Όταν θέλεις να γνωρίσεις έναν τόπο πραγματικά, θα πρέπει πρώτα να έρθεις σε επαφή με τους ανθρώπους του. Αν τύχει, μάλιστα να βρεθείς σε κάποια τοπική γιορτή, θα έχεις μια μοναδική ευκαιρία να τους γνωρίσεις πιο βαθιά. Θα νιώσεις την αληθινή τους ενέργεια.
18
Ύστερα, τον τόπο που θέλεις να γνωρίσεις, περπάτησέ τον. Βγες στους δρόμους και τα σοκάκια του και κάνε βόλτες χωρίς GPS, άσε τους ήχους και τα αρώματα της φύσης να σε συνεπάρουν. Μετά, αναζήτησε τις γεύσεις που τον ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους τόπους και ζήτα να μάθεις περισσότερα γι’αυτές. Για τα υλικά, την φιλοσοφία τους, την ιστορία που κρύβουν.
Κάπως έτσι ορίζεται η Φιλοξενία. Ένα τριήμερο δημοσιογραφικό ταξίδι στη Δράμα και την Καβάλα, στο πλαίσιο της Πεδιάδας Πολιτισμού* ήταν ο ορισμός της και καθεμιά από τις στάσεις του, ήταν μια και μια ευκαιρία για διαδρομές στην ιστορία, τον πολιτισμό, την γαστρονομία και την Φύση.
Ένας ξεναγός που «έζησε» τις ιστορίες που αφηγείται
Πρόσωπα από την ιστορία, στιγμές-ορόσημα από την διαδρομή της πόλης μέσα στο χρόνο και σπάνιες πληροφορίες, όλα είναι διαθέσιμα για τον επισκέπτη της Δράμας, με ένα κλικ, κατά την περιήγησή του στην πόλη.
Τρεις εφαρμογές που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο της Στρατηγικής Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΣΒΑΑ) του δήμου Δράμας η «Μνημείων Φωνές», εφαρμογή ξενάγησης με QR, η «Συναντήσεις», εφαρμογή επαυξημένης πραγματικότητας και η «Μορφές της Δράμας» εφαρμογή ολογραφικών προβολών μας έδωσαν την ευκαιρία να γνωρίσουμε το πιο αυθεντικό πρόσωπο της πόλης, με τρόπο που αφουγκράζεται την εποχή.
Είχαμε την ευκαιρία να «συναντήσουμε» πρόσωπα από την ιστορία της πόλης και να μας μιλήσουν για όσα έζησαν. Να σταθούμε σε σημεία όπου συνέβησαν γεγονότα που άλλαξαν για πάντα την ιστορία της πόλης και να ακούσουμε λεπτομέρειες από «αυτούς που συμμετείχαν» σε αυτές. Όλα αυτά βέβαια με την βοήθεια της τεχνολογίας.
Μια πανάρχαια ιστορία, ένα ολόκληρος κόσμος, μια φιλοσοφία αιώνων κλείνει μέσα του το Σαντιρβάν Τζαμί στο κέντρο της Δράμας. Μια μοναδική έκθεση του μουσείου Μπενάκη περιμένει τους επισκέπτες της Δράμας έως τα τέλη Μαρτίου. Ένα ταξίδι στην «Αυτοκρατορική Κίνα» θα σας μυήσει σε έναν ολότελα αυθεντικό κόσμο, ιδεών, δύναμης, αίγλης.
Η έκθεση καλύπτει την περίοδο της αυτοκρατορικής Κίνας, από τα τέλη του 3ου αιώνα π.Χ. μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, το 1912, όπου και παραιτείται από τον θρόνο του ο τελευταίος αυτοκράτορας. Από τα πρώτα κιόλας δευτερόλεπτα της εισόδου σας στην έκθεση, το βλέμμα σας με μαθηματική ακρίβεια θα μαγνητιστεί από το επιβλητικό ένδυμα του αυτοκράτορα. Αφεθείτε στην ξενάγηση που είναι πραγματικά απολαυστική, και αγγίξτε με το νου τον πλούτο της εποχής που θα ξετυλιχθεί μπροστά σας μέσα από σπάνια αντικείμενα.
Nelly’s: H ζωή και το έργο μιας γυναίκας που έβλεπε μακριά
Το «Μαρμάρινο Σπίτι» της Δράμας (σσ. ο εκθεσιακός χώρος του αρχοντικού Αναστασιάδη) φιλοξενεί μια έκθεση που, όπως μας μετέφεραν οι υπεύθυνοι, αποτελεί προορισμό καθημερινής αναψυχής για τους Δραμινούς και νοητικής ξεκούρασης για επισκέπτες της πόλης από τον αστικό ιστό. Η Nelly’s, κατά κόσμον, Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη, η φωτογράφος που άφησε για πάντα το αποτύπωμά της στην παγκόσμια τέχνη είναι το πρόσωπο που θα «κατοικεί» στο Μαρμάρινο Σπίτι μέχρι τον Φεβρουάριο. Τυχεροί όσοι επισκεφθούν την έκθεση με τη ζωή και το έργο της, μέσα σε αυτό το διάστημα. Τα έργα της, φωτογραφίες, κοστούμια, κεραμικά, φέρουν την δημιουργική πνοή της καλλιτέχνιδος που έβλεπε αιώνες μπροστά από την εποχή της.
Δράμα, η Πόλη του Κρασιού. Έτσι την οραματιζόταν ο Κώστας Λαζαρίδης την δεκαετία του ’70. Ένας απαράβατος κανόνας της ζωής λέει ότι ένα όραμα όσο μεγάλο κι αν είναι, αν έχει σχέδιο και επιμονή, θα γίνει πραγματικότητα. Το 1979, ο Κώστας Λαζαρίδης εγκαθιστά στον Ξηροπόταμο, ένα χωριό στις πλαγιές του Φαλακρού όρους, τον πρώτο γραμμικό αμπελώνα της Δράμας και έπειτα ένα σύγχρονο οινοποιείο στην ευρύτερη περιοχή, μοναδικό για την εποχή. Το οινοποιείο καλλιεργεί σήμερα 3.000 στρέμματα ιδιόκτητων αμπελώνων φυτεμένων με τις καλύτερες ελληνικές και διεθνείς ποικιλίες σταφυλιών. Οι αμπελώνες του Κτήματος βρίσκονται σε 4 περιοχές της Δράμας: την Καλή Βρύση, την Ανδριανή, το Κατάφυτο και την Πλατανιά.
Ο Γεράσιμος και ο Γιώργος, οι δίδυμοι γιοι του Κώστα και της Ιουλίας Λαζαρίδη, έχοντας μεγαλώσει μέσα στα αμπέλια και έχοντας γευτεί τις τανίνες αγάπης που ανάβλυζαν από τα κρασιά της οικογενειακής επιχείρησης, είναι οι συνεχιστές του οράματος του πατέρα τους. Το Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη άνοιξε τις πόρτες του και μας μύησε στην υψηλή τέχνη της οινοπαραγωγής του. Ένα μεγάλο τραπέζι στρώθηκε με αγάπη και εκλεκτά εδέσματα για να συνοδεύσει μια δοκιμή κρασιών που θα θυμόμαστε για καιρό.
Στη Νικήσιανη Καβάλας, έχουνε γιορτή
Με μια ορμητική ενέργεια και ανυπόκριτη λαχτάρα, περιμένουν κάθε χρόνο οι κάτοικοι στη Νικήσιανη Παγγαίου και σε επτά χωριά του νομού Δράμας (Ξηροπόταμος, Μοναστηράκι, Καλή Βρύση, Πετρούσα, Πύργοι, Παγονέρι και Βώλακας) τα τελετουργικά έθιμα που αναβιώνουν κάθε χρόνο, από τις 5 έως και τις 8 Ιανουαρίου. Ζήσαμε από κοντά όλα τα στάδια της προετοιμασίας, στιγμή προς στιγμή και νιώσαμε τον παλμό της γιορτής, ακούγοντας κάθε της χτύπο.
«Στα σημερινά δρώμενα που αναβιώνουν οι κάτοικοι αυτών των 8 χωριών, συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου, και αναπαρίστανται τελετουργικά είτε η μάχη του Διονύσου με τους Τιτάνες, ο θάνατός του και η νεκρανάσταση του με την παρέμβαση του πατέρα του Δία, είτε ο «Διονυσιακός Γάμος» και άλλες εικονικές τελετές που εκτελούνται από «θιάσους» (ομάδες μεταμφιεσμένων χορευτών/μαχητών). Το έθιμο των Αράπηδων μάς παραπέμπει στις συνήθειες και τις λατρείες που επικρατούσαν ανάμεσα στις θρακικές φυλές του Παγγαίου πριν από τα ιστορικά χρόνια ακόμα. Η ζώομορφη μεταμφίεση των παλικαριών της Νικήσιανης στην καρδιά του χειμώνα, τα δαιμονιώδη κουδουνίσματα των βαριών τσανιών και των μπαταλιών που έχουν κρεμασμένα στη ζώνη τους, η τελετουργική μονομαχία των δύο αρχηγών των Αράπηδων στην κορύφωση του δρώμενου και η ανάσταση του ηττημένου, μας παραπέμπουν στην διονυσιακή λατρεία που φέρεται να γεννήθηκε και να άνθισε στο όρος Παγγαίο» αναφέρει χαρακτηριστικά η δημοσιογράφος Βάσω Μώραλη, που βρέθηκε κοντά μας κατά τη διάρκεια της αποστολής μας για να μας μιλήσει για τις βαθιές ρίζες των εθίμων που ζουν έως τις μέρες μας.
Στάση και ξενάγηση στον Αρχαιολογικό Χώρο Φιλίππων, τον σημαντικότερο αρχαιολογικό χώρο της Ανατολικής Μακεδονίας. Κάθε λεπτό της επίσκεψής μας, ξεδιπλωνόταν μπροστά στα μάτια μας η ευφυία του, σε μέγεθος που ξεπερνά τις διανοητικές δυνάμεις του ανθρώπου της τεχνολογίας. Μνημεία που διασώζονται μέχρι σήμερα είναι οι εκφραστές της διασταύρωσης διαφορετικών πολιτισμών που αναπτύχθηκαν στην περιοχή.
Οι πρώτοι οικιστές της πόλης των Φιλίππων ήταν άποικοι από τη Θάσο, οι οποίοι ίδρυσαν στα 360 π.Χ την αποικία των Κρηνίδων. Η πόλη γνώρισε ακμή κατά τα ελληνιστικά χρόνια. Απέκτησε τείχος, θέατρο, δημόσια οικοδομήματα και ιδιωτικές κατοικίες. Το πιο εντυπωσιακό κτίσμα δεν μπορεί παρά να είναι το Αρχαίο Θέατρο των Φιλίππων.
Από τον Ιούλιο του 2016, ο αρχαιολογικός χώρος Φιλίππων συγκαταλέγεται στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
*Το ταξίδι μας έγινε στο πλαίσιο της Πεδιάδας Πολιτισμού. Ένα project τριών Αναπτυξιακών (Καβάλας, Δράμας, Σερρών) με χρηματοδότηση από ΥΠΑΑΤ και ΕΕ το οποίο εκτείνεται σε οκτώ δήμους, 3 Περιφερειακές Ενότητες, 2 Περιφέρειες.