Το ορεινό κομμάτι της Κορινθίας έχει να επιδείξει μεγάλες ομορφιές, οι οποίες δεν έμειναν ανεκμετάλλευτες στα χρόνια της τουριστικής ανάπτυξης της χώρας μας. Σε αυτό βοήθησε βέβαια και η εγγύτητα της περιοχής στην Αττική, καθώς οι κάτοικοι της πρωτεύουσας κατευθύνονται συχνά προς τα εκεί για τις εκδρομές τους.
Παρ’ όλα αυτά, ορισμένα κομμάτια της ορεινής Κορινθίας έχουν πολυδιαφημιστεί –τα Τρίκαλα, για παράδειγμα– ενώ κάποια άλλα παρουσιάζουν λιγότερη κίνηση επισκεπτών. Ανάμεσα στα τελευταία βρίσκεται και το όμορφο βουνίσιο χωριό Αρχαία Φενεός, ίσως γιατί δημιουργείται ένα μπέρδεμα: καθώς το ίδιο όνομα έχει δοθεί και στο οροπέδιο όπου βρίσκεται, ανάμεσα στον Χελμό και στη Ζήρεια, αρκετοί θεωρούν ότι έτσι λέγεται η ευρύτερη περιοχή, οπότε δεν εστιάζουν στον ίδιο τον οικισμό, θεωρώντας τον αρχαιολογική τοποθεσία.
Ωστόσο, ανάμεσα στα 10 χωριά του οροπεδίου του Φενεού υπάρχει και αυθύπαρκτος Φενεός (παλιότερα Συβίστα), αλλά και Αρχαία Φενεός, χτισμένη σε υψόμετρο 340 μέτρων στις νότιες πλαγιές του όρους Στογγυλοβούνι, με το βουνό Ντουρντουβάνα (απόληξη του Χελμού) να ορθώνεται από πάνω της.
Το ίδιο το όνομά της, βέβαια, μαρτυρά τη μεγάλη ιστορία που κουβαλά. Πρόκειται όμως και για έναν οικισμό που πρωταγωνιστεί σε ένα τοπίο απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς σε απόσταση 92 χιλιομέτρων από την Κόρινθο, εύκολα προσβάσιμο από την Αθήνα: ξεκινώντας από το κέντρο της, φτάνει κανείς σε περίπου 2 ώρες με το αυτοκίνητο.
Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, η Αρχαία Φενεός έχει 280 μόνιμους κατοίκους μαζί με τους οικισμούς Βίλια (υψόμετρο: 780 μέτρα) και Λούζι (υψόμετρο: 840 μέτρα) στα άμεσα περίχωρά της, που αποτελούν τμήμα της.
Το χωριό φαίνεται να συγκροτήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα, ως αραιοκατοικημένο τμήμα του τότε Δήμου Φενεού της Αργολίδας, με το προσωνύμιο Καλύβια. Προγενέστερα υπήρχε άλλο χωριό στην ευρύτερη περιοχή, που μάλλον λεγόταν Δόξια, αν κρίνουμε από τις αναφορές των Βενετών γύρω στο 1700 –δεν γνωρίζουμε τους λόγους της εγκατάλειψής του.
Το 1912 τα Καλύβια αναγνωρίστηκαν ως αυτόνομη κοινότητα, ενώ το 1949 αποσπάστηκαν από την Αργολίδα και εντάχθηκαν στην Κορινθία. Μετονομάστηκαν σε Αρχαία Φενεό το 1977, όταν η αρχαιολογική έρευνα πιστοποίησε ότι βρίσκονταν στη θέση της αρχαιοελληνικής πόλης.
Ο συνδυασμός βουνού, δασών και της γραφικής λίμνης Δόξα που βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση, στην άμεση επικράτεια της Αρχαίας Φενεού. έχει κάνει κάποιους επισκέπτες να αποκαλούν την περιοχή ως «μικρή Ελβετία». Μια φήμη που διαδίδεται γοργά, κάνοντάς τη δημοφιλή προορισμό για όλες τις εποχές του χρόνου.
