Απλωμένο στις όχθες του ποταμού Sava (Σάβος, στα ελληνικά), γνωστού παραπόταμου του Δούναβη και υγρό στολίδι της Κροατίας, το Ζάγκρεμπ μοιάζει κρυμμένο κάτω από τη σκιά του όρους Medvednica και αποτελεί μία από τις ωραιότερες μεσαιωνικές πόλεις ολόκληρης της Ευρώπης.
Με πληθυσμό περίπου 800.000 μόνιμων κατοίκων είναι η μεγαλύτερη πόλη της Κροατίας, ένας τόπος με ιστορία αιώνων, η οποία ξεκινά κατά τα ρωμαϊκά χρόνια , ενώ το όνομα της πρωτεύουσας αναφέρεται για πρώτη φορά σε επίσημα έγγραφα του 1134.
Μία ενδιαφέρουσα, πολύπαθη πόλη που κατέρρευσε σχεδόν ολοσχερώς τον 16ο και τον 17ο αιώνα όταν ένα μεγάλο μέρος της κάηκε σε μία φονική πυρκαγιά, και η οποία είδε τους κατοίκους της να χάνονται ανά χιλιάδες από την πανδημία της πανούκλας, το Ζάγκρεμπ κατάφερε να σταθεί ξανά στα πόδια του στην αυγή του 1800 και να γίνει κέντρο ανταλλαγής πρωτοποριακών, καλλιτεχνικών ιδεών και, παράλληλα, μία γρήγορα αναπτυσσόμενη, μοντέρνα πρωτεύουσα.
Αρχοντική και γραφική, παραδοσιακή και σοφιστικέ, η συμπαγής αυτή πόλη ξεχωρίζει χάρη στη βαλκανική ταυτότητα της, αλλά και στον ευρωπαϊκό της αέρα, τη στιγμή που έχει σημαδευτεί από την αιματοβαμμένη ιστορία του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας. Ατενίζοντας πλέον τη νέα εποχή ούσα ανεξάρτητη, όμορφη και αρκετά προσιτή σε όσους αναζητούν σύντομες (για να δείτε το Ζάγκρεμπ αρκούν τρεις ημέρες), οικονομικές διακοπές με στυλ και πολιτιστική κληρονομία.
The Upper Town
Φτάνοντας στην πρωτεύουσα της Κροατίας θα συνειδητοποιήσετε γρήγορα πως ο παλμός ολόκληρης της πόλης αρχίζει από το γνωστό Upper Town, ένα γραφικό στολίδι πλημμυρισμένο από μεσαιωνική αρχιτεκτονική και μερικά από τα πιο φημισμένα αξιοθέατα του Ζάγκρεμπ. Ζωντανή και, την ίδια στιγμή, γαλήνια και χαλαρή, η παλιά πόλη του Ζάγκρεμπ μοιάζει να είναι η αφετηρία για μία εξερεύνηση γεμάτη πλούσια ιστορία, αλλά και η αρχή για να νιώσετε μέσα σας τον ρυθμό αυτής της όμορφης, βαλκανικής πρωτεύουσας σαν να είστε ντόπιοι. Οι γύρω λόφοι «σκύβουν» τρυφερά πάνω από την κεντρική πλατεία Ban Jelačić, δημιουργώντας μία ατμόσφαιρα βγαλμένη από τα κλασικά παραμύθια των παιδικών μας χρόνων. Εδώ θα συναντήσετε κάποια από τα καλύτερα εστιατόρια και καφέ, θα χαζέψετε στα μικρά, παραδοσιακά μαγαζάκια, θα χαθείτε στα πλακόστρωτα στενά και θα ανακαλύψετε το μακρινό παρελθόν της Γιουγκοσλαβίας, όταν η χώρα ονομαζόταν ακόμα Βασίλειο Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων ή αλλιώς Τριμερές Βασίλειο.
