Τα γαλάζια νερά της λίμνης Ατιτλάν λάμπουν. Ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο εκθαμβωτικό το γαλάζιο. Η λίμνη που γεννήθηκε από τη φωτιά αποπνέει γαλήνη και μια αύρα αιώνιας νεότητας κάτω από το άγρυπνο βλέμμα των ηφαιστείων. Στις όχθες της «οι άνθρωποι του καλαμποκιού», οι αυτόχθονες Μάγια μας καλούν σε ένα ταξίδι γεμάτο χρώματα. Οι Μάγια ονειρεύονται το φως μέσα από τα χρώματα, γι’ αυτό και η κακομεταχείριση και καταπίεση που υπέστησαν επί αιώνες δεν κατάφεραν να τους αφανίσουν.

34

Τα σπίτια τους είναι φτωχικά, αλλά γεμάτα χρώματα. Τα μάτια τους σιωπηλά, αλλά φωτεινά και γεμάτα λέξεις. Κατάφεραν να επιβιώσουν χάρη στη στενή σύνδεσή τους με τη γη, την αφοσίωσή τους στην παράδοση και στους δεσμούς των φυλών τους. Ήθη, έθιμα, παραδόσεις και γλώσσα διατηρούνται ακόμη και σήμερα σχεδόν ανέπαφα. Ντυμένοι με τις παραδοσιακές τους στολές οι Μάγια είναι πολύχρωμοι άνθρωποι και πάντα θα ξεχωρίζουν μέσα στο πλήθος.

Οι αυτόχθονες Μάγια αποτελούν σχεδόν τo 60% του πληθυσμού της Γουατεμάλας. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα της Κεντρικής Αμερικής κατέχει το υψηλότερο ποσοστό αυτόχθονων στη Λατινική Αμερική μετά από την Βολιβία. Οι περισσότεροι κατοικούν στην ύπαιθρο, στα χωριά κοντά στην Αντίγκουα στις πλαγιές του ηφαιστείου Άγουα, στο Τσιτσικαστενάγκο και στη λίμνη Ατιτλάν στα δυτικά υψίπεδα. Οι πρώτοι Μάγια που εγκαταστάθηκαν στις όχθες της λίμνης Ατιτλάν έλεγαν ότι εδώ από αυτά τα νερά χρωματίζεται το Ουράνιο Τόξο. Ίσως να τους ενέπνευσε και στην υφαντική τέχνη τους που φημίζεται για τα παραδοσιακά μοτίβα και την έντονη χρωματική παλέτα.

Η Ατιτλάν, που θεωρείται μια από τις ωραιότερες λίμνες στον κόσμο, γεννήθηκε από μια μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη, το Λας Τσοκόγιος. Ξέσπασε πριν από 84.000 χρόνια και σχημάτισε μία καλντέρα με κρατήρα μεγάλου βάθους, ο οποίος γρήγορα γέμισε με νερό. Η τέφρα του εκτινάχθηκε σε πολύ μεγάλη απόσταση, καθώς ανιχνεύθηκε σε περιοχές όπως η Φλόριντα, ο Ειρηνικός και ο Ατλαντικός Ωκεανός. Από την έκρηξη και την σεισμική δραστηριότητα που ακολούθησε τα μετέπειτα χρόνια, δημιουργήθηκαν τα τρία ηφαίστεια της περιοχής που στέκονται ακοίμητοι φρουροί πάνω από την λίμνη. Τα ηφαίστεια Ατιτλάν (3532 μ.), Σαν Πέδρο (3020 μ.) και Σαν Λούκας Τολιμάν (3158 μ.).

