Πιο γνωστό σε μας με το εξελληνισμένο όνομα Βεράτι, το Berat είναι ένας από τους ωραιότερους προορισμούς στο ηπειρωτικό κομμάτι της Αλβανίας, χάρη στη φήμη που το συνοδεύει ως «Πόλη των Χιλιάδων Παραθύρων».
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι η UNESCO έχει εντάξει το παραδοσιακό του τμήμα στη λίστα με τα μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Ευρισκόμενο στην άμεση γεωγραφική μας γειτονιά, το Berat είναι εύκολα προσβάσιμο από την Ελλάδα. Αν θέλετε να πάτε με το αυτοκίνητό σας, θα σας πάρει 8 ώρες από την Αθήνα και 5 ώρες και 40 λεπτά εάν ξεκινήσετε από τη Θεσσαλονίκη. Εναλλακτικά, μπορείτε να ταξιδέψετε στα Γιάννενα και να επιβιβαστείτε έπειτα σε λεωφορείο που τερματίζει στο Berat ή να πάτε αεροπορικά στα Τίρανα και να αναζητήσετε από εκεί το σχετικό λεωφορείο.
Με τον ποταμό Οσούμ να το διασχίζει και με το πευκοδάσος του βουνού Τομόρ να το περιστοιχίζει, το Berat διαθέτει πολύ όμορφο τοπίο ηπειρωτικού τύπου. Το φαράγγι του Οσούμ, εντωμεταξύ, πρόσφερε και φυσική οχύρωση, επιτρέποντας στην πόλη να χτιστεί γύρω του σε διάφορα επίπεδα, στα οποία οφείλεται και η αίσθηση των χιλιάδων παραθύρων που εντυπωσιάζει τον σημερινό επισκέπτη.
Αυτά τα ξύλινα παράθυρα αποτελούν τυπικό γνώρισμα της οθωμανικής αρχιτεκτονικής του 18ου αιώνα και ανήκουν σε διώροφα κτήρια τα οποία χτίστηκαν σε εκείνα τα χρόνια, όταν το Μπεράτ –το «Βελιγράδι των Αλβανών», όπως το θεωρούσαν οι Τούρκοι– υπήρξε ανθηρό κέντρο ξυλοτεχνίας. Λόγω του ότι τα σπίτια οικοδομήθηκαν πολύ κοντά το ένα στο άλλο ώστε να ανταποκριθούν στην επιβαλλόμενη διάταξη του φυσικού φαραγγιού του Οσούμ, όποιος αντικρίσει την πόλη από απέναντι έχει την εντύπωση ότι τα παράθυρα είναι αναρίθμητα και ότι τον «κοιτούν» όλα μαζί.
Τα παράθυρα της οθωμανικής εποχής, όμως, δεν είναι το μόνο αξιοθέατο στο Μπεράτ. Το Κάστρο του Βερατίου –όπως το ξέρουμε εμείς– έχει μεν υποστεί σημαντικές φθορές, μα εξακολουθεί να εντυπωσιάζει με τη μεγαλοπρέπειά του, αντανακλώντας τα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, για την οποία ήταν καίριας σημασίας προμαχώνας απέναντι στις επιδρομές Σλάβων και Βουλγάρων. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά του χαρακτηριστικά, είναι η κολοσσιαία πέτρινη κεφαλή του Μεγάλου Κωνσταντίνου, η οποία δεσπόζει σε τμήμα της οχύρωσης.
Τα κτήρια που υπάρχουν εντός του κάστρου χρονολογούνται στον 13ο αιώνα, ενώ οι πολλές εκκλησίες στέκονται μάρτυρες για το γεγονός ότι ο πληθυσμός που κατοικούσε εκεί ήταν χριστιανικός. Ιδιαίτερο αξιοθέατο ανάμεσα στις τελευταίες είναι η Παναγία της Βλαχέρνας, η οποία φιλοξενεί αγιογραφίες του Νικόλα από τον 16ο αιώνα. Το παρεκκλήσι του Αγίου Θεοδώρου, πάλι, έχει διακοσμηθεί από τον πατέρα του Ονούφρι, έναν από τους διασημότερους ζωγράφους των Βαλκανίων στα υστεροβυζαντινά χρόνια.
Ένα ακόμα δημοφιλές αξιοθέατο είναι ο Τεκές Χελβετί, χώρος λατρευτικών τελετών του τάγματος Χελβετί των Σούφι, ο οποίος υπάρχει από τον 15ο αιώνα, αλλά ξαναχτίστηκε το 1782 –αυτή τη μορφή βλέπει κανείς στις μέρες μας. Το μιχράμπ στην ανατολική πλευρά είναι διακοσμημένο με σταλακτίτες, ενώ πολύ ξεχωριστή είναι και η οροφή, όχι μόνο για τα έργα ζωγραφικής της, αλλά και για τη μπαρόκ αισθητική της, που πάρθηκε από τη Δύση και προσαρμόστηκε στις απαιτήσεις της ισλαμικής τέχνης.
Κοντά στον τεκέ, εντωμεταξύ, λένε πως έχει ταφεί και ο Σαμπατάι Τζβι, μια πολύ ιδιαίτερη ιστορική φιγούρα. Ήταν Εβραίος από τη Σμύρνη, ο οποίος το 1660 ανακήρυξε τον εαυτό του σε Μεσσία και άρχισε να κηρύττει στους συμπατριώτες του την ανάγκη επιστροφής τους στη Γη της Επαγγελίας. Τον ακολούθησαν χιλιάδες Εβραίοι που μαστίζονταν από τη φτώχεια, εντούτοις η Οθωμανική Αυτοκρατορία μπλόκαρε τα σχέδια αυτά και τον συνέλαβε για «διατάραξη της ειρήνης», υποχρεώνοντάς τον να γίνει Μουσουλμάνος πριν τον εξορίσει δια βίου στο Μπεράτ.
Πέρα ωστόσο από τα αξιοθέατα, κάτι που πρέπει οπωσδήποτε να επιδιώξετε αν βρεθείτε στο Berat, είναι να δείτε τους επισκέψιμους αμπελώνες της περιοχής –ειδικά αν είστε φίλοι του οίνου. Η Αλβανία παράγει κάποια εξαιρετικά κρασιά και στο Berat εδρεύουν μερικοί από τους πιο ονομαστούς της αμπελώνες: Nurellari, Malinati, Cabo και Luani. Μπορείτε να περάσετε από όλους μέσα στην ίδια μέρα, βλέποντας τη διαδικασία παραγωγής και δοκιμάζοντας τα εκλεκτά τους προϊόντα.
