Το όνομα σίγουρα δεν μας είναι άγνωστο. Είτε το έχουμε αναφέρει σε κάποιο wine bar ζητώντας ένα ποτήρι από το φημισμένο ημιαφρώδες, ημίγλυκο Asti Spumante, είτε το έχουμε διαβάσει σε κάποια ετικέτα μπουκαλιού πριν απελευθερώσουμε τις χαρούμενες φυσαλίδες του υπέροχου, αρωματικού Moscato d’ Asti, όπως αλλιώς αναφέρεται το παγκοσμίως γνωστό κρασί που παράγεται στο κεντρικό Πιεμόντε.
Σημείο αναφοράς για την Ιταλική οινική σκηνή, χτισμένο μεταξύ των λόφων Langhe και Monferrato, το Άστι είναι πολλά περισσότερα από μια πόλη ιδανική για οινοτουρισμό. Με τη σημαντικότερη μεσαιωνική αρχιτεκτονική κληρονομιά σε ολόκληρο το Πιεμόντε, είναι μια πόλη που κρύβει αναρίθμητους θησαυρούς, θρύλους, παραδόσεις και γαστρονομικές εκπλήξεις στους επισκέπτες του.
Οι αρχαίες καταβολές και η ιστορική εξέλιξη
Η πρόσβαση στην τέταρτη μεγαλύτερη επαρχία του Πιεμόντε είναι εξίσου εύκολη είτε από το Τορίνο, απ΄το οποίο απέχει μόλις 40΄ οδικώς, είτε μέσα σε μια ώρα από το Μιλάνο.
Πριν την άφιξη στην ίδια την πόλη όμως, αξίζει να απολαύσει κανείς τη μαγευτική θέα από τους κοντινούς λόφους, όπου διακρίνονται αφενός οι εναπομείναντες μεσαιωνικοί πύργοι, αφετέρου οι καταπράσινοι αμπελώνες που την κυκλώνουν. Για να εντρυφήσετε βέβαια στην πλούσια ιστορία του Άστι, θα πρέπει να κατηφορίσετε ως την ίδια την πόλη. Η ιστορία του ξεκινά εκατομμύρια χρόνια πριν, όταν η σημερινή περιοχή των λόφων καλύπτονταν από τη θάλασσα, που υποχωρώντας δημιούργησε την τωρινή μορφολογία του εδάφους.
Πρώτοι κάτοικοι υπήρξαν οι Λυγιριανοί, ωστόσο μεταξύ 125 και 123 π.Χ. οι Ρωμαίοι ίδρυσαν στη θέση του Άστι την Hasta, σημαντική εμπορική πόλη λόγω της στρατηγικής γεωγραφικής της θέσης. Η πόλη αυτή υπήρξε ένα από τα πιο δραστήρια κέντρα χειροτεχνίας και κεραμικής παραγωγής της περιοχής. Αξιόλογα ευρήματα δεν σώζονται από την εποχή εκείνη, καθώς όπως συνηθίζονταν στις ιταλικές πόλεις στην πορεία της ιστορίας, τμήματα ρωμαϊκών ναών χρησιμοποιούνταν ως πρώτη ύλη για νέες κατασκευές. Στην περίπτωση του Άστι αυτό βρήκε εφαρμογή στον καθεδρικό του ναό.
Επί αιώνες η πόλη υπήρξε σημαντικό πέρασμα για ταξιδιώτες, εμπόρους και καλλιτέχνες, παίζοντας ταυτόχρονα σημαντικό πολιτικό και στρατιωτικό ρόλο στα συμφέροντα της βόρειας Ιταλίας. Ακόμη και μετά την πτώση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η άνθιση της πόλης συνεχίστηκε και ως τα μέσα του Μεσαίωνα το Άστι είχε εξελιχθεί στη σημαντικότερη ελεύθερη κοινότητα του Πιεμόντε. Χαρακτηριστικά, το 12ο αιώνα ήταν από τις πλουσιότερες και ισχυρότερες ιταλικές πόλεις, έχοντας μάλιστα το προνόμιο να εκδίδει χρήματα και να διατηρεί εμπορικές σχέσεις με χώρες του εξωτερικού.