Η λίμνη εκτείνεται σε απόσταση 18 χλμ. από το βορρά έως το νότο, το φαρδύτερο σημείο της έχει πλάτος 12χλμ. και το βάθος της φθάνει τα 340 μ. Στις όχθες της και στις πλαγιές των ηφαιστείων κούρνιασαν οι Μάγια και χρόνο με το χρόνο απλώθηκαν και έχτισαν περισσότερα από 15 χωριά. Τα 12 από αυτά φέρουν ονόματα Αποστόλων καθώς στην πλειοψηφία τους είναι Καθολικοί, αλλά με έναν δικό τους ιδιόμορφο τρόπο. Οι αυτόχθονες της φυλής Τζουτουχίλ εγκαταστάθηκαν στο νότο και οι Κακτσικέλ στο βορρά. Υπάρχουν και λιγοστοί Κιτσέ, αλλά οι περισσότεροι από τη φυλή των Κιτσέ, έχουν τις εστίες τους λίγο βορειότερα, στο Τσιτσικαστενάγκο. Οι Κακτσικέλ μια από τις ισχυρότερες φυλές έχουν καταγραφεί στο Πόπολ Βου (Ιερό βιβλίο των Μάγια Κιτσέ) ως ο λαός του Οίκου της Νυχτερίδας. Είναι αυτοί που έκλεψαν την φωτιά από το θεϊκό είδωλο Καμπαουΐλ Τοχίλ για να μην αναγκαστούν να το προσκυνήσουν.

Οι πρώτοι άνθρωποι σύμφωνα με το Πόπολ Βούχ προσκύνησαν το Τοχίλ και έτσι μπόρεσαν να ζεσταθούν γύρω από την φωτιά του. Οι Κακτσικέλ νίκησαν τις άλλες φυλές εγκαταστάθηκαν στα υψώματα του βουνού Χάκαβιτς και από εκεί ασκούσαν την εξουσία τους. Με τους Τζουτουχίλ βρίσκονταν σε συνεχή σύρραξη, ώσπου στη διάρκεια της ισπανικής κατάκτησης συμμάχησαν με τους εισβολείς για να τους νικήσουν. Τα κατάφεραν, αλλά στη συνέχεια κατακτήθηκαν και οι ίδιοι από τους κονκισταδόρες, όταν αρνήθηκαν να αποτίνουν φόρο τιμής. Οι Μάγια αποτελούνται από 28 φυλές ιθαγενών που μιλούν διαφορετικές γλώσσες και διαλέκτους. Όλοι τους ωστόσο μοιράζονται έναν ομοιογενή αρχαίο πολιτισμό που χρονολογείται από το 2000 π.Χ.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(379281)
      ["id"]=>
      int(379281)
      ["title"]=>
      string(59) "Ginaika Magia epideikniei kapelo Tokogial- Santiago Atitlan"
      ["filename"]=>
      string(69) "Ginaika-Magia-epideikniei-kapelo-Tokogial-Santiago-Atitlan-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(933087)
      ["url"]=>
      string(118) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Ginaika-Magia-epideikniei-kapelo-Tokogial-Santiago-Atitlan-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(143) "https://www.travel.gr/experiences/goyatemala-sti-limni-atitlan-me-toys-m/attachment/ginaika-magia-epideikniei-kapelo-tokogial-santiago-atitlan/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "17"
      ["description"]=>
      string(138) "Γυναίκα Μάγια με καπέλο Τοκογιάλ στο Σαντιάγο Ατιτλάν/Photo: Βάσω Βασιλαδιώτη"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(58) "ginaika-magia-epideikniei-kapelo-tokogial-santiago-atitlan"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(379231)
      ["date"]=>
      string(19) "2024-07-01 09:10:32"
      ["modified"]=>
      string(19) "2024-07-01 09:18:53"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1707)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(119) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Ginaika-Magia-epideikniei-kapelo-Tokogial-Santiago-Atitlan-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(119) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Ginaika-Magia-epideikniei-kapelo-Tokogial-Santiago-Atitlan-200x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(200)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(120) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Ginaika-Magia-epideikniei-kapelo-Tokogial-Santiago-Atitlan-768x1152.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1152)
        ["large"]=>
        string(120) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Ginaika-Magia-epideikniei-kapelo-Tokogial-Santiago-Atitlan-683x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(683)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(121) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Ginaika-Magia-epideikniei-kapelo-Tokogial-Santiago-Atitlan-1024x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(118) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Ginaika-Magia-epideikniei-kapelo-Tokogial-Santiago-Atitlan-scaled.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1366)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
	

