Χτισμένη σε ύψος 921 μέτρων, δίπλα στο καταπράσινο δάσος από έλατα που σκεπάζει το βουνό Κόζιακας στο νότιο τμήμα της Πίνδου, η Ελάτη είναι ένα χωριό του νομού Τρικάλων (32 χιλιόμετρα από τα Τρίκαλα) το οποίο γνωρίζει σημαντική τουριστική κίνηση τα τελευταία χρόνια. Αρκετοί, μάλιστα, παρακινούμενοι ίσως από τα πετρόκτιστα και ξύλινα σπίτια της, τη λένε «Ελβετία της Ελλάδας», αν και πιο ρεαλιστικό είναι να την αποκαλέσουμε «δεύτερη Αράχωβα»: έναν τίτλο που διεκδικεί επάξια με βάση τα όσα έχει να προσφέρει, καθώς συνδυάζει τη γραφικότητα της ορεινής Θεσσαλίας με την ανάπτυξη που διακρίνει όλους τους πλήρως οργανωμένους προορισμούς.
Η Ελάτη είναι πολύ παλιό χωριό. Αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ότι πρέπει να ιδρύθηκε στα χρόνια μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453), πιθανόν με το όνομα Τύρνα, με το οποίο ήταν γνωστή ως το 1955 –αρκετοί ντόπιοι, μάλιστα, ακόμα την αποκαλούν έτσι. Σύμφωνα με τις παραδόσεις, από εκεί πέρασε και ο Κοσμάς ο Αιτωλός γύρω στο 1778. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής ο οικισμός κάηκε από τους Γερμανούς (1943), ως αντίποινα για τη δράση των ανταρτών στην ευρύτερη περιοχή.
Ως και τη δεκαετία του 1980 η Ελάτη ήταν χωριό άγνωστο στους περισσότερους, το οποίο προτιμούσαν οι ασχολούμενοι με το κυνήγι. Η τουριστική ανάπτυξη άρχισε μετά το 1990, έγινε όμως με ένα μέτρο, το οποίο βοηθά την τοποθεσία να αναδειχθεί δίχως αλλοιώσεις στον χαρακτήρα της ή στη σχέση της με το επιβλητικό φυσικό τοπίο της Πίνδου.
Η καλύτερη εποχή για να πάτε
Πλέον η Ελάτη δέχεται επισκέπτες σε όλη τη διάρκεια του έτους. Αλλά, ενώ έχει οπωσδήποτε τη χάρη της και κατά τους ανοιξιάτικους ή θερινούς μήνες, είναι λόγω των χειμερινών της τοπίων που κερδίζει ολοένα και μεγαλύτερη φήμη. Υπάρχει βέβαια ο κίνδυνος να πέσετε σε βροχή ή και σε χιονόπτωση, κάτι που οπωσδήποτε θα δυσχεράνει τις μετακινήσεις στις περιοχές γύρω από το χωριό. Ακόμα κι έτσι, πάντως, η ίδια η Ελάτη διαθέτει μπόλικες ομορφιές, οι οποίες θα σας αποζημιώσουν.
Πού να μείνετε
Είναι δύσκολο να μη μείνεις ευχαριστημένος από τα καταλύματα που προσφέρει η Ελάτη, καθώς τα στάνταρ ποιότητας είναι αρκετά υψηλά. Το Arktos Suites συνδυάζει τη στρατηγική θέση στο κέντρο του χωριού (μόλις 30 μέτρα από την πλατεία) με ωραία θέα στον Κόζιακα. Καλή επιλογή σε λίγο-πολύ ίδιες τιμές είναι και το Φρετζάτο, με τις γουστόζικες τοπικές προσθήκες (μαρμελάδες, πίτες) στον περιποιημένο μπουφέ του πρωινού. Τσεκάρετε ωστόσο και το ξενοδοχείο Γιαμάνδες, χτισμένο από πέτρα και ξύλο.