Τα σημάδια του ένδοξου παρελθόντος
Σαφή δείγματα ισχύος της πόλης και μέσα επίδειξης πλούτου και δύναμης για τις οικογένειες που τη διοικούσαν ήταν οι μεσαιωνικοί πύργοι και τα παλάτια-φρούρια που χτίστηκαν τα μεσαιωνικά χρόνια κι έδωσαν στην πόλη το μοναδικό χαρακτήρα που θαυμάζουμε σήμερα. Όχι τυχαία το Άστι αποκαλούνταν «η Πόλη των 100 πύργων», από τους οποίους 15 σώζονται σήμερα.
Ένας από τους παλαιότερους, που κάποτε αποτελούσε τον ένα από τους δύο πύργους που πλαισίωναν την κύρια είσοδο στο Άστι μέσω των ρωμαϊκών τειχών, είναι ο Torre Rossa. Η αρχική κατασκευή του πολυγωνικού «Κόκκινου Πύργου» ανάγεται στον 1ο αιώνα, ενώ το ύψος του αυξήθηκε τον 11ο αι. για να μετατραπεί τελικά σε κωδωνοστάσιο της παρακείμενης εκκλησίας Santa Caterina. Ο τοπικός μύθος θέλει τον πύργο να είναι η τελευταία φυλακή του San Secondo – πολιούχου της πόλης – πριν το μαρτύριό του. Το μαρμάρινο άγαλμα του αγίου, ο οποίος φέρεται να κρατά ομοίωμα της πόλης, περιμένει τον επισκέπτη που θα μπει στο εσωτερικό του πύργου, ενώ αξίζει η είσοδος και στη μπαρόκ εκκλησία με τον επιβλητικό τρούλο, καθώς είναι η μεγαλύτερη σ΄ολόκληρη την περιφέρεια του Πιεμόντε.
Προχωρώντας στο ιστορικό κέντρο του Άστι και την τριγωνική πλατεία Piazza Statuto, εκεί όπου κάποτε λειτουργούσε μία από τις πιο σημαντικές αγορές της πόλης, συναντάμε τον Torre Guttuari, ένα πρώιμο δείγμα μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής. Ο τετράγωνος πύργος από κόκκινη πέτρα ανήκε, όπως και πολλά από τα κτήρια της πλατείας, στην οικογένεια των Guttuari και παρότι είχε σχεδόν καταστραφεί, ανακατασκευάστηκε κατά τον 19ο αιώνα, οπότε και πήρε τη σημερινή επταώροφη μορφή του.
Εκείνος, όμως, που απολαμβάνει και τη μεγαλύτερη φήμη, ως ο ψηλότερος πύργος όχι μόνο του Άστι αλλά και ολόκληρου του Πιεμόντε, είναι ο Torre Troyana, γνωστός και ως Πύργος του Ρολογιού. Πρόκειται για τον καλύτερα διατηρημένο πύργο, που στέκει ως ανεξάρτητο καμπαναριό, φέροντας τη δεύτερη αρχαιότερη καμπάνα της περιοχής, η οποία ακόμη σημαίνει τις ώρες. Θα εντοπίσετε εύκολα των πύργο των 44 μέτρων, ενώ φτάνοντας στην Piazza Medici όπου βρίσκεται και ανεβαίνοντας τα 199 σκαλιά ως την κορυφή του, θα αποζημιωθείτε με μαγευτική θέα που απλώνεται πέρα από το Άστι έως τους γύρω λόφους.
Όχι πολύ μακριά από τον θεαματικό αυτό πύργο που κάποτε ανήκε στην οικογένεια των εύπορων τραπεζιτών Troya, βρίσκεται ο δεύτερος ψηλότερος πύργος της πόλης Torre Comentina. Ονομάζεται και Torre di San Bernardino καθώς αποτελούσε το καμπαναριό της ομώνυμης εκκλησίας, η οποία ωστόσο κατεδαφίστηκε ώστε να χτιστεί το Palazzo Medici del Vascello, που μαζί με τον πύργο και το μνημείο για την ενοποίηση της Ιταλίας, αποτελούν τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Piazza Roma.
Ένα ιστορικό κέντρο γεμάτο αξιοθέατα
Εκτός από τους θεαματικούς πύργους, η περιήγηση στο ιστορικό κέντρο του Άστι έχει να σας αποκαλύψει οχυρωμένα μεσαιωνικά παλάτια, εντυπωσιακές εκκλησίες ρωμανικής και μεσαιωνικής τεχνοτροπίας και πλατείες σε ασυνήθιστα σχήματα. Μια βόλτα στα ρομαντικά σοκάκια του σχεδόν εξ΄ολοκλήρου πεζοδρομημένου ιστορικού κέντρου, είναι γεμάτη αποδείξεις του ένδοξου παρελθόντος μια πόλης που απολάμβανε κύρος και ισχύ.