Μπείτε στην παλιά πόλη είτε από τη διάσημη Dolac market ή από την Πέτρινη Πύλη (Stone Gate), ένα από τα πιο γραφικά και αυθεντικά σημεία όχι μόνο στην Κροατία, αλλά, πιθανότατα, σε ολόκληρη την Ευρώπη.
St. Mark’s Church
Το χαρακτηριστικό γοτθικό κτίσμα της εκκλησίας του Αγίου Μάρκου στο Ζάγκρεμπ βρίσκεται στην καρδιά της ομώνυμης πλατείας και ξεχωρίζει από απόσταση εξαιτίας της ιδιαίτερης στέγης του, που μοιάζει με αληθινό κέντημα, αλλά και του επιβλητικού πύργου που στεγάζει το καμπαναριό και το παλιό ρολόι της πόλης. Η εκκλησία χτίστηκε τον 13ο αιώνα και μέσα στα χρόνια δέχθηκε πολλές παρεμβάσεις, γενόμενη σταδιακά από ρωμαϊκό κτήριο του 1400 ένας ναός γνώριμου, κεντροευρωπαϊκού γοτθικού ρυθμού τόσο όσο αναφορά στην πρόσοψη του όσο και στον εσωτερικό του διάκοσμο. Η εκκλησία αποτελεί μέχρι σήμερα σύμβολο του Τριμερούς Βασιλείου και ταυτόχρονα το πιο διάσημο αξιοθέατο στην παλιά πόλη του Ζάγκρεμπ.
Dolac Market
Στη μεγαλύτερη υπαίθρια αγορά της Κροατίας θα βρείτε φρέσκα φρούτα και λαχανικά, τυριά και αλλαντικά, κρέατα και ψάρια, ψωμί και παραδοσιακά μπισκότα, αλλά και πανέμορφα, ζωηρά λουλούδια που κάνουν την γνωστή πλατεία Ban Jelačić στο κέντρο της παλιάς πόλης το πιο πολύχρωμο μέρος στο Ζάγκρεμπ. Οι φαρδιές, κόκκινες ομπρέλες της αγοράς απλωμένες, απ’ άκρη σ’ άκρη, προσφέρουν σκιά στους δεκάδες ξύλινους πάγκους που στήνονται εκεί κάθε εβδομάδα, από την Τρίτη μέχρι την Κυριακή, αποκαλύπτοντας ένα αναπόσπαστο κομμάτι της αληθινής, καθημερινής ζωής στην πρωτεύουσα της Κροατίας.
Meštrović Atelier
Ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους των εικαστικών τεχνών που έβγαλε ποτέ η Κροατία, ο Ivan Meštrović, έχει σημαδέψει με το δαιδαλώδες έργο του την ιστορία του Ζάγκρεμπ, ενώ τα γλυπτά του κοσμούν μερικά από τα πιο εμβληματικά κτήρια της πόλης.
Στο μουσείο Meštrović Atelier οι επισκέπτες θα έρθουν σε επαφή με ένα μεγάλο μέρος της πολιτισμικής κληρονομιάς αυτού του πολυτάλαντου ανθρώπου, ο οποίος ασχολήθηκε με τη γλυπτική, την αρχιτεκτονική αλλά και τη συγγραφή και ο οποίος θεωρείται πυλώνας της μοντέρνας τέχνης στην Κροατία. To μέρος όπου ο Meštrović έζησε και εργάστηκε από το 1922 έως το 1942 έχει μετατραπεί σε χώρο ανοικτό σε όλους όσους θέλουν να γνωρίσουν καλύτερα τη σημαντική δουλειά του καλλιτέχνη, ο οποίος άντλησε την έμπνευση του από σπουδαίους δημιουργούς όπως ο Μιχαήλ Άγγελος, ο Ωγκύστ Ροντέν και ο Αντουάν Μπουρντέλ για να εξελιχθεί σε πρωτεργάτης του κινήματος Medulić στην Κροατία, ένα καλλιτεχνικό ρεύμα που αντλεί τις αναφορές του από τους επικούς, λαϊκούς ήρωες της παράδοσης εντάσσοντας τους στην τέχνη του 20ου αιώνα.
