Ανακαλύπτοντας την πόλη και τα χωριά του Ρεθύμνου

Άγρυπνος φρουρός της πόλης και θεαματικότερο μνημείο, η Φορτέτζα επιβλέπει το Ρέθυμνο από τον λόφο Παλαιόκαστρου, προσφέροντας πανοραμική θέα από τον προμαχώνα, που φτάνει ως το έτερο σύμβολο της πόλης, τον αιγυπτιακό φάρο του Ενετικού Λιμανιού. Το οχυρό αποτελεί σήμα κατατεθέν του Ρεθύμνου από τα τέλη του 16ου αιώνα οπότε και χτίστηκε για την ενίσχυση της άμυνας της πόλης, αποτελώντας ταυτόχρονα διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο του Ρεθύμνου, όπως μαρτυρούν το Palazzo Pubblico -κατοικία του Ρέκτορα-, η οικία των Συμβούλων, το επισκοπικό μέγαρο και ο καθεδρικός ναός του Αγίου Νικολάου, ο οποίος επί Τουρκοκρατίας μετατράπηκε σε τζαμί.

Σημαντική στάση για τον σημερινό επισκέπτη αποτελεί το πενταγωνικό οχυρό έξω από τη Φορτέτζα που στα χρόνια της Τουρκοκρατίας προστάτευε την κεντρική πύλη της και σήμερα στεγάζει το Αρχαιολογικό Μουσείο του Ρεθύμνου, με σπουδαία ευρήματα που προέρχονται αποκλειστικά από τους αρχαιολογικούς χώρους του νομού και εκτείνονται από την παλαιολιθική περίοδο ως τη μεταβυζαντινή. Από το δε προγενέστερο οχυρωματικό τείχος της πόλης, η σωζόμενη Μεγάλη Πόρτα -Porta Guora θα σας οδηγήσει στην αρχή της οδού Εθνικής Αντιστάσεως, ενώ την Porta dello squero θα συναντήσετε απέναντι από τον Δημοτικό Κήπο. 

Τόσο η οδός Εθνικής Αντιστάσεως όσο και η οδός Αρκαδίου, αποτελούν την καρδιά του εμπορικού κέντρου του Ρεθύμνου, αλλά και τους βασικούς άξονες για να ανακαλύψετε ένα πανέμορφο λαβύρινθο από γραφικά σοκάκια με καλοδιατηρημένα αναγεννησιακά κτίσματα σε παστέλ τόνους, τις περίτεχνες πόρτες των οποίων στολίζουν ζωηρόχρωμες βουκαμβίλιες και χαρακτηριστικά υπέρθυρα. Διασχίζοντας το ιστορικό κέντρο, παρατηρεί κανείς πως οι βενετσιάνικες αναφορές εναλλάσσονται με τζαμιά και ψηλόλιγνους μιναρέδες, ήδη από την είσοδο της Παλιάς Πόλης, όπου κοντά στην πλατεία του Αγνώστου Στρατιώτη σώζεται το Τζαμί Καρά Μουσά Πασά. Περισσότερο γνωστό και άμεσα αναγνωρίσιμο από τον μιναρέ του, τον ψηλότερο στην πόλη, και τους τρεις θόλους του, το Τζαμί του Γαζή Χουσεΐν Πασά ή Τζαμί Νερατζέ, συμπυκνώνει ένα σημαντικό μέρος της ρεθυμνιώτικης ιστορίας.

