Αν υπάρχει ένα στοιχείο που καταφέρνει να φέρει κοντά ανθρώπους από κάθε έθνος και γωνιά της γης, μια κοινή γλώσσα, ένας κώδικας επικοινωνίας αντιληπτός και ανοιχτός προς όλους, αυτός δεν είναι άλλος από την τέχνη. Ο πολιτισμός σε κάθε του μορφή αποτελεί ένα σπουδαίο μέσο επικοινωνίας που ανοίγει διάλογο ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, το δημιουργό και το κοινό, μεταξύ όσων εκτίθενται στα ίδιο καλλιτεχνικό ερέθισμα, κι ας μην έχουν τίποτα κοινό μεταξύ τους.
Η τέχνη αναμφίβολα χτίζει γέφυρες κι αυτό γίνεται ιδιαίτερα αντιληπτό κάθε φορά που επισκεπτόμαστε ένα μουσείο, μια γκαλερί, έναν οποιοδήποτε χώρο πολιτιστικής έκφρασης, κάθε φορά που ένα εικαστικό γεγονός ταξιδεύει από χώρα σε χώρα και κάθε φορά που διοργανώνεται κάποια έκθεση με τη συγκέντρωση έργων από διάφορα κορυφαία πολιτιστικά ιδρύματα και θεσμούς.
Ένα τέτοιο μονοπάτι ενώνει αυτή την περίοδο δύο από τα σημαντικότερα πολιτιστικά ιδρύματα της Ευρώπης, που τις συλλογές τους απαρτίζουν τα πιο βαρυσήμαντα ονόματα στον τομέα της ζωγραφικής και στις οποίες περιλαμβάνονται αριστουργήματα των σημαντικότερων καλλιτεχνικών ρευμάτων.
Το δικό μας Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή από τη μια, βασισμένο στο όραμα και το αλάνθαστο καλλιτεχνικό αισθητήριο του ζεύγους Γουλανδρή, στεγάζει μία από τις σημαντικότερες ιδιωτικές συλλογές που δημιουργήθηκαν κατά το δεύτερο ήμισυ του 20ού αιώνα. Στα έργα τέχνης που συνέλεγαν με φροντίδα, υπομονή, πραγματική αφοσίωση και απώτερο στόχο κάποια μέρα την παρουσίασή τους στο μουσείο που είχαν κατά νου, περιλαμβάνονται σπάνιες δημιουργίες μεγάλων ονομάτων που σημάδεψαν τον 19ο και 20ο αιώνα, όπως Cézanne, van Vogh, Gauguin, Monet, Miró, Klee, Giacometti, Degas, Rodin, Toulouse Lautrec, Picasso, Bacon, Pollock, Lichtenstein, Chagall και Botero καθώς και έργα σημαντικών νεότερων και σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, όπως Παρθένης, Μπουζιάνης, Βασιλείου, Χατζηκυριάκος Γκίκας, Τσαρούχης, Μόραλης, Τέτσης, Στάμος, Takis και Chryssa μεταξύ άλλων.
H θεαματική Εθνική Πινακοθήκη της Βρετανίας– National Gallery, από την άλλη, που δεσπόζει στην καρδιά του Λονδίνου, την πλατεία Trafalgar Square, αποτελεί τον απόλυτο προορισμό για τους λάτρεις της ζωγραφικής, αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι χρησιμοποιώντας τους εξαιρετικά κατατοπιστικούς οδηγούς audio guides, χρειάζονται δύο ολόκληρες μέρες για να δει με λεπτομέρεια και να ακούσει τις πληροφορίες για καθένα από τα 2.300 έργα της. Κατανεμημένη σε 4 πτέρυγες και ακολουθώντας χρονολογική σειρά, η τεράστια συλλογή της μας μεταφέρει από την πρώιμη Αναγέννηση στον 19ο αιώνα, με κορυφαία έργα των Ιταλών Tiziano, Bellini, Michelangelo, Canaletto, Raffaello, Caravaggio, Da Vinci και Botticelli, των Φλαμανδών van Dyck, van Eyck και Rubens, των Ολλανδών Vermeer, Rembrandt και van Gogh, των Γάλλων Cézanne, Seurat, Degas και Monet, των Βρετανών Gainsborough,Turner και Constable, αλλά και έργα των Holbein και Velázquez μεταξύ πολλών άλλων.