Το βουνό Medvednica
Για τους λάτρεις της φύσης μία εκδρομή στο βουνό Medvednica, γεμάτο πράσινο και μικρούς, μεσαιωνικούς θησαυρούς θα αποδειχθεί κάτι περισσότερο από αναζωογονητική. Η ψηλότερη κορυφή ονομάζεται Sljeme, μία τεράστια, κατάφυτη έκταση το 63% της οποίας είναι καλυμμένη από άγριο δάσος.
Ωστόσο, πρέπει να θυμάστε ότι ακόμα κι αν ταξιδέψετε στο Ζάγκρεμπ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες στο Medvednica το κρύο παραμένει δριμύ, αφού ακόμα και όταν σε όλη την υπόλοιπη χώρα οι θερμοκρασίες είναι αρκετά υψηλές στο βουνό το θερμόμετρο δεν ξεπερνά συνήθως τους 6 βαθμούς κελσίου. Όσοι αγαπούν το σκι θα βρουν εδώ το ιδανικό τους καταφύγιο, ενώ οι φανατικοί του hiking δεν θα βαρεθούν στιγμή να περπατούν στα μονοπάτια, τις πλαγιές και τους λόφους αυτού του ιστορικού βουνού, το οποίο οι παλαιοντολόγοι υποστηρίζουν ότι υπήρξε νησί, αποκομμένο από τη στεριά κατά τα προϊστορικά χρόνια.
Το Μουσείο των Πληγωμένων Σχέσεων (Museum of Broken Relationships)
Ο πόνος της μονομερούς αγάπης και η απόγνωση των αποτυχημένων σχέσεων γίνονται «αβάσταχτα» στις καρδιές των Κροατών, οι οποίοι έχουν φτιάξει στην πρωτεύουσα τους το Μουσείο των Πληγωμένων Σχέσεων, σε μία προσπάθεια να ξορκίσουν τα αδιέξοδα των χωρισμών και τα δάκρυα που φέρνει μαζί του κάθε ανεκπλήρωτος έρωτας.
Το μουσείο που άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του το 2010, μετά από μία διασκεδαστική ιδέα της παραγωγούς ταινιών Olinka Vištica και της γλύπτριας Dražen Grubišić, οι οποίες αφού χώρισαν από δύο μακροχρόνιες σχέσεις το 2003 άρχισαν να σκέφτονται πώς θα ήταν να έφτιαχναν έναν χώρο που θα στέγαζε όλους τους αποτυχημένους δεσμούς στον κόσμο. Τελικά αυτό που συζητούσαν μεταξύ τους σαν αστείο έγινε πραγματικότητα 7 χρόνια αργότερα και σήμερα το Μουσείο των Πληγωμένων Σχέσεων θεωρείται ένα από τα πιο πρωτότυπα και καινοτόμα ιδρύματα στην Ευρώπη, συγκεντρώνοντας όλο και περισσότερους επισκέπτες κάθε χρόνο.
Εδώ θα βρείτε αντικείμενα τα οποία συνδέονται με ποικίλους τρόπος με τη θλίψη του χωρισμού και τον θυμό που φέρνει μαζί του το τέλος μίας σχέσης, όπως και προσωπικά αναμνηστικά τα οποία αφηγούνται από μόνα τους την ιστορία κάθε love story που δεν είναι πλέον ζωντανό. Στο μουσείο λειτουργεί και διαδραστικό τμήμα, στο οποίο οι συμμετέχοντες μπορούν να μοιραστούν τη δική τους ιστορία μέσα από μία βαθιά, ιδιωτική εξομολόγηση.