Στο Σαντιάγο Ατιτλάν

Το Παναχατσέλ είναι η πύλη εισόδου για τα χωριά της λίμνης Ατιτλάν. Κοσμοπολίτικο και ζωντανό, έχει πληθυσμό 20.000 κατοίκους, κυρίως αυτόχθονες. Το ενδιαφέρον όμως ντόπιων και ξένων επισκεπτών συγκεντρώνει το Σαντιάγο Ατιτλάν. Η μεγαλύτερη από τις παραλίμνιες κοινότητες φημίζεται για την λατρεία του Μασιμόν (Maximon). Ένα είδος αγίου ή Θεού που σχετίζεται με την προκολομβιανή θεότητα των Μάγια Μαμ αλλά έχει δεχτεί επιρροές από τον Καθολικισμό και τους Ισπανούς κονκισταδόρες.

Ανηφορίζουμε στον κεντρικό δρόμο του Σαντιάγο Ατιτλάν, στα μισά της διαδρομής πριν από την κεντρική πλατεία στρίβουμε δεξιά σε ένα στενό σοκάκι όπου βρίσκεται το σπίτι του Μασιμόν. Ένα φτωχικό, γερασμένο τριώροφο με σπασμένες μετώπες και μπαλκόνια γεμάτα απλωμένες μπουγάδες. Στην αυλή του σπιτιού το βλέμμα μας πέφτει σε μια στοίβα κουτιά και ξεχειλισμένες σακούλες, γεμάτες με άδεια μπουκάλια ποτών και αναψυκτικών.

Το ομοίωμα του Μασιμόν πίνει και καπνίζει και αυτές τις αδυναμίες του φροντίζει να ικανοποιεί η ομάδα των πιστών που έχει αναλάβει για φέτος την φροντίδα και φύλαξή του. Στο δωμάτιο του ισογείου, όπου υποδέχεται τους πιστούς που φθάνουν εδώ με τα δώρα τους για να ζητήσουν την βοήθειά του, βλέπουμε κούκλες ομοιώματα, καθώς και διάφορα αφιερώματα. Ο Μασιμόν παρόλα αυτά δεν βρίσκεται εδώ, απουσιάζει κι όπως μας λένε οι ζαλισμένοι ακόλουθοι, τον έχουν στείλει στον δεύτερο όροφο για ξεκούραση.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(379344)
      ["id"]=>
      int(379344)
      ["title"]=>
      string(24) "San Xouan- Toixografia 3"
      ["filename"]=>
      string(34) "San-Xouan-Toixografia-3-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(797158)
      ["url"]=>
      string(83) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/San-Xouan-Toixografia-3-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(108) "https://www.travel.gr/experiences/goyatemala-sti-limni-atitlan-me-toys-m/attachment/san-xouan-toixografia-3/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "17"
      ["description"]=>
      string(55) "Σαν Χουάν/Photo: Bάσω Βασιλαδιώτη"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(23) "san-xouan-toixografia-3"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(379231)
      ["date"]=>
      string(19) "2024-07-01 09:33:29"
      ["modified"]=>
      string(19) "2024-07-01 09:33:46"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1442)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(84) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/San-Xouan-Toixografia-3-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(84) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/San-Xouan-Toixografia-3-169x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(169)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(85) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/San-Xouan-Toixografia-3-768x1364.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1364)
        ["large"]=>
        string(85) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/San-Xouan-Toixografia-3-577x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(577)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(85) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/San-Xouan-Toixografia-3-865x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(865)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(86) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/San-Xouan-Toixografia-3-1153x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1153)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
	

Επιστρέφουμε πάλι στον δρόμο και περνώντας ανάμεσα από τουριστικά πολύχρωμα μικρομάγαζα φθάνουμε στην αγορά και στην κεντρική πλατεία. Απέναντι από τον καθεδρικό, μια απόγονος των Τζουτουχίλ τυλίγει με τελετουργικό τρόπο το Τοκογιάλ στο κεφάλι της. Το μακρύ υφαντό ζωνάρι που αποτελεί το παραδοσιακό γυναικείο καπέλο της φυλής. Ένα ιδιαίτερο αξεσουάρ το οποίο φορούν στο κεφάλι τους ακόμη και μικρά κορίτσια. Στην πολυσύχναστη αγορά οι μυρωδιές της τοπικής κουζίνας αναμειγνύονται με τις ζωηρές αποχρώσεις των τροπικών φρούτων και των χειροποίητων υφασμάτων.

