Οι κάτοικοί του είναι ελάχιστοι, όμως δεν αδιαφορούν για την τουριστική ανάπτυξη: εκμεταλλευόμενοι τη γενικότερη ανάδειξη του Ζαγορίου, έχουν φροντίσει ώστε να υπάρχουν υποδομές υποδοχής και φιλοξενίας για όσους επισκέπτες φτάσουν ως εδώ. Την ίδια στιγμή, όμως, όλα αυτά έχουν συμβεί με ήπιο τρόπο και με σεβασμό στο γύρω φυσικό περιβάλλον, με αποτέλεσμα το χωριό να διατηρεί και τον χαρακτήρα του, μα και την ησυχία του.
Ο λόγος για το Δίλοφο των Ιωαννίνων, έναν παραδοσιακό οικισμό στο κεντρικό Ζαγόρι χτισμένο σε υψόμετρο 1.000 μέτρων στις πλαγιές της Τύμφης, ο οποίος θεωρείται ένας από τους πιο καλοδιατηρημένους της ευρύτερης περιοχής του. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει μόλις 29 μόνιμους κατοίκους.
Το χωριό αποτελεί αξιοθέατο κι από μόνο του, έχει όμως και το ρεκόρ της ψηλότερης κατοικίας σε όλο το Ζαγόρι –ανήκει στο αρχοντικό Μακρόπουλου. Πιο γνωστό, όμως, είναι για την απόφαση απαγόρευσης εισόδου και διέλευσης αυτοκινήτων, η οποία συνάδει βέβαια με την προαναφερόμενη πρόθεση των κατοίκων του να διατηρήσουν αναλλοίωτο τον χαρακτήρα του τόπου τους.
Βρύσες, καλντερίμια και αρχοντικά
Το Δίλοφο είναι πολύ παλιό χωριό, καθώς ιδρύθηκε κατά την ύστερη αρχαιότητα (540) σε δύο λόφους με σχετικά χαμηλή κλίση, όταν οι κάτοικοι του γειτονικού Πιτουρνίου μετοίκησαν στην περιοχή λόγω της εισβολής των Σλάβων στην Ήπειρο. Ο νέος οικισμός έλαβε το όνομα Σωπετσέλι (ή Σομποτσέλι), λέξη που θεωρείται βλάχικη και σημαίνει «τόπο με πολλά νερά». Περαιτέρω ανανέωση του πληθυσμού θα γινόταν πολύ αργότερα, το 1583, διαμορφώνοντας το νεότερο προφίλ του Διλόφου. Το εξελληνισμένο αυτό όνομα, βέβαια, άρχισε να επικρατεί από το 1920 και μετά.
Ερχόμενοι στο Δίλοφο θα βρείτε ένα όμορφο χωριό, γεμάτο βρύσες, εκκλησάκια, γραφικά καλντερίμια και πετρόχτιστα, δίπατα αρχοντικά κατασκευασμένα από τοπικό (κάπως ανοιχτόχρωμο) σχιστόλιθο, τα οποία θεωρούνται εξέχον δείγμα της φημισμένης ζαγορίτικης αρχιτεκτονικής. Είναι χάρη σε αυτά, κυρίως, που έχει κηρυχθεί διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός: κάθε κτήριο, λοιπόν, πρέπει είτε να αναστηλώνεται, είτε να ανακατασκευάζεται.
Ανάμεσα σε αυτά, ξεχωρίζει όπως είπαμε το αρχοντικό Μακρόπουλου, το οποίο, χάρη στα 13,5 μέτρα ύψος του, είναι το ψηλότερο σπίτι σε όλα τα Ζαγοροχώρια. Η τοπική παράδοση λέει πως κάποτε ο γόνος μιας πλούσιας οικογένειας παντρεύτηκε ένα κορίτσι από το γειτονικό Κουκούλι. Όταν εκείνη του είπε ότι νοσταλγεί το χωριό της, αυτός έχτισε το πανύψηλο αρχοντικό ώστε να μπορεί τουλάχιστον να το βλέπει, ανεβαίνοντας στα ψηλότερα πατώματα.
Πέρα από τα διατηρημένα αρχοντικά, οι επισκέπτες που αγαπούν τις πεζοπορικές διαδρομές θα βρουν κάμποσα μονοπάτια, τα οποία ξεκινούν έξω από το χωριό, οδηγώντας σε πάμπολλα εκκλησάκια και μονές. Στα περίχωρα, επιπλέον, θα βρείτε και διάφορα τρεχούμενα νερά, όπως και κάποια πέτρινα γεφύρια. Αξίζει, βέβαια, να περάσετε και από τον ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου: χτίστηκε το 1850 κι εκεί συνήθιζαν τα παλιά χρόνια να ανάβουν τα κεριά της προσμονής των ξενιτεμένων. Κεντρικό σημείο του Διλόφου είναι η πλατεία (το λεγόμενο Μεσοχώρι) με τον αιωνόβιο πλάτανο.
