Λίγο έξω από τη Νάουσα, στην τοποθεσία Ισβόρια, θα βρει κανείς τη Σχολή του Αριστοτέλη, στην αρχαία πόλη της Μακεδονίας Μίεζα. Πρόκειται για έναν χώρο, κοντά σε τρεχούμενα νερά και σπήλαια, στον οποίο ο Έλληνας φιλόσοφος δίδασκε τους μαθητές του. Ανάμεσα τους και ο Μέγας Αλέξανδρος μαζί με άλλους 50 επιφανείς Έλληνες πολίτες. Λέγεται ότι όταν ο Φίλιππος Β΄ ρώτησε τον Αριστοτέλη τι διδάσκει στους νέους, η απόκρισή του ήταν: «Τους μαθαίνω να σκέφτονται!». Ο Θεόφραστος, πατέρας της βοτανολογίας, θεωρείται επίσης μαθητής, συνοδοιπόρος και συνεχιστής του Αριστοτέλη στην Περιπατητική σχολή στην Αθήνα, όπου δημιουργήθηκε και ο πρώτος βοτανικός κήπος.
Η αρχαία ελληνική φιλοσοφία και γνώση μάς καθοδηγεί και σήμερα, εφόσον το θέλουμε, στο πολυπόθητο ευ ζην, υποστηρίζει ο Πέτρος Γίσσης, εμπειρικός βοτανολόγος. Φέρνει στο προσκήνιο, δηλαδή, τον τρόπο σκέψης, την πρόθεση και τη συνείδηση με την οποία προσεγγίζουμε τον άνθρωπο και φυσικά τη χρήση των βοτάνων. Όπως και η γνωστή ρήση, χαραγμένη στους τοίχους του ιερού του Απόλλωνα στο Μαντείο των Δελφών «Μηδέν Άγαν», δηλαδή «Τίποτα σε υπερβολή», μας θυμίζει το μέτρο και τον απαιτούμενο σεβασμό για τη δύναμη της φύσης.
Ο Πέτρος, μεγαλωμένος ο ίδιος μέσα στη φύση, σε ένα χωριό της Έδεσσας, σήμερα συλλέγει και μεταποιεί βότανα για τον κόσμο που αναζητά επιπλέον υποστήριξη σε θέματα υγείας, συνεργάζεται με γιατρούς και είναι μέλος της Επιστημονικής Ερευνητικής Ομάδας Αρχαίας Ελληνικής Βοτανικής Φιλοσοφίας. Θεωρεί τα βότανα ξεχωριστά και ευλογημένα. Θα εντυπωσιαστούμε, όπως λέει, αν συνειδητοποιήσουμε ότι τα φρούτα και τα λαχανικά για να φτάσουν στο πιάτο μας, πρέπει να περάσουν από ανθρώπινη υποστήριξη. Χρειάζονται σκάλισμα, πότισμα και άλλες φροντίδες αλλιώς μερικά από αυτά δεν θα καρποφορήσουν. Ενώ τα περίπου 6.500 καταγεγραμμένα ελληνικά βότανα, αναπτύσσονται επί αιώνες άγρια και συνθέτουν βιταμίνες, μέταλλα και άλλες σπουδαίες χημικές ουσίες με φαρμακευτική δράση, τελείως μόνα τους στη φύση. Τροφή, όπως λέει, είναι το ίδιο το μυαλό μας, το οποίο έχει μάθει να επιλέγει τα κατάλληλα αγαθά και τότε η τροφή μας μπορεί να γίνει το φάρμακο μας.
Θεωρεί ότι είναι εύκολο να εισάγει ο καθένας τα βότανα στη ζωή του, εάν εστιάσει σε όσα δεν έχουν αντενδείξεις ή γίνονται τοξικά σε λάθος ποσότητα, όπου χρειάζεται η καθοδήγηση ειδικού. Αναφέρεται στην σπουδαιότητα της αποτοξίνωσης του οργανισμού, το πολύτιμο εσωτερικό ντουζ, που θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί με το άρκτιο (Arctium lapa) και το γάλιο (Galium aparine L.), δυο είδη της κοινής κολλητσίδας που βρίσκουμε σε αφθονία στη φύση. Τα φυτά αυτά σου φωνάζουν «χρησιμοποίησε με!» καθώς εύκολα κολλoύν και γατζώνονται στα ρούχα όταν τα προσπερνάς. Με την πικρή τους γεύση βοηθούν την ισονομία μέσα στο σώμα. Όπως έλεγε ο Ιπποκράτης, όταν υπάρχει ισορροπία από γλυκό, ξινό, αλμυρό, πικρό, ζεστό και κρύο, τότε ο οργανισμός είναι υγιής.