Σαν Πέδρο και Σαν Χουάν

Με βάρκα θα προσεγγίσουμε και το χωριό Σαν Πέδρο. Θα σκαρφαλώσουμε από την αποβάθρα στο χωριό για να φθάσουμε στην μικρή λουλουδάτη πλατεία με τον Καθεδρικό. Το χωριό έχει στολιστεί με υφάσματα, ξανθούς αραβόσιτους και καρπούς από τα τροπικά δέντρα. Πολύχρωμα tuk tuks, mototaxis βρίσκονται αραγμένα στον κεντρικό δρόμο και στις ανηφόρες του χωριού. Ένα από αυτά θα μας μεταφέρει στο διπλανό Σαν Χουάν. Το πιο ατμοσφαιρικό από τα χωριά των Μάγια. Γεμάτο πολύχρωμες τοιχογραφίες, το Σαν Χουάν φωλιάζει ανάμεσα σε ψηλούς βράχους, καταπράσινες φυτείες καφέ και στα ήρεμα νερά της λίμνης.

Μια υπαίθρια γκαλερί τέχνης με έργα νέων καλλιτεχνών που φωτίζουν τους δρόμους με χρώματα. Στη σύντομη περιήγησή μου στο χωριό μέτρησα περισσότερες από 40 τοιχογραφίες, οι οποίες απεικονίζουν γηγενή πρόσωπα, σύμβολα και στοιχεία από την πολιτιστική κληρονομιά των Μάγια. Πάνω από τους κεντρικούς δρόμους κρέμονται πολύχρωμα καπέλα, ομπρέλες και κούκλες των Μάγια. Χρώματα, αρώματα, ήχοι από υπαίθρια συγκροτήματα και το ξυλόφωνο Μαρίμπα γεμίζουν την ατμόσφαιρα.

Οι επισκέπτες απολαμβάνουν την ομορφιά και ενημερώνονται από τις ντόπιες γυναίκες των Μάγια για την διαδικασία ύφανσης και φυτικής βαφής των παραδοσιακών υφασμάτων τους. Δημοφιλής για τους τουρίστες είναι και η επίδειξη παρασκευής σοκολάτας με τον παλιό παραδοσιακό τρόπο. Η περιοχή και ιδίως το χωριό Σαν Μάρκος προσέλκυσαν πολλούς χίπις την δεκαετία του 1960. Σήμερα, το γραφικό Σαν Αντόνιο έχει μετατραπεί σε τουριστικό θέρετρο για πολλούς Αμερικανούς. Ο τουρισμός στηρίζει την οικονομία της περιοχής καθώς τα περισσότερα χωριά προσφέρουν ποικίλες δραστηριότητες για τους επισκέπτες.

Στο Σάντα Καταρίνα

Η νύχτα μας βρίσκει στο Σάντα Καταρίνα Παλόπο, το «αγαπημένο δέντρο» των Κακτσικέλ, σε μικρή απόσταση από το Παναχατσέλ. Είναι η βραδιά της Ανάστασης, το Καθολικό Πάσχα. Λίμνη και ουρανός φωτίζονται από τα βεγγαλικά. Οι εορτασμοί θα συνεχιστούν την επομένη το πρωί με περιφορά του αγάλματος του Χριστού στον κεντρικό δρόμο του χωριού. Μαζί με τους αυτόχθονες κάποιοι από την παρέα θα προσφερθούν και θα σηκώσουν στους ώμους τους το antas (ξύλινη πλατφόρμα). Η πομπή θα διασχίσει τον κεντρικό δρόμο μέσα σε κατανυκτική ατμόσφαιρα, λιβανωτούς και χαρμόσυνες τυμπανοκρουσίες.

