Η Πάρνηθα αποτελεί το υψηλότερο βουνό της Αττικής, με υψόμετρο 1.413 μέτρα. Καλύπτεται από πεύκα στα χαμηλότερα και από έλατα στα υψηλότερα σημεία της. Ένα σημαντικό της τμήμα απαρτίζει τον ομώνυμο Eθνικό Δρυμό από το 1961. Μέρος του έχει, επίσης, ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι ο τραγοπόδαρος θεός Πάνας συνήθιζε να έρχεται στην Πάρνηθα αρκετά συχνά, για να παίξει μουσική και να χορέψει μέσα στο δάσος.
Σε αυτό το αγαπημένο δάσος εξορμεί συχνά και ο Άρης Παπαδάκης, αστυνομικός στο επάγγελμα και συγχρόνως φυσιοδίφης και μελετητής της βοτανολογίας. Ένα από τα τυχερά παιδιά που βίωσε την αμεσότητα με τη φύση, μεγαλώνοντας σε ένα χωριό στο νομό Ηρακλείου, Κρήτης. Υπάρχει ένα άλλο επίπεδο σοφίας, όπως λέει, που μπορεί να προσεγγιστεί μόνο με άμεση επικοινωνία με τη ζωντανή Γη. Από το 2017 ασχολείται σε βάθος και συχνά συλλέγει με προσοχή βότανα από τους πρόποδες της Πάρνηθας. Αυτός ο σεβασμός, η ευγνωμοσύνη και η χαρά που τον συνοδεύουν, όπως μας μοιράζεται, είναι μέρος της εμπειρίας της θεραπείας που προσφέρουν τα φυτά. Σε περιοχές που τα βότανα βρίσκονται σε μικρούς πληθυσμούς, επιλέγει να τα αφήσει ανέγγιχτα, ώστε να αυξηθούν για την επόμενη χρονιά.
Ο Άρης παρατηρεί πως εδώ η χλωρίδα, με περίπου 800 διαφορετικά είδη φυτών, είναι πιο πλούσια σε σχέση με τον Υμηττό και τη Πεντέλη. Στην Πάρνηθα βρίσκουμε υπέροχες διαδρομές για πεζοπόρους, όπως αυτή που φτάνει στο καταφύγιο Μπάφι ή την περιοχή Μόλα με θέα την Μαλακάσα και στο βάθος τη Θήβα. Βρίσκουμε, επίσης, πηγές με κρυστάλλινο νερό, 30 είδη θηλαστικών (ελάφια, λαγούς, αλεπούδες κ.ά.) και 120 είδη πτηνών (κάποια ενδημικά).
Τα αειθαλή και πάντα πράσινα πεύκα (Pinus) και η κεφαλληνιακή ελάτη (Abies cephalonica) που στολίζουν το βουνό, φημίζονται βοτανολογικά για τις διεγερτικές και αποχρεμπτικές τους ιδιότητες, διαλύοντας το κρύο, την υγρασία και τη στάσιμη βλέννα. Για παράδειγμα, ένας κώνος έλατου είναι γεμάτος θεραπευτική ρητίνη, που θα μπορούσαμε να εκχυλίσουμε σε ελαιόλαδο σε χαμηλή φωτιά, και να προσθέσουμε σε κεραλοιφές για δερματικές παθήσεις. Eνώ οι «βελόνες» των δυο δέντρων, φτιάχνουν εξαιρετικό ρόφημα για το ανοσοποιητικό και αναπνευστικό σύστημα.
Επάνω στο βουνό θα βρει κανείς, ακόμη, πολλά κυνόροδα (Rosa canina), που συνήθως φημίζονται για τη βιταμίνη C που περιέχουν. Μας εξηγεί πως 100 γραμμάρια φρέσκου καρπού, μια αρκετά μεγάλη ποσότητα, έχουν 400-2000 mg βιταμίνης C, αναλόγως το υψόμετρο τους, αλλά και πολλές άλλες αντιοξειδωτικές ουσίες. Η βιταμίνη C, βέβαια, είναι ευαίσθητη σε θερμοκρασία και χρόνο και έτσι αρκετή ποσότητα χάνεται όταν αποξηραίνουμε και ειδικά όταν βράζουμε τον καρπό. Όλες οι άλλες, όμως, αντιοξειδωτικές ουσίες κάνουν το κυνόροδο ιδανικό για την τόνωση του ανοσοποιητικού και την αντιμετώπιση λοιμώξεων. Όπως και για την αντιμετώπιση αρθρίτιδας και ειδικά οστεοαρθρίτιδας, μια λιγότερο γνωστή επίδραση του.
Δυστυχώς, θα βρούμε πολύ λιγότερα δέντρα κράταιγου (Crataegus monogyna), που όπως τονίζει ο Άρης, οφείλουμε να προστατεύσουμε. Το χαρακτηρίζει, αδιαμφισβήτητα, το ισχυρότερο βότανο για την καρδιά. Διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία εάν δεν αιματώνεται καλά ο καρδιακός μυς, μας βοηθάει να νιώθουμε λιγότερη κούραση και στηρίζει ακόμη και τους αθλητές για καλύτερες αποδόσεις. Είναι, επίσης, ρυθμιστικό και βοηθά να πέσει η υψηλή πίεση. Φυσικά, αν κάποιος παίρνει παρόμοια φάρμακα, χρειάζεται τη συμβουλή ειδικού. Η χρήση του ως βοτανικό ρόφημα είναι αρκετά εύκολη, παίρνοντας 2 γραμμάρια σπασμένου καρπού, τα βράζουμε για 10-15′ ή απλά τα αφήνουμε σε βρασμένο νερό για ώρες, για να γίνει η εκχύλιση σταδιακά.