Αυτό συμβαίνει καθώς από καθολικό μονής του τάγματος των Αυγουστιανών με το όνομα Σάντα Μαρία, μετατράπηκε επί Οθωμανικής κυριαρχίας σε τζαμί, ενώ τις τελευταίες δεκαετίες λειτουργεί ως ωδείο της πόλης. Στον ίδιο δρόμο, θα συναντήσετε και το Ιστορικό -Λαογραφικό Μουσείο, που φέτος συμπληρώνει 50 χρόνια λειτουργίας. Σπουδαίας ιστορικής σημασίας είναι τόσο το βενετσιάνικο κτήριο του 17ου αιώνα όπου στεγάζεται, ένα εξαίσιο δείγμα αναγεννησιακής αστικής κατοικίας της τελευταίας φάσης της Ενετοκρατίας στην Κρήτη, όσο και τα 5.000 αντικείμενα των διαφόρων θεματικών συλλογών του, μεταξύ των οποίων προσωπικά αντικείμενα του Ελευθέριου Βενιζέλου και λάβαρα της Κρητικής επανάστασης.

Από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας σώζεται και ο μιναρές που κάποτε ανήκε στο τζαμί της Τουρχάν Χαντιτζέ, μέλος του χαρεμιού του σουλτάνου Ιμπραήμ, ενώ από τα χριστιανικά μνημεία της πόλης συγκινεί η ιστορία της «Μικρής Παναγιάς» ή εκκλησία της Κυρίας των Αγγέλων, που χτισμένη τα τελευταία χρόνια της Ενετοκρατίας και αφιερωμένη στην Αγία Μαρία Μαγδαληνή του τάγματος των Δομινικανών, μετατράπηκε σε τζαμί, αλλά επανήλθε στη χριστιανοσύνη το 1917. Συνεχίζοντας την εξερεύνηση της Παλιάς Πόλης, οι ιστορικές εκπλήξεις και οι εναλλαγές μνημείων μοιάζουν ανεξάντλητες, όπως διαπιστώνετε φθάνοντας στην Πλατεία Τίτου Πετυχάκη και αντικρίζοντας την εντυπωσιακή ενετική κρήνη Rimondi. Ένα ακόμη μνημείο του 17ου αιώνα, που κάλυπτε μεγάλο μέρος των υδρευτικών αναγκών του Ρεθύμνου, στολίζοντας την πόλη με το κομψό, ευδιάκριτο ακόμη σχέδιό του, που φέρει το θυρεό της οικογένειας του υπεύθυνου για την κατασκευή του διοικητή Αλβίζε Ριμόντι.

Δύο βήματα από την κρήνη, οριοθετώντας μαζί με αυτήν τον χώρο της κεντρικής πλατείας στα χρόνια της ενετοκρατίας, αξιοθαύμαστη είναι και η Loggia, τόσο καλοδιατηρημένη που παρατηρώντας τη νομίζεις ότι ακούς τις πολιτικές, οικονομικές και εμπορικές συζητήσεις των ευγενών και των αρχόντων, για τους οποίους αποτελούσε τόπο συνάντησης και αναψυχής.

Τέλος, ανάμεσα στα γραφικά στενά, άφθονα είναι τα ταβερνάκια που σας βάζουν σε πειρασμό με τις δελεαστικές μυρωδιές της κρητικής κουζίνας και σας ξεσηκώνουν με τις μελωδίες της λύρας και τα παραδοσιακά εργαστήρια ταλαντούχων καλλιτεχνών και δημιουργών. Ενώ η γνωριμία με το ειδυλλιακό Ρέθυμνο, ολοκληρώνεται φυσικά στο Ενετικό Λιμάνι, με έναν περίπατο ως τον 9 μέτρων φάρο που κατασκευάστηκε από τους Αιγυπτίους τη δεκαετία του 1830, όταν οι Τούρκοι τους παραχώρησαν την Κρήτη. Περπατώντας κατά μήκος του λιμενοβραχίονα, που από τον 13ο αιώνα προστάτευε τις βενετσιάνικες γαλέρες και πλέον φιλοξενεί μικρές και μεγάλες ψαρόβαρκες, με το ηλιοβασίλεμα να βάφει μενεξεδί τον ορίζοντα και τα φώτα των πολυάριθμων εστιατορίων και μπαρ να μας επαναφέρουν στο σήμερα, αντιλαμβάνεται κανείς γιατί το Ρέθυμνο αποτελεί τον κρυμμένο άσο της μαγευτικής Κρήτης.

