Η Οίτη είναι ένα πανέμορφο βουνό, ιδανικό για εξορμήσεις όλο τον χρόνο. Τον χειμώνα για παιχνίδι με το χιόνι και χουχούλιασμα σε ζεστούς ξενώνες, την άνοιξη όταν η φύση γεμίζει με ανθισμένα λιβάδια, το καλοκαίρι για λίγη δροσιά κάτω από τα έλατα και το φθινόπωρο για ρομαντικές διαδρομές με αυτοκίνητο στους φιδίσιους δρόμους της. Είναι επίσης ένα βουνό γεμάτο μύθους και θρύλους, στενά συνδεδεμένο με τον ημίθεο Ηρακλή. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ήταν σε αυτό το βουνό που ο μυθικός ήρωας Ηρακλής έβαλε φωτιά στον εαυτό του για να σωθεί από τον δηλητηριασμένο χιτώνα που του έδωσε να φορέσει η σύζυγός του Δηιάνειρα. Το σημείο αυτό ονομάζεται «Πυρά». Αυτοί οι μύθοι προσθέτουν μια ιδιαίτερη γοητεία στα τοπία της Οίτης.
Η ψηλότερη κορυφή της είναι ο Πύργος που αγγίζει τα 2.151 μ. υψόμετρο ενώ μαζί με τον Παρνασσό, τη Γκιώνα, τα Βαρδούσια, το Καλλίδρομο και πιο πάνω τον Τυμφρηστό και τα Άγραφα διαμορφώνουν το εξαιρετικά ενδιαφέρον ορεινό τοπίο της Στερεάς Ελλάδας. Μια αλυσίδα από κορυφές και καταπράσινες πλαγιές που αγκαλιάζουν όμορφα χωριά.
Μεγάλο μέρος της Οίτης έχει χαρακτηριστεί, από το 1966, Εθνικός Δρυμός, με σκοπό τη διατήρηση της βιοποικιλότητάς του και τη διαφύλαξη των ιδιαίτερων γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών του. Τα απότομα φαράγγια και οι βαθιές χαράδρες, οι καταρράκτες και τα ποτάμια όπως ο Ασωπός και ο Γοργοπόταμος, που πηγάζουν από το βουνό, δημιουργούν ένα μοναδικό φυσικό ανάγλυφο.
Το βουνό στις ψηλότερες πλαγιές του είναι καλυμμένο με Κεφαλληνιακή Ελάτη, ενώ πιο χαμηλά το τοπίο αλλάζει, με δάση από μαυρόπευκα, πλατάνια, σφένδαμους, ιτιές και βελανιδιές. Ανάμεσά τους ζουν λύκοι και ζαρκάδια, ενώ αν και σπάνια, έχουν καταγραφεί και αγριόγιδα. Διαθέτει επίσης αρκετά ενδιαφέροντα φαράγγια, όπως του Ροδοκάλου, του Ασωπού και φυσικά αυτό του Γοργοποτάμου. Δεν λείπουν και οι καταρράκτες, με πιο εντυπωσιακό τον Κρεμαστό, πάνω από τους Κομποτάδες, που αγγίζει τα 100 μ. πτώσης. Αξιοσημείωτες είναι επίσης οι ιαματικές πηγές στα Λουτρά Υπάτης και έξω από τη Δαμάστα, γνωστές ως “Ψωρονέρια”.
Στις πλαγιές του βουνού βρίσκονται γραφικοί οικισμοί, με πιο γνωστή την Παύλιανη. Το χωριό, στα περίπου 1.000 μ. υψόμετρο, περιβάλλεται από μοναδική φύση και θεωρείται το πιο ανεπτυγμένο τουριστικά χωριό της περιοχής. Ξεχωρίζει το Πάρκο Αναψυχής, με όμορφες διαδρομές και τρεχούμενα νερά. Στις νότιες πλαγιές του βουνού βρίσκεται το Μαυρολιθάρι, χτισμένο στα 1.140 μ., με πανοραμική θέα στα Βαρδούσια και τη Γκιώνα. Η Πυρά, ένας μικρός οικισμός σε υψόμετρο πάνω από 1.100 μ., είναι γνωστή κυρίως για την ιστορική της σημασία.
Η Καστριώτισσα, στα νοτιοδυτικά, βλέπει απευθείας προς τα Βαρδούσια από υψόμετρο 1.160 μ. και είναι ένα ακόμα όμορφο χωριό της Οίτης. Μέσα στον οικισμό σώζονται ίχνη αρχαίου κάστρου, το οποίο χτίστηκε περίπου το 500 π.Χ. και έδωσε το όνομά του στο χωριό. Εδώ δεν λείπουν τα μονοπάτια και τα τρεχούμενα νερά. Στα νοτιοανατολικά, το χωριό Οίτη ξεχωρίζει για την ομορφιά και την περιποίησή του, ενώ στα δυτικά, το αραιοκατοικημένο Νεοχώρι είναι σκαρφαλωμένο στα 1.240 μ., μέσα σε ένα υπέροχο δάσος από έλατα. Λίγο πιο πέρα, σε υψόμετρο 740 μ., βρίσκεται το χωριό Πύργος, ένα από τα πιο οργανωμένα της περιοχής, το οποίο επίσης περιβάλλεται από πλούσια φύση. Υπάρχουν και άλλα χωριά, το καθένα με τη δική του ξεχωριστή γοητεία, που μπορείτε να ανακαλύψετε μέσα από ένα μεγάλο οδικό ταξίδι στις πλαγιές της Οίτης.
Εκτός από όμορφα χωριά, το βουνό έχει και άλλα να επιδείξει όπως το σπηλαιοεκκλησάκι της Αγίας Ιερουσαλήμ ή Αρσαλής, πάνω από την Υπάτη και το Αργυροχώρι περίπου στα 1.050 μ. υψόμετρο. Το έτος κτίσης δεν είναι γνωστό, υπολογίζεται, ωστόσο, ότι φτιάχτηκε αρχές του 13ου αιώνα. Η πεζοπορία μέχρι εκεί, γιατί αυτοκίνητο δεν πάει, έχει σε πολλά σημεία της μια δυσκολία καθώς απαιτεί σκαρφάλωμα, για αυτό το λόγο μάλιστα έχουν τοποθετηθεί συρματόσχοινα, ωστόσο το σημείο πραγματικά αποζημιώνει. Δεν είναι μια διαδρομή που την κάνετε μόνοι σας, χρειάζεται μια οργάνωση και φυσικά δεν θα πρέπει να γίνεται με βροχή καθώς οι βράχοι γίνονται ιδιαίτερα επικίνδυνοι.
Αξίζει και μια επίσκεψη στη Μονή Αγάθωνος, κοντά στο χωριό Λύχνο πάνω από την κοιλάδα του Σπερχειού. Χτισμένη πιθανότατα τον 15ο αιώνα, δέχθηκε ανά τα χρόνια διάφορες αλλαγές ενώ το Καθολικό της στο εσωτερικό διατηρεί αγιογραφίες που χρονολογούνται τον 16ο-17ο αι., τον 18ο αλλά και τον 20ο. Μάλιστα, η μονή υπήρξε καταφύγιο των αγωνιστών στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, γι’ αυτό και πυρπολήθηκε από τους Τούρκους το 1821.
Από αυτή την πλευρά του βουνού, βρίσκεται και ο διάσημος καταρράκτης της Οίτης, ο λεγόμενος Κρεμαστός που πέφτει από ένα ύψος εκατό μέτρων. Είναι τμήμα του Γοργοποτάμου και βρίσκεται πάνω από το ομώνυμο χωριό. Για να φτάσετε μέχρι εκεί, θα οδηγήσετε έως ένα σημείο και στη συνέχεια, θα ακολουθήσετε πεζοπορική διαδρομή, η οποία, όμως, έχει αρκετά δύσκολα περάσματα και χρειάζονται βασικές γνώσεις ορειβασίας και φυσικά οδηγός. Ακολουθήστε τον ΕΟΣ Λαμίας στο Facebook και ενδεχομένως να πετύχετε μια εξόρμηση προς τα εκεί.
Από τα πιο γνωστά φυσικά αξιοθέατα του βουνού είναι και η Καταβόθρα. Εδώ μπορείτε να πάτε είτε πεζοπορώντας από την Παύλιανη, που το μονοπάτι είναι πιο εύκολο και όμορφο, είτε από την Πυρά ή την Υπάτη. Πρόκειται για μια μικρή σπηλιά με κατηφορική κλίση που ανάλογα με την εποχή υπάρχει μια ροή νερού που χάνεται μέσα στη γη. Αν πάτε οδικώς, η πιο κοντινή διαδρομή είναι αυτή που ξεκινά στο δρόμο από την Παύλιανη προς το χωριό Αθανάσιος Διάκος. Υπάρχει, μάλιστα, ταμπέλα που γράφει «Είσοδος Εθνικού Δρυμού Οίτης» σε αυτό το σημείο βγαίνετε από τον κεντρικό ασφάλτινο δρόμο και μπαίνετε σε δασικό, χωμάτινο. Από τον δρόμο, η Καταβόθρα είναι περίπου 50 μ. απόσταση, αφήνετε το αυτοκίνητό σας και περπατάτε. Όσον αφορά στην κατάσταση του δρόμου, σίγουρα αυτή διαφέρει ανάλογα με την εποχή λόγω των βροχών, ωστόσο, σε γενικές γραμμές, είναι διαδρομή που μπορεί να κάνει και ένα συμβατικό αυτοκίνητο αρκεί να μην είναι πολύ χαμηλό.
Στο ίδιο οροπέδιο με την Καταβόθρα, υπάρχει ένα ακόμα σημείο στο οποίο αξίζει να σταθείτε, η Πυρά Ηρακλέους. Πρόκειται για τα ερείπια αρχαίου ναού του 3ου π.Χ. αιώνα, αφιερωμένου στον Ηρακλή, πάνω σε ένα υψωματάκι. Το σημείο είναι ορατό από τον χωματόδρομο ενώ εάν συνεχίσετε τον δασικό δρόμο (στη διχάλα δεξιά), που περνά μέσα από πυκνό ελατόδασος και έχει μοναδική θέα στα Βαρδούσια, θα βγείτε στο χωριό Πυρά και από εκεί είτε επιστρέφετε στην Παύλιανη, είτε πάτε δυτικά προς Μαυρολιθάρι, είτε κατεβαίνετε προς την Στρώμη με τον μικρό της καταρράκτη.
Για πιο ήπιες διαδρομές, θα επιλέξετε το Πάρκο Αναψυχής της Παύλιανης που μπορείτε να περπατήσετε όσο θέλετε και παράλληλα να παίξετε με τα παιχνίδια που βρίσκονται μέσα σε αυτό. Υπάρχουν, όμως, και μεγαλύτερα μονοπάτια που ξεκινούν από εκεί, όπως αυτό του ανεβαίνει στον Σιδερένιο Θρόνο α λα Game of Thrones, το οποίο περνά από πανέμορφη φύση με τρεχούμενα νερά, κάνει έναν μεγάλο κύκλο και καταλήγει στον λόφο όπου βρίσκεται ο θρόνος. Υπάρχει και πιο κοντινό, βατό μονοπάτι που ξεκινά μεταξύ Άνω και Κάτω Παύλιανης, που όμως δεν έχει ίδια ομορφιά. Άλλη μια μέτριας δυσκολίας διαδρομή είναι αυτή που φεύγει πάλι από την Παύλιανη και ανεβαίνει στην κορυφή Πυργάκι από όπου μπορείτε να εποπτεύσετε όλη την περιοχή.
Από τις πιο όμορφες αλλά και εύκολες διαδρομές στην Οίτη είναι το «Μονοπάτι των Σιδηροδρομικών», το οποίο ξεκινάει έξω από τα χωριά Δαμάστα και Ηράκλεια, στη νέα γέφυρα του Ασωπού, στην παλιά Εθνική Οδό «Λαμίας-Αθηνών». Το μονοπάτι βρίσκεται στην πλαγιά του βουνού, μέσα στο φαράγγι και πάνω από το ποτάμι του Ασωπού και δημιουργήθηκε για να εξυπηρετεί όσους έφτιαχναν τη σιδηροδρομική γραμμή τον 19ο αιώνα. Η διαδρομή περνά μέσα από πυκνή φύση, από σπηλιές και γεφυράκια για να καταλήξει στον παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό του Ασωπού, ο οποίος είναι πλέον εγκαταλελειμμένος. Υπολογίστε περίπου δυο ώρες και 6 χλμ. ενώ, εάν αντέχετε, μπορείτε μέσω αυτού του μονοπατιού να φτάσετε μέχρι την Παύλιανη, μια απόσταση 6 χλμ. Συνολικά δηλαδή από την αρχή του μονοπατιού μέχρι το χωριό, υπολογίστε περίπου 12 χλμ.
Διάβασε ακόμα:
Τα χωριά της Οίτης: Ήρεμα, καταπράσινα, γραφικά
Μια μέρα στο πάρκο της Παύλιανης – Γέφυρες με μουσική, κούνιες και αιώρες στα έλατα