Πού θα φάτε
Το φαγητό είναι μία από τις μεγάλες απολαύσεις της περιοχής, πολλοί μάλιστα από όσους ζουν στα Τρίκαλα κάνουν συχνές εκδρομές στα ταβερνάκια της Ελάτης, αναζητώντας νόστιμα τοπικά κρέατα ή γεύσεις από κυνήγι. Συστήνεται η επίσκεψη στον «Παπαναστασίου», μία από τις παλιότερες ταβέρνες στο χωριό (με πάνω από 60 χρόνια ιστορία), για τα ντόπια λουκάνικα, το αρνάκι γάστρας με μακαρόνια ή το αγριογούρουνο που θα βρείτε οπωσδήποτε αν πάτε χειμώνα. Η ψησταριά «Λαγός» φημίζεται μέχρι τα Τρίκαλα για το κοντοσούβλι της, ενώ οι ντόπιοι θα σας μιλήσουν και για το ταβερνείο «Ανώγι» –5 λεπτά έξω από την Ελάτη, στην πλαγιά του Κόζιακα– όπου σερβίρεται χειροποίητη χορτόπιτα, κοκκινιστό ζαρκάδι με πουρέ κάστανο και σούπα από γίδα.
Πού θα πιείτε τον καφέ και το ποτό σας
Το «Κεχρί» είναι από τα πλέον όμορφα μαγαζάκια στον κεντρικό δρόμο του χωριού, με άνετα καθίσματα, ξύλινο πάτωμα και χαρακτηριστική διακόσμηση. Κλασική επιλογή είναι βέβαια και η «Κρύπτη», με τα ωραία γλυκά και την ενημερωμένη κάβα: αν αγαπάτε το καλό ρούμι και βρεθείτε εκεί κατά τους χειμερινούς μήνες, μη χάσετε την ευκαιρία να πιείτε ένα Diplomatico δίπλα στο τζάκι. Για βραδινή έξοδο συστήνεται και το «Grizzly Bear», ειδικά αν οι μουσικές σας προτιμήσεις είναι προς το κλασικό ροκ και την τζαζ. Σε αυτή την περίπτωση, δεν πρέπει να παραλείψετε να δοκιμάσετε τη …Μεθυσμένη Αρκούδα, το χαρακτηριστικό δηλαδή κοκτέιλ του μπαρ.
5 πράγματα που αξίζει να κάνετε, αν βρεθείτε στην Ελάτη
Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους η Ελάτη έχει γίνει προορισμός, θεωρούμενη ως «Δεύτερη Αράχωβα», είναι ότι δίνει τη δυνατότητα να απολαύσετε διάφορα πράγματα χωρίς να αφήσετε τα όριά της. Εάν έχετε κάποιες μέρες στη διάθεσή σας, ωστόσο, με ένα αυτοκίνητο μπορείτε να γνωρίσετε και τις γύρω ομορφιές, διατηρώντας τη βάση σας εκεί.
Κάντε μια καλή βόλτα μέσα στο χωριό
Πριν αρχίσετε να σχεδιάζετε πεζοπορίες ή εξορμήσεις στα γύρω-γύρω, μην παραλείψετε να κάνετε μια καλή βόλτα μέσα στο χωριό. Τα πέτρινα καλντερίμια θα σας οδηγήσουν σε διάφορες παραδοσιακές βρύσες, αλλά και σε θαυμαστά αρχοντικά, αξίζει μάλιστα να εντοπίσετε το σπίτι της οικογένειας Γιδάρη: είναι το παλιότερο της Ελάτης (χτίστηκε το 1845) και διασώζει τις πολεμίστρες των παλιών καιρών, αλλά και μια πόρτα με αμπάρα, που θυμίζει μοναστήρι. Σταθείτε επίσης και στα μαγαζάκια με τα τοπικά προϊόντα. Στο Λίκνο, λ.χ. υπάρχουν σπιτικές μαρμελάδες και χειροποίητες χυλοπίτες πρώτης ποιότητας. Κι αν βρεθείτε στο χωριό Σάββατο, περάστε μια βόλτα και από τη λαϊκή αγορά, όπου οι γιαγιάδες της περιοχής πουλάνε ντόπια αρωματικά βότανα (πάρτε οπωσδήποτε φλαμούρι).