Εθνικό Θέατρο της Κροατίας
Το 1895 ο αυτοκράτορας της Αυστροουγγαρίας Φραγκίσκος Ιωσήφ παρευρέθηκε στα εγκαίνια αυτού του επιβλητικού κτηρίου που φιλοτέχνησαν οι φημισμένοι Αυστριακοί αρχιτέκτονες Ferdinand Fellner και Herman Helmer, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τη δημιουργία μερικών από τα εντυπωσιακότερα κτήρια της Βιέννης. Στον προαύλιο χώρο ένα από τα διασημότερα γλυπτά του Κροάτη εικαστικού Ivan Meštrović, Η Πηγή της Ζωής, περιβάλει το σιντριβάνι στον κήπο του θεάτρου σε ένα από τα πιο φωτογραφημένα και ταυτόχρονα όμορφα σκηνικά στην πρωτεύουσα της Κροατίας.
Το Εθνικό Θέατρο της χώρας έχει στεγάσει τη δουλειά πολλών σημαντικών καλλιτεχνών στα Βαλκάνια, γενόμενο το σπίτι μεγάλων παραστάσεων χορού και δραματουργία. Ο διάσημος Κροάτης θεατρικός σκηνοθέτης Branko Gavella ξεκίνησε την καριέρα του από εδώ, ενώ από τα καμαρίνια του έχουν περάσει ιερά τέρατα της παγκόσμιας υποκριτικής, ανάμεσα τους ο Laurence Olivier και η Vivien Leigh. Μέσα στα χρόνια το θέατρο υπήρξε σημείο συνάντησης σπουδαίων συνθετών, μεταξύ των οποίων οι κορυφαίοι Franz Lisz και Richard Strauss.
Tι θα δοκιμάσετε
Καμία απόδραση σε μία ξένη πόλη δεν είναι ολοκληρωμένη πριν να έρθετε σε επαφή με τη γαστρονομική παράδοση η οποία κάνει κάθε μέρος ξεχωριστό. Στο Ζάγκρεμπ, όπως συμβαίνει με πολλές πρωτεύουσες της Ευρώπης, η καρδιά των γευστικών μυστικών χτυπά στο κέντρο της παλιάς πόλης, αρκεί να είστε σε θέση να διακρίνετε τις τουριστικές παγίδες. Εκεί, ανάμεσα στα πολυάριθμα εστιατόρια και τις γραφικές καφετέριες που το καλοκαίρι βγάζουν τα τραπεζάκια έξω δημιουργώντας ρομαντική ατμόσφαιρα, θα παραγγείλετε ζεστή πατατόσουπα, χοιρινό ρολό γεμιστό με προσούτο και γκοργκοντζόλα και, φυσικά, strukli, μία φημισμένη, παραδοσιακή πίτα γεμιστή με κρέμα και τυρί. Ακόμα, χοιρινό φιλέτο, αλλά και ένα παραδοσιακό πιάτο που λέγεται grah, και στην ουσία είναι μία πολύ πηχτή σούπα από φασόλια. Για τους λάτρεις του κρέατος τα χειροποίητα, χωριάτικα λουκάνικα συνοδεία ξινού λάχανου είναι η εμπειρία που δεν πρέπει να προσπεράσετε.
Πώς θα πάτε
Ο πιο γρήγορος τρόπος να ταξιδέψετε στην πρωτεύουσα της Κροατίας είναι αεροπορικώς, ενώ οι πτήσεις με επιστροφή κοστίζουν κατά μέσο όρο 200 ευρώ, ανάλογα φυσικά με την περίοδο που θα επιλέξετε να ταξιδέψετε. Καθώς δεν υπάρχει απευθείας πτήση από Αθήνα για Ζάγκρεμπ θα χρειαστεί να κάνετε στάση είτε στη Βιέννη είτε στο Άμστερνταμ είτε στην Φρανκφούρτη και το Μόναχο. Η συνολική διάρκεια του ταξιδιού, μαζί με τις ενδιάμεσες ανταποκρίσεις, κυμαίνεται από 5 έως 8 ώρες.