Πρόκειται πραγματικά για μια από τις πιο σημαντικές και εντυπωσιακές πινακοθήκες παγκοσμίως, η οποία φέτος γιορτάζει τα 200 χρόνια από την ίδρυσή της, που βασίστηκε επίσης σε μια ιδιωτική συλλογή, αυτή του του τραπεζίτη John Julius Angerstein. Ένα από τα events στα πλαίσια των 200στών γενεθλίων είναι και η συναρπαστική έκθεση με τίτλο «Van Gogh: Poets and Lovers», ανοιχτή στο κοινό από τις 14 Σεπτεμβρίου 2024 έως τις 29 Ιανουαρίου 2025.
Το εντυπωσιακό εικαστικό γεγονός μυεί τον επισκέπτη στο ονειρικό σύμπαν του σπουδαίου Ολλανδού ζωγράφου με τις βαθιές ευαισθησίες, την ξεχωριστή τεχνική και την τεράστια επιρροή στην τέχνη: τον καλεί να σεργιανίσει με ένα ερωτευμένο ζευγάρι κάτω από έναστρο ουρανό, να παρατηρήσει πώς τα κυπαρίσσια κινούνται με τον άνεμο σε ένα συννεφιασμένο αυτή τη φορά σκηνικό, να περπατήσει για λίγο στο αγαπημένο πάρκο του Van Gogh, τον λεγόμενο «Κήπο των ποιητών» ή να ξαποστάσει κάτω από ένα σκιερό δέντρο στο Saint-Rémy. Κι όλα αυτά, χάρη στη συγκέντρωση μερικών από τους πλέον γνωστούς κι αξιοθαύμαστους πίνακες του Van Gogh, κάποιοι από τους οποίους μάλιστα σπάνια παρουσιάζονται στο κοινό.
Τα 61 συνολικά έργα του Van Gogh – πίνακες και σχέδια- που παρουσιάζονται στο φιλότεχνο κοινό στο Λονδίνο, προέρχονται από τη συνεργασία της National Gallery με κάποια από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, όπως μεταξύ άλλων το Μουσείο Van Gogh και το Rijksmuseum στο Άμστερνταμ, το Metropolitan Museum of Art στη Νέα Υόρκη, το Musée d’Orsay στο Παρίσι, το Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο, το Μουσείο Kröller-Müller στο Otterlo, το Philadelphia Museum of Art και πολλά άλλα. Κι εδώ ακριβώς υπεισέρχεται και η συνδρομή του Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή που για την πραγματοποίηση αυτής της επετειακής έκθεσης, δανείζει δύο έργα του Van Gogh από τη δική του συλλογή, τη «Νεκρή Φύση με καφετιέρα» και «Τα Αλυσκάν».
Παράλληλα, η National Gallery δανείζει στο Ίδρυμα δυο μοναδικά έργα από τη Συλλογή της, τα οποία το ελληνικό κοινό έχει την ευκαιρία να θαυμάσει στον πρώτο όροφο της μόνιμης Συλλογής έως και τον Ιανουάριο του 2025. Πρόκειται για τη «Νεκρή φύση με ανθοδοχείο» του Paul Gauguin και το «Τοπίο με λεύκες» του Paul Cézanne, των οποίων μάλιστα η ιστορία είναι άμεσα συνδεδεμένη με δυο πίνακες της μόνιμης Συλλογής του Ιδρύματος. Η «Νεκρή φύση με ανθοδοχείο» του Gauguin, που δημιουργήθηκε το 1896 λίγους μόλις μήνες μετά την άφιξη του καλλιτέχνη στην Ταϊτή, έχει τοποθετηθεί δίπλα ακριβώς από το έργο της μόνιμης Συλλογής «Νεκρή φύση με γκρέιπφρουτ», το οποίο ο Gauguin ζωγράφισε περίπου πέντε χρόνια αργότερα, όταν είχε εγκαταλείψει την Ταϊτή για τις Μαρκήσιες Νήσους.
