Το Ελ Σαλβαδόρ, η μικρότερη και πιο πυκνοκατοικημένη χώρα της Κεντρικής Αμερικής είναι ένας ταξιδιωτικός προορισμός που συνδυάζει φυσική ομορφιά και ιστορική γοητεία. Μια χώρα ζωντανή και πολύχρωμη με αρχιτεκτονικούς θησαυρούς και τοπόσημα που αναδεικνύουν την πολιτιστική κληρονομιά, την πλούσια παράδοση, την φιλοξενία και την αυθεντικότητα των κατοίκων. Με 200 μίλια ακτογραμμής, περισσότερα από 20 ηφαίστεια, αρχαιολογικούς χώρους και ηφαιστειακές λίμνες ο «Σωτήρας» της Κεντρικής Αμερικής (η ονομασία στα Ισπανικά του Ελ Σαλβαδόρ) επιφυλάσσει μια συναρπαστική περιπέτεια στους επισκέπτες του.
Σέρφερ και ορειβάτες, αλλά και λάτρεις της περιπέτειας επιλέγουν την χώρα τα τελευταία χρόνια με την προσδοκία να ζήσουν μια μοναδική εμπειρία. Είτε δαμάζοντας τα κύματα του Ειρηνικού που φθάνουν σε ύψος τα 3,5 μέτρα, είτε εξερευνώντας την χλωρίδα και την πανίδα στα μεγάλα ηφαιστειακά πάρκα με τους γαλάζιους κρατήρες στις κορυφές. Εδώ, οι αποστάσεις είναι σχετικά μικρές. Μπορείς εύκολα να μετακινηθείς από τη μια άκρη της χώρας στην άλλη. Σε μιάμιση ώρα από την πρωτεύουσα το Σαν Σαλβαδόρ, μπορείς να βρεθείς στις ακτές του Ειρηνικού, στα αποικιακά χωριά, στις όχθες μιας ηφαιστειακής λίμνης, ή σε ένα εθνικό πάρκο που περιβάλλεται από ηφαίστεια. Και ακόμα να ανηφορίσεις και να βρεθείς στην κορυφή ενός ηφαιστείου σε μόλις 1,5 με 2 ώρες.
Οι λιγότερο τολμηροί και όσοι αδυνατούν να αναμετρηθούν με τα μεγάλα υψόμετρα μπορούν να απολαύσουν τις βόλτες τους στις ηφαιστειακές λίμνες που προσφέρουν χαλάρωση και ηρεμία. Επιπρόσθετα, θα έχουν την ευκαιρία να δοκιμάσουν τοπικές νοστιμιές στα αγκυροβόλια και στις μικρές πολύχρωμες αποικιακές πόλεις που στολίζουν τις όχθες τους.
Η γεωγραφική θέση της χώρας, στο «δακτυλίδι της φωτιάς», ακριβώς στο σημείο όπου συναντώνται οι τρείς τεκτονικές πλάκες της Κεντρικής Αμερικής, την κατατάσσει στις πιο σεισμογενείς. Ωστόσο, λόγω του ηφαιστειογενούς εδάφους του το Ελ Σαλβαδόρ παράγει εξαιρετική ποικιλία καφέ, προϊόν που τροφοδοτεί την οικονομία της χώρας σε ποσοστό πάνω από το 60% των εσόδων.
Το Ελ Σαλβαδόρ ήταν γνωστό στην προκολομβιανή εποχή ως Κουσκατλάν (Cuscatlan). Στη γλώσσα Νahua των ιθαγενών σημαίνει «τόπος των πολύτιμων κοσμημάτων». Ο πολιτισμός του χρονολογείται γύρω στο 1500 π.Χ. Πρωτοκατοικήθηκε από τους Λένκα, Μάγια, Κουσκατλέκους και Ολμέκους. Οι ιθαγενείς αντιστάθηκαν σθεναρά στους Ισπανούς κατακτητές που έφθασαν εδώ τον 16ο αιώνα, ωστόσο με τη συμβολή των συμμάχων τους Μεξικανών οι Ισπανοί κατάφεραν κι έθεσαν υπό έλεγχο την περιοχή το 1525.
Σήμερα, το Ελ Σαλβαδόρ έχει πληθυσμό 6,5 εκατ. κατοίκους, η έκτασή της φθάνει μόλις τα 21.041 τετραγωνικά χιλιόμετρα (λίγο μικρότερη από την Πελοπόννησο) κι είναι η πιο πυκνοκατοικημένη και βιομηχανοποιημένη χώρα της Κεντρικής Αμερικής. Περίπου το 90% των κατοίκων της είναι Μεστίζο (ανάμειξη Ινδιάνων και Ισπανών) περίπου το 9% λευκοί και μόνο το 1% ιθαγενείς Μάγια. Συνορεύει με την Γουατεμάλα βόρεια και βορειοδυτικά και με την Ονδούρα βορειοανατολικά. Στο νότο και νοτιοδυτικά βρέχεται από τον Ειρηνικό Ωκεανό ενώ στα νοτιοανατολικά ο κόλπος του Fonseca την χωρίζει από την Νικαράγουα.
Σαν Σαλβαδόρ: Η πρωτεύουσα
Ξημέρωμα στο Σαν Σαλβαδόρ. Η πόλη αρχίζει σιγά σιγά να κινείται αναζητώντας τους καθημερινούς της ρυθμούς υπό την σκιά του ομώνυμου ηφαιστείου. Το ηφαίστειο της πρωτεύουσας είναι ανενεργό από το 2012. Σήμερα φιλοξενεί κάθε είδους κεραίες. Βρισκόμαστε στα υψίπεδα της χώρας σε μια ηφαιστειογενή περιοχή που είναι εκτεθειμένη σε συχνές σεισμικές δονήσεις. Η πρωτεύουσα αν κι έχει βαθιές ρίζες που ανάγονται στην προκολομβιανή περίοδο, έχει μετακινηθεί δύο φορές και ανακατασκευαστεί πολύ περισσότερες εξαιτίας των σεισμών. Ιδρύθηκε αρχικά το 1528 στη θέση, όπου βρίσκεται σήμερα η αποικιακή πόλη Σουτσιτότο. Στη συνέχεια, μετακινήθηκε στην Κοιλάδα των Αιωρών (Κοιλάδα με έντονη σεισμική δραστηριότητα) λόγω της ευρύτερης και πιο γόνιμης γης και τον 16ο αιώνα μεταφέρθηκε στη σημερινή θέση.
Σήμερα, είναι μια σύγχρονη μεγαλούπολη, αποτελεί την έδρα 13 δήμων με συνολικό πληθυσμό που υπερβαίνει τα 2.400.000 κατοίκους. Η αστική περιοχή φιλοξενεί 1.600.000 κατοίκους. Στο Σαν Σαλβαδόρ αναδεικνύονται με τον πιο ανάγλυφο τρόπο οι δύο όψεις της πόλης. Από τη μια η σύγχρονη πόλη με τις φαρδιές λεωφόρους, τις αλυσίδες μεγάλων ξενοδοχείων και καταστημάτων και τα περιφρουρημένα συγκροτήματα των πολυτελών κατοικιών και από την άλλη οι υποβαθμισμένες γειτονιές, όπου ο πληθυσμός ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και αποτελεί εύκολο στόχο των συμμοριών. Οι άνθρωποι έως πρόσφατα αισθάνονταν απροστάτευτοι, γι’ αυτό και έχουν θωρακίσει με κάθε τρόπο τα σπίτια τους. Πόρτες και παραθυρόφυλλα είναι παντού σιδερόφρακτα. Έντονη πάντως είναι η παρουσία της αστυνομίας, ειδικά στις αστικές περιοχές λόγω του αυξανόμενου τουρισμού και των μέτρων έκτακτης ανάγκης τα τελευταία χρόνια.
Στο ιστορικό κέντρο του Σαν Σαλβαδόρ η μοντέρνα αρχιτεκτονική συνυπάρχει με τα αποικιακά κτήρια. Ωστόσο λίγα είναι αυτά που έχουν διατηρηθεί, καθώς τα περισσότερα έχουν καταστραφεί από τους σεισμούς. Ανάμεσά τους το Εθνικό Θέατρο και το Εθνικό Παλάτι, το οποίο πριν από τον σεισμό του 1986 ήταν η έδρα της κυβέρνησης. Στην καρδιά του κέντρου στην Πλάζα Μπάριος δεσπόζει ο καθεδρικός ναός. Εδώ, βρίσκεται ο τάφος του Όσκαρ Ρομέρο. Του ήρωα αρχιεπισκόπου που υπερασπίστηκε φτωχούς και αδυνάτους και τάχθηκε κατά της βίας και της κοινωνικής αδικίας στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Μετά την δολοφονία του το 1980 εν ώρα λειτουργίας η κηδεία του ήταν πάνδημη. Τα μετέπειτα χρόνια ανακηρύχθηκε μάρτυρας από τον Πάπα και αγιοποιήθηκε.
Μια ακόμα εκκλησία συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επισκεπτών στο κέντρο της παλιάς πόλης. Η Iglessia el Rozario, με τα εντυπωσιακά βιτρό που συνθέτουν μια μοναδική ατμόσφαιρα στο εσωτερικό της. Αποτελείται αποκλειστικά από τρία υλικά, σκυρόδεμα, σίδερο και χρωματιστά κομμάτια βιτρό και κατασκευάστηκε το 1964 από τον διάσημο αρχιτέκτονα Ruben Martinez. Η είσοδος των επισκεπτών δεν επιτρέπεται εν ώρα λειτουργίας.
Στο Εθνικό Πάρκο με τα ηφαίστεια
Το επόμενο πρωινό λίγο έξω από το Σαν Σαλβαδόρ. Όπου στρέφω το βλέμμα μου βλέπω ηφαιστειακούς κώνους. Σε κάθε πόλη που συναντούμε στέκεται άγρυπνος φρουρός κι από ένα ηφαίστειο που φέρει το όνομά της. Κατευθυνόμαστε στο Εθνικό Πάρκο Σέρρο Βέρντε, γνωστό και ως πάρκο Los Volcanes. Είναι από τα μεγαλύτερα στη χώρα καλύπτει έκταση πάνω από 11.000 στρέμματα γης και περικλείει τρία ηφαίστεια στους κόλπους του. Το Σάντα Άνα (Volcan de Santa Ana) το Σέρρο Βέρντε (Volcan Serro Verde) και το Ιζάλκο (Volcan Izalco). Αποτελούν μέρος των 14 ηφαιστείων που εκτείνονται σε όλο το νότιο τμήμα της χώρας. Το μεγαλύτερο από τα ηφαίστεια το Σάντα Άνα, η τρίτη ψηλότερη κορυφή της χώρας, φθάνει σε ύψος τα 2381 μέτρα.
Η ανάβαση στην κορυφή διαρκεί 1,5 με 2 ώρες και απαιτεί καλή φυσική κατάσταση. Το μονοπάτι διέρχεται μέσα από πυκνή βλάστηση. Τα κλαδιά των τροπικών δέντρων που καλύπτουν την πλαγιά του ηφαιστείου σχηματίζουν έναν πράσινο θόλο σε μεγάλο τμήμα της διαδρομής, ενώ οι ρίζες τους απλώνονται παντού, όχι μόνον μέσα στη γη, αλλά και στην επιφάνεια. Λίγο πριν από την κορυφή τα τοπίο αλλάζει, τα δέντρα δίνουν τη θέση τους σε χαμηλούς θάμνους, παχύφυτα, αλόες και αθανάτους. Παρά την χαμηλή ομίχλη η θέα είναι εκπληκτική με τα ηφαίστεια Σέρρο Βέρντε και Ιζάλκο να δεσπόζουν στην γύρω περιοχή.
Στην κορυφή του Σάντα Άνα υπάρχουν τέσσερις καλντέρες και κρατήρες. Ο μεγαλύτερος από τους κρατήρες φιλοξενεί μια γαλαζοπράσινη λίμνη. Το ηφαίστειο παραμένει ενεργό, αν και δεν έχει συμβεί κάποια έκρηξη τα τελευταία χρόνια. Η τελευταία που σημειώθηκε ήταν το 2005, προκάλεσε το θάνατο δύο ανθρώπων και οδήγησε στην εκκένωση των γειτονικών χωριών. Ανενεργό είναι το Σέρρο Βέρντε, η τελευταία έκρηξή του σημειώθηκε πριν από 25.000 χρόνια. Η κορυφή του φθάνει σε ύψος τα 2035 μέτρα, μοιάζει περισσότερο με βουνό παρά με ηφαίστειο καθώς ο κρατήρας του είναι καλυμμένος με δάσος και πυκνά σύννεφα.
Πλάι του το Ιζάλκο, αν και χαμηλότερο μαγνητίζει όλα τα βλέμματα, είναι ο τέλειος κώνος! Η κορυφή του φθάνει στα 1950 μέτρα και έως το 1966 έπαιζε ρόλο Φάρου, καθώς με τις συνεχείς εκρήξεις και τη λάβα του οδηγούσε με ασφάλεια τα πλοία στην ακτή. Γι’ αυτό και του προσδόθηκε η ονομασία «Φάρος του Ειρηνικού». Όπως πληροφορούμαστε η σημερινή φουμαρολική δραστηριότητά του προέρχεται από την πτώση του βρόχινου νερού που έρχεται σε επαφή με τους θερμούς βράχους του ηφαιστείου κι όχι από τις εκπομπές ατμού των υπόγειων αερίων.
Η λίμνη Κοατεπέκε
Ο κρατήρας ενός ακόμα ηφαιστείου που βρίσκεται εντός των ορίων του Πάρκου, του ηφαιστείου Κοατεπέκε (Coatepeque), έχει μεταμορφωθεί σε μια πανέμορφη λίμνη. Η λίμνη- κρατήρας Κοατεπέκε γεννήθηκε πριν από 70.000 χρόνια, βρίσκεται σε υψόμετρο 745 μέτρα κι είναι από τις μεγαλύτερες λίμνες στη χώρα. Η συνολική της έκταση αγγίζει τα 26 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το βάθος της φθάνει τα 120 μέτρα. Περιβάλλεται από καταπράσινες πλαγιές και τα ήρεμα γαλαζοπράσινα νερά της προσφέρονται για βόλτες με σκάφος κι άλλες αθλητικές δραστηριότητες. Η Κοατεπέκε είναι μια λίμνη ζωντανή, καθώς ανάλογα με την εποχή, αλλάζει χρώματα. Από σκούρο μπλε, σε βαθύ πράσινο, τιρκουάζ και γαλάζιο. Ένα μικρό θαύμα της φύσης το οποίο οφείλεται στα πολλά φύκια που αναπτύσσονται στον πυθμένα της. Στη λίμνη βρίσκεται και το νησί Teopan, το οποίο υπήρξε σημαντική τοποθεσία των Μάγια.
Δρόμος των λουλουδιών και Ατάκο
Αφήνοντας πίσω μας το Σέρρο Βέρντε, ο Ruta de La Flores, o «Δρόμος των λουλουδιών» μας πάει δυτικά, στα σύνορα με την Γουατεμάλα. Προορισμός το Ατάκο, μια προκολομβιανή πόλη, με έντονα αποικιακά στοιχεία. Ιδρύθηκε από την ινδιάνικη φυλή Pipils στην οροσειρά Apaneca και σήμερα ο πληθυσμός της υπερβαίνει τις 18.000 κατοίκους. Η «οδός των λουλουδιών» είναι μια διαδρομή μήκους 36 χλμ. που συνδέει ορεινές αποικιακές κωμοπόλεις και χωριά. Πήρε το όνομά της από τα εποχικά λουλούδια που φυτρώνουν στους αγρούς κατά μήκος του δρόμου. Ιδίως την εποχή της ανθοφορίας τους, κατά τους μήνες Οκτώβριο-Φεβρουάριο η διαδρομή είναι θαυμάσια. Στο τέλος της διαδρομής βρίσκεται η γραφική πόλη Ατάκο.
Το Ατάκο είναι από τις πιο ζωντανές και πολύχρωμες πόλεις του Ελ Σαλβαδόρ. Μια υπαίθρια γκαλερί τέχνης με πλήθος πολύχρωμων τοιχογραφιών να κοσμούν τους δρόμους της. Το εγχείρημα στηρίχθηκε οικονομικά από το κυβερνητικό πρόγραμμα Pueblos Vivos (Πόλεις γεμάτες ζωή) κι έδωσε νέα πνοή στην πόλη. Η πόλη προσέλκυσε καλλιτέχνες, τεχνίτες, σεφ και επαγγελματίες που άνοιξαν εστιατόρια, γκαλερί και καταστήματα με είδη χειροτεχνίας και αργαλειούς. Όλη αυτή η αναγέννηση ενισχύθηκε και από την καλή ποικιλία του καφέ που καλλιεργείται στα κοντινά βουνά.
Στους πλακόστρωτους δρόμους της πόλης Ατάκο ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να κάνει μια στάση για να απολαύσει τον καφέ και τα φρέσκα pupusas. Ένα τοπικό έδεσμα που αποτελείται από πίτα (τορτίγια) καλαμποκάλευρου με γέμιση τυριού, πουρέ φασολιών, λαχανοσαλάτα τουρσί και κομμάτια χοιρινού ή κοτόπουλου. Σερβίρεται με σάλτσα ντομάτας. Εκτός από τα εστιατόρια πωλείται και σε pupuserias και υπαίθριες καντίνες.
Το «κόσμημα» του Χόγια ντε Χερέν
Και από την αποικιακή αρχιτεκτονική και ατμόσφαιρα μεταφερόμαστε στον κόσμο των Μάγια. Στο Ελ Σαλβαδόρ έχουν αποκαλυφθεί πέντε τοποθεσίες με ερείπια των Μάγια. Τα ερείπια δεν είναι μεν εκτεταμένα και εντυπωσιακά όπως σε άλλες χώρες της Κεντρικής Αμερικής, ωστόσο αποκαλύπτουν μια ακόμη ψηφίδα στο μωσαϊκό του σπουδαίου αυτού προκολομβιανού πολιτισμού που ήκμασε στην περιοχή.
Λίγο πριν από το μεσημέρι περνάμε την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου στο Χόγια ντε Χερέν. Ένα προκολομβιανό χωριό των Μάγια γνωστό και ως η « Πομπηία της Κεντρικής Αμερικής». Θάφτηκε κάτω από 14 στρώματα ηφαιστειακής στάχτης από την έκρηξη του ηφαιστείου Loma Caldera περίπου το 600 μ.Χ. Και όλως τυχαίως 1400 χρόνια αργότερα το έφερε στο φως μία μπουλντόζα. Το μηχάνημα πραγματοποιούσε σκαπτικές εργασίες στην Κοιλάδα Zapotitan στο διαμέρισμα La Libertad, περιοχή όπου επρόκειτο να κατασκευαστεί μία σιταποθήκη. Οι ανασκαφές που ακολούθησαν αποκάλυψαν τα ερείπια του πιο καλοδιατηρημένου αγροτικού οικισμού της προκολομβιανής εποχής στην Μεσοαμερική αν κι έχει ανασκαφεί μόνον το 30% του αρχαιολογικού χώρου. Εδώ, δεν υπάρχουν εντυπωσιακές πυραμίδες, ναοί και παλάτια. Είναι μια ιστορική αφήγηση. Μια χρονοκάψουλα που σε πάει πίσω στο χρόνο. Η Χόγια ντε Χερέν αποτελεί ίσως την μοναδική μαρτυρία της καθημερινής ζωής των αγροτών του πολιτισμού των Μάγια. Ανοίγει ένα παράθυρο στον πλούτο της ζωής των απλών ανθρώπων.
Η αρχαιολογική σκαπάνη έως σήμερα έχει φέρει στο φως δέκα κτήρια. Ανάμεσά τους σπίτια, αποθήκες, μία κουζίνα κι ένα μεγάλο κοινοτικό κτήριο, όπου πραγματοποιούνταν οι συναντήσεις των αρχών για την επίλυση των τοπικών προβλημάτων. Βρέθηκε επίσης το θρησκευτικό κτήριο του οικισμού, όπου ασκήτευε ένας Σαμάνος κι ένα λουτρό-σάουνα το οποίο χρησιμοποιούσαν οι Μάγια για τις τελετουργίες τους. Οι ανασκαφές αποκάλυψαν ακόμη κεραμικά, κύπελλα, ποτήρια και κανάτια που χρησιμοποιούνταν ως σιταποθήκες, καθώς και μαγειρικά σκεύη με τρόφιμα και εκατοντάδες σπόρους από κολοκύθες, φασόλια και καλαμπόκι σχεδόν ανέπαφους. Είναι εκπληκτικό να βλέπεις μετά από 1400 χρόνια σε ένα τροπικό κλίμα το καλαμπόκι να είναι σχεδόν το ίδιο, σε σχήμα και μέγεθος. Εκτίθεται μαζί με άλλα αντικείμενα στο μικρό μουσείο του αρχαιολογικού χώρου και φαίνεται απλώς σκονισμένο.
Σύμφωνα με την χρονολόγηση των ειδικών η έκρηξη του ηφαιστείου Loma Caldera, που βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη του ενός χιλιομέτρου από τον οικισμό σημειώθηκε στα μέσα της περιόδου των βροχών και συγκεκριμένα τον μήνα Αύγουστο, αργά το απόγευμα όταν οι άνθρωποι είχαν επιστρέψει στα σπίτια τους από τις αγροτικές εργασίες. Πιστεύεται ότι οι κάτοικοι του χωριού κατάφεραν να τραπούν σε φυγή έγκαιρα, αφήνοντας πίσω τους τρόφιμα, ζώα και προσωπικά είδη. Δεν έχουν ανακαλυφθεί μέχρι στιγμής ανθρώπινα λείψανα στην αρχαία τοποθεσία των Μάγια. Ο αρχαιολογικός χώρος έχει ενταχθεί από το 1993 στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Τροπικά δέντρα και φυτά πλαισιώνουν τα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το «Αυτί του ελέφαντα» (Elephant ear). Ένα γιγάντιο δέντρο ευεξίας με καρπούς, των οποίων το κέλυφος παραπέμπει σε σχήμα αυτιού.
Στο Σουτσιτότο
Σε μικρή απόσταση από το Χόγια ντε Χερέν στα βορειοανατολικά βρίσκεται το γραφικό Σουτσιτότο. Η μικρή κωμόπολη με το έντονο αποικιακό στοιχείο, απλώνεται στις όχθες της λίμνης Σουτσιτλάν (Suchitlan), απέχει μιάμιση ώρα από την πρωτεύουσα και πολλοί την επισκέπτονται για μια βόλτα στα πλακόστρωτα δρομάκια με τα πολύχρωμα σπίτια και τα λουλούδια. Τα τελευταία χρόνια αποτελεί σημαντικό τουριστικό προορισμό για την χώρα.
Suchitoto, στη γλώσσα Nahua των Μάγια Πιπίλ αποκαλείται ο «τόπος των λουλουδιών και των πουλιών». Τα δρομάκια του Σουτσιτότο ευωδιάζουν από τα λουλούδια και η λίμνη, αν και δεν είναι φυσική, έχει καταστεί μικρός παράδεισος για τα πουλιά. Δημιουργήθηκε τεχνητά το 1976 με την κατασκευή του φράγματος Cerron Grande που τροφοδότησε με ηλεκτρική ενέργεια την περιοχή. Είναι από τις μεγαλύτερες λίμνες του Ελ Σαλβαδόρ (135 km2) και έχει μετατραπεί σε καταφύγιο για ψάρια και πουλιά. Περισσότερα από 70 διαφορετικά είδη πουλιών εγκαθίστανται κάθε χρόνο στη λίμνη. Στην κεντρική πλατεία της πόλης η λευκή εκκλησία Iglesia de Santa Loucia (χρονολογείται από το 1853), συγκεντρώνει πάνω της όλα τα βλέμματα.
Στο Σουτσιτότο οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να μυηθούν στα μυστικά της τέχνης του Indigo. Πρόκειται για φυσική βαφή από την οποία προέρχεται το περίφημο λουλακί χρώμα. Η χρωστική σκόνη με την οποία βάφονται τα υφάσματα και όχι μόνον, παρασκευάζεται με παραδοσιακό τρόπο από τα φύλλα του θαμνώδους φυτού Indigo ή anil (οικογένεια indigofera tiuctoria) που φύεται στην περιοχή. Υφάσματα, ρούχα, φουλάρια και διάφορα άλλα χειροποίητα προϊόντα βαμμένα με την διαδικασία της Indigo διατίθενται προς πώληση στα μικρά καταστήματα της πόλης. Η βαφή χρησιμοποιήθηκε στην Προκολομβιανή εποχή από τους αυτόχθονες πληθυσμούς, αλλά με την άφιξη των Ισπανών η παραγωγή της σταδιακά σταμάτησε. Σκόνη με βαφή λουλακί χρώματος παράγεται και σε άλλες χώρες, αλλά εκεί η παραγωγή βασίζεται σε συνθετικά και όχι φυσικά υλικά.
Το Σουτσιτότο είναι μια φωτεινή και ανερχόμενη τουριστικά περιοχή, ωστόσο στο παρελθόν έχει πληρώσει βαρύ φόρο αίματος κατά την διάρκεια του εμφυλίου. Στα 12 χρόνια του εμφυλίου (1980-1992)έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι. Σήμερα, η πόλη έχει πληθυσμό 30.000 κατοίκους, από τους οποίους οι 20.000 ζουν στις γύρω αγροτικές κοινότητες.
Βία και συμμορίες
Μετά από ουκ ολίγα στρατιωτικά πραξικοπήματα, έναν αδελφοκτόνο εμφύλιο που άφησε πίσω του 70.000 νεκρούς και πολλά χρόνια βίας, το Ελ Σαλβαδόρ κατάφερε τα τελευταία 3 χρόνια να αποτινάξει από πάνω του το στίγμα μιας από τις πιο επικίνδυνες χώρες. Η καταστολή της εγκληματικότητας οφείλεται στον πόλεμο κατά των συμμοριών που κήρυξε ο νέος πρόεδρος Ναγίντ Μπουκέλε. Ο Μπουκέλε παλαιστινιακής καταγωγής και πρώην δήμαρχος του Σαν Σαλβαδόρ εκλέχτηκε για πρώτη φορά το 2019 και επανεκλέχτηκε με συντριπτικό ποσοστό (84% ) το 2024. Από την πρώτη θητεία του το 2022 έθεσε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και προχώρησε σε σαρωτικές συλλήψεις. Μέλη συμμοριών όπως οι Maras Salvatrouchas MS-13 (οι πέστροφες του Ελ Σαλβαδόρ) Barrio 18 και όσοι έφεραν πάνω τους διακριτικά τατουάζ εγκληματικών οργανώσεων προσάγονταν από την αστυνομία και φυλακίζονταν. Συνολικά υπολογίζεται ό τι περίπου 75.000 άνθρωποι έχουν φυλακιστεί στο πλαίσιο της έκτακτης ανάγκης, η οποία διαρκώς παρατείνεται. Σήμερα, το Ελ Σαλβαδόρ έχει το χαμηλότερο ποσοστό δολοφονιών και θεωρείται από τις ασφαλέστερες χώρες στην Κεντρική Αμερική. Η ασφάλεια ενισχύει τον τουρισμό και προσφέρει ανακούφιση στους ντόπιους, με συνέπεια να κλείνουν τα αυτιά στις καταγγελίες διεθνών οργανισμών για καταπάτηση δικαιωμάτων στη χώρα και υπερπληθυσμό των φυλακών.
Η Σάντα Άνα
Πριν αποχαιρετίσουμε το Ελ Σαλβαδόρ θα κάνουμε μια στάση στη Σάντα Άνα. Είναι η δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της χώρας με περισσότερους από 300.000 κατοίκους, απέχει 64 χλμ. από την πρωτεύουσα και είναι καλό σημείο εκκίνησης για την επίσκεψη στα γύρω ηφαίστεια. Στην κεντρική πλατεία της (Parque Libertad) κτήρια αποικιακού ρυθμού, όπως το Δημοτικό Θέατρο και το Δημοτικό Μέγαρο δίνουν έναν ιδιαίτερο χρώμα. Ωστόσο, το επιβλητικότερο κτίριο της πλατείας είναι ο νεογοτθικός καθεδρικός ναός. Είναι ο μοναδικός σε ολόκληρη την Κεντρική Αμερική και περιλαμβάνεται στον κατάλογο με τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Η πόλη ιδρύθηκε από τους Ισπανούς, θεωρείται «ηρωική πόλη» κι έχει καλό βιοτικό επίπεδο, το οποίο οφείλεται στις εκτεταμένες καλλιέργειες παραγωγής καφέ.
Όπως μας πληροφορεί ο ξεναγός, ένας από τους ουκ ολίγους στρατηγούς και αντιστράτηγους που κατέλαβαν κατά το παρελθόν με πραξικοπήματα την εξουσία στη χώρα, επιδίωξε να πωλήσει την Σάντα Άνα στην Γουατεμάλα. Ευτυχώς οι αγρότες και οι γαιοκτήμονες αντέδρασαν και η αγοραπωλησία ναυάγησε.
Αφήνοντας πίσω μας την Σάντα Άνα παίρνουμε το δρόμο για την Αντίγκουα. Η διαδρομή περνάει μέσα από την Τσαλτσουάπα και την Αουτσαπάν. Οι δύο πόλεις απέχουν 40 χιλιόμετρα από τα σύνορα. Ο ποταμός Ρίο Πας αποτελεί το φυσικό σύνορο με την Γουατεμάλα.
Διαβάστε ακόμα:
Κεντρική Αμερική: Οδοιπορικό σε Παναμά-Κόστα Ρίκα-Νικαράγουα
Γουατεμάλα: Στη λίμνη Ατιτλάν με τους Μάγια
Εμπειρία ζωής: Επίσκεψη στο Yellowstone, το συναρπαστικό Εθνικό Πάρκο της Αμερικής
