Οι νεογοτθικοί του πύργοι στέκουν ορόσημο στον ορίζοντα της βρετανικής πρωτεύουσας από τον 18ο αιώνα. Η ιστορία του που ξεκινά πολλούς αιώνες πριν, έχει ταυτιστεί με εκείνη των Βρετανών βασιλέων, από τον Οίκο του Γουέσσεξ έως τον Οίκο των Γουίνδσορ στις μέρες μας. Τα δε εκπληκτικά ταφικά μνημεία των μεγαλύτερων επιστημόνων, λογοτεχνών και πολιτικών που περιέχει, η εξαιρετική του αρχιτεκτονική και η εκθαμβωτική του διακόσμηση, το κατατάσσουν στα σημαντικότερα μνημεία και πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα όχι μόνο του Λονδίνου, αλλά και ολόκληρης της Μεγάλης Βρετανίας.
Ο μεγαλοπρεπής, βασιλικός ναός έχει παίξει βασικό ρόλο σε μερικούς από τους σημαντικότερους σταθμούς της βρετανικής ιστορίας. Εδώ βρίσκεται ο θρόνος της στέψης, κάτω από την περίτεχνη γοτθική οροφή του ο εκάστοτε μονάρχης, ακολουθώντας με κάθε επισημότητα το πρωτόκολλο, ορκίζεται να υπηρετεί το στέμμα και πάνω από 100 προσωπικότητες παγκόσμιας ακτινοβολίας έχουν ενταφιαστεί ή έχουν τα μνημεία τους σε αυτό. Στην πρόσφατη ιστορία του υπήρξε σκηνικό της κηδείας της λαοφιλούς πριγκίπισσας Νταϊάνα το 1997, του λαμπερού γάμου του πρίγκηπα Γουίλιαμ το 2011, ενώ τα τρέχοντα γεγονότα και ο θάνατος της βασίλισσας Ελισάβετ Β΄ φέρνουν και πάλι το αββαείο στο προσκήνιο, με την κηδεία της να έχει προγραμματιστεί εκεί στις 19 Σεπτεμβρίου.
Ιστορία
Το πάλαι ποτέ μοναστήρι Βενεδεκτίνων που ίδρυσε ο Άγιος Ντάνσταν σε μια βαλτώδη περιοχή κοντά στον Τάμεση, έμελλε να εξελιχθεί σε ένα ολόλαμπρο ναό, συνώνυμο της ιστορίας της βρετανικής μοναρχίας. ‘Όλα ξεκίνησαν όταν τον 11ο αιώνα, και συγκεκριμένα το 1050, ο βασιλιάς και μετέπειτα άγιος Εδουάρδος ο Εξομολογητής ίδρυσε τον πρώτο ναό στη θέση αυτή. Παρότι ο ίδιος ενταφιάστηκε στο παρεκκλήσι πίσω από το ιερό, με τη λειψανοθήκη του να αποτελεί σημαντικότατο κειμήλιο, δεν έχει διασωθεί τίποτα από τη νορμανδική εκκλησία του 1150. Ωστόσο, η πολυσήμαντη ιστορία του τότε ναού είχε ήδη ξεκινήσει με τη στέψη του Γουλιέλμου του Κατακτητή ανήμερα τα Χριστούγεννα του 1066.
Έκτοτε, όλοι οι Βρετανού βασιλείς και βασίλισσες – με μόνη εξαίρεση τους Εδουάρδο Ε΄ και Η΄- στέφονται στο Αββαείο του Γουέστμινστερ, με πιο πρόσφατη τη στέψη της Ελισάβετ Β΄ το 1953, στιγμιότυπα από την οποία έχουμε όλοι παρακολουθήσει λίγο-πολύ στις οθόνες μας τις μέρες αυτές. Εδώ επίσης έχουν ενταφιαστεί και όλοι οι μονάρχες από τον Ερρίκο Γ΄ έως τον Γεώργιο Β΄.
Καθώς η νορμανδική εκκλησία γκρεμιζόταν σταδιακά, στη θέση της υλοποιούνταν το μεγαλεπήβολο σχέδιο του Ερρίκου Γ΄( βασ. 1216-72 ). Το εξαιρετικά κοστοβόρο εγχείρημά του ξεκίνησε το 1245, αλλά ο ίδιος δεν πρόλαβε να το δει ολοκληρωμένο. Ο αρχιτέκτονάς του, Ερρίκος του Ρενς, είναι υπεύθυνος για το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής μορφής του αββαείου, που ολοκληρώθηκε το 1388. Σταθμός στην ιστορία του υπήρξε και η βασιλεία του Ερρίκου Η΄, ο οποίος διαχώρισε την Αγγλική από την Καθολική Εκκλησία και έχρισε εαυτόν «κεφαλή της Αγγλικανικής Εκκλησίας», με το αββαείο να αποτελεί έκτοτε «βασιλικό ναό», που υπάγεται απευθείας στο Στέμμα. Παράλληλα με την ιστορία του ναού και καθώς η μία τελετή στέψης διαδέχονταν την άλλη, το εξαιρετικό αυτό δείγμα μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής άλλαζε σταδιακά μορφή, με διαρκείς παρεμβάσεις και προσθήκες από τους εκάστοτε βασιλείς.
Αρχιτεκτονική και εσωτερικός διάκοσμος
Θα ήταν παράλειψη αν κατά την επίσκεψή του κάποιος δεν σταθεί λίγη ώρα για να θαυμάσει το άκρως εντυπωσιακό εξωτερικό του Westmister Abbey. Η ψηλότερη γοτθική εκκλησία της Βρετανίας, η πρώτη που το σχέδιό της περιελάμβανε πολυγωνική αψίδα με ακτινωτά παρεκκλήσια, δεσπόζει απέναντι από το κτήριο του Κοινοβουλίου και τον πύργο του Big Ben και αποτελεί κορυφαία στιγμή της πρώιμης αγγλικής γοτθικής αρχιτεκτονικής. Ενσωματώνει όμως και πολλά στοιχεία γαλλικού γοτθικού ρυθμού, σε ένα απόλυτα αρμονικό όσο και εντυπωσιακό σύνολο. Τελευταία προσθήκη στο θεαματικό σύμπλεγμα αποτέλεσαν οι δυτικοί, δίδυμοι πύργοι, που ο κορυφαίος αρχιτέκτονας του αγγλικού μπαρόκ Nicholas Hawksmoor προσέθεσε το 1745, δημιουργώντας μία από τις πιο αναγνωρίσιμες σήμερα όψεις του αββαείου.
Στο εσωτερικό, το πανύψηλο κεντρικό κλίτος που φτάνει τα 32 μέτρα, κοσμείται από δεκάδες αγάλματα, μνημεία και ανάγλυφες παραστάσεις, ενώ το εκπληκτικό χοροστάσιο που χρησιμοποιείται από την περίφημη Χορωδία του Γουεστμίνστερ, τραβά το βλέμμα με τα χρυσά, κόκκινα και μπλε χρώματά του, το ασπρόμαυρο δάπεδο του 17ου αιώνα και τις λεπτοδουλεμένες λεπτομέρειες σε γοτθικό στυλ της Βικτωριανής εποχής. Αναμφίβολα πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα τμήματα του ναού, έργο του Edward Blore και αξίζει να φροντίσετε να βρεθείτε στο αββαείο τις ώρες που ψέλνουν οι χορωδοί. Ο Sir George Gilbert Scott από την άλλη, ήταν εκείνος που το 1897 σχεδίασε το υπερυψωμένο ιερό, σημείο όπου βρίσκεται ο λιτός θώκος της στέψης, ο ίδιος που φτιάχτηκε το 1301 για τον Εδουάρδο Α΄ και που σε λίγο καιρό θα δούμε να τοποθετείται μπροστά στην Αγία Τράπεζα για τη στέψη του νέου Βρετανού βασιλιά, Καρόλου Γ΄.
Κατά γενική ομολογία, το τμήμα του αββαείου που αποτελεί το πιο θαυμαστό αξιοθέατό του είναι η προσθήκη του Ερρίκου Ζ΄ στο ανατολικό άκρο του ναού, το επονομαζόμενο Παρεκκλήσι της Παρθένου – Lady Chappel, που ολοκληρώθηκε το 1516, σχεδόν 10 χρόνια μετά το θάνατό του.
Όπως διαπιστώνει κανείς περνώντας την είσοδό του, που βρίσκεται απέναντι από το ιερό και το θρόνο της στέψης, αποτελεί ένα θαύμα του ύστερου, γοτθικού ρυθμού, που όμοιό του δεν υπάρχει σε όλο το Λονδίνο. Τον εκπληκτικό θόλο του, με τα περίτεχνα, ριπιδωτά σκαλίσματα, πλαισιώνουν πολύχρωμα βιτρό παράθυρα και τα λάβαρα του Τάγματος του Λουτρού – Order of the Bath, καθώς το παρεκκλήσι αποτελεί έδρα του τάγματος.
Εκτός από το δικό του υπέροχο χοροστάσιο, το παρεκκλήσι του Ερρίκου Ζ΄ περιλαμβάνει το ταφικό μνημείο του, μια πλούσια διακοσμημένη μπρούτζινη σαρκοφάγο, με τη σύζυγό του, Ελισάβετ της Υόρκης, να αναπαύεται δίπλα του, έργο του σπουδαίου Φλωρεντινού, Αναγεννησιακού γλύπτη, Pietro Torrigiano. Από τους 15 περίπου βασιλικούς τάφους εντός του παρεκκλησίου, οι πιο διάσημοι είναι εκείνοι της προτεστάντισσας βασίλισσας Ελισάβετ Α΄ και της καθολικής βασίλισσας Μαίρης της Σκωτίας, τον αποκεφαλισμό της οποίας διέταξε η ίδια η Ελισάβετ Α΄.
Τα εντυπωσιακά μνημεία
Οι βασιλικοί τάφοι δεν τελειώνουν εδώ, καθώς 20 ακόμη μονάρχες έχουν εδώ τα μνημεία τους, τα οποία περιβάλλουν την αρχαία λειψανοθήκη του Εδουάρδου του Εξομολογητή. Από τα γνωστότερα και πιο πρόσφατα μνημεία είναι αυτό του Αγνώστου Στρατιώτη, που τιμά τη μνήμη 765.000 Βρετανών στρατιωτών που έχασαν τη ζωή τους στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και που θα δείτε στο δάπεδο να περιβάλλεται από κόκκινα λουλούδια. Στο εγκάρσιο, βόρειο κλίτος του ναού, γνωστό και ως «Κλίτος των Κυβερνώντων», μπορεί κανείς να παρατηρήσει αναθηματικές επιγραφές και αγάλματα σημαντικών πολιτικών, που έχουν ενταφιαστεί εδώ, από τον φιλελεύθερο πρωθυπουργό William Gladstone έως τον συντηρητικό του αντίπαλο Benjamin Disraeli, που επίσης διατέλεσε πρωθυπουργός δύο φορές.
Από την άλλη, στο νότιο κλίτος του αββαείου, τα πλήθη συγκεντρώνονται για να θαυμάσουν τη «Γωνιά των ποιητών», το τμήμα του ναού που βρίθει από σχεδόν 100 μνημεία όχι μόνο επιφανών ποιητών, αλλά και συγγραφέων, συνθετών, ηθοποιών και επιστημόνων. Ο πρώτος που ενταφιάστηκε εδώ ήταν ο λογοτέχνης Τζέφρυ Τσώσερ, με τους ποιητές και συγγραφείς Κίπλινγκ, Μπράουνινγκ, Ντρύντεν, Τέννυσον και Κάρολο Ντίκενς να τον ακολουθούν μαζί με πολλούς ακόμη. Το άγαλμα του Γουίλιαμ Σαίξπηρ ξεχωρίζει αμέσως, αλλά αξίζει να κοιτάξετε προσεκτικά σε τοίχους και δάπεδο, ώστε να εντοπίσετε και τα μνημεία των σπουδαίων αρχιτεκτόνων Ρόμπερτ Άνταμ και Τζορτζ Γκίλμπερτ Σκοτ, των διάσημων συνθετών Πέρσελ και Χαίντελ, του σημαντικού θεατρικού συγγραφέα και ηθοποιού του 18ου αιώνα Ντέιβιντ Γκάρικ, που επηρέασε βαθιά τη βρετανική θεατρική σκηνή, αλλά και του σπουδαίου Sir Λόρενς Ολίβιε, και την πιο πρόσφατη προσθήκη, το μνημείο του μεγάλου φυσικού Στήβεν Χόκινγκ.
Μιλώντας για επιστήμονες, δεν πρέπει να χάσετε το εκπληκτικό μνημείο που ο William Kent φιλοτέχνησε το 1971 για τον Sir Ισαάκ Νεύτων δίπλα στον τάφο του, εξυμνώντας την ιδιοφυία και τα επιτεύγματα του.
Θα το βρείτε αριστερά του τέμπλου του ναού, ενώ στην άλλη πλευρά, ένα εξίσου λαμπρό μνημείο τιμά τον Κάρολο Δαρβίνο, του οποίου η κηδεία έγινε στο αββαείο στις 26 Απριλίου 1882. Τη «Γωνιά των Επιστημόνων» συμπληρώνουν τα μνημεία των Michael Faraday και James Maxwell, που φιλοτεχνήθηκαν το 1931.
Τα υπόλοιπα αξιοθέατα
Πέρα από τον κυρίως ναό, μια σειρά από εξίσου εκθαμβωτικές αίθουσες, παρεκκλήσια και μοναστηριακά κτήρια συμπληρώνουν την επίσκεψη στο αββαείο και ολοκληρώνουν ένα θαυμάσιο ταξίδι στο χρόνο. Από τα πιο εντυπωσιακά, προσαρτημένα στο ναό οικοδομήματα, το οκταγωνικό Οίκημα της θρησκευτικής Συνόδου – Chapter House, υπήρξε χώρος συγκέντρωσης και προσευχής των Βενεδεκτίνων μοναχών αλλά και τόπος σύγκλησης του Κοινοβουλίου κατά το 2ο μισό του 13ου αιώνα. Από τότε χρονολογείται και το καλοδιατηρημένο ψηφιδωτό δάπεδο, ενώ τα πολύχρωμα γοτθικά βιτρό των παραθύρων που υπέστησαν καταστροφές κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αποκαταστάθηκαν, αφήνοντας το φως να μπαίνει άφθονο κάτω από την περίτεχνη αψιδωτή οροφή. Ωστόσο το παλαιότερο τμήμα της αίθουσας είναι η πύλη της, η αρχαιότερη, ηλικίας 950 ετών, σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο.
Δίπλα στο Chapter House, οι σπουδαιότεροι θρησκευτικοί θησαυροί, ιερά κειμήλια καθώς και απομεινάρια του αρχικού ναού φυλάσσονται στο Παρεκκλήσι του Αρτοφορίου – Pyx Chamber, που χτίστηκε γύρω στο 1070 κάτω από τους κοιτώνες των μοναχών. Από το Μεσαίωνα και την εποχή που εδώ κόβονταν νομίσματα, σώζεται το δάπεδο με κάποια πλακίδια να χρονολογούνται στον 11ο αιώνα, η ζυγαριά των βασιλικών νομισμάτων, αλλά και τα κιβώτια φύλαξης των πολύτιμων μετάλλων.
Τα υπόλοιπα περιστύλια ανάγονται στους 13ο έως 15ο αιώνα, ενώ πρόσφατα ένας χώρος που ποτέ πριν δεν είχε ανοίξει για το κοινό, εκείνος του Μεσαιωνικού τριφόριου στα 16 μέτρα πάνω από το δάπεδο στου αββαείου, στέγασε τις Queen’s Diamond Jubilee Galleries. Στις ηλικίας 700 ετών εσωτερικές αυτές αίθουσες που λειτουργούν σαν μουσειακός χώρος, μπορεί κανείς να δει κι άλλα σπάνια θρησκευτικά και βασιλικά κειμήλια, όπως έναν οδηγό του 14ου αιώνα για το τελετουργικό των βασιλικών στέψεων και κηδειών, 21 νεκρικές βασιλικές μάσκες, την παλαιότερη Αγία Τράπεζα της Βρετανίας, ένα μεσαιωνικό λατινικό χειρόγραφο, αλλά και από την πρόσφατη ιστορία τη βασιλική άδεια γάμου του πρίγκηπα Γουίλιαμ με τη δούκισσα Κάθριν. Περισσότερο από όλα όμως, η ανάβαση ως τις Jubilee Galleries προσφέρει συναρπαστική θέα στο εσωτερικό του αββαείου και τη μοναδική ευκαιρία να παρατηρήσει κανείς από άλλη οπτική ένα ζωντανό μνημείο της βρετανικής ιστορίας.
Διαβάστε ακόμα:
7 ξεχωριστά ξενοδοχεία στα περίχωρα του Λονδίνου: Eξοχικά τοπία και διαμονή υψηλής ποιότητας
Hyde Park: Μια πράσινη όαση αναψυχής στο Λονδίνο -Ιδανικό σημείο για απολαυστικές βόλτες και άθληση
Spitalfields στο East End: Ένα πρωινό στην πιο εναλλακτική υπαίθρια αγορά του Λονδίνου