Πού να μείνετε
Αν και πολλοί επισκέπτες περνάνε από την Αρχαία Φενεό απλά για ημερήσια εκδρομή είτε από την Αθήνα, είτε από τις γύρω τοποθεσίες, στο χωριό υπάρχει και ο παραδοσιακός ξενώνας «Ο Μίτος της Αριάδνης» για όσους θα επιθυμούσαν να μείνουν λίγες μέρες εκεί (πληροφορίες: 27470-41254 και 69088-30070). Τα δωμάτια διαθέτουν καθιστικό με τζάκι και είναι πλήρως αυτοτελή, ενώ υπάρχει και αίθριο με υπέροχη θέα στον κάμπο, όπου μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ σας.
Στον γειτονικό οικισμό Πανόραμα (σε 1.000 μέτρα υψόμετρο) θα βρείτε και τον πετρόκτιστο ξενώνα «Αλεξίου» –με τζάκι τον χειμώνα και θέα στις κατάφυτες (με βελανιδιές) πλαγιές της Ντουρντουβάνα. Το κατάλυμα διαθέτει ένα καταπληκτικό δεντρόσπιτο για όσους θα ήθελαν μια εμπειρία απόλυτης ιδιωτικότητας μέσα στη φύση, μοναδικό σε όλη την ορεινή Κορινθία. Συνολικά υπάρχουν μόλις 4 δωμάτια, οπότε πρέπει να επικοινωνήσετε έγκαιρα για να τσεκάρετε τη διαθεσιμότητα (τηλέφωνο: 27470-41020).
Πού να πάτε για καφέ και ποτό
Θα βρείτε καφετέρια-μπαρ στο χωριό, περίπου 100 μέτρα από τον ξενώνα «Ο Μίτος της Αριάδνης». Πολλοί, ωστόσο, μετακινούνται στη γειτονική Γκούρα (γύρω στα 5 χιλιόμετρα απόσταση) για μια επίσκεψη στο καφέ-μπαρ «Ο Μπρούκλης», το οποίο θεωρείται ένα από τα ωραιότερα ορεινά καφέ σε όλη την Πελοπόννησο. Κάποιες βραδιές έχει και ζωντανή μουσική ή διοργανώνει πάρτι με DJs, ενώ σε κάθε περίπτωση θα απολαύσετε τους χαρακτηριστικούς του πετρόχτιστους καναπέδες.
Πού θα κάτσετε για φαγητό
Δεν θα χρειαστεί να μετακινηθείτε από την Αρχαία Φενεό για να βρείτε καλό φαγητό. Στην ταβέρνα «Καπρής» θα απολαύσετε πιάτα φτιαγμένα με τα φημισμένα όσπρια της περιοχής, αλλά και κόκορα με μακαρόνια και γουρουνόπουλο στη σούβλα –αναλόγως δε της εποχής, ίσως βρείτε και αγριογούρουνο κυνήγι.
Το «Διάσημο Κουτούκι της Λίμνης Δόξα» προσφέρει φοβερή θέα στη λίμνη, αλλά και γίγαντες Φενεού με λουκάνικο, καθώς και εξοχικό πουγκί στη λαδόκολλα. Στον «Μιχάλη» σπεσιαλιτέ θεωρείται το κατσικάκι, αλλά και το μπιφτέκι με τις πατάτες κρίνεται εξαιρετικό.
3 πράγματα που αξίζει να κάνετε, αν βρεθείτε στην Αρχαία Φενεό
Η Αρχαία Φενεός περιβάλλεται από τη βουνίσια φύση που χαρακτηρίζει όλο το οροπέδιο του Φενεού, το οποίο είναι και εξαιρετικά εύφορο: εδώ παράγονται όσπρια ονομαστά σε όλη την Ελλάδα (γίγαντες, φασόλια, φακές, φάβα), τα οποία μπορείτε να προμηθευτείτε απευθείας από την «πηγή», ενώ οι γύρω πλαγιές είναι κατάφυτες από έλατα, πεύκα και βελανιδιές. Ακόμα λοιπόν κι αν είναι η λίμνη Δόξα που θα μονοπωλήσει το ενδιαφέρον σας, αξίζει να κάνετε μια γενικότερη βόλτα στα πέριξ του χωριού, στεκόμενοι βέβαια και στο σημαντικό του αρχαίο παρελθόν.