Νομός Ρεθύμνης: Ένα μωσαϊκό ιστορίας και φυσικής ομορφιάς

Το Ρέθυμνο, με την πλούσια ιστορία και την απαράμιλλη φυσική ομορφιά του, αποτελεί έναν από τους πιο ελκυστικούς προορισμούς της Κρήτης. Από την γραφική Παλιά Πόλη με τα ενετικά και οθωμανικά μνημεία, μέχρι τα ορεινά χωριά του Ψηλορείτη και τις ειδυλλιακές παραλίες του νότου, η περιοχή προσφέρει μια μοναδική ποικιλία εμπειριών. Ιστορικά μοναστήρια, αρχαιολογικοί χώροι, παραδοσιακοί οικισμοί και φυσικά τοπία εξαιρετικού κάλλους συνθέτουν ένα μωσαϊκό που μαγνητίζει τους επισκέπτες. Είτε αναζητάτε πολιτισμό, γαστρονομία, περιπέτεια ή χαλάρωση, το Ρέθυμνο υπόσχεται μια αξέχαστη εμπειρία που συνδυάζει αρμονικά το παρελθόν με το παρόν.

Αργυρούπολη: Ένας καταπράσινος παράδεισος στην Κρήτη

Λιγότερο από 30 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Ρεθύμνου, η Αργυρούπολη αποτελεί έναν κρυμμένο θησαυρό της Κρήτης. Χτισμένη σε υψόμετρο 260 μέτρων, ανάμεσα στα ποτάμια Μουσέλα και Πέτρες, αυτό το χωριό των 400 κατοίκων προσφέρει μια εμπειρία που ξεφεύγει από τα συνηθισμένα κρητικά τοπία. Η Αργυρούπολη, κτισμένη στη θέση της αρχαίας Λάππας, συνδυάζει αρμονικά την πλούσια ιστορία με την απαράμιλλη φυσική ομορφιά. Περπατώντας στα γραφικά καλντερίμια, οι επισκέπτες συναντούν ανασκαμμένα τμήματα της αρχαίας πόλης, ρωμαϊκά κατάλοιπα, ενετικά κτίσματα και βυζαντινές εκκλησίες.

Το στολίδι της περιοχής είναι οι Πηγές της Αγίας Δύναμης, όπου τα νερά αναβλύζουν από μια σπηλιά, δημιουργώντας ένα καταπράσινο σκηνικό με καταρράκτες και μικρές λιμνούλες. Για τους λάτρεις της πεζοπορίας, μονοπάτια οδηγούν στη λίμνη Κουρνά και τη Γεωργιούπολη, προσφέροντας εκπληκτική θέα στα Λευκά Όρη.

Μετά την εξερεύνηση, οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν τοπικές λιχουδιές στις παραδοσιακές ταβέρνες, πολλές από τις οποίες στεγάζονται σε παλιούς νερόμυλους. Η Αργυρούπολη είναι ένας προορισμός που συνδυάζει ιστορία, φύση και παράδοση, προσφέροντας μια αυθεντική κρητική εμπειρία.

Μαργαρίτες: Η κεραμική καρδιά της Κρήτης

Οι Μαργαρίτες, ένα γραφικό χωριό 27 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο, είναι ένας προορισμός που συνδυάζει μοναδικά την παράδοση με τη φυσική ομορφιά. Χτισμένο στους βόρειους πρόποδες του Ψηλορείτη, σε υψόμετρο 300 μέτρων, το χωριό είναι γνωστό ως “το χωριό των πιθαράδων” λόγω της πλούσιας αγγειοπλαστικής παράδοσής του.

Περπατώντας στα δρομάκια του, ο επισκέπτης θα δει μεγάλες πήλινες γλάστρες έξω από τα σπίτια, κεραμικά στους τοίχους και πιθάρια στους ανθοστολισμένους κήπους. Τα πολυάριθμα εργαστήρια κεραμικής, γνωστά ως «τσικαλαριά», προσφέρουν μια μοναδική εμπειρία, συνδυάζοντας παραδοσιακές και σύγχρονες τεχνικές.

Η αρχιτεκτονική του χωριού, με έντονες επιρροές από την Ενετοκρατία, χαρακτηρίζεται από ενετικά και βυζαντινά κτίσματα με σκαλιστές πόρτες. Αξιοσημείωτα είναι η Ιερά Μονή Σωτήρος Χριστού και Αγίου Γεδεών του 16ου αιώνα και η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου.

Οι Μαργαρίτες έχουν ιστορική σημασία ως γενέτειρα του Γαβριήλ Μαρινάκη, ηγουμένου της Μονής Αρκαδίου κατά την ηρωική ανατίναξη του 1866. Επίσης, κοντά στο χωριό βρίσκεται ένας σημαντικός υστερομινωικός θολωτός τάφος του 1350 π.Χ. Με την πλούσια κεραμική παράδοση, την ιστορική σημασία και τη γραφική ομορφιά του, το χωριό Μαργαρίτες προσφέρει στους επισκέπτες μια αυθεντική και μαγευτική κρητική εμπειρία.

Σπήλι: Ο θησαυρός των λιονταρόστομων κρηνών

Το Σπήλι, 30 χιλιόμετρα νότια του Ρεθύμνου, είναι ένας μαγευτικός προορισμός που συνδυάζει φυσική ομορφιά, ιστορία και παράδοση. Χτισμένο στους πρόποδες του όρους Βορίζη σε υψόμετρο 430 μέτρων, το χωριό των 800 κατοίκων είναι η πρωτεύουσα της επαρχίας Αγίου Βασιλείου.

Το σήμα κατατεθέν του είναι η εντυπωσιακή κεφαλοβρύση στην κεντρική πλατεία, με 25 κρήνες σε μορφή λιονταριού, από τις οποίες ρέουν 330 κυβικά μέτρα νερού κάθε ώρα. Το χωριό, που πήρε το όνομά του από τις πολλές σπηλιές της περιοχής, έχει πλούσια ιστορία από τη βυζαντινή εποχή. Οι 21 εκκλησίες του, με βυζαντινές τοιχογραφίες του 14ου αιώνα, μαρτυρούν τη θρησκευτική του παράδοση.

Οι επισκέπτες μπορούν να εξερευνήσουν νερόμυλους, να περπατήσουν στο μονοπάτι Ε4 «Σπήλι – Γερακάρι», ή να επισκεφθούν το Κουρταλιώτικο φαράγγι. Το Σπήλι φημίζεται επίσης για την πλούσια μουσική παράδοσή του.

Ανώγεια: Το ατίθασο πνεύμα του Ψηλορείτη

Τα Ανώγεια, ένα ιστορικό χωριό, σκαρφαλωμένο στα 750 μέτρα στις πλαγιές του Ψηλορείτη, αποτελούν ζωντανό μνημείο της κρητικής παράδοσης και αντίστασης. Βρίσκονται 36 χιλιόμετρα δυτικά του Ηρακλείου και 52 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου, προσφέροντας μια μοναδική εμπειρία αυθεντικής κρητικής ζωής.

Οι Ανωγειανοί, γνωστοί για τη φιλοξενία και το ατίθασο πνεύμα τους, διατηρούν ζωντανές τις παραδόσεις, φορώντας ακόμη τις παραδοσιακές κρητικές ενδυμασίες. Το χωριό φημίζεται για τη μουσική του παράδοση, με κορυφαίο εκπρόσωπο τον «αρχάγγελο της Κρήτης», Νίκο Ξυλούρη.

Οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν τις παλιές εκκλησίες, να γευτούν την τοπική κουζίνα στις παραδοσιακές ταβέρνες και να αγοράσουν εξαιρετικής ποιότητας υφαντά από τον πρώτο γυναικείο συνεταιρισμό της Ελλάδας. Κάθε χρόνο, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις «Υακίνθεια» προσελκύουν επισκέπτες από όλη τη χώρα.

Η ιστορία των Ανωγείων είναι γεμάτη ηρωισμό και αντίσταση. Από τις επαναστάσεις κατά των Τούρκων μέχρι το ολοκαύτωμα από τους Γερμανούς το 1944, το χωριό έχει αναγεννηθεί επανειλημμένα από τις στάχτες του. Η περιοχή έχει βαθιές ρίζες στην αρχαιότητα, με το κοντινό Ιδαίο Άντρο να συνδέεται με το μύθο της ανατροφής του Δία. Τα Ανώγεια, με την πλούσια ιστορία, την έντονη πολιτιστική ταυτότητα και το μαγευτικό ορεινό τοπίο, προσφέρουν μια αξέχαστη εμπειρία στην καρδιά της κρητικής παράδοσης.

Άνω Μέρος: Ο φύλακας του όρους Κέδρος

Το Άνω Μέρος, ένα γραφικό χωριό περίπου 50 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο, στέκει περήφανο στις βορειοανατολικές υπώρειες του όρους Κέδρος. Σε υψόμετρο 580 μέτρων, προσφέρει μια πανοραμική θέα προς το Αμάρι και τον επιβλητικό Ψηλορείτη, δημιουργώντας ένα μαγευτικό σκηνικό.

Η ιστορία του χωριού χάνεται στα βάθη του χρόνου. Το όνομά του προέρχεται από τη μετακίνηση των κατοίκων “πιο πάνω” γύρω στο 1250, όταν δύο παλαιότεροι οικισμοί ερημώθηκαν. Το Άνω Μέρος έχει γράψει τη δική του ηρωική ιστορία, συμμετέχοντας σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες. Η κορύφωση ήρθε στις 22 Αυγούστου 1944, όταν το χωριό υπέστη το ολοκαύτωμα από τους Γερμανούς. Σήμερα, το ηρώο στο κέντρο του χωριού τιμά τη μνήμη των πεσόντων.

Οι επισκέπτες μπορούν να εξερευνήσουν το μικρό Λαογραφικό Μουσείο, που στεγάζει πλούσια εκθέματα της τοπικής παράδοσης. Το χωριό φιλοξενεί επίσης αρκετές εκκλησίες, όπως τη δίκλιτη Γέννηση της Θεοτόκου και τον Άγιο Κωνσταντίνο. Λίγο έξω από το χωριό, τα ερείπια του μοναστηριού της Καλοείδαινας προσφέρουν μια μοναδική εμπειρία, περιτριγυρισμένα από πλούσια βλάστηση και δροσερά νερά που πηγάζουν από τον Ψηλορείτη.

Αρχαία Ελεύθερνα: Ένα ζωντανό παράθυρο στην ιστορία της Κρήτης

Η Αρχαία Ελεύθερνα, ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος του νομού Ρεθύμνου, βρίσκεται 25 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της πόλης του Ρεθύμνου, κοντά στη Μονή Αρκαδίου. Ιδρυμένη από τους Δωριείς τον 9ο αιώνα π.Χ., η πόλη κατοικήθηκε μέχρι τα πρωτοβυζαντινά χρόνια, αναδεικνύοντας μια μακραίωνη ιστορία.

Η στρατηγική θέση της Ελεύθερνας, σε υψόμετρο 380 μέτρων, στο σταυροδρόμι των δρόμων που συνέδεαν την αρχαία Κυδωνία, την Κνωσό και τον Ψηλορείτη, συνέβαλε στη μακροχρόνια ακμή της. Οι ανασκαφές, που ξεκίνησαν το 1985 από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, έχουν αποκαλύψει ευρήματα σε τρία διαφορετικά σημεία του ίδιου λόφου.

Η πόλη έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Κρήτης, συμμετέχοντας στον πρώτο Κρητικό Πόλεμο (205-200 π.Χ.) στο πλευρό της Μακεδονίας. Αργότερα, αντιστάθηκε σθεναρά στους Ρωμαίους, πριν πέσει από προδοσία. Κατά τη Ρωμαϊκή εποχή, η πόλη συνέχισε να αναπτύσσεται με την κατασκευή λουτρών, δεξαμενών, επαύλεων και δημόσιων κτιρίων.

Η βυζαντινή περίοδος σηματοδότησε το τέλος της πόλης, όταν έγινε έδρα Επισκοπής και κτίστηκε η μεγάλη βασιλική του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, πριν καταστραφεί από τους Άραβες. Σήμερα, η σπουδαιότητα του χώρου αναδεικνύεται από το εντυπωσιακό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αρχαίας Ελεύθερνας, ένα από τα σημαντικότερα της Ελλάδας, που βρίσκεται δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο.

Καψαλιανά: Ένα ζωντανό μνημείο στην καρδιά του κρητικού ελαιώνα

Τα Καψαλιανά, ένα παραδοσιακό οικιστικό σύνολο υψηλής πολιτιστικής σημασίας, βρίσκονται 18 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου και 4 χιλιόμετρα από τη Μονή Αρκαδίου. Χτισμένα σε υψόμετρο 260 μέτρων, στην καρδιά του μεγαλύτερου ενιαίου ελαιώνα της Κρήτης, προσφέρουν μαγευτική θέα στη θάλασσα. Ως παλιό μετόχι της Μονής Αρκαδίου, τα Καψαλιανά πρωτοαναφέρονται σε έγγραφα του 1842. Μέχρι το 1958, ο οικισμός περιελάμβανε έναν ελαιόμυλο, μαρτυρώντας τη σημασία της ελαιοκαλλιέργειας στην περιοχή. Στο κέντρο του οικισμού δεσπόζει η γραφική εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, ηλικίας περίπου 250 ετών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εικόνα της Παναγίας Γαλακτοτροφούσας, που απεικονίζει τη Θεοτόκο να θηλάζει τον νεογέννητο Χριστό, ένα σπάνιο και συγκινητικό θέαμα.

Αγία Γαλήνη: Το σμαραγδένιο στολίδι του νότιου Ρεθύμνου

Η Αγία Γαλήνη, ένα γραφικό παραθαλάσσιο θέρετρο, βρίσκεται 61 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου, δίπλα στην εκβολή του Αμαριανού ποταμού. Αυτή η ζωντανή κωμόπολη προσφέρει όλες τις απαραίτητες τουριστικές ανέσεις, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η φυσική ομορφιά του τοπίου, με τις σμαραγδένιες παραλίες και τις απόκρημνες θαλάσσιες σπηλιές, σε συνδυασμό με το μύθο του Ίκαρου και του Δαίδαλου, καθιστούν την Αγία Γαλήνη δημοφιλή προορισμό.

Η κύρια παραλία εκτείνεται ανατολικά του λιμανιού προς τον Κόκκινο Πύργο. Το τμήμα κοντά στο λιμάνι είναι πλήρως οργανωμένο, ενώ πιο ανατολικά, πέρα από το γεφυράκι του ποταμού, η παραλία γίνεται πιο ήσυχη με ψιλό βότσαλο. Για τους περιπετειώδεις, υπάρχει δυνατότητα πεζοπορίας προς τον Κόκκινο Πύργο, μια διαδρομή 1,5-2 ωρών μέσα από μια απομονωμένη παραλία. Κοντά στην εκβολή του ποταμού έχουν εντοπιστεί ίχνη αρχαίου ναού αφιερωμένου στη θεά Άρτεμη, προσθέτοντας ιστορικό ενδιαφέρον στην περιοχή.

Πατσός: Ένα κρυμμένο διαμάντι στους πρόποδες του Σωρού

Η Πατσός, ένα γραφικό χωριό 30 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο, βρίσκεται στους πρόποδες του υψώματος Σωρός. Χτισμένο σε υψόμετρο 490 μέτρων, ο κατάφυτος οικισμός κατοικείται από τα μινωικά χρόνια, όπως μαρτυρούν τα ευρήματα στο σπήλαιο Αγίου Αντωνίου. Η ονομασία του χωριού έχει πολλές εκδοχές, με πιθανότερη αυτή που το συνδέει με το επώνυμο Pazo. Το 1881, η Πατσός είχε 14 Χριστιανούς και 287 Τούρκους κατοίκους.

Η περιοχή φημίζεται για τα ποιοτικά προϊόντα της και την πλούσια βλάστηση, χάρη στις πολυάριθμες πηγές. Το φαράγγι Πατσού, 3 χιλιόμετρα από το χωριό, αποτελεί σημαντικό αξιοθέατο με πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Στο χωριό βρίσκεται ο ερειπωμένος ναός της Γέννησης της Θεοτόκου, πρώην μητροπολιτικός ναός του 1357. Οι επισκέπτες μπορούν επίσης να περπατήσουν στο μονοπάτι από το σπήλαιο έως το Φράγμα Ποταμών.

Κοιλάδα Αμαρίου: Η πράσινη καρδιά της Κρήτης

Η κοιλάδα του Αμαρίου, ένα φυσικό θαύμα 25 χιλιομέτρων, απλώνεται ανάμεσα στα όρη Κέδρος και Ψηλορείτης, σε υψόμετρο 400-500 μέτρων. Αποτελεί το φυσικό πέρασμα από το βόρειο Ρέθυμνο προς το νότο και τη Μεσαρά, γεγονός που την κατέστησε θέατρο ιστορικών μαχών, κυρίως κατά την Τουρκοκρατία. Η περιοχή, γνωστή για τις υψηλές βροχοπτώσεις, είναι η πηγή του Πλατύ ή Αμαριανού Ποταμού που εκβάλλει στην Αγία Γαλήνη. Εδώ βρίσκεται επίσης ένα από τα μεγαλύτερα φράγματα της Κρήτης, το φράγμα των Ποταμών.

Η κοιλάδα είναι διάσπαρτη με γραφικά χωριά, με κυριότερο τον Φουρφουρά. Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει παλιές βυζαντινές εκκλησίες, μινωικούς οικισμούς και άγρια ορεινά τοπία. Σημαντικά αξιοθέατα περιλαμβάνουν το φαράγγι της Πατσού, το Σπήλαιο του Αγίου Αντωνίου, την αρχαία Σίβρυτο, τη μονή των Ασωμάτων και τους μινωικούς οικισμούς στο Μοναστηράκι και το Αποδούλου.

Μονή Αρκαδίου: Σύμβολο ελευθερίας και θυσίας

Η Μονή Αρκαδίου, 23 χιλιόμετρα ανατολικά του Ρεθύμνου, είναι το ιστορικότερο μοναστήρι της Κρήτης. Κτισμένη σε υψόμετρο 500 μέτρων, περιβάλλεται από ελαιώνες, αμπελώνες και πευκοδάση. Η ίδρυσή της, αποδίδεται είτε στον αυτοκράτορα Αρκάδιο τον 12ο αιώνα είτε σε μοναχό Αρκάδιο τον 16ο αιώνα. Το 1672 μετατράπηκε σε κοινόβιο και ξεκίνησε η ανοικοδόμηση του ναού της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.

Η οχυρωματική αρχιτεκτονική της μονής περιλαμβάνει ισχυρά τείχη και πολλούς βοηθητικούς χώρους. Σήμερα, μέρος της λειτουργεί ως μουσείο με σημαντικές εκκλησιαστικές συλλογές. Το Αρκάδι έπαιξε καθοριστικό ρόλο στους απελευθερωτικούς αγώνες της Κρήτης. Το ολοκαύτωμα του 1866, με την ανατίναξη της οιναποθήκης, αποτέλεσε ορόσημο για την απελευθέρωση του νησιού το 1898. Η UNESCO έχει χαρακτηρίσει το Αρκάδι ως Ευρωπαϊκό Μνημείο Ελευθερίας, αναγνωρίζοντας την ιστορική του σημασία και τη συμβολή του στον αγώνα για την ελευθερία.

Πλακιάς: Από ψαροχώρι σε κοσμοπολίτικο θέρετρο

Ο Πλακιάς, 36 χιλιόμετρα νότια του Ρεθύμνου, είναι χτισμένος στην εύφορη πεδιάδα του Κοτσυφού Ποταμού. Από μικρό ψαροχώρι στα τέλη του 20ού αιώνα, εξελίχθηκε σε δημοφιλές τουριστικό θέρετρο, διατηρώντας παράλληλα τη γοητεία του. Η περιοχή κατοικείται από τα ρωμαϊκά χρόνια, με ευρήματα που υποδεικνύουν πιθανή μινωική παρουσία. Το όνομα “Πλακιάς” προέρχεται είτε από τις πολλές ταφόπλακες μιας αρχαίας νεκρόπολης είτε από τη μεγάλη πλάκα πάνω στην οποία είναι χτισμένο το χωριό.

Αξιοθέατα περιλαμβάνουν τον παλιό μύλο, τις στοές μεταφοράς κάρβουνου στον Παλίγκρεμνο και το Ναό της Ζωοδόχου Πηγής. Οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν τις παραλίες, να εξερευνήσουν τα γειτονικά χωριά Μύρθιος, Σελλιά και Ασώματος, ή να κάνουν πεζοπορία στα φαράγγια Κοτσυφού και Κουρταλιώτη. Ο Πλακιάς, προσφέρει όλες τις σύγχρονες ανέσεις, συμπεριλαμβανομένων ξενοδοχείων, εστιατορίων, καταστημάτων και κέντρων θαλάσσιων σπορ, καθιστώντας τον ιδανικό προορισμό για χαλάρωση και εξερεύνηση της νότιας Κρήτης.

Αξός: Ένα ζωντανό κομμάτι της αρχαίας Κρήτης

Η Αξός, ένα γραφικό ορεινό χωριό 46 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου, είναι χτισμένη αμφιθεατρικά στις βόρειες πλαγιές του Ψηλορείτη, σε υψόμετρο 510 μέτρων. Με 250 κατοίκους, αποτελεί σημαντικό τουριστικό προορισμό λόγω της πλούσιας ιστορίας της. Η αρχαία Αξός, ή Όαξος, ήταν μια από τις εκατό πόλεις-κράτη της Κρήτης, ακμάζοντας από την υστερομινωική έως τη ρωμαϊκή εποχή. Η ευημερία της συνεχίστηκε στους Βυζαντινούς χρόνους ως έδρα επισκοπής.Το χωριό φημίζεται για την πλούσια χλωρίδα του, με πάνω από 10 πηγές τρεχούμενου νερού. Στο κέντρο του, μια εντυπωσιακή κρήνη με τρία λιοντάρια προσφέρει δροσιά στους επισκέπτες. Η Αξός διαθέτει πάνω από 40 εκκλησίες, με σημαντικότερες τον Άγιο Αθανάσιο Πατελάρο και την Αγία Παρασκευή του 14ου αιώνα. Σήμερα, οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τον αγροτουρισμό. Το χωριό προσφέρει σύγχρονες υποδομές, διατηρώντας παράλληλα την παραδοσιακή του ατμόσφαιρα.