Η Αιτωλοακαρνανία στο δυτικό μέρος της Στερεάς Ελλάδας αποτελεί το μεγαλύτερο νομό της χώρας σε έκταση. Στο νότο το Δέλτα Αχελώου, η λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου-Αιτωλικού, οι εκβολές Ευήνου, οι νήσοι Εχινάδες και η νήσος Πεταλάς είναι προστατευόμενοι βιότοποι του Natura 2000. Στο βορρά ο Αμβρακικός κόλπος με το Εθνικό πάρκο, τμήματα του οποίου έχουν οριστεί ως περιοχές προστασίας της φύσης και περιβαλλοντικού ελέγχου. Οι λίμνες του νομού, όπως η Τριχωνίδα, που αποτελεί τη μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας, χαρακτηρίζονται επίσης περιοχές Νatura 2000. Προστατευόμενη τοποθεσία και τα Ακαρνανικά όρη στα δυτικά, σημαντικά για τα δάση ελάτης και την ορνιθοπανίδα που φιλοξενούν.
Η πλούσια χλωρίδα του τόπου εντυπωσιάζει τον περιπατητή: έλατα, καστανιές, κέδροι, βελανιδιές, πουρνάρια, ιτιές, πλατάνια, αγριοτριανταφυλλιές, ορχιδέες, αγριοπανσέδες, καμπανούλες και τόσα άλλα βότανα και αγριολούλουδα. Αν για κάτι είναι ξακουστή, όμως, η περιοχή είναι σίγουρα για το μοναδικό θαλασσινό αλάτι Μεσολογγίου. Με 92 μέταλλα και ιχνοστοιχεία, o «λευκός χρυσός» κλείνει μέσα του τη γεύση και τα αρώματα της Ελλάδας. Αλάτι φυσικό, ανεπεξέργαστο από τη μεγαλύτερη αλυκή της χώρας, που συχνά συνδυάζεται με βότανα όπως ρίγανη, θυμάρι, πιπέρι, ματζουράνα, δυόσμο, δενδρολίβανο, αποξηραμένες πιπεριές ή μάραθο.
Τον Σπύρο Καραχάλιο, όμως, έφεραν πίσω στο Μεσολλόγγι οι βιολογικοί του ορυζώνες, που σίγουρα ευεργετούνται από τη θαλασσινή αύρα που προσδίδει κάτι ιδιαίτερο στις καλλιέργειες. Το ’95 βρέθηκε και έζησε για χρόνια στη Θεσσαλονίκη, μια από τις περιοχές που καλλιεργείται κατά κύριο λόγο το ρύζι στη χώρα μας. Στην περιοχή της Χαλάστρας, δίπλα στον πεθερό του, εξοικειώθηκε με τη συμβατική καλλιέργεια του φυτού. Το 2011 αποφάσισε να στραφεί στη βιολογική γεωργία, τη μεταποίηση και το εμπόριο, κυρίως για μια πιο βιώσιμη αξιοποίηση που ανταποκρίνεται τόσο στα έξοδα του παραγωγού όσο και τις σύγχρονες ανάγκες των καταναλωτών. Έτσι, επέστρεψε στην πατρίδα του το Μεσολόγγι και αναζήτησε χωράφια που πριν ήταν ακαλλιέργητα και ανεπηρέαστα από φυτοφάρμακα.
Το ρύζι είναι το βασικό στοιχείο της καθημερινής διατροφής για το μισό πληθυσμό της γης, αλλά συγχρόνως ισχυρό σύμβολο ευτυχίας, ευημερίας και γονιμότητας. Παρέχει στον άνθρωπο το 20% της ενέργειας και το 13% των πρωτεϊνών που χρειάζεται ο οργανισμός του. Ο κ. Σπύρος μας εξηγεί πως η προετοιμασία της σποράς ξεκινά Φεβρουάριο- Μάρτιο «μόλις τους δώσει χέρι ο καιρός», στο πρώτο δηλαδή άνοιγμα του. Προσέχουν, λοιπόν, τον απαράβατο όρο, να μην είναι λασπερό ή ξερό το χωράφι, ακολουθώντας τον κύκλο των εποχών με την ενθύμηση πως «δε χρειάζεται βιασύνη, η κατάλληλη εργασία πρέπει να γίνεται με υπομονή την κατάλληλη στιγμή».
Στη συνέχεια ακολουθεί η μηχανοκίνητη καταπολέμηση των ζιζανίων, όπως η μουχρίτσα, η αγριάδα, το μοσχοκίπερι, σε αντίθεση με τη συμβατική καλλιέργεια που συχνά χρησιμοποιούνται φυτοφάρμακα. Μετά το μηχανικό «ισοπέδωμα» και τις 40 ημέρες από τη φύτεψη, οι «εργάτες γης» μπαίνουν στο χωράφι και το ανθρώπινο χέρι φροντίζει να απομακρύνει όσα αγριόχορτα επιμένουν. Στα μέσα Μαΐου σπέρνεται το ρύζι στο χωράφι ή αλλιώς «τηγάνι», όπως ονομάζεται. Δημιουργούνται αναχώματα ή «καβάλια» για να συγκρατούν το νερό και εκεί καλλιεργούνται ποικιλίες με κύκλο 120, 150 και παλιότερα 90 ημερών. Μεγαλύτερος κύκλος σημαίνει μεγαλύτερες αποδόσεις, σημαντικό για τη βιωσιμότητα του αγρότη. Εδώ, βέβαια, έγκειται και η μεγάλη διαφορά, καθώς ο συμβατικός αγρότης θα έχει παραγωγή 1200 κιλών, ενώ η βιολογική καλλιέργεια θα αποδώσει περίπου 750 κιλά ανά στρέμμα και ως εξισορρόπηση θα ανεβάσει την τελική τιμή για τον καταναλωτή.