Τα φυτά αυτά είναι αξιόπιστα διουρητικά, ισχυρά αντιφλεγμονώδη, αναλγητικά και αντισπασμωδικά. Διεγείρουν το λεμφικό σύστημα που απομακρύνει τοξίνες και βοηθούν στον καθαρισμό του συκωτιού, των αρτηριών και των νεφρών. Ο Πέτρος μάς προτείνει συνδυασμούς των δυο με το εκουϊζέτο ή πολυκόμπι (Equisetum arvense), το σκορπίδι (Asplenium ceterach) ή την πιο σπάνια βερβερίδα ή κιτρινάκι (Berberis officinalis). Επιπλέον, θα μπορούσε για τον ίδιο σκοπό να χρησιμοποιηθεί ο γνωστός ταραξάκος (Taraxacum officinale) που ανήκει στην οικογένεια των πικροράδικων και συνδυάζεται υπέροχα με το συγγενικό του κιχώριο (Cichorium).
H πικρή γεύση που εξισορροπεί το υπερβολικό γλυκό ή αλμυρό της εποχής μας, χαρακτηρίζει και ένα άλλο εξαιρετικό βότανο, τo κενταύριο (Centaurium). Συνδυάζεται με το σπουδαίο μελάνθιο ή μαυροκύμινο (Nagila sativa), τον κίστο (Cistus Incanus), κάποιο φυτό από την κατηγορία που ανήκουν το θυμάρι, η ρίγανη, το λεμονοθύμαρο ή το θρούμπι μαζί με το πλούσιο σε βιταμίνη C κυνόροδο (Rosa canica). Αποτελεί μια δυνατή και πολύ αποτελεσματική συνταγή για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού, τους ιούς, τις λοιμώξεις και την προστασία κυττάρων.
Μια άλλη χρήσιμη συνταγή αφορά το κυκλοφορικό μας σύστημα και περιλαμβάνει τον κράταιγο (Crataegus oxyacantha), το κυνόροδο (Rosa canina), το πεύκο (Pinus brutia), το λυκοπόδιο (Lycopodiumclavatum) και το λεόνουρο (Leonurus cardiaca). O λεόνουρος που συνδέται με το αίμα, είναι και ένα σημαντικό γυναικείο βότανο για την ρύθμιση του κύκλου, ειδικά σε περιπτώσεις που η ροή του αίματος είναι ανεπαρκής ή έχει καθυστερήσει. Ο Πέτρος μας θυμίζει πως όλα τα βότανα χρησιμοποιούνται ως αφέψημα, αλλά και ως βάμμα που είναι ακόμη πιο αποτελεσματικό. Αρκεί να χρησιμοποιούμε φρέσκα βότανα, ιδανικά από το βουνό, και πολύ καλής ποιότητας αλκοόλη.
Εκτός από την εκπαίδευση χρειάζεται, όπως τονίζει ο Πέτρος, να υπάρχει το αναντικατάστατο ελληνικό μεράκι για να ασχοληθείς με τα βότανα. Να σε ενθουσιάζει, δηλαδή, αυτό που βλέπεις, να περπατάς στην εξοχή και να παρατηρείς το ίδιο βότανο καθώς μεγαλώνει και αλλάζει μορφή, να ερευνάς όσα συναντάς για πρώτη φορά και να μην σταματάς να μαθαίνεις. Να συνεργείς όπως κάνουν και τα φυτά, με άλλους ερευνητές ώστε να μοιράζεται η πληροφορία. Και κυρίως, να διατηρείς τον κατάλληλο τρόπο σκέψης, όπως μας δίδαξαν οι σοφοί αρχαίοι ημών πρόγονοι, μπροστά στο μεγαλείο της φύσης μέσα μας και γύρω μας.
Διαβάστε ακόμα:
Μυροβόλος Χίος: Βότανα, Παράδοση και Καινοτομία
Μεσολόγγι: Βιολογικοί Ορυζώνες με θαλάσσια αύρα
Tα βότανα της Εύβοιας -Ειδικός εξηγεί γιατί αξίζει να τα εντάξουμε στη ζωή μας