Θα κατευθυνθεί προς την πλατεία με τον καθεδρικό ναό και το δημαρχείο, όπου θα ακολουθήσει εορταστικό πρόγραμμα, καθώς και σύντομες ομιλίες και ευχαριστίες στους συμμετέχοντες από τις τοπικές αρχές. Η τελετή θα ολοκληρωθεί με την μεταφορά του αγάλματος στο εσωτερικό του ναού, από τα νεαρά κορίτσια κι αγόρια του χωριού που θα σηκώσουν στους ώμους τους το antas. Πριν αποχαιρετίσουμε την Ατιτλάν θα αφεθούμε για λίγο ακόμα στη μαγική αύρα της, στην αμαρτία της ομορφιάς της. Ευτυχώς ο Xocomil ο ασυγκράτητος άνεμος των Κακτσικέλ, αν και πρωί, δεν φύσηξε για να ταράξει τα νερά και «να παρασύρει την αμαρτία» μακριά της.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(379289)
      ["id"]=>
      int(379289)
      ["title"]=>
      string(40) "Gunaika Magia stin agora Tsitsikastenago"
      ["filename"]=>
      string(51) "Gunaika-Magia-stin-agora-Tsitsikastenago-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(1045117)
      ["url"]=>
      string(100) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Gunaika-Magia-stin-agora-Tsitsikastenago-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(125) "https://www.travel.gr/experiences/goyatemala-sti-limni-atitlan-me-toys-m/attachment/gunaika-magia-stin-agora-tsitsikastenago/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "17"
      ["description"]=>
      string(120) "Γυναίκα Μάγια σε αγορά στο Τσιτσικαστενάγκο/Photo: Βάσω Βασιλαδιώτη"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(40) "gunaika-magia-stin-agora-tsitsikastenago"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(379231)
      ["date"]=>
      string(19) "2024-07-01 09:16:21"
      ["modified"]=>
      string(19) "2024-07-01 09:16:39"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1707)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(101) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Gunaika-Magia-stin-agora-Tsitsikastenago-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(101) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Gunaika-Magia-stin-agora-Tsitsikastenago-200x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(200)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(102) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Gunaika-Magia-stin-agora-Tsitsikastenago-768x1152.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1152)
        ["large"]=>
        string(102) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Gunaika-Magia-stin-agora-Tsitsikastenago-683x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(683)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(103) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Gunaika-Magia-stin-agora-Tsitsikastenago-1024x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(100) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Gunaika-Magia-stin-agora-Tsitsikastenago-scaled.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1366)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
	

Στο Τσιτσικαστενάγκο

Μεσημέρι στο Τσιτσικαστενάγκο, στην επικράτεια της φυλής Κιτσέ στα 2000 υψόμετρο. Η παλιά αποικιακή πόλη των δυτικών υψιπέδων, γνωστή και ως «τόπος της τσουκνίδας» φημίζεται για το ινδιάνικο παζάρι της. Η υπαίθρια αγορά πραγματοποιείται κάθε Πέμπτη και Κυριακή και αποτελεί τόπο συνάντησης για εμπόρους και επισκέπτες από την ευρύτερη περιοχή. Ένα πολύβουο και πολύχρωμο πλήθος που κινείται ανάμεσα στους μικροσκοπικούς πάγκους με την τροπική, μυρωδάτη και πολύχρωμη πραμάτεια. Παραδοσιακά υφαντά, κεντήματα, ρούχα, τσάντες, ζώνες, κοσμήματα, χειροτεχνήματα, είδη σπιτιού, αιώρες, τρόφιμα, καρυκεύματα, φαρμακευτικά βότανα, κεριά και διάφορα άλλα αντικείμενα πωλούνται εδώ σε αρκετά προσιτές τιμές.

Πάνω από τους πάγκους σε μια πλευρά της πλατείας υψώνεται η επιβλητική καθολική εκκλησία του Santo Tomas. Χτίστηκε το 1545 στην κορυφή μιας προκολομβιανής πλατφόρμας ναού. Τα 18 πέτρινα σκαλοπάτια που οδηγούν στο εσωτερικό της είναι ό τι απέμεινε από το ναό των Μάγια. Διατηρούνται ακέραια έως σήμερα και κάθε ένα από αυτά αντιστοιχεί σε έναν μήνα του ημερολογιακού έτους των Μάγια (Tzol k’ in). Οι ιερείς των Μάγια Κιτσέ, εξακολουθούν να χρησιμοποιούν την εκκλησία για τα τελετουργικά τους, καίγοντας θυμίαμα και κεριά.