Χαρακτηριστικό του ρυζιού είναι πως αποτελεί ένα υδροχαρές φυτό που εξαρτάται άμεσα από το στοιχείο του νερού. Η σωστή διαχείριση και ομοιομορφία του χωριαφιού από την αρχή, λοιπόν, είναι πολύ σημαντική και για τη διαχείρηση της χρήσης του νερού. Πολλές οι ποικιλίες με την καρολίνα να είναι Νο1 σε ζήτηση. Στο Μεσολόγγι παράγεται, επίσης, μακρύκοκκο ή μακρύσπορο ρύζι, τύπου μπασμάτι, από το οποίο με λίγο διαφορετική επεξεργασία στους ορυζόμυλους, βγαίνει και το νυχάκι. Επιπλέον, γλασέ ρύζι, ιδανικό για σούπες η ρυζόγαλο, καθώς εκκρίνει τη χαρακτηριστική κολλώδη ουσία, που είναι μάλιστα πολύ ευεργετική για το πεπτικό σύστημα. Κατσανό ρύζι, όπου γίνεται πολύ ελαφριά αποφλοίωση, μπορούμε να έχουμε από όλες τις ποικιλίες, αν και το συχνότερο είναι το μακρύκοκκο. Για όσους το προτιμούν, το μυστικό είναι να μουλιάσει για 40-50′ σε χλιαρό νερό, για εύκολο μαγείρεμα. Τέλος, το κόκκινο, ένα άγριο ρύζι από σπόρο της προηγούμενης χρονιάς, που χρησιμοποιείται σε μίξεις και θεωρείται πολύ ευεργετικό για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Ενώ το ρύζι καλλιεργείται σε διάφορα μέρη του κόσμου όπως την Αυστραλία, την Αίγυπτο και κυρίως σε περιοχές της Ασιατικής ηπείρου, φαίνεται πως συγκεκριμένα μικροκλίματα, όπως αυτό στο Μεσολόγγι, μπορούν να αποδώσουν παραγωγή υψηλής ποιότητας. Ο κ. Σπύρος που έχει ανοίξει εμπορικούς δρόμους προς χώρες του εξωτερικού, παρατηρεί πως έμπειροι πελάτες και συνεργάτες του από τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Ρουμανία, συγκρίνουν, προτιμούν και μάλιστα εκφράζουν επενδυτικό ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο ελληνικό ρύζι.
Η ικανοποίηση της δουλειάς με τη γη, μας μοιράζεται ο κ. Σπύρος, εκτός της καθημερινής σύνδεσης με τη φύση που λείπει από το σύγχρονο άνθρωπο, έγκειται στο «να μην εξαρτάσαι από κάποιον άλλον, παρά να βασίζεσαι στις γνώσεις, τις δυνάμεις και τις αντοχές σου». Και φυσικά στον καιρό και το θέλημά του. Και όπως κάθε αγρότης, να είσαι προετοιμασμένος για κάθε πιθανότητα. Όπως για παράδειγμα το 2021, που η μεγάλη καταστροφή της παραγωγής αποτέλεσε ένα μάθημα ζωής για το πως φτιάχνεται κάτι πάλι από την αρχή.
Ικανοποίηση, συμπληρώνει, αντλείται και από το γεγονός ότι προσφέρει «καθαρή τροφή» και από την ανταπόκριση του κόσμου σε αυτό. Εκτός από βιοκαλλιεργητής ρυζιού, διατηρεί ως οικογενειακή επιχείρηση και το κατάστημα Γεύσεις Γης, όπου βρίσκει κανείς μίξεις ρυζιών με αφυδατωμένα λαχανικά και μανιτάρια και άλλες μεταποιήσεις. Συμμετέχει, επίσης, στην ομάδα Καινοτόμοι Έλληνες Παραγωγοί και Καταναλωτές, μια αξιέπαινη προσπάθεια εξωστρέφειας και αναγνώρισης προϊόντων και παραγωγών. Το εγχείρημα αυτό στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης δημιουργεί την ευκαιρία για δημόσιο διάλογο και μεγαλύτερο αίσθημα ευθύνης και για τους δυο. Οι παραγωγοί εκθέτουν τα προϊόντα τους στο www.farmerplace.com και οι καταναλωτές μέσα από την ομάδα, ζητούν πλέον να ενημερωθούν και να εμπιστευτούν τον παραγωγό, επιλέγοντας πιο συνειδητά τι προϊόντα θα πληρώσουν. Έτσι λοιπόν, υπεύθυνα και συνειδητά, θεμελιώνονται νέοι τρόποι επικοινωνίας και μια ελπιδοφόρα σχέση ανάμεσα στις δύο πλευρές. Και κυρίως μια νέα ελπιδοφόρα σχέση όλων με την πολύτιμη τροφή μας.
Διαβάστε ακόμα:
Ταξίδι με παιδιά στο Μεσολόγγι και το Αιτωλικό – Bird watching, όμορφες διαδρομές, πολλή ιστορία
Παλιά Πλαγιά: Το επισκέψιμο χωριό-φάντασμα της Αιτωλοακαρνανίας
Ελατού: Το ησυχαστήριο της ορεινής Ναυπακτίας με τα πανέμορφα δασικά μονοπάτια
