήρι να χτίζεται από μια βυζαντινή πριγκίπισσα που σώθηκε από μία τρομακτική καταιγίδα και μόνασε, ως τάμα. Αν βρεθείτε στο Πυργομονάστηρο στις 6 Αυγούστου, του Σωτήρος Χριστού, θα απολαύσετε ένα πανέμορφο πανηγύρι.
Πύργος – Μονή της Υψηλοτέρας στη Γαλήνη. Ορθόδοξο μοναστήρι, χτισμένο τον 17ο αιώνα. Πρόκειται για ισχυρό φρούριο, εξοπλισμένο με πολεμίστρες, επάλξεις και ζεματίστρα, καθώς αποτελούσε καταφύγιο κατά τη διάρκεια των πειρατικών επιδρομών στο νησί.
Πύργος του Μπελώνια στο Γαλανάδο. Δίπλα ακριβώς από τον κεντρικό δρόμο που οδηγεί από το Γαλανάδο στη Βίβλο, χτισμένος πριν από το 1610, σκέκει αγέρωχος ένας από τους παλαιότερους πύργους της Νάξου. Στο προαύλιό του διατηρείται δίκλιτος ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, όπου το ένα κλίτος είναι ορθόδοξο και το άλλο καθολικό.
Διαβάστε ακόμα:
H άλλη Νάξος -Μια διαδρομή μέσα από γραφικούς οικισμούς