Αφήνουμε πίσω μας την αγορά και με οδηγό το ηλιοβασίλεμα φθάνουμε στο δυτικό άκρο της πόλης. Εδώ, πάνω σε μια χαμηλή λοφοπλαγιά απλώνεται το πολύχρωμο νεκροταφείο των Μάγια. Ένας τόπος θανάτου που εκπέμπει φως. Οι Μάγια ξορκίζουν τον θάνατο με το χρώμα. Μέσα κι έξω από το νεκροταφείο Σαμάνοι ιερείς πραγματοποιούν μυστικιστικές τελετές γύρω από φωτιές, επικοινωνούν με τα ιερά πνεύματα και κάνουν προσφορές στα προγονικά θεϊκά είδωλα. Παρακολουθούμε διακριτικά, αν και δεν φαίνεται να τους ενοχλεί η παρουσία μας.

Πίσω στην αγορά έμποροι και μικροπωλητές έχουν αρχίσει να μαζεύουν τους πάγκους τους.
Ξημερώματα αφήνουμε πίσω μας το Τσιτσικαστενάγκο. Κινούμαστε στον κεντρικό αυτοκινητόδρομο, περνώντας ανάμεσα από μικρούς οικισμούς αυτόχθονων. Δίπλα μας τοπικά λεωφορεία τα γνωστά camionetas μας προσπερνούν με μεγάλες ταχύτητες. Διάσημα για την πολυχρωμία τους τα υπεραστικά λεωφορεία της Γουατεμάλας, το καθένα έχει την δική του προσωπικότητα. Ξεκίνησαν ως κίτρινα σχολικά λεωφορεία στις ΗΠΑ κι όταν ολοκλήρωσαν τον κύκλο τους πωλήθηκαν σε ιδιώτες στην Γουατεμάλα και σε άλλες χώρες της κεντρικής Αμερικής. Οι νέοι ιδιοκτήτες τα διαμόρφωσαν κατάλληλα δίνοντάς τους μια νέα ζωή. Είναι γνωστά και ως Chicken Buses, καθώς εκτός από ταξιδιώτες περιστασιακά μεταφέρουν κοτόπουλα σε κλουβιά, εμπορεύματα και διάφορα αγροτικά προϊόντα. Το ταξίδι με ένα Chicken Bus μπορεί να φαίνεται διασκεδαστικό, αλλά δεν θεωρείται και το πιο ασφαλές. Τα λεωφορεία συχνά γίνονται στόχος συμμοριών που ελέγχουν συγκεκριμένες περιοχές και επιβάλλουν στους οδηγούς να καταβάλλουν δωροδοκίες για να περάσουν.

Mε το Μaximon στο San Andres Itzapa

Μια μικρή παράκαμψη από τον κεντρικό δρόμο μας οδηγεί στο San Andres Itzapa. Εδώ, θα γνωρίσουμε επιτέλους το Μασιμόν. Το San Andres Itzapa είναι μια πόλη νοτιοανατολικά του Τσιτσικαστενάγκο με πληθυσμό 25.000 κατοίκους. Οι κάτοικοι λατρεύουν το Μασιμόν (Μaximon ή San Simon), αλλά αντί να διατηρούν ιερά κατ΄ οίκον, κατασκεύασαν ένα ναό στην άκρη της πόλης. Ο ναός βρίσκεται μέσα σε μια μικρή τειχισμένη αυλή και τον επισκέπτονται προσκυνητές από όλες τις περιοχές της χώρας. Έξω στο δρόμο υπάρχουν μερικά μικρά μαγαζιά που πωλούν πολύχρωμα κεριά, ποτά και άλλα «θρησκευτικά» είδη για τις προσφορές των πιστών.

Περνάμε στην αυλή από την κεντρική είσοδο. Αριστερά στέκονται οι Σαμάνοι ιερείς πάνω από τις φωτιές κι απέναντι από το ναό οι μικροπωλητές πίσω από τους πάγκους με τα αναμνηστικά αντικείμενα. Δύο βήματα ακόμα και βρίσκομαι μέσα στο ναό του Σαν Αντρές Ιτζάπα. Στο κέντρο του πάