Με 37 χιλιόμετρα ακτογραμμής και μόλις 257 μόνιμους κατοίκους, ο Άγιος Ευστράτιος ο οποίος βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του Αιγαίου, κοντά στη Λήμνο, είναι το πιο απομονωμένο νησί του Αρχιπελάγους.
Παρ’ όλα αυτά, έχει πολλές δυνατότητες ανάπτυξης, καθώς ήδη προτιμάται από ταξιδιώτες με οικολογικές ανησυχίες, γεγονός πολύ λογικό, αν αναλογιστεί κανείς τι έχει να προσφέρει σε φυσικό πλούτο ο Αη Στράτης, όπως αποκαλείται.
Γύρω από τον Άγιο Ευστράτιο, βρίσκονται και αρκετά μικρά νησιά και βραχονησίδες, από τις οποίες οι σημαντικότερες είναι η Βέλια, οι Δώδεκα Απόστολοι και το Δασκαλιό.
Στον τομέα του τουρισμού, από πλευράς προσφοράς, υπάρχουν συνολικά 9 επιχειρήσεις, οι οποίες δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο τομέα του τουρισμού και της εστίασης, σύμφωνα με στοιχεία που περιλαμβάνονται στην Πρόταση για την Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση Μικρών Νησιών του Βορείου Αιγαίου.
Εκτός από έναν ξενώνα, με δυναμικότητα 10 δωματίων, τα υπόλοιπα είναι ενοικιαζόμενα δωμάτια, με συνολική δυναμικότητα περίπου 180 κλινών, ενώ πρόσφατα κατασκευάστηκε ένας ακόμη μικρός αριθμός καταλυμάτων. Όσον αφορά τη ζήτηση, πέραν του οικογενειακού τουρισμού, το νησί επισκέπτονται τουρίστες με οικολογικά ενδιαφέρονται και αρκετά μεγάλος αριθμός ιστιοπλοϊκών και ιδιωτικών τουριστικών σκαφών, για μια χρονική περίοδο τριών-τεσσάρων μηνών.
Στο νησί, υπάρχουν πολλοί βοσκότοποι, με την κτηνοτροφία να αποτελεί την κύρια οικονομική δραστηριότητα: 12 κτηνοτρόφοι εκτρέφουν 10.000 ζώα, κυρίως πρόβατα και λιγότερα βοοειδή. Τα προϊόντα είναι εξαιρετικά, αλλά δεν γίνεται τυποποίησή τους, ενώ το σύνολο της παραγωγής κρέατος, πέραν της ιδιωτικής κατανάλωσης, εξάγεται στη Λήμνο.
Λόγω της μορφολογίας του εδάφους, η γεωργική παραγωγή, η οποία αφορά σε κηπευτικά και λίγα ψυχανθή, περιορίζεται σε καλλιέργειες κυρίως για ιδιωτική κατανάλωση, ενώ υπάρχει και περιορισμένη αμπελοκαλλιέργεια.
Η αλιεία αποτελεί, επίσης, ένα βασικό τομέα απασχόλησης: Στο νησί δραστηριοποιούνται 20 αλιευτικά σκάφη, μικρότερα των 12 μέτρων, που η παραγωγή τους ανέρχεται σε περίπου 40 τόνους αλιευμάτων ετησίως. Τα αλιεύματα αυτά, εξάγονται στην Αθήνα, ενώ στον τομέα δραστηριοποιείται ο σύλλογος αλιέων.
Δημιουργία 3 διαδρομών οικολογικού ενδιαφέροντος
Αξίζει να σημειωθεί ότι το νησί και η παράκτια θαλάσσια ζώνη του, είναι προστατευόμενος βιότοπος του δικτύου Natura 2000. Αποτελεί σταθμό για πολλά μεταναστευτικά είδη πουλιών, καθώς βρίσκεται σ’ έναν από τους κύριους δρόμους της εαρινής και της φθινοπωρινής μετανάστευσης. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης οι θαλάσσιες σπηλιές και οι γεωλογικοί σχηματισμοί, κατά μήκος των ακτών του νησιού. Σε όλο σχεδόν το νησί, υπάρχουν δάση ήμερης βελανιδιάς, αλλά το δάσος που εκτείνεται από τα Αυλάκια, στα βόρεια, μέχρι την παραλία Αλονίτσι, περιλαμβάνει αρκετές αιωνόβιες βελανιδιές σε περίπου 1.000 στρέμματα. Για την ανάδειξη του περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος του νησιού, προβλέπεται η δημιουργία 3 διαδρομών οικολογικού ενδιαφέροντος.
Όσον αφορά τους πολιτιστικούς πόρους, στον ‘Αγιο Ευστράτιο έχουν εντοπιστεί διάσπαρτα αρχαιολογικά και ιστορικά ευρήματα. Ο μοναδικός, γραφικός οικισμός του, με τα λιθόχτιστα, διώροφα ή τριώροφα σπίτια, με τα ξύλινα υποστυλώματα και την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, που βρισκόταν πάνω από το λιμάνι και στην κορυφή του οποίου υψωνόταν κάστρο του 14ου αιώνα, καταστράφηκε στους σεισμούς του 1968, ενώ μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, λειτουργούσε η Μαράσλειος Σχολή, η οποία πλέον έχει κηρυχθεί ως μνημείο.
