Σε υψόμετρο 946 μέτρων, με υπέροχη θέα στην πεδιάδα της Μεγαλόπολης και του Ταΰγετου, μία μικρή αρχαία πόλη γνώριζε άνθιση ήδη από τα Ομηρικά χρόνια. Το όνομα της ήταν Τεύθις, σήμερα όμως όλοι γνωρίζουμε αυτόν τον γραφικό, πανέμορφο τόπο με την πολύ μεταγενέστερη ονομασία του και, κυρίως, για τον σπουδαίο ρόλο που έπαιξε στον ελληνικό απελευθερωτικό αγώνα απέναντι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Η Δημητσάνα είναι το περήφανο κεφαλοχώρι της Αρκαδίας που από το 1978 έχει ανακηρυχθεί επίσημα Παραδοσιακός Οικισμός, πλημμυρίζοντας με κόσμο από τις πρώτες φθινοπωρινές ημέρες μέχρι και τις τελευταίες στιγμές της άνοιξης. Εμβληματικό σημείο του χωριού τα δίπατα πέτρινα αρχοντικά, ανάμεσα στα οποία θα δείτε την οικία του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε’ και του Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανού.
Ο ρόλος του χωριού στην επανάσταση του 1821 υπήρξε εξαιρετικά καθοριστικός ήδη από τα πρώτα χρόνια του 19ου αιώνα όταν η Φιλική Εταιρεία κατάφερε να δημιουργήσει έναν πολύ πετυχημένο διαύλο επικοινωνία ανάμεσα στον πυρήνα αντίστασης της Τριπολιτσάς και της ευρύτερης περιοχής της Γορτυνίας. Στη Δημητσάνα, παραμονές της ελληνικής επανάστασης, ο Παπαφλέσσας πέρασε μία νύχτα στο περίφημο αρχοντικό του Κανέλου Δεληγιάννη με τον αστικό μύθο να λέει πως εκείνο το βράδυ έγινε και η τελετή ορκωμοσίας του στο Ευαγγέλιο πριν πάρει τον δρόμο για τη Μεσσηνία. Λίγο καιρό αργότερα, ο οικισμός άρχισε να λειτουργεί ως μπαρουταποθήκη και κέντρο ανεφοδιασμού των ελληνικών στρατευμάτων χάρη στους πολύ εύπορους Δημητσανίτες εμπόρους Νικόλαο και Σπυρίδωνα Σπυλιωτόπουλο, οι οποίο παρείχαν τεράστια οικονομική ενίσχυση στον αγώνα.
Το μέρος που αποτέλεσε μία από τις πολλές σπίθες που τελικά συνέθεσαν τη «φωτιά» πίσω από το μεγάλο ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης σήμερα είναι ένας ήσυχος οικισμός με τη μοναδική ιδιότητα να χαλαρώνει και να γοητεύει όσους την επισκέπτονται.
Τι θα δείτε
Ανάβαση στο Κάστρο
Τριγυρίζοντας στον γραφικό οικισμό της Δημητσάνας πάρτε τον ανηφορικό δρόμο προς την περιοχή με την ονομασία «Κάστρο» που ουσιαστικά αποτελεί την Ακρόπολη της αρχαίας Τεύθις. Θα τη συναντήσετε στην ψηλότερη κορυφή του χωριού, στο σημείο όπου η θέα είναι απεριόριστη και πραγματικά μεγαλειώδης. Σήμερα δεν σώζονται παραπάνω από κάποια ερείπια του παλιού τείχους που μαρτυρούν την ύπαρξη μεγάλης οχύρωσης στο σημείο, αλλά η διαδρομή αξίζει τον κόπο καθώς θα έχετε την ευκαιρία να ανακαλύψετε ολόκληρο το χωριό μέσα από μία απολαυστική βόλτα από την κεντρική οδό Λαμπαρδοπούλου με τα δεκάδες μαγαζιά και καφέ μέχρι τα όμορφα αρχοντόσπιτα της ορεινής Αρκαδίας, τις παλιές εκκλησίες με τα επιβλητικά καμπαναριά και την καταπράσινη φύση της Δημητσάνας.
Βιβλιοθήκη της Σχολής της Δημητσάνας
Αν η ιστορία του χωριού είναι κάτι που σας ελκύει πολύ τότε πρέπει απαραίτητα να κάνετε μία στάση στη Βιβλιοθήκη της Σχολής της Δημητσάνας, εκεί όπου φιλοξενούνται περισσότερα από 35.000 βιβλία (εκκλησιαστικοί τόμοι, συγγράμματα και κάποιες σπανιότατες εκδόσεις). Εκεί θα δείτε και η λάρνακα με τα οστά του Παλαιών Πατρών Γερμανού.
Το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης
Ανακαλύπτοντας την περιοχή γύρω από τον οικισμό περπατήστε μέχρι το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης, μία απόσταση περίπου 2 χιλιομέτρων μέσα σε ένα υπέροχο φυσικό τοπίο. Πρόκειται για ένα θαυμάσιο δείγμα για το πώς οι παλαιότερες γενιές χρησιμοποιούσαν την ορμή του νερού για καθημερινές ανάγκες και εργασίες, όπως η παραγωγή αλευριού και μπαρουτιού ή η επεξεργασία δερμάτων.
Σταθείτε σε κάποια από τα πιο ιστορικά σημεία του χωριού
Μπαίνοντας στη Δημητσάνα θα αντικρύσετε κάποιες από τις παλαιότερες βρύσες του οικισμού, ο οποίος σύμφωνα με τις μελέτες πρέπει να αντιμετώπιζε στο παρελθόν σημαντικά προβλήματα ύδρευσης. Η πιο παλιά είναι η λεγόμενη Κάτω βρύση, από την οποία φαίνεται πως έπαιρναν νερό οι κάτοικοι της Αρχαίας Τεύθιδος. Ακόμα πιο εμβληματική, λόγω της θέσης της στην είσοδο του χωριού, είναι η βρύση του Μουσταφά, όπως και το σύμπλεγμα του Τρικάμαρου Γεφυριού και της βρύσης Κουρή απέναντι από το βενζινάδικο του χωριού.
Στη συνέχεια, κάντε στάση στο θρυλικό ρολόι της Αγίας Κυριακής, ένα δώρο των παλιών κατοίκων του χωριού που μετανάστευσαν στην Αμερική και πιο συγκεκριμένα στη Νέα Υόρκη, φτιάχνοντας εκεί μία νέα ζωή. Το πέτρινο καμπαναριό φιλοτεχνήθηκε από μαρμαρογλύπτες της Τήνου και έφτασε στη Δημητσάνα το 1900 απευθείας από την Αμερική.
Εξόρμηση στο φαράγγι του Λούσιου
Οι λάτρεις της πεζοπορίας έχουν ακόμα έναν καλό λόγο για να καταφύγουν στη Δημητσάνα. Από εδώ ξεκινούν καλά σημαδοτημένα μονοπάτια που φτάνουν μέχρι το φαράγγι του ποταμού Λούσιου, ένα συναρπαστικό πεδίο εξερεύνησης μέσα από οργιώδεις δασικές εκτάσεις και τοπία μαγευτικής ομορφιάς. Αν είστε εξοικειωμένοι με αθλήματα όπως το rafting, το canoe kayak, η αναρρίχηση ή το mountain bike (ή απλώς θέλετε να δοκιμάσετε τις δυνάμεις σας) είστε και πάλι στο ιδανικό σημείο αφού το ποτάμι και οι διαδρομές γύρω από αυτό προσφέρονται για τις συγκεκριμένες δραστηριότητες.
Περιήγηση στα ιστορικά μοναστήρια
Δύο εναλλακτικές διαδρομές είναι είτε αυτή προς την Ιερά Μονή Φιλοσόφου που κατασκευάστηκε το 963 είτε το μονοπάτι προς τη Μονή του Τιμίου Προδρόμου χτισμένη πάνω σε βράχο με τρόπο τέτοιο ώστε μοιάζει λες και έχει ξεπηδήσει μέσα από το πέτρωμα. Καθώς πρόκειται για δύο απαιτητικές διαδρομές φροντίστε να έχετε μαζί σας όλα τα απαραίτητα: νερό, τρόφιμα και τα σωστά παπούτσια θα φανούν κάτι παραπάνω από χρήσιμα.
Πού να φάτε
Τα Πάνω Κάτω
Μοντέρνο καφέ-μπαρ-εστιατόριο που σερβίρει όλη την ημέρα νόστιμα, χορταστικά πιάτα. Στο Τα Πάνω Κάτω θα έρθετε για να απολαύσετε ωραία πιάτα με αυγά, καλό comfort food, πλούσια σνακ ή για να πιείτε απλά τον καφέ ή το ποτό σας σε ένα από τα πιο δημοφιλή και καλοφτιαγμένα μαγαζιά της Δημητσάνας. Λαμπαρδόπουλου 36, Δημητσάνα
Δρυμώνας
Τέλεια παραδοσιακή ταβέρνα με φοβερά μαγειρευτά που θα σας μείνουν αξέχαστα. Δοκιμάστε κατσικάκι ή κουνέλι λαδορίγανη, κόκκορα κρασάτο, πολύ καλοψημένα κρέατα της ώρας και το περίφημο τυροπιτάρι τους. Ο Δρυμώνας βρίσκεται πάνω στον δρόμο που οδηγεί στον οικισμό της εξίσου αγαπημένης Στεμνίτσας, έχει πολύ όμορφη θέα μέχρι το φαράγγι και είναι ο ορισμός της παραδοσιακής, καλής βουνίσιας κουζίνας. Λαμπαρδόπουλου 65, Δημητσάνα
Το Στέκι της Γεύσης
Γνωστή ταβέρνα πάνω στη μικρή αλλά όμορφη πλατεία του χωριού με καλά μαγειρευτά πιάτα και νόστιμα κρέατα ψημένα στη σούβλα. Λίγα τραπεζάκια στον εξωτερικό χώρο και μία φιλόξενη πέτρινη σάλα όπου θα δοκιμάσετε παραδοσιακές συνταγές, ωραία ορεκτικά και το δικό τους ζυμωτό ψωμί που είναι εξαιρετικό.
Πού να μείνετε
Στη Δημητσάνα, όπως και στα όμορφα γειτονικά χωριά της ορεινής Αρκαδίας, θα βρείτε πολλούς όμορφους και ζεστούς ξενώνες, με ξεχωριστές ανέσεις και παραδοσιακή ατμόσφαιρα. Ρίξτε μία ματιά στο Μέθεξις Boutique Hotel αν θέλετε θέα που να φτάνει μέχρι το φαράγγι του Λουσιου και στο Amanites Guesthouse για να μείνετε σε ένα ιστορικό κτήριο με πάνω από 150 χρόνια ζωής. Πολύ καλή επιλογή αποτελεί και το Δεσποτικόν Αντωνόπουλου, ένας μικρός ξενώνας με μόλις 5 δωμάτια, όπως και το χαριτωμένο Koustenis Village, πολύ κοντά στο Μουσείο Υδροκίνησης, αλλά και ο Ξενώνας Καζάκου σε ένα ιστορικό πέτρινο κτίσμα του χωριού.
Διαβάστε ακόμα:
Ρίγκλια: Το ορεινό χωριό της Μεσσηνίας με τους δύο χειμάρρους και τη θέα στη θάλασσα
Βερτίσκος: Το χωριό με τις κόκκινες στέγες, τις καταπράσινες πλαγιές και τις αιωνόβιες βελανιδιές
Μεγάλη Παναγία: Ο ορεινός προορισμός της Χαλκιδικής με τα πλούσια νερά και το γραφικό γεφύρι