Από τα περήφανα βουνά της μέχρι τα βαθιά φαράγγια, στις παραλίες της μα και στα δάση, υπάρχουν αρωματικά φυτά που ανέκαθεν αποτελούσαν το πραγματικό άρωμα Κρήτης. Ο τόπος αυτός χαρακτηρίζεται, όχι άδικα, ως ένας παράδεισος βιοποικιλότητας αλλά και μακράς εμπειρικής παράδοσης της χρήσης των βοτάνων. Η γεωγραφική του θέση, η σύσταση του εδάφους και η εγγύτητα μεταξύ ορεινών και παραθαλάσσιων περιοχών, χαρίζουν στο νησί περίπου 2.000 αυτόχθονα είδη που αυτοφυούν και 224 ενδημικά, που βγαίνουν, δηλαδή, στην Κρήτη και πουθενά αλλού.

15

Η Αναστασία Καρπουζάκη, μεγαλώνοντας στον Ζαρό του νομού Ηρακλείου, είχε την τύχη να βιώσει μια εποχή και ένα περιβάλλον, όπου η επαφή με τη φύση και όσα προσφέρει ήταν, ακόμα, τρόπος ζωής. Εκεί στους πρόποδες του Ψηλορείτη, σε ένα όμορφο χωριό με πολλά νερά και πρασινάδες, από πολύ μικρή με τους γονείς ή τους παππούδες της βρισκόταν στην εξοχή και βοηθούσε στις αγροτικές εργασίες. Σήμερα αγρότισσα η ίδια, αλλά και δημιουργός του βιβλίου “Τα Βοτανάκια”, αποζητά να διατηρήσει αυτόν τον πλούτο, να μεταφέρει τις πολύτιμες εικόνες με τις οποίες μεγάλωσε και να εμπνεύσει, ιδιαίτερα στις επόμενες γενιές, το σεβασμό για αυτό το μεγαλείο της φύσης που μας περιβάλλει και συχνά απειλείται.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(105690)
      ["id"]=>
      int(105690)
      ["title"]=>
      string(14) "valia-vlatsiou"
      ["filename"]=>
      string(20) "valia-vlatsiou-1.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(462428)
      ["url"]=>
      string(69) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/valia-vlatsiou-1.jpg"
      ["link"]=>
      string(111) "https://www.travel.gr/experiences/fytologio/ta-votana-tis-kritis-exereynisi-sti-gi/attachment/valia-vlatsiou-3/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(1) "8"
      ["description"]=>
      string(31) "Η Βάλια Βλάτσιου "
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(16) "valia-vlatsiou-3"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(105312)
      ["date"]=>
      string(19) "2022-06-24 15:04:49"
      ["modified"]=>
      string(19) "2022-06-24 15:05:05"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1920)
      ["height"]=>
      int(1080)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/valia-vlatsiou-1-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/valia-vlatsiou-1-300x169.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(300)
        ["medium-height"]=>
        int(169)
        ["medium_large"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/valia-vlatsiou-1-768x432.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(432)
        ["large"]=>
        string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/valia-vlatsiou-1-1024x576.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(1024)
        ["large-height"]=>
        int(576)
        ["1536x1536"]=>
        string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/valia-vlatsiou-1-1536x864.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1536)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(864)
        ["2048x2048"]=>
        string(69) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/valia-vlatsiou-1.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1920)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(1080)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Η Βάλια Βλάτσιου
Το εμβληματικό Δίκταμο φύεται στο όρος Δίκτη/ Photo: Αναστασία Καρπουζάκη

Η κουβέντα μας περί βοτάνων δε θα μπορούσε παρά να ξεκινήσει από τον εμβληματικό δίκταμο, Origanum dictamum, περήφανο ενδημικό στολίδι του νησιού. Το ίδιο το όνομα του μαρτυρά την περιοχή που φύεται, το όρος Δίκτη στο νομό Λασιθίου. Έρωντας η άλλη ονομασία του, γιατί όπως λέει η λαϊκή παράδοση, πρέπει να ‘χει κανείς το πάθος του έρωτα για να το μαζέψει από τους “δέτες”, δηλαδή τους απότομους γκρεμούς που φύεται. Παλιά, οι περίφημοι συλλέκτες “ερωντάδες”, πήγαιναν πάντα δύο δύο ή σε ομάδες (πατούλιες). Χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις αναρρίχησης και πρωτόγονο εξοπλισμό, δένονταν με γερά σκοινιά (γούμενες), κρέμονταν από τους βράχους και μάζευαν το φυτό με μακριά κοντάρια. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, έρωντας ονομάστηκε λόγω των αναζωογονητικών, και συγκεκριμένα αφροδισιακών, ιδιοτήτων του.

Οι ιδιότητες του όντως πολλές και σπουδαίες, είναι αυτό που θα λέγαμε, πανάκεια. Είναι γενικό τονωτικό του σώματος και του πνεύματος και ένα εξαιρετικό γιατρικό για κρυολογήματα και βήχα. Η Αναστασία θυμάται τη γιαγιά της να φτιάχνει το περίφημο αντιγριπικό φάρμακο της εποχής, που μάλιστα το 1918 παραγόταν και από τοπική βιομηχανία. Με εντριβές με το λάδι αιθέριου ελαίου από δίκταμο, ρίγανη, φασκόμηλο και δάφνη, διαλυμένο ιδανικά μέσα σε λάδι χοντροελιάς, ανακούφιζε η γιαγιά παντός τύπου πόνο και κρυολόγημα. Ονομάζεται και στομαχοβότανο ή στομαχόχορτο, μαρτυρώντας τη δράση του στο πεπτικό σύστημα. Παραδοσιακά, μασούσαν τα φρέσκα φύλλα για λίγη ώρα, καταπίνοντας το ζουμί τους και αυτό ήταν αρκετό για να απαλύνει τον πόνο.

Η λίστα με τα διάφορα ονόματα βάση ιδιότητας είναι μεγάλη. Στοματόχορτο, καθώς το μάσημα φρέσκων φύλλων σταματά και την κακοσμία του στόματος. Σταματόχορτο, γιατί κάνοντας κατάπλασμα με κοπανισμένους φρέσκους βλαστούς με φύλλα, σταματάει κανείς την αιμορραγία ανοιχτών πληγών. Γνωστό, από την αρχαιότητα, και για τις συσπάσεις που προκαλεί, χρήσιμο ως κατάπλασμα στην κοιλιά για να βοηθήσει τους δύσκολους τοκετούς. Ο δίκταμος χρησιμοποιήθηκε, επίσης, μαζί με το φασκόμηλο και τη θρούμπα σε πρακτικές καθαρισμού των βαρελιών πριν μπει το νέο κρασί. Από τη χρήση και το εμπόριο 3.000 χρόνων, το βότανο άρχισε να εξαφανίζεται. Η συστηματική καλλιέργεια του που πρωτοξεκίνησε το 1928 στο νομό Ηρακλείου, για να διακοπεί από τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και να συνεχίσει αργότερα, είναι μια σημαντική προσπάθεια διάσωσης του φυτού, που σε άγρια μορφή συχνά απειλείται.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(105323)
      ["id"]=>
      int(105323)
      ["title"]=>
      string(18) "Μαλοτίρας"
      ["filename"]=>
      string(22) "Μαλοτίρας.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(434710)
      ["url"]=>
      string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Μαλοτίρας.jpg"
      ["link"]=>
      string(104) "https://www.travel.gr/experiences/fytologio/ta-votana-tis-kritis-exereynisi-sti-gi/attachment/malotiras/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "12"
      ["description"]=>
      string(121) "Μαλοτίρας, ενδημικό βότανο της Κρήτης/ Photo: Βαγγέλης Παπιομύτογλου"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(9) "malotiras"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(105312)
      ["date"]=>
      string(19) "2022-06-24 10:57:00"
      ["modified"]=>
      string(19) "2022-06-24 11:00:52"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1536)
      ["height"]=>
      int(2048)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(79) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Μαλοτίρας-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(79) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Μαλοτίρας-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(80) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Μαλοτίρας-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(80) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Μαλοτίρας-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(81) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Μαλοτίρας-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Μαλοτίρας.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Μαλοτίρας, ενδημικό βότανο της Κρήτης/ Photo: Βαγγέλης Παπιομύτογλου
Photo: Βαγγέλης Παπιομύτογλου

Επίσης, εμβληματικό ενδημικό βότανο της Κρήτης και ιδανικός συνδυασμός με τον Δίκταμο, το τοπικό τσάι του βουνού, μαλοτίρας. O Sideritis syriaka φυτρώνει στον Ψηλορείτη και στα Λευκά όρη, σε υψόμετρο 900-2000μ. και απομακρύνει κάθε ασθένεια, όπως καταδεικνύει το λατινικό όνομά του “maletira”. Είναι επίσης τονωτικό και θεωρείται άριστο για το κρυολόγημα, τη βρογχίτιδα και όλες τις παθήσεις του αναπνευστικού, αλλά και για την πέψη. Η Αναστασία καταγράφει πως στην λαϊκή κρητική θεραπευτική χρησιμοποιούσαν το βότανο ως αντιπυρετικό και εξωτερικά με επαλείψεις ως αντισηπτικό και επουλωτικό. Σπουδαίο και ως μελισσοτροφικό φυτό, έδινε ένα ξακουστό μέλι που τελευταία εκλείπει λόγω της μείωσης των άγριων πληθυσμών του. Δυστυχώς, αυτός ο κρητικός θησαυρός, που οι παλιοί περιέγραφαν την εποχή της ανθοφορίας του σαν “κίτρινο λιβάδι στις πλαγιές των βουνών”, έχει εξαφανιστεί από τον Ψηλορείτη και μόνο το 10% των φυτών που υπήρχαν πριν 30 χρόνια παραμένει ακόμα στα Λευκά όροι. Για άλλη μια φορά, οι πρόσφατες καλλιεργητικές προσπάθειες είναι μείζονος σημασίας για την διατήρηση του είδους.

Ακόμη ένα σημαντικό ενδημικό φυτό, που αναμιγνύεται συνήθως με τον μαλοτίρα εντείνοντας τη γεύση, είναι η άγρια ή χανιώτικη ματζουράνα, Origanum microphyllum. Aλλιώς η αντωναΐδα, που βγαίνει στο όρος Δίκτη και στα Λευκά όρη σε υψόμετρο 400-1500μ., στη λαϊκή θεραπευτική χρησιμοποιείται ως ρόφημα για τον πονόλαιμο, τα κρυολογήματα, τη διάρροια και τις στομαχικές παθήσεις. Είναι επίσης, καλό αντισηπτικό και αντιρρευματικό και μόλις πρόσφατα ξεκίνησαν οι επιστήμονες να το μελετούν σε βάθος.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(105385)
      ["id"]=>
      int(105385)
      ["title"]=>
      string(22) "OLYMPUS DIGITAL CAMERA"
      ["filename"]=>
      string(31) "Φασκόμηλο-2-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(731626)
      ["url"]=>
      string(80) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Φασκόμηλο-2-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(121) "https://www.travel.gr/experiences/fytologio/ta-votana-tis-kritis-exereynisi-sti-gi/attachment/olympus-digital-camera-133/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "12"
      ["description"]=>
      string(163) "Το κρητικό φασκόμηλο αποτελεί  γενικό τονωτικό του οργανισμού/ Photo:  Αναστασία Καρπουζάκη"
      ["caption"]=>
      string(22) "OLYMPUS DIGITAL CAMERA"
      ["name"]=>
      string(26) "olympus-digital-camera-133"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(105312)
      ["date"]=>
      string(19) "2022-06-24 11:08:17"
      ["modified"]=>
      string(19) "2022-06-24 11:43:22"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1920)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(81) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Φασκόμηλο-2-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(81) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Φασκόμηλο-2-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(82) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Φασκόμηλο-2-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(82) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Φασκόμηλο-2-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(83) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Φασκόμηλο-2-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(83) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Φασκόμηλο-2-1536x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Το κρητικό φασκόμηλο αποτελεί γενικό τονωτικό του οργανισμού/ Photo: Αναστασία Καρπουζάκη
Photo: Αναστασία Καρπουζάκη

Οι ιστορίες της Αναστασίας για τα βότανα με τα οποία μεγάλωσε και τις παραδοσιακές τους χρήσεις είναι ανεξάντλητες. Αναφέρει, επίσης, το κρητικό φασκόμηλο, Salvia fruticosa ή triloba, ως γενικό τονωτικό του οργανισμού, που είναι σπουδαίο για παθήσεις του στόματος και του λαιμού, όπως ουλίτιδες και πονόδοντοι, κάνοντας στοματικές πλύσεις και γαργάρες. Θυμάται, μάλιστα, τον παππού της να τρίβει φρέσκα φύλλα φασκόμηλου στα δόντια για να γυαλίσουν. Όπως, ακόμη, ότι παλιότερα στα νοσοκομεία, έκαιγαν τα αποξηραμένα φύλλα του για τον καθαρισμό του χώρου, λόγω της αντιμικροβιακής του δράσης. Συχνά, δε, το έβραζαν αποβραδίς σε χαμηλή φωτιά, μαζί με δεντρολίβανο, δάφνη και θυμάρι και λούζονταν την άλλη μέρα, ως θεραπεία για την τριχόπτωση.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(105438)
      ["id"]=>
      int(105438)
      ["title"]=>
      string(22) "OLYMPUS DIGITAL CAMERA"
      ["filename"]=>
      string(37) "Δεντρολίβανο-1-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(922899)
      ["url"]=>
      string(86) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Δεντρολίβανο-1-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(121) "https://www.travel.gr/experiences/fytologio/ta-votana-tis-kritis-exereynisi-sti-gi/attachment/olympus-digital-camera-136/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "12"
      ["description"]=>
      string(0) ""
      ["caption"]=>
      string(22) "OLYMPUS DIGITAL CAMERA"
      ["name"]=>
      string(26) "olympus-digital-camera-136"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(105312)
      ["date"]=>
      string(19) "2022-06-24 11:46:36"
      ["modified"]=>
      string(19) "2022-06-24 11:46:36"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1920)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(87) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Δεντρολίβανο-1-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(87) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Δεντρολίβανο-1-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(88) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Δεντρολίβανο-1-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(88) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Δεντρολίβανο-1-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(89) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Δεντρολίβανο-1-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(89) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/06/Δεντρολίβανο-1-1536x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(false)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}

Η Αναστασία θυμάται, ακόμη, τα θεραπευτικά λουτρά με μελισσόχορτο και δεντρολίβανο στην σκάφη που είχε κάθε σπίτι του χωριού. Το τσάι ρίγανης που εκτός από τη γρίπη σταματούσε και τον λόξιγκα. Και το στεφάνι από δεντρολίβανο ή αλλιώς αρισμαρί, που φημίζεται για καλή μνήμη και πνευματική διαύγεια, που η θεία της έφτιαχνε για τα ξαδέρφια όταν δυσκολεύονταν να αποδώσουν στις εξετάσεις του σχολείου. Και μας συμβουλεύει, αν ποτέ βρεθούμε στο βουνό και μας τελειώσει το νερό, να μασήσουμε φρέσκα φύλλα και άνθη από θυμάρι για να εκκρίνει περισσότερο σάλιο και να ενυδατωθεί ο οργανισμός, όπως έκαναν οι παλιοί.

Και ενώ η ίδια αγαπά την άγρια συλλογή, που της θυμίζει την ελεύθερη φύση των βοτάνων, τονίζει συνεχώς πως σήμερα το να καλλιεργούμε τα άγρια βότανα είναι ένας τρόπος να συνεχίσουμε να τα έχουμε. Ίσως και σήμερα οι μεγαλύτεροι άνθρωποι του χωριού ασχολούνται με τα βότανα, αυτό που άλλαξε χαρακτηριστικά όμως, όπως μας λέει, είναι το μεράκι με το οποίο γίνεται. Οφείλουμε να αναβιώσουμε, λοιπόν, από την παράδοση μας, εκτός από τις πρακτικές και τις θεραπευτικές χρήσεις των βοτάνων και το μεράκι για όλα αυτά, μια έννοια μοναδικά ελληνική και τόσο συνυφασμένη με την πολιτισμική μας κληρονομιά.

Η Βάλια Βλάτσιου είναι παρουσιάστρια της εκπομπής της ΕΡΤ3 «Βότανα, καρποί της Γης».

Διαβάστε ακόμα:

Tα πιο απίθανα βότανα μέσα στην πόλη της Θεσσαλονίκης

Άρβη: Το επιβλητικό φαράγγι με τη φυσική πηγή που αρδεύει μια κοιλάδα κατάφυτη με μπανανιές

Υγροβιότοπος και παραλία Αλμυρού – Καταπληκτικά νερά, παρθένα Φύση