Η καρδιά της πόλης χτυπά στην Piazza Alfieri με το ιδιότυπο τριγωνικό σχήμα, ένα έξοχο παράδειγμα αστικού αρχιτεκτονικού σχεδιασμού του 19ου αιώνα, στο ανατολικό άκρο του ιστορικού κέντρου. Οι τρεις πλευρές της σχηματίζονται από κομψά αψιδωτά κτήρια, ενώ στο κέντρο της δεσπόζει το άγαλμα του κορυφαίου Ιταλού θεατρικού συγγραφέα και ποιητή του 18ου αι., Vittorio Alfieri, που γεννήθηκε στο Άστι. Η βόλτα στην ολοζώντανη αυτή πλατεία γίνεται ιδιαίτερα απολαυστική κάθε Τετάρτη και Σάββατο, όταν στήνονται εδώ οι πάγκοι της μεγάλης υπαίθριας αγοράς, ενώ η ίδια πλατεία αποτελεί και το σκηνικό των διάσημων ιππικών αγώνων Palio di Asti.
Το όνομα του διάσημου τέκνου της πόλης φέρει επίσης η κύρια εμπορική αρτηρία της. Εδώ, στο Corso Alfieri μπορεί κανείς να επισκεφθεί το παλάτι στο οποίο γεννήθηκε το 1749 ο σημαντικός δραματουργός, που θεωρείται ο πατέρας της Ιταλικής τραγωδίας. Το κομψό Palazzo Alfieri σε μπαρόκ ρυθμό, με τη γεμάτη θεατρικότητα πρόσοψη και την προτομή του V. Alfieri στη λιτή αυλή του, αφηγείται τη ζωή του συγγραφέα μέσα από την αυθεντική επίπλωση και το πλήθος των εκθεμάτων που σχετίζονται με τη ζωή και το έργο του. Επίσης σε μπαρόκ ρυθμό, ένα ακόμη έξοχο παλάτι στον ίδιο δρόμο, το Palazzo Mazzetti στεγάζει στις μεγαλοπρεπείς αίθουσές του τη Δημοτική Πινακοθήκη. Μη χάσετε την εντυπωσιακή νωπογραφία της οροφής στη Sala Mazzetti, τη συλλογή έργων καλλιτεχνών του Πιεμόντε από τον 17ο και τον 18ο αι., τα αντικείμενα τέχνης από ξύλο και ελεφαντόδοντο και τη συλλογή αρχαίων νομισμάτων. Τέλος, αξίζει και μια στάση σ΄ένα από τα επιβλητικότερα κτήρια της πόλης, το Palazzo Ottolenghi, επίσης στον ίδιο δρόμο, που πλέον έχει μετατραπεί στο Μουσείο της Ιταλικής Ενοποίησης, διατηρώντας τη μπαρόκ αρχιτεκτονική του.
Ακριβώς απέναντι, ένα από τα σημαντικά αξιοθέατα της πόλης ενσωματώνει στοιχεία διαφορετικών ιστορικών εποχών. Πρόκειται για την ρωμανική Cripta e Museo di Sant’Anastasio, που αποτελεί μουσείο και αρχαιολογικό χώρο και περιλαμβάνει τα ερείπια των τεσσάρων αρχαίων εκκλησιών που ανήκαν στη Μονή Βενεδεκτίνων του Αγίου Αναστασίου. Στο μουσείο θα δείτε ό,τι έχει διασωθεί από τις εκκλησίες αυτές, αλλά περάστε οπωσδήποτε και από την ατμοσφαιρική κρύπτη, όπου εκτός από τα λείψανα του μάρτυρα Αναστάσιου, εκτίθεται μέρος ενός πεζόδρομου του Ρωμαϊκού φόρουμ και ταφικά μνημεία ενός αρχαίου οικισμού.