Περάστε από την αρχαία πόλη της Φενεού και από το αρχαιολογικό μουσείο
Η Φενεός υπήρχε ήδη από τα πρωτοϊστορικά χρόνια των Μυκηναίων, την αναφέρει μάλιστα και ο Όμηρος στην «Ιλιάδα», ως ξεχωριστό κράτος των Αχαιών που πήρε μέρος στον Τρωικό Πόλεμο με 60 άνδρες υπό την ηγεσία του βασιλιά Αγαπήνωρα. Σύμφωνα επίσης με την αρχαία μυθολογία εκεί είχε ταφεί ο Ιφικλής –ο αδερφός του Ηρακλή– αλλά και ο Μυρτίλος, από τον οποίον πήρε την ονομασία του το Μυρτώο Πέλαγος. Στις καταβόθρες της, επιπλέον, πίστευαν ότι βρίσκεται μια είσοδος για τον Άδη, την οποία είχε χρησιμοποιήσει και η ίδια η θεά Δήμητρα.
Στα ιστορικά χρόνια η Φενεός ήταν πόλη-κράτος των Αρκάδων, πήρε μάλιστα μέρος και στους Περσικούς Πολέμους. Η πόλη ερήμωσε βαθμιαία μετά την κατάληψη της Ελλάδας από τους Ρωμαίους. Σήμερα σώζονται μόνο ερείπια θεμελίων, σε έναν χώρο που είναι προσβάσιμος για επίσκεψη, μα δεν φυλάσσεται, ούτε είναι οργανωμένος.
Όσα αντικείμενα βρέθηκαν στις ανασκαφές βρίσκονται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο του χωριού, στην κεντρική πλατεία –που επαναλειτούργησε το 2021, μετά από χρόνια στα οποία είχε μείνει κλειστό. Τα κύρια εκθέματά του είναι γλυπτά, αγγεία και ψηφιδωτά. Ξεχωρίζουν τα (τεράστια, για άγαλμα) μαρμάρινα πόδια με σανδάλια μήκους 80 εκατοστών που αποδίδονται στον θεό Ασκληπιό, αλλά και το μαρμάρινο κεφάλι της θεάς Υγείας. Αμφότερα χρονολογούνται στο 150 π.Χ.
Επισκεφθείτε το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου (και φάτε γλυκό τριαντάφυλλο)
Ο Άγιος Γεώργιος ιδρύθηκε τον 14ο αιώνα, ως ανδρικό μοναστήρι, στην περιοχή όπου σήμερα βρίσκεται η τεχνητή λίμνη Δόξα. Κατά τον 17ο αιώνα υπέστη σοβαρή καταστροφή από πλημμύρα, κάτι που ώθησε τους μοναχούς να το μεταφέρουν 1 χιλιόμετρο στο εσωτερικό, στο τριώροφο κτήριο όπου στεγάζεται και σήμερα. Λέγεται μάλιστα ότι το παλιό εικονοστάσι εξακολουθεί να διακρίνεται στον βυθό της σύγχρονης λίμνης, σε βάθος 8 περίπου μέτρων.
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας υπάρχει θρύλος ότι το μοναστήρι φιλοξενούσε κρυφό σχολειό, αλλά η μόνη ιστορική βεβαιότητα είναι ότι λειτούργησε ως μυστικό αρχηγείο κατά την Επανάσταση του 1821: εκεί γίνονταν συνεδριάσεις οπλαρχηγών από την Κορινθία και την Αρκαδία, συνήθως με επικεφαλής τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.