Διαμονή, καφές και φαγητό
Όπως ειπώθηκε και πιο πριν, παρά τους λιγοστούς του κατοίκους το Δίλοφο είναι ένα χωριό αρκετά αναπτυγμένο, με καλές υποδομές διαμονής για όσους ενδιαφέρονται να περάσουν μερικές μέρες εδώ.
Στην κεντρική πλατεία θα δείτε το «Αίθριο», ένα κομψό, ανακαινισμένο αρχοντικό του 17ου αιώνα, το οποίο έχει μετατραπεί σε ξενοδοχείο. Σε κτήριο του 1886 εδρεύει και ο ξενώνας «Γαία», που έχει 7 παραδοσιακά, πετρόχτιστα δωμάτια με τζάκι και ξύλινα δάπεδα, ενώ ακόμα παλιότερο (1663) είναι το «Αρχοντικό Διλόφου», που προσφέρει φωτεινά δωμάτια με θέα στο βουνό. Όμορφα διακοσμημένες μονάδες θα βρείτε όμως και στο «Dilofo Hotel Luxury Suites» –με θέα είτε προς τον κήπο, είτε προς την Τύμφη– αλλά και στο «Vera Inn», το οποίο προσφέρει και υπηρεσίες τουριστικού γραφείου.
Το παραδοσιακό καφενείο-εστιατόριο «Λίθος», που όλοι οι ντόπιοι αποκαλούν «στου Τάκη», είναι το κυρίως στέκι στο Δίλοφο. Εδώ θα πιείτε καφέ ή τσάι με θέα στην Τύμφη, συνοδεία γλυκών του κουταλιού, αλλά θα βρείτε και θαυμάσιες επιλογές για φαγητό: χειροποίητες ζαγορίσιες πίτες, φρεσκοζυμωμένο ψωμί, ντόπια κρεατικά στη σχάρα, αλλά και ρεβύθια με μελιτζάνες στον φούρνο και γλυκά του ταψιού.
Προορισμός για καλό φαγητό, όμως, είναι και το εστιατόριο «Αρχονταρίκι» στο ξενοδοχείο «Αρχοντικό Διλόφου», όπου θα γευτείτε παραδοσιακές πίτες, τοπικά τυριά, χειροποίητα λουκάνικα και καλοφτιαγμένα μαγειρευτά –δοκιμάστε χοιρινό με πρασοσέλινο, αλλά και τον κρασάτο τους κόκορα.
Πώς θα έρθετε στο Δίλοφο
Για να έρθετε στο Δίλοφο θα ξεκινήσετε οδικώς από τα Ιωάννινα, παίρνοντας την εθνικό οδό προς Κόνιτσα και Καρδίτσα. Η απόσταση είναι 34 χιλιόμετρα, υπολογίστε ότι θα σας πάρει γύρω στα 40 λεπτά για να φτάσετε. Μετά τη Μεταμόρφωση (στα 19 χιλιόμετρα της διαδρομής) θα στρίψετε δεξιά προς Κεντρικό Ζαγόρι και μετά πάλι δεξιά, στο χωριό Ασπράγγελοι, προς τους Κήπους. Θα διανύσετε άλλα 3 χιλιόμετρα κι έπειτα θα κάνετε αριστερά, βγαίνοντας στο Δίλοφο.
Εάν δεν διαθέτετε δικό σας αμάξι, μπορείτε να έρθετε και με κάποιο δρομολόγιο του τοπικού ΚΤΕΛ. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι στο Δίλοφο δεν επιτρέπονται τα αυτοκίνητα, όπως γράφτηκε και πιο πάνω. Θα πρέπει λοιπόν να παρκάρετε έξω από τα όριά του, στο πάρκινγκ του χωριού και να περπατήσετε –η απόσταση είναι μικρή.
Διαβάστε ακόμα:
Τσεπέλοβο: Ένα αρχοντικό χωριό στο Ζαγόρι παραδομένο στην ανεπιτήδευτη ομορφιά της Τύμφης
Κατσανοχώρια: Τα «ήσυχα» χωριά της βόρειας Πίνδου – Απέναντι από τα διάσημα Ζαγοροχώρια