Η σπουδή της νεκρής φύσης ήταν ανέκαθεν ελκυστική για τον Gauguin και τα δύο αυτά έργα, αρκετά παρόμοια σε μέγεθος, απεικονίζουν θαυμάσια την ικανότητά του να συνδυάζει τις προηγούμενες επιρροές του και την υψηλή του μαεστρία στη σύνθεση με μια ακόμα πιο απλοποιητική προσέγγιση που κυριαρχείται από το χρώμα. Από την άλλη, το «Τοπίο με λεύκες» του Cézanne δημιουργήθηκε μεταξύ 1885 και 1887, δηλαδή περίπου την ίδια περίοδο με την «Αυτοπροσωπογραφία» του, έργο της μόνιμης Συλλογής του Ιδρύματος, δίπλα στην οποία έχει τοποθετηθεί.
Αναπαριστά ένα χαρακτηριστικό τοπίο της Προβηγκίας κατά την καλοκαιρινή περίοδο και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να το συγκρίνει κανείς με το «Τοπίο της Auvers-sur-Oise» του ίδιου καλλιτέχνη, που εκτίθεται στη διπλανή αίθουσα. Προκειμένου το ελληνικό κοινό να έχει τη δυνατότητα να κατανοήσει όλες τις πτυχές των δυο έργων της National Gallery καθώς και τους συσχετισμούς τους με τα έργα της μόνιμης Συλλογής δίπλα στα οποία παρουσιάζονται, το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή έχει σχεδιάσει μια ειδική θεματική ξενάγηση διάρκειας 30 λεπτών, που θα πραγματοποιείται κάθε Σάββατο και Κυριακή του Νοεμβρίου, 16.00-16.30.
Παράλληλα, από την Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου έχουν ήδη ξεκινήσει και δυο διαφορετικά δημιουργικά εργαστήρια για παιδιά, ειδικά για τα δυο έργα της National Gallery. Το μεν εργαστήριο «Δες τι θυμούνται τα μάτια» έχει σχεδιαστεί με βάση το έργο του Gauguin, απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 5 έως 7 ετών και πραγματοποιείται κάθε Κυριακή 10.00-11.15, ενώ το εργαστήριο για παιδιά ηλικίας 8 έως 12 ετών «Το Minecraft του Cézanne: σημειωματάριο σελίδα 1η» εστιάζει στο έργο του Cézanne και πραγματοποιείται κάθε Κυριακή 11.45-13.00.
Πληροφορίες:
The National Gallery: Tralfagar Square, Λονδίνο WC2N 5DN
Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή: Ερατοσθένους 13, Αθήνα 11635
Θεματικές ξεναγήσεις:
Κάθε Σάββατο & Κυριακή από 2 έως 24 Νοεμβρίου | 16.00-16.30
Δημιουργικά εργαστήρια για παιδιά:
Δες τι θυμούνται τα μάτια: Εργαστήριο για παιδιά ηλικίας 5-7 ετών | Κάθε Κυριακή 10.00-11.15
Το Minecraft του Cézanne: σημειωματάριο σελίδα 1η: Εργαστήριο για παιδιά ηλικίας 8-12 ετών | Κάθε Κυριακή 11.45-13.00
Διαβάστε ακόμα:
Βασιλική Κούκου – Leafscapes of the Unseen: Έκθεση στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας
«Δυνατές στον χρόνο. Ρένα Παπασπύρου –Άσπα Στασινοπούλου» στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης
