Σε υψόμετρο περίπου 600 μέτρων, στις δυτικές πλαγιές του Πηλίου και μόλις 12 χιλιόμετρα από τον Βόλο, βρίσκεται η Πορταριά.
Ένα κεφαλοχώρι με 552 μόνιμους κατοίκους, το οποίο πέτυχε να γίνει πανελλήνια διάσημο χάρη στην τουριστική ανάπτυξη των τελευταίων ετών και στην ανάδειξή του ως παραδοσιακού οικισμού. Δύο στοιχεία που, μαζί με τη βουνίσια φύση τριγύρω, το καθιστούν ιδανικό προορισμό για ένα χειμερινό ταξίδι συνδεδεμένο με την περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.
Η ιστορία της Πορταριάς ξεκινά τον Μεσαίωνα και είναι στενά συνδεδεμένη με τη μετοίκιση σλαβόφωνων πληθυσμών στο ευρύτερο Πήλιο, κατά τον 12ο αιώνα. Είναι τότε που ιδρύεται, με το αρχικό όνομα Δρυανούβαινα, για να περιέλθει έπειτα στη δικαιοδοσία των βυζαντινών μοναστηριών της περιοχής, γύρω στα τέλη του 13ου αιώνα. Ένα από αυτά, η Παναγία της Πορταρέας, φαίνεται ότι λειτούργησε καταλυτικά στην επικράτηση της ονομασίας Πορταριά, την οποία συναντούμε ήδη παγιωμένη κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Τον 18ο αιώνα το χωριό γνωρίζει μεγάλη οικονομική άνοδο, καθώς αποκτά σημαντική φήμη για τα μεταξωτά του και γίνεται παράλληλα κέντρο για ένα από τα μεγαλύτερα εβδομαδιαία παζάρια όλης της Θεσσαλίας. Με την απελευθέρωση της τελευταίας (1881), εντάσσεται στο ελληνικό κράτος.
Πού να μείνετε
Η τουριστική ανάπτυξη της Πορταριάς είχε ως αποτέλεσμα να ανοίξουν πολλά καταλύματα που προσφέρουν υψηλά στάνταρ διαμονής. Μία πολύ καλή και οικονομικά προσβάσιμη επιλογή είναι το οικογενειακό ξενοδοχείο Filoxenia στην κεντρική πλατεία του χωριού –αν ο καιρός το επιτρέπει, μπορείτε να απολαύσετε πρωινό με σπιτικές μαρμελάδες κάτω από τα πλατάνια. Στην ίδια τοποθεσία βρίσκονται και τα 10 δωμάτια του ξενοδοχείου Belina (τα 5 με τζάκι), το οποίο διαθέτει ιδιωτικό πάρκινγκ, μια πολύτιμη υπηρεσία αν πάτε στην Πορταριά για Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά, καθώς παρατηρείται κοσμοσυρροή.
Θέσεις πάρκινγκ προσφέρει και το πέτρινο Αρχοντικό Ναουμίδη, που δείχνει να έχει υψηλή προτίμηση ανάμεσα σε οικογένειες με παιδιά και ζευγάρια. Μία ακόμα καλή επιλογή στο κέντρο της Πορταριάς είναι και το μικρό ξενοδοχείο Kritsa (αν βρείτε έγκαιρα κάποιο από τα λίγα δωμάτιά του), ενώ το Valeni Boutique Hotel στην είσοδο του χωριού είναι μεν πιο ακριβό, αλλά προσφέρει θαυμάσια θέα και υπηρεσίες σπα.
Πού θα φάτε
Πολλές οι επιλογές για φαγητό στην Πορταριά, αν όμως βρεθείτε εκεί Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά καλό είναι να έχετε κάνει κράτηση πριν πάτε σε κάποιο εστιατόριο. Ευρισκόμενος σε ένα ανηφορικό καλντερίμι, ο «Γευσοκράτορας» φημίζεται για το τζάκι του και το χειροποίητο ψωμί του, σερβίροντας απλά μα μοντέρνα πιάτα με ευρύτερη μεσογειακή ταυτότητα.
Στο «Πηλίου Γεύσεις» σε υποδέχονται με σφηνάκι τσίπουρο και πρώτες ύλες δικής τους παραγωγής –δοκιμάστε τη μελιτζάνα στο πήλινο. Το ξενοδοχείο «Κρίτσα» διαθέτει δικό του εστιατόριο, κερνάει μήλο ψητό κρατώντας τις παραδόσεις της περιοχής κι έχει καλές συστάσεις για κόκορα κρασάτο και κουνέλι με πουρέ. Για κάτι πιο ήσυχο, με ωραία θέα στον Βόλο, υπάρχει και η «Καμέλια», όπου θα φάτε πηλιορείτικο σπετζοφάι, αλλά και τη σπεσιαλιτέ του μαγαζιού: γίδα και μοσχάρι σε πήλινο, με πατάτες και καπνιστό τυρί. Ωραίο σπετζοφάι θα βρείτε και στο γειτονικό χωριό Κατηχώρι, στις «Ορτανσίες» (ζητήστε το με χωριάτικο λουκάνικο), όπου φτιάχνουν και γιούλμπασι.
Πού θα πιείτε τον καφέ και το ποτό σας
Για καφέ δίπλα στο τζάκι, με όμορφη, πανοραμική θέα και ονομαστά γλυκά, θα βρεθείτε στο Mirtillos Pelion. Δίπλα ακριβώς στο Μονοπάτι των Κενταύρων, το Meli Coffee & More προσφέρει και brunch και γλυκά, πέρα από καφέ, θερμαινόμενο (τους χειμώνες) με τζάκι και ξυλόσομπες. Το Lagini Rock Cafe είναι ανοιχτό από το πρωί για καφέ –ή για τσάι, που συλλέγεται από το βουνό παραδίπλα– λειτουργεί όμως και σαν rock bar για βραδινή έξοδο.
5 πράγματα που αξίζει να κάνετε, αν βρεθείτε Χριστούγεννα στην Πορταριά
Η Πορταριά βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο για τις γιορτινές σας εξορμήσεις, καθώς και ο Βόλος είναι πολύ κοντά, αλλά και κάποια ακόμα όμορφα αξιοθέατα στο Πήλιο. Θα την απολαύσετε πάντως ακόμα κι αν δεν απομακρυνθείτε από την ευρύτερη περιοχή της.
Κάντε Παραμονή Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς με τους ντόπιους
Για την Παραμονή των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, η στολισμένη κεντρική πλατεία της Πορταριάς γίνεται εορταστικός προορισμός, σε επιμέλεια του τοπικού πολιτιστικού συλλόγου: θα διακρίνετε εύκολα τα μέλη του, από τις παραδοσιακές στολές που συνήθως φορούν ενώ ψάλλουν τα κάλαντα. Μουσική συνδεδεμένη με αυτές τις μέρες του χρόνου, κεράσματα με παραδοσιακά γλυκά και άφθονο κρασί, εγγυώνται ότι δεν θα σας λείψει το γιορτινό κλίμα.
Επισκεφθείτε το Ιστορικό & Λαογραφικό Μουσείο του χωριού
Στεγάζεται στο διώροφο Αρχοντικό Ζούλια του 1864, το οποίο αποτελεί από μόνο του αξιοθέατο, καθώς είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα της «αιγυπτιώτικης» αρχιτεκτονικής. Η τελευταία ταυτίστηκε με τις προτιμήσεις των Πηλιορειτών που απόκτησαν περιουσία από εμπορικές δραστηριότητες στην Αλεξάνδρεια, κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.
Το μουσείο στεγάζει φωτογραφίες και τεκμήρια από τη δράση των Πορταριτών στην Αίγυπτο, το δημοτολόγιο του 1881, όσα αντικείμενα μπόρεσαν να διασωθούν από το πολυτελές ξενοδοχείο «Μέγα Θεοξένια» –το οποίο δέσποζε εκεί στις αρχές του 20ου αιώνα– φωτογραφίες ντόπιων γάμων από το 1885 ως το 1950 (ο Πηλιορείτικος Γάμος είναι ένα πολύ ξεχωριστό έθιμο), καθώς και ενδυμασίες, δαντελωτά κεντήματα και σπάνια βιβλία.
Βαδίστε στο Μονοπάτι των Κενταύρων
Σύντομη μεν, μα φημισμένη διαδρομή, που ακολουθεί την κοίτη ενός από τα πολλά ρέματα γύρω από την Πορταριά. Μπορείτε να την κάνετε και χειμώνα εφόσον ντυθείτε καλά (θεωρείστε απαραίτητο τον σκούφο), ξεκινώντας από την πλατεία Αδάμενας και τερματίζοντας στις πηγές Μάνα –υπολογίστε 40 περίπου λεπτά περπάτημα για την ανάβαση, σε ήπια ανηφορική κλίση, κι άλλα 25 λεπτά κατάβαση.
Η ονομασία οφείλεται βέβαια στους περίφημους Κενταύρους της αρχαίας μυθολογίας, που ήταν μισοί άνθρωποι και μισοί άλογα και τους φαντάζονταν να ζουν σε ανάλογες ορεινές περιοχές όλης της Θεσσαλίας. Η φύση παραμένει εντυπωσιακή και τον χειμώνα, ενώ η όλη διαδρομή είναι καλά σηματοδοτημένη.
Εκδρομή για σκι στο Χιονοδρομικό Κέντρο στις Αγριόλευκες
Τα νέα των τελευταίων ημερών για χιόνια στο Πήλιο στις περιοχές που βρίσκονται σε υψόμετρο ανώτερο των 900-950 μέτρων, σήμαναν το ξεκίνημα της σεζόν για το Χιονοδρομικό Κέντρο στις Αγριόλευκες, το οποίο ανακοίνωσε ότι έχει έτοιμα και συντηρημένα τα ratpack και τους αναβατήρες. Είναι μια ωραία εκδρομή που μπορείτε να κάνετε με βάση την Πορταριά, καθώς, ακόμα κι αν δεν σας ενδιαφέρει το σκι, θα απολαύσετε το τοπίο και τη θέα, ανεβαίνοντας σε ύψος που κυμαίνεται από τα 1170 ως τα 1471 μέτρα.
Αν τώρα σκοπεύετε να κάνετε σκι, το κέντρο διαθέτει τέσσερις κύριες πίστες καταβάσεων (η μία αρχαρίων). Το σαλέ «Αγριόλευκες» παρέχει υπηρεσίες εστίασης και διασκέδασης, ενώ στην κορυφή του βουνού υπάρχει και παρατηρητήριο. Πολύ κοντά, βέβαια, βρίσκεται και ο οικισμός Χάνια (σε υψόμετρο 1.200 μέτρων), όπου μπορείτε να βολτάρετε μέσα στο δάσος ανάμεσα στις οξιές ή να περιπλανηθείτε στα μαγαζάκια για αγορά τοπικών προϊόντων.
Προγραμματίστε μια βόλτα στη Μακρινίτσα
Είναι το πιο κοντινό χωριό στην Πορταριά, αλλά και διάσημο αξιοθέατο, το οποίο πολλοί αποκαλούν «μπαλκόνι του Πηλίου» λόγω της καταπληκτικής θέας προς τον Παγασητικό. Υπάρχει και βυζαντινό μουσείο –μοναδικό για την ευρύτερη περιοχή– ενώ το περίφημο Καφενείο Θεόφιλος στο κέντρο φιλοξενεί ένα έργο του φημισμένου λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου Χατζημιχαήλ. Στη Μακρινίτσα γυρίστηκε και η γνωστή ταινία «Η Δασκάλα με τα Ξανθά Μαλλιά» (1969), με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ.