Κατευθυνόμενοι βόρεια, θα φτάσετε στην πλατεία του Καθεδρικού, όπου θα θαυμάσετε το επιβλητικό Duomo του Άστι, ή αλλιώς Cattedrale di Santa Maria Assunta, ένα από τα εξοχότερα δείγματα γοτθικής τέχνης στο Πιεμόντε, αλλά και σύμβολο της δύναμης της πόλης τα μεσαιωνικά χρόνια. Ο πρώτος ναός στη θέση αυτή ανάγεται στον 5ο ή 6ο αιώνα, μετέπειτα ανοικοδομήθηκε σε ρωμανικό ρυθμό για να ξαναχτιστεί τελικά τον 13ο αι. με το σημερινό του εντυπωσιακό του ύψος, την πρόσοψη από κόκκινο τούβλο, τις τρεις πύλες και τους αντίστοιχους τρεις ρόδακες. Στο τρίκλητο εσωτερικό, κομψές κολώνες σχηματίζουν διαδοχικές αψίδες και θολωτά φατνώματα με πλούσιες τοιχογραφίες, ενώ ολόκληρος ο ναός είναι διακοσμημένος με αγάλματα και έργα του αναγεννησιακού ζωγράφου Gandolfino d’ Asti. Βγαίνοντας και περπατώντας τα 82 μέτρα των πλαϊνών πλευρών, θα θαμάσετε τον θεαματικό τετράγωνο πύργο – καμπαναριό που στέκει φρουρός του Duomo από το 1266.
Σε παρόμοιο ύφος και μία από τις παλαιότερες γοτθικές εκκλησίες του Άστι, η Collegiata di San Secondo, βρίσκεται στην όμορφη πλατεία που φέρει το όνομα του πολιούχου της πόλης, ακριβώς δίπλα στο Palazzo Civico, το σημερινό Δημαρχείο. Ο ναός χτίστηκε στο σημείο που μαρτύρησε ο Ρωμαίος στρατιώτης Secondo επειδή ασπάστηκε το Χριστιανισμό και στην κρύπτη του10ου αιώνα που είναι επισκέψιμη, φυλάσσονται τα λείψανα του αγίου. Μη χάσετε τη σημαντική συλλογή από παλιά λάβαρα των αγώνων Palio που φυλάσσονται στην εκκλησία.
Μετά από τόσα γοτθικά μνημεία και μεσαιωνικούς πύργους, η μπαρόκ εκκλησία Chiesa di San Martino δίνει μια διαφορετική πινελιά στην πόλη, θεωρείται μάλιστα η τρίτη σημαντικότερη εκκλησία του Άστι μετά τους δύο παραπάνω ναούς. Στο εσωτερικό, αξιοπρόσεκτο είναι το σκαλιστό σκευοφυλάκιο από ξύλο καρυδιάς, που προστέθηκε τον 18ο αιώνα.
Τέλος, αν ταξιδεύετε με παιδιά, η επίσκεψη στο Μουσείο Παλαιοντολογίας – Museo Paleontologico Territoriale dell’Astigiano – θα τα ενθουσιάσει με την αφήγηση των γεωλογικών φαινομένων 25 εκατομμυρίων ετών και τα προϊστορικά απολιθώματα θαλάσσιων θηλαστικών που βρέθηκαν στην περιοχή.
Ο ξακουστός ιππικός αγώνας Palio
Αν και οι πιο διάσημοι παραδοσιακοί ιππικοί αγώνες της Ιταλίας είναι αυτοί που διοργανώνονται στη Σιένα, οι αντίστοιχοι του Άστι είναι οι παλαιότεροι, με ιστορία που ανάγεται στον 13ο αιώνα, περίοδο της μεγάλης ακμής της πόλης.
Διεξάγονται κάθε χρόνο την τρίτη Κυριακή του Σεπτέμβρη, εν μέσω εορταστικών εκδηλώσεων στην Piazza Alfieri και συμμετέχουν εκπρόσωποι και των 21 δήμων και επαρχιών της πόλης ντυμένοι στα ανάλογα χρώματα. Πολύ περισσότερο από έναν απλό αγώνα, πρόκειται για ένα ολοήμερο θέαμα, που ξεκινά με μια θεαματική παρέλαση 1.200 περίπου ατόμων, στην οποία όλοι είναι ντυμένοι με μεσαιωνικά κοστούμια, αναβιώνοντας το πνεύμα της εποχής που ξεκίνησαν οι αγώνες. Μέρος του θεάματος είναι και ο διαγωνισμός ανάμεσα στους «Sbandieratori», εκπροσώπους των επαρχιών που συναγωνίζονται κουνώντας τις σημαίες και τα λάβαρά τους. Ο ιππικός αγώνας κατά τον οποίο οι αναβάτες ιππεύουν χωρίς σέλα, πραγματοποιείται το απόγευμα με έπαθλο ένα λάβαρο από πορφυρό βελούδο, που παραμένει στο νικητή δήμο μέχρι την επόμενη χρονιά. Για όσους δεν καταφέρουν να παρευρεθούν στο Palio, υπάρχει το ανάλογο μουσείο – Museo del Palio – με την ενδιαφέρουσα εξιστόρηση της ιστορίας των αγώνων μέσα από κοστούμια, παμπάλαια λάβαρα, διαφημιστικές αφίσες εποχής, αλλά και διαδραστικά εκθέματα.
Η ονομαστή οινική παράδοση και η τοπική γαστρονομία
Η εμπειρία της επίσκεψης στο Άστι είναι σίγουρα ανολοκλήρωτη χωρίς τη δοκιμή των κρασιών που έχουν κάνει την πόλη παγκοσμίως γνωστή. Διασημότερο όλων φυσικά το Moscato d΄Asti ή Asti Spumante, όπως ονομάζουν οι Ιταλοί τα αφρώδη κρασιά. Το ημίγλυκο και ημιαφρώδες αυτό λευκό κρασί παράγεται από σταφύλια της ποικιλίας Μοσχάτο, μια ποικιλία 1.000 ετών, παλαιότερη ακόμη και από το Cabernet Sauvignon. Έχει δε λάβει το χαρακτηρισμό DOCG, μια υψηλού επιπέδου πιστοποίηση ως προς τον τόπο προέλευσης και τον τρόπο παρασκευής των κρασιών, που μόνο 73 κρασιά απολαμβάνουν στην Ιταλία. Ο αρωματικός χαρακτήρας του και το χαμηλό ποσοστό σε αλκοόλ ( περίπου 5,5% ) το καθιστούν ιδιαίτερα αγαπητό, ειδικά σαν aperitivo, οπότε πιάστε θέση στα café και τις enoteche της πόλης κι απολαύστε ένα παγωμένο ποτήρι είτε σκέτο είτε με ιδανικό ταίρι ένα tiramisu, μια φέτα panettone ή μια φρέσκια φρουτοσαλάτα. Άλλες αξιόλογες ποικιλίες της περιοχής είναι οι Barbera, Brachetto και Dolcetto, που μαζί με το Μοσχάτο αντιπροσωπεύουν το 40% της οινοπαραγωγής του Πιεμόντε. Οι αμπελώνες μάλιστα που περιβάλουν την πόλη έχουν χαρακτηριστεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO, οπότε αξίζει να συμπεριλάβετε στο πρόγραμμά σας μία ή περισσότερες στάσεις στα οινοποιεία της περιοχής.
Όσο για την πλούσια τοπική γαστρονομία, τα must πιάτα ζυμαρικών είναι τα Agnolotti – μεγάλα ravioli γεμιστά με αρνίσιο κρέας – και τα Tagliolini – που μοιάζουν με ταλιατέλες και σερβίρονται με σάλτσα τρούφας.
Το Carpionato di Zucchine είναι ένα νοστιμότατο ορεκτικό από τηγανιτά κολοκυθάκια με φασκόμηλο, μέντα και σκόρδο, ενώ το σκόρδο πρωταγωνιστεί και στο παραδοσιακό πιάτο του 16ου αι. Bagna Cauda, ένα είδος φοντύ από σκόρδο και γαύρο που σερβίρεται με λαχανικά.
Και βέβαια μην παραλείψετε φεύγοντας από την πόλη να προμηθευτείτε μερικά μπουκάλια Asti Spumante τελευταίας εσοδείας από τις πολλές κάβες του ιστορικού κέντρου. Ξεχωρίζει η La Cantina από το 1968 με δύο καταστήματα και απόθεμα 3.000 επιλεγμένων κρασιών. Επιστρέφοντας από το ταξίδι σας, μια πρόποση στο μεσαιωνικό Άστι θα είναι ό,τι καλύτερο.
Διαβάστε ακόμα:
Ο ευρωπαϊκός προορισμός που καλύπτει τα έξοδα του γάμου σας
Τεργέστη: Η εκπληκτική ιστορία της ευρωπαϊκής πρωτεύουσας του καφέ