Στους πρόποδες του βουνού μας προτρέπει να εξερευνήσουμε τα φυτά στην τεχνητή λίμνη Μπελέτση και, λίγο πιο δίπλα, στα βασιλικά κτήματα. Εκεί συναντάμε ένα υπέροχο ανθισμένο θυμάρι (Τhymus vulgaris) . Ο Άρης χρησιμοποιεί το 1/3 του αποξηραμένου βοτάνου με τα μωβ λουλουδάκια του, για βάμμα σε καλή αλκοόλη. Βοηθά σε ιώσεις, κρυολογήματα και ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Το άλλο 1/3 θα το περάσει από λεπτή σίτα για το φαγητό, και ό,τι μείνει χρησιμοποιείται ως ρόφημα.
Το δεντρολίβανο (Rosmarinus officinalis) ανθίζει αρκετές φορές τον χρόνο, ακόμη και μέσα στο χειμώνα στην περιοχή, πράγμα που το κάνει ιδιαίτερο και ανθεκτικό φυτό. Ο Άρης θεωρεί πως είναι η ελληνική απάντηση στο δυνατό Gingo biloba, για καλή μνήμη, συγκέντρωση και αιμάτωση των λεπτών αιμοφόρων αγγείων. Πράγμα που μπορεί να βοηθήσει από το άγχος μέχρι την αναπαραγωγική υγεία των αντρών.
Συναντάμε επίσης, τη μεγάλη τσουκνίδα (Urtika dioika) και την τσουκνίδα νάνο (Urtica urens) που είναι πιο δραστική. Κοντά στις τσουκνίδες, μάλλον για ανακούφιση όποιου «τσιμπηθεί», βρίσκουμε πάντα μολόχα (Malva sylvestris), συλλέγοντας τα άνθη αλλά και τα πιο ήπια φύλλα της, με τη βλεννώδη υφή και τις μαλακτικές της ιδιότητες. Ο ίδιος μας προτρέπει να τρίψουμε ένα φύλλο μολόχας, ειδικά αν είναι σε ανθοφορία, εκεί που μας τσίμπησε η τσουκνίδα και ο κνησμός θα περάσει αμέσως.
Ανάμεσα τους βρίσκουμε τον κίστο ή λαδανιά (Cistus), ένα σπουδαίο βότανο περίφημο για την αποτοξινωτική δράση των βαρέων μετάλλων του σώματος, κάτι για το οποίο είχε προσωπική εμπειρία πριν αρκετά χρόνια. Μετά από το συντονισμό συνεχόμενων εκπαιδεύσεων νέων αστυνομικών στο σκοπευτήριο, νιώθοντας μια μεταλλική γεύση να μένει στο στόμα και το λαιμό, πονοκεφάλους κ.ά., οδηγήθηκε από τον γιατρό του σε αντίστοιχες εξετάσεις για μόλυβδο. Τα επίπεδα του φάνηκαν ανεβασμένα και ο ίδιος ο γιατρός του πρότεινε θεραπεία με φυτικό σκεύασμα κίστου, που ήταν άκρως αποτελεσματικό.
Ο ίδιος, αυτόν τον χειμώνα όπως μας λέει, χρησιμοποίησε πολύ ρίζα αλθαίας με ρίζα γλυκόριζας και σαμπούκο για ιώσεις της εποχής. Συνδυάζει μαζί και μουλιασμένο λιναρόσπορο για πιο πλούσια υφή. Σε εμάς προτείνει ένα υπέροχο σιρόπι για το ανοσοποιητικό από έλατο και πεύκο, με προσοχή στις αναλογίες. Σε 700 ml νερό, προσθέτουμε 200 γραμμάρια ψιλοκομμένες ζωηρά πράσινες βελόνες και τις αφήνουμε σε χαμηλή φωτιά να πάρουν μια πρώτη βράση. Μετά, χαμηλώνουμε στο ελάχιστο τη φωτιά και αφήνουμε το έγχυμα για 40′. Αφού σβήσουμε το μάτι και η θερμοκρασία πέσει περίπου στους 45 βαθμούς, προσθέτουμε ½ κιλό μέλι. Μπορούμε να διατηρήσουμε το μείγμα μας για 2 εβδομάδες, ιδανικά στο ψυγείο, και να χρησιμοποιούμε 3-4 κουταλιές της σούπας την ημέρα ή του γλυκού για παιδιά πάνω των 2 χρόνων.
Κλείνοντας την κουβέντα μας, μας θυμίζει πως η θεραπεία ξεκινάει με την επίσκεψη μας στο βουνό, μέσα από όλες μας τις αισθήσεις μας. Το φρέσκο οξυγόνο και η ζωτική ενέργεια που μας περιβάλλει έχουν άμεση επίδραση. Η αίσθηση της ευφορίας και η έκκριση ορμονών που συμβαίνει ενεργοποιεί άλλους υποδοχείς και έτσι τονώνονται οι αμυντικοί μηχανισμοί του οργανισμού μας. Συνειδητοποιώντας όλα αυτά, καταλαβαίνουμε ότι η φύση είναι πρόθυμη να μας βοηθήσει με πολλούς τρόπους, αρκεί να είμαστε έτοιμοι να λάβουμε αυτήν την πολύτιμη βοήθειά της. Εκείνο που χρειαζόμαστε είναι απλά ένα ευέλικτο μυαλό, μια ανοιχτή καρδιά και μια πιο άμεση επικοινωνία με τον μητρικό μας πλανήτη και αυτούς με τους οποίους τον μοιραζόμαστε.
Διαβάστε ακόμα:
Στον Βαλκανικό Βοτανικό Κήπο Κρουσσίων στο Κιλκίς