Ο εξώστης έχει θαυμάσια θέα προς όλη την πεδιάδα του Φενεού, ενώ στο εσωτερικό υπάρχουν ωραιότατες τοιχογραφίες, όπως και μια ολόχρυση εικόνα του Αγίου Γεωργίου. Αλλά κάτι που δεν πρέπει να παραλείψετε φεύγοντας είναι να δοκιμάσετε γλυκό του κουταλιού τριαντάφυλλο: το παράγουν οι ίδιοι οι μοναχοί, από άνθη που καλλιεργούν στον εσωτερικό κήπο της μονής.
Κάντε τη βόλτα σας στην υπέροχη λίμνη Δόξα
Δεν πρέπει να συγχέεται με τη λίμνη του Φενεού, όπως κακώς γίνεται ορισμένες φορές. Η λίμνη Δόξα είναι τεχνητή, έχει περίμετρο 4,5 χιλιόμετρα και δημιουργήθηκε μόλις το 1996, όταν φτιάχτηκε φράγμα που συσσώρευσε τα νερά του ομώνυμου ποταμού, για την ενίσχυση των καλλιεργειών της εποχής. Το μέγιστο βάθος της υπολογίζεται σε 38 μέτρα.
Η λίμνη βρίσκεται σε ένα πανέμορφο σημείο της επικράτειας της Αρχαίας Φενεού, σε 900 μέτρα υψόμετρο, στους πρόποδες της Ντουρντουβάνας. Την κυκλώνουν τα Αροάνια όρη και οι κορυφές της Κυλλήνης. Το ειδυλλιακό ορεινό τοπίο και τα γαλαζοπράσινα, ήρεμα νερά, όπου καθρεφτίζονται τα έλατα και οι βελανιδιές των γύρω πλαγιών, έχουν κάνει πολλούς να παρομοιάσουν την περιοχή με «Μικρή Ελβετία».
Από το 2019 δίνεται και η δυνατότητα να διασχίσετε τα νερά με υδροποδήλατα, ενώ μπορείτε να κάνετε και βόλτα με άλογα στις πλαγιές της Ντουρντουβάνας. Άλλοι, πάλι, προτιμούν τις καταδύσεις, οι οποίες δίνουν την ευκαιρία να θαυμάσει κανείς το βυθισμένο δάσος, αλλά και τις σπάνιες γαλάζιες καραβίδες που συνήθως κατοικούν στη δεξιά όχθη. Θα χρειαστείτε καλό φακό και υπομονή για να τις δείτε.
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της λίμνης Δόξα είναι το λεγόμενο και «Παλαιομονάστηρο», το οποίο χρονολογείται στον 14ο αιώνα. Πρόκειται για το μόνο κομμάτι της μονής Αγίου Γεωργίου που έμεινε ανέπαφο από τις πλημμύρες του 17ου αιώνα. Έτσι, όταν το μοναστήρι μετοίκισε στην τωρινή του θέση, μετασχηματίστηκε σε εκκλησάκι (μονόκλιτη βασιλική με τρούλο και δίριχτη στέγη), που αφιερώθηκε στον Άγιο Φανούριο.
Μπορείτε να μεταβείτε στον Άγιο Φανούριο μέσω στενής λωρίδας γης, οι προβλέψεις όμως των ειδικών λένε ότι βαθμιαία ο χώρος του θα μεταμορφωθεί σε νησάκι, οπότε στο μέλλον θα είναι προσβάσιμο μόνο με βάρκα ή με καΐκι.
Διαβάστε ακόμα:
Λίμνη Δόξα: Ένα ονειρεμένο αλπικό τοπίο, δύο ώρες από την Αθήνα
Από τα Τρίκαλα μέχρι τη Λίμνη Στυμφαλία μέσω της Λίμνης Δόξα -Ένα συναρπαστικό οδοιπορικό
Στεφάνι Κορινθίας: Ένας παραγωγός κατσικίσιου γάλακτος, μάς κοιτάζει από τα 900 μ. υψόμετρο