Ελάτε σε επαφή με την τοπική ιστορία
Αν σας αρέσει ο συνδυασμός της περιήγησης με την επίσκεψη σε χώρους ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, η Ελάτη έχει να σας προσφέρει ίχνη ενός κάστρου κι ενός αρχαίου οικισμού. Αυτά τα ερείπια βρίσκονται νοτιοανατολικά, προς την κατεύθυνση του γειτονικού χωριού Καλόγηροι, και οι ειδικοί πιστεύουν ότι είναι τα κατάλοιπα της πόλης Πότναιο (ή Ποίτναιο), πρωτεύουσας κάποτε της Αιθηκίας. Οι Αίθηκες ήταν ένα ελληνικό φύλο για το οποίο δεν γνωρίζουμε πολλά, ήταν πάντως εγκατεστημένοι εκεί ήδη από τα χρόνια του Ομήρου και έλεγχαν τα περάσματα που οδηγούσαν στην υπόλοιπη Θεσσαλία, αλλά και προς την Ήπειρο. Επιπλέον, στο κέντρο του χωριού μπορείτε να μπείτε στην εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, η οποία ναι μεν χτίστηκε το 1958, φιλοξενεί όμως το τέμπλο του παλιού ναού από το 1822, φιλοτεχνημένο στο χέρι από Ηπειρώτες ξυλογλύπτες.
Πεζοπορήστε στον Κόζιακα
Ακόμα κι αν το τοπίο είναι πλήρως χιονισμένο, η Ελάτη προσφέρει ξεχωριστές ευκαιρίες πεζοπορίας μέσα στη φύση που την περιβάλλει. Μάλιστα, ακολουθώντας τα περιποιημένα και ασφαλή μονοπάτια, φτάνετε άνετα σε διάφορα καταφύγια στις πλαγιές του Κόζιακα, τα οποία έχουν καταπληκτική βουνίσια θέα. Το δάσος γύρω από την Ελάτη είναι πυκνό, με αρκετά φυλλοβόλα δέντρα στα χαμηλότερα σημεία και με έλατα όσο ανεβαίνει κανείς σε υψόμετρο. Θεωρείται μάλιστα και βιότοπος για τις αρκούδες, οπότε είναι πιθανό να συναντήσετε σημάδια της παρουσίας τους.
Δοκιμάστε την αναρρίχηση στον Κόκκινο Βράχο
Μόλις 15 λεπτά από το χωριό, στη θέση Κόκκινος Βράχος, υπάρχει οργανωμένο αναρριχητικό πεδίο στο οποίο προσφέρονται συνολικά εφτά διαδρομές, με διάφορους βαθμούς δυσκολίας –όλες ασφαλισμένες με τις απαραίτητες πλακέτες και τα ρελέ. Ο Κόκκινος Βράχος έχει ύψος 60 μέτρα και προσφέρει πανοραμική θέα μέχρι και την κορυφή Μαρόσα.
Οργανώστε εκδρομές σε γειτονικά χωριά
Γύρω από την Ελάτη βρίσκονται κι άλλα γραφικά χωριά εύκολα προσβάσιμα με αυτοκίνητο, εάν ειδικά ο καιρός είναι ευνοϊκός. Το Περτούλι αποτελεί προορισμό και από μόνο του –αξίζει τον δικό του οδηγό– αλλά ενδιαφέρον έχουν και λιγότερο γνωστά μέρη σαν το Νεραϊδοχώρι, τη Δέση (με τους μικρούς καταρράκτες και το εντυπωσιακό φαράγγι) ή την Πύρρα: οι σπιτικοί κεφτέδες και οι χειροποίητες πίτες του τοπικού καφενείου, είναι το κάτι άλλο.
