Το πρώτο κύμα της πανδημίας εμπόδισε απότομα τις συγκεντρώσεις σε εσωτερικούς χώρους στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Κάποιες πόλεις απάντησαν ανασχεδιάζοντας γρήγορα τον τρόπο που διεξάγεται η κοινωνική ζωή στους εξωτερικούς χώρους. Κάποιες καθιέρωσαν νέους πεζόδρομους, ενώ αλλού, χώροι πάρκινγκ μετατράπηκαν σε υπαίθρια εστιατόρια. Σε άλλες περιπτώσεις, αυξήθηκαν οι ποδηλατόδρομοι μετατρέποντας μέρη που άλλοτε γέμιζαν με αυτοκίνητα σε διαδρομές φιλικές στους δικυκλιστές.
Οι συγκεκριμένες επιλογές είχαν οικονομική απόδοση, και όχι μόνο, καθώς έρευνες έδειξαν ότι ο ιός μεταδιδόταν λιγότερο γρήγορα σε περιοχές όπου υπήρχε δυνατότητα για μετακίνηση με τα πόδια ή το ποδήλατο. Καθώς η ζωή επιστρέφει στους κανονικούς ρυθμούς σε μεγάλο μέρος του πλανήτη και πολλές από αυτές τις πρωτοβουλίες ανατράπηκαν, μερικές πόλεις οι οποίες προχώρησαν στις πιο φιλικές προς τον πεζό βελτιώσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας, επιμένουν και προχωρούν ακόμα περισσότερο στο να περιορίσουν τη μετακίνηση με αυτοκίνητο.
Τo ΒΒC εξέτασε τις περιπτώσεις 4 πόλεων σε όλο τον πλανήτη που έκαναν τέτοιες κινήσεις στη διάρκεια της πανδημίας και θέλουν να ενθαρρύνουν κατοίκους και επισκέπτες να κινούνται περισσότερο με τα πόδια.
Παρίσι, Γαλλία
Ακόμα και πριν την έναρξη της πανδημίας, το Παρίσι είχε στόχο να γίνει μια πόλη φιλική στους πεζούς. Ως μέρος της προσπάθειας να μειωθούν τα αυτοκίνητα, πεζοδρομήθηκε ένα μεγάλο μέρος από τις όχθες του Σηκουάνα το 2016 και το 2018 αποφασίστηκε η μονιμοποίηση αυτής της πεζοδρόμησης. Άλλωστε το 2020, η δήμαρχος Αν Ινταλγκό επανεκλέχτηκε εν μέρει και για το concept της «Πόλης των 15 λεπτών». Η ιδέα και ο στόχος είναι οι κάτοικοι να μπορούν να πραγματοποιήσουν όλες τις ανάγκες και δραστηριότητες τους κάθε μέρα (από ψώνια, έως μετακίνηση σε σχολεία και χώρους εργασίας ) σε απόσταση το πολύ 15 λεπτών με τα πόδια ή το ποδήλατο από το σπίτι τους.
Η πανδημία σε συνδυασμό με συχνές απεργίες στα μέσα μαζικής μεταφοράς πριν την έναρξη των lockdown μεγάλωσαν τη δημοτικότητα τέτοιων ανθρωποκεντρικών και φιλικών στο περιβάλλον πολιτικών.
«Η ομορφιά του να μετακινείσαι στο Παρίσι με τα πόδια έγινε σαφέστερη την περίοδο του Covid» λέει στο ΒΒC η Kathleen Pedicord ιδρύτρια του Live and Invest Overseas, εταιρεία που συμβουλεύει και εξυπηρετεί σε όσους θέλουν να ζήσουν ή να επενδύσουν σε ακίνητα στο εξωτερικό. «Τα ΜΜΜ ήταν μη ελκυστικά για μεγάλο διάστημα, το ότι έπρεπε να φοράς μάσκα τα έκανε ακόμα πιο μη δημοφιλή. Επομένως περισσότεροι άνθρωποι ξεκίνησαν να περπατούν», προσθέτει.
Ακόμα, δημιουργήθηκαν νέοι ποδηλατόδρομοι ώστε να περιοριστεί η κυκλοφορία των αυτοκινήτων. Οι αρχές της γαλλικής πρωτεύουσας σχεδιάζουν να υπάρχουν επιπλέον 180 χιλιόμετρα ποδηλατοδρμων και 180.000 ποδηλατικές θέσεις πάρκινγκ έως το 2026.
«Έχω ζήσει στο Παρίσι για 14 χρόνια και μπορώ με σιγουριά να πω πως δεν είδα ποτέ ξανά μεγαλύτερή εξέλιξη -σε όλη την πόλη- ώστε να ενθαρρύνει τη χρήση ποδηλάτου» λέει η Sadie Sumner από το παρισινό παράρτημα της εταιρείας ποδηλατικών εκδρομών Fat Tire Tours.
Η κυκλοφορία των αυτοκινήτων σε σημαντικούς δρόμους όπως η Rue de Rivoli έχει περιοριστεί σε μία λωρίδα ενώ οι ποδηλατοδρόμοι έχουν επεκταθεί ώστε να απλώνονται σε 3 λωρίδες κυκλοφορίας αυτοκινήτων.
Ο δήμος προγραμματίζει επίσης να φυτέψει 170.000 δέντρα έως το 2026, με πρόθεση να γίνει το Παρίσι πιο δροσερό και διασκεδαστικό για τους πεζούς. Επιπλέον, εν αναμονή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024, η γέφυρα που ενώνει τον Πύργο του Άιφελ με το Τροκαντερό θα μετατραπεί σε πεζογέφυρα αποκλειστικά.
Σε γενικές γραμμές, οι κάτοικοι φαίνεται να εγκρίνουν τις αλλαγές και να αναμένουν ακόμα περισσότερες. «Στους ντόπιους αρέσει σίγουρα, υπάρχουν λιγότερα αυτοκίνητα και οι άνθρωποι μοιάζουν πιο χαλαροί», λέει ο Roobens Fils που διατηρεί το blog Been Around the Globe. Ο Fils προτείνει και κάποιες διαδρομές με τα πόδια στους επισκέπτες. Τα 7 χιλιόμετρα του χώρου περιπάτου στις όχθες του Σηκουάνα, την Rue Montorgueuil -στην καρδιά της πόλης- για όσους θέλουν να επισκεφτούν ανθοπωλεία και μαγαζιά που πουλούν κρασιά και τυριά, τη πλακόστρωτη Rue Saint Rustique στη Μονμάρτη, τον παλαιότερο δρόμο του Παρισιού, αλλά και την Cour Saint Emilion με τα καφέ τα εστιατόρια και τις μπουτίκ.
Μιλάνο, Ιταλία
Η Ιταλία ήταν από τις χώρες που χτυπήθηκαν πολύ σκληρά στην αρχική φάση της πανδημίας και οι πόλεις της έπρεπε να προσαρμοστούν γρήγορα στο να εξασφαλίσουν εναλλακτικές λύσεις από τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς. Το καλοκαίρι του 2020 το Μιλάνο ξεκίνησε ένα φιλόδοξο σχέδιο που περιλάμβανε διαπλάτυνση πεζοδρομίων και επέκταση ποδηλατοδρόμων σε ένα δίκτυο 35 χιλιομέτρων οδικού δικτύου το οποίο προηγουμένως εξυπηρετούσε κυρίως αυτοκίνητα. Αυτές οι αλλαγές μεταμόρφωσαν την πόλη, δίνοντας περισσότερες επιλογές σε outdoor dining, υπαίθριες αγορές και αστικούς κήπους.
«Δεν είναι το Μιλάνο που θυμάμαι εγώ πριν 10 χρόνια ως φοιτητής» λέει η κάτοικος της πόλης Luisa Favaretto, η οποία είναι ιδρύτρια του site Strategistico, το οποίο παρέχει συμβουλές σε όσους θέλουν να ζήσουν στο εξωτερικό. «Mου αρέσει η ιδέα της “πόλης των 15 λεπτών” (με την οποία το Μιλάνο επίσης πειραματίζεται) και με κινητοποίησε η εξέλιξη των υποδομών που δίνει προτεραιότητα στους ανθρώπους σε σχέση με το αυτοκίνητο. H Favaretto βλέπει μία τάση για μια «παλαιού τύπου» αίσθηση κοινότητας καθώς οι άνθρωποι έχουν περισσότερους λόγους να βρίσκονται έξω και να συναντώνται σε δημόσιους χώρους.
Η νέα συνοικία CityLife δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη περιοχή του Μιλάνου χωρίς αυτοκίνητα αλλά και μία από τις μεγαλύτερες τέτοιες στην Ευρώπη. «Είναι γεμάτη με χώρους πρασίνου και ατελείωτους πδοηλατόδρομους. Ουσιαστικά είναι μία ματιά στο μέλλον ενός βιώσιμου Μιλάνου» λέει η Favaretto. Προτείνει επίσης βόλτες στα κανάλια της συνοικίας Navigli με τις συναρπαστικές επιλογές για outdoor dining και διασκέδαση. Επιπλέον, η συνοικία Isola στο βόρειο κομμάτι της πόλης έχει μετατραπεί από βιομηχανική περιοχή σε ένα μέρος με μεγάλους πεζόδρομους και ποδηλατοδρόμους, stylish cafe, γκαλερί και μπουτίκ.
Όσοι ταξιδιώτες θέλουν να κινηθούν με ποδήλατο στο Μιλάνο δεν χρειάζεται να ανησυχούν για αυτό. Η υπηρεσία bike sharing BikeMI έχει 300 σταθμούς σε όλη την πόλη και διαθέτει συμβατικά αλλά και ηλεκτρικά ποδήλατα.
Σαν Φρανσίσκο, ΗΠΑ
Στο πρώτο στάδιο της πανδημίας η πόλη της Καλιφόρνιας εφάρμοσε το Slow Streets, ένα πρόγραμμα το οποίο με τη χρήση πινακίδων και εμποδίων περιόριζε την κίνηση και την ταχύτητα των αυτοκινήτων σε 30 δρόμους της πόλης ώστε να γίνουν πιο φιλικές στον πεζό και στον ποδηλάτη. Σύμφωνα με τα δεδομένα που συλλέγει ο δήμος υπήρξε 50% μείωση στην κίνηση των οχημάτων, 17% αύξηση στην κίνηση των πεζών της καθημερινές και μεγάλη αύξηση, 65%, της ποδηλατικής κίνησης της καθημερινές.
Αν και πολλοί από αυτούς τους δρόμους επέστρεψαν από τότε στην προπανδημική μορφή τους, δηλαδή με αυτοκίνητα, οι κάτοικοι επέμειναν στο να γίνουν αυτές οι ρυθμίσεις μόνιμες. Στην Gate Avenue, Lake Street, Sanchez Street and Shotwell Street οι περιορισμοί για τα αυτοκίνητα παραμένουν. Το μέλλον των υπόλοιπων περιπτώσεων αναμένεται να αποφασιστεί αυτόν τον μήνα.
«Είναι υπέροχο για τους πεζούς και τους ποδηλάτες να έχουν στη διάθεση τους τους δρόμους» λέει κάτοικος Leith Steel για τους δρόμους που παραμένουν στο «πανδημικό» στάτους. «Βλέπεις έξω οικογένειες και παιδιά να παίζουν, είναι μια τελείως διαφορετική εμπειρία».
Η Steel παρατηρεί επίσης ότι η πόλη ξόδεψε χρήματα στο να κατασκευάσει καλύτερους ποηλατόδρομους με καλύτερη σήμανση σε όλη την πόλη. Όσο για τις προτάσεις της στον επισκέπτη που θέλει να περπατήσει; Θεωρεί ότι πρέπει να εξερευνήσει πραγματικά κάθε γειτονιά. Στο Σαν Φρανσίσκο κάθε συνοικία έχει τον δικό της χαρακτήρα. Στην ίδια αρέσει η Hays Valley με τα δέντρα της ή η Outer Sunset με τα 3,5 μίλια παραλίας με τη λευκή άμμο.
Σημειωτέον ότι ενώ χρειάζεται ακόμα πολλή δουλειά ώστε να γίνει το Σαν Φρανσίσκο μια πόλη πραγματικά φιλική στους πεζούς η ιστορία δείχνει ότι μπορεί αυτό να συμβεί. Μια από τις πιο «περπατήσιμες» περιοχές της πόλης, η Εmbarcadero, στην προκυμαία της πόλης, ήταν κάποτε αυτοκινητόδρομος, ώσπου ένας μεγάλος σεισμός το 1989 την κατέστησε ακατάλληλη για οχήματα.
Μπογκοτά, Κολομβία
Η Μπογκοτά και γενικά η Κολομβία, έχουν ούτως ή άλλως ποδηλατική παράδοση, η ποδηλασία είναι από τα δημοφιλή σπορ στη χώρα και η πανδημία απλά επιτάχυνε πολλές car-free παρεμβάσεις. Το 2020 η δήμαρχος Claudia Lopez όρισε 84 επιπλέον χιλιόμετρα προσωρινών ποδηλατοδρόμων σε ένα προϋπάρχον δίκτυο 550 χιλιομέτρων, το Ciclorruta, ήδη ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα ποδηλατοδρόμων στον κόσμο. Πλέον οι προσωρινοί ποδηλατόδομοι έγιναν μόνιμοι.
Η Μπογκοτά ήταν από τις πρώτες πόλεις παγκοσμίως που πρόσθεσαν πιλοτικούς ποδηλατόδρομους στη διάρκεια της πανδημίας και οι κάτοικοι παρατήρησαν ότι οι αλλαγές αυτές είχαν θετικό αντίκτυπο. «Η πόλη έχει αρχίσει να αποκτά έναν αέρα Άμστερνταμ και Κοπεγχάγης τα τελευταία χρόνια» λέει ο Alex Gillard ιδρυτής ενός ταξιδιωτικού blog που έζησε μεγάλο διάστημα της πανδημίας στην Μπογκοτά. Βλέπεις συνέχεια ποδήλατα στους δρόμους όλες τις ώρες της ημέρας, είναι κάτι συναρπαστικό».
Τις Κυριακές και της αργίες απαγορεύεται η διέλευση των αυτοκινήτων από συγκεκριμένες διαδρομές. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα λέγεται Ciclovia και προσελκύει πάνω από 1,5 εκατομμύριο ποδηλάτες, πεζούς και joggers κάθε εβδομάδα.
Επιπλέον τα νέα λεωφορεία, που κινούνται με ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο έχουν βελτιώσει σημαντικά τις δημόσιες μεταφορές, σύμφωνα με τους ντόπιους. «Η ατμόσφαιρα της πόλης έχει αλλάξει», λέει η κάτοικος Josephine Remo συγγραφέας ενός επώνυμου travel blog. «Είναι πολύ πιο εύκολο, χαλαρωτικό αλλά και ασφαλές να περπατάς σήμερα στους δρόμους της πόλης προσθέτει» ενώ προτείνει στους ταξιδιώτες να επισκεφτούν την ιστορική συνοικία La Candeleria, εκεί που ιδρύθηκε η πόλη πριν 400 χρόνια και σήμερα είναι γεμάτη μουσεία αλλά και εστιατόρια που στεγάζονται σε κτίρια ηλικίας αιώνων. Προτείνει, επίσης, το πάρκο Usaquén Park στο οποίο κάθε Σαββατοκύριακο υπάρχει υπαίθρια αγορά με τοπικά φαγητά, χειροτεχνήματα αλλά και μουσικά events.
Διαβάστε ακόμα:
Γουίνδσορ: Το επιβλητικό βασιλικό κάστρο, τα αξιόθεατα και η μαγευτική φύση της ιστορικής πόλης
Ένα αυθεντικό τρένο του Orient Express ξαναμπαίνει στις ράγες
H τάση που γίνεται ολοένα πιο δημοφιλής στα ευρωπαϊκά ταξίδια
“
