Η Ελλάδα είναι πλούσια σε ιστορία και κάποιες πόλεις είναι η τρανταχτή απόδειξη για το ταραχώδες παρελθόν της. Ορισμένες από αυτές στέκουν ακόμα όπως παλιά, όταν πειρατές αποβιβάζονταν στα βράχια τους για να τις κατακτήσουν, όταν Οθωμανοί αστοί ζούσαν στα μεγάλα τους αρχοντικά, όταν το εμπόριο ένωνε την ανατολή με τη δύση και οι πολιτισμοί συναντούσαν ο ένας τον άλλον στα στενοσόκακα.
Οι παλιές πόλεις της Ελλάδας είναι γεμάτες πέτρινα δρομάκια και αναμνήσεις, με την ιστορία τους να διαμορφώνει την αρχιτεκτονική, τα χρώματα και τη γειτνίαση των φυλών στις συνοικίες. Ας δούμε μερικές από αυτές.
Η καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς
Η πόλη που παίρνει το όνομά της από τη φράση «μονή έμβαση», δηλαδή «μοναδική είσοδος», ήταν πάντοτε σημείο συνάντησης της δύσης με την ανατολή. Σημαντικό λιμάνι-σταθμός για το εμπόριο, τράβηξε την προσοχή των Ενετών, των Φράγκων, των Οθωμανών και των πειρατών που θέλησαν να την κατακτήσουν και να την υποτάξουν.
Η Μονεμβάσια, όπως την αποκαλούν οι κάτοικοί της, χωρίζεται στην Κάτω και την Άνω Πόλη. Στην Κάτω Πόλη θα περπατήσετε στα πέτρινα σοκάκια και θα δείτε παλιά και νέα σπίτια που διατηρούν τον ιστορικό χαρακτήρα της πόλης. Θα συναντήσετε καμάρες και αψίδες, αλλά και δεκάδες εκκλησίες. Μπαίνοντας στην πόλη μπορείτε να επισκεφθείτε το σπίτι του Γιάννη Ρίτσου στα αριστερά, ενώ στην πλατεία με το περίφημο κανόνι θα βρείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα και αρχικά λειτούργησε ως τζαμί.
Η Άνω Πόλη στέκει στην κορυφή της βράχινης πλαγιάς στην οποία είναι χτισμένη η καστροπολιτεία. Το μέρος αυτό σήμερα είναι ακατοίκητο, αλλά ιστορικά προσέφερε προστασία από τις επιθέσεις των Αράβων και των Βησιγότθων. Εδώ θα βρείτε την Αγία Σοφία, μία από τις σημαντικότερες εκκλησίες στην Πελοπόννησο, η οποία θεωρείται αντίγραφο της Αγια-Σοφιάς στην Κωνσταντινούπολη.
Ναύπλιο, μια πόλη γεμάτη μνημεία
Μόνο δύο ώρες από την Αθήνα, σας περιμένει το Ναύπλιο. Στην πρώτη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους θα σας εντυπωσιάσουν η ενετική αρχιτεκτονική και τα παράλια τείχη με τους προμαχώνες. Πρόκειται για το ιστορικό κέντρο του Ναυπλίου, το οποίο ονομάζεται Κάτω Πόλη για να διαχωρίζεται από το Κάστρο της Ακροναυπλίας.
Η πόλη είναι γεμάτη μνημεία και νεοκλασικά αρχοντικά. Προσφέρεται για περιήγηση με τα πόδια, αλλά και βόλτα με ένα από τα κοινόχρηστα ποδήλατα που θα βρείτε στο δημαρχείο. Η ανάβαση στο Παλαμήδι με τα 857 σκαλοπάτια -999 σύμφωνα με το θρύλο- θα σας αποζημιώσει καθώς πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα κάστρα της Ελλάδας. Περάστε την Πύλη της Ξηράς που κάποτε ήταν η μόνη είσοδος της πόλης και επισκεφθείτε την Πλατεία Συντάγματος, πρώην Πλατεία Πλατάνου, μία από τις ιστορικότερες της Ευρώπης αφού εκεί κατάστρωναν τα σχέδιά τους οι οπλαρχηγοί στα χρόνια της Επανάστασης. Εδώ θα δείτε και το Βουλευτήριο, την πρώτη Βουλή των Ελλήνων.
Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε και το Μπούρτζι, το ενετικό κάστρο που δεσπόζει στον Αργολικό και το οποίο χτίστηκε το 1473. Πάρτε ένα από τα καραβάκια από το λιμάνι και θα είστε εκεί σε 10 λεπτά.
Χανιά και Ρέθυμνο
Η αναγεννησιακή πόλη του Ρεθύμνου σίγουρα θα σας μαγέψει, με τα ήσυχα γραφικά στενάκια της. Σε κάθε γωνιά το Ρέθυμνο θα σας θυμίσει την ιστορία του, αφού παντού υπάρχουν στοιχεία ενετικά, αλλά και από την περίοδο της Τουρκοκρατίας, από τις πόρτες με τα οικόσημα μέχρι τα τζαμιά.
Το Φρούριο της Φορτέτζας, το οποίο στέκει στον λόφο του Παλαίκαστρου, θα σας εντυπωσιάσει με το μεγάλο του μέγεθος, αφού στεγάζει μέχρι και στρατώνες, νοσοκομείο και αποθήκες. Εκτός από τους χώρους του ενετικού φρουρίου, που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει το τζαμί του Ιμπραήμ Χαν που κάποτε ήταν χριστιανός και το θέατρο της Ερωφίλης, αξίζει μια επίσκεψη και το Αρχαιολογικό Μουσείο.
Το Ρέθυμνο πάντως είναι φημισμένο και για την νυχτερινή του ζωή. Στα στενά και πολύχρωμα σοκάκια του θα βρείτε μπαράκια, ταβερνούλες και καφέ που έχουν διατηρούν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική.
Από τις ομορφότερες και πιο αγαπημένες παλιές πόλεις πάντως είναι και τα Χανιά, άλλο ένα μέρος όπου παντρεύονται κουλτούρες και πολιτισμοί. Διαβείτε τα ενετικά τείχη και θα βρεθείτε στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Η Δημοτική Αγορά χρονολογείται από το 1913 και στεγάζει σχεδόν 80 καταστήματα. Περπατήστε στα Στιβανάδικα, τον πεζόδρομο της πόλης, και επισκεφθείτε την Δημοτική Πινακοθήκη στη γραφική οδό Χάληδων. Εκεί θα βρείτε και την καθολική εκκλησία των Χανίων κι έπειτα το ενετικό λιμάνι.
Επισκεφθείτε ακόμα το τζαμί του Κιουτσούκ Χασάν, ενώ μέσα στο φρούριο μπορείτε να βρείτε και το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης. Προχωρήστε μέχρι την αριστοκρατική συνοικία, όπου θα βρείτε τα μεγάλα αρχοντικά που αρχικά στέγαζαν τους Βενετσιάνους κι αργότερα τους Τούρκους ευγενείς και τα οποία σήμερα χρησιμοποιούνται ως ξενώνες.
Η δύση συναντά την ανατολή στην Ξάνθη
Στις αρχές του 1800, μετά τους σεισμούς που κατέστρεψαν τα παλιά σπίτια, η πόλη της Ξάνθης οικοδομήθηκε και πάλι από μάστορες της Ηπείρου και της Μακεδονίας. Στα γραφικά σοκάκια της θα παρατηρήσετε το πάντρεμα της ανατολής με τη δύση. Από τη μία τα αρχοντικά των αστών μουσουλμάνων και από την άλλη οι πιο δυτικότροπες κατοικίες των καπνεμπόρων, ένα μείγμα που έρχεται να συμπληρωθεί από οθωμανικές εκκλησίες, μαγαζιά και χάνια.
Μιναρέδες στολίζουν την παλιά πόλη, η ομορφιά της οποίας πηγάζει από την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της. Η πινακοθήκη, η οποία έχει πάρει το όνομά της από τον Ξανθιώτη ζωγράφο Χρήστο Παυλίδη, στεγάζεται σε ένα παλιό κτίσμα με μακεδονικό χαρακτήρα. Το Αχριάν τζαμί που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα θα σας εντυπωσιάσει με τα ανατολίτικα πλακίδια που κοσμούν την πλευρά του που βλέπει στη Μέκκα. Στην πόλη θα βρείτε και το σπίτι όπου μεγάλωσε ο Μάνος Χατζηδάκης, ενώ αξίζει και μια επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο.
Η μεσαιωνική πόλη της Ρόδου
Η παλιά πόλη της Ρόδου που περιβάλλεται από μεσαιωνικά τείχη θα σας χαρίσει άρωμα ιπποτών και Βυζαντίου. Τα λιθόστρωτα σοκάκια της θα σας προσκαλέσουν σε κάποιο από τα μοντέρνα μπαρ, τα καφέ ή τα καταστήματα, τα οποία δένουν με μοναδικό τρόπο με το παλιό μεσαιωνικό στοιχείο.
Το μέρος αυτό, που θεωρείται πως ήταν το ύστατο καταφύγιο των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη, αποτελείται από τρία μέρη: την αρχαία Ακρόπολη, τη Χώρα όπου ζούσε ο λαός και την εβραϊκή συνοικία. Επισκεφθείτε τα ερείπια του ελληνικού ναού της Αφροδίτης που χρονολογείται από τον 3ο αιώνα πΧ, την Παναγιά του Κάστρου και το Αρχαιολογικό Μουσείο. Το Παλάτι του Μαγίστρου στην Ακρόπολη θα σας μαγέψει με την αρχιτεκτονική του, καθώς θεωρείται από τα σημαντικότερα κτίρια στα Δωδεκάνησα.
Η μεσαιωνική πόλη της Ρόδου είναι ένα ολοζώντανο μνημείο, αφού σε αυτό διαμένουν και εργάζονται χιλιάδες άνθρωποι. Τις περιόδους αιχμής οι επισκέπτες συρρέουν και το μέρος μετατρέπεται σ’ ένα ακόμα μεγαλύτερο μελίσσι. Αν δεν επιθυμείτε την πολυκοσμία, επιλέξτε ένα ταξίδι στη Ρόδο την άνοιξη ή το φθινόπωρο.
Η αναλλοίωτη Κέρκυρα
Το Βυζάντιο συναντά τη Βενετία και το αποτέλεσμα είναι το ιστορικό κέντρο της Κέρκυρας. Στην παλιά πόλη θα βρείτε δύο αρχαία φρούρια που την περιβάλλουν με τα τείχη τους. Η Κέρκυρα παραμένει σχεδόν αναλλοίωτη με τα σπίτια της φτιαγμένα αποκλειστικά από πέτρα, τα στενά της σοκάκια και τα επιβλητικά της κτήρια.
Η αρχιτεκτονική της πόλης έχει λίγο απ’ όλα, αφού κάθε κατακτητής άφηνε το λιθαράκι του σ΄αυτό το ψηφιδωτό από πολιτισμούς. Ενετοί, Άγγλοι και Γάλλοι άφησαν το δικό τους στίγμα στην πόλη, η οποία διατηρεί και τα παλαιότερα, βυζαντινά της μνημεία.
Περπατήστε στα δαιδαλώδη σοκάκια της μέχρι το Καμπιέλλο, την παλαιότερη συνοικία της Κέρκυρας που κοσμείται από μεγάλα κτίσματα, γραφικά μπαλκόνια, σκαλιστά πηγάδια και πλατείες. Λίγο πιο κάτω, στην περιοχή Σπηλιά, θα βρείτε το παλιότερο κτήριο του νησιού που χρονολογείται από το 1497 και βρίσκεται στο νούμερο 18 της οδού Φιλελλήνων. Κάντε μια στάση και θαυμάστε τις καμάρες στην Πλατεία της Σπιανάδας, η οποία χρωστά το όνομά της στο γεγονός ότι εκεί δεν υπάρχουν καθόλου κτήρια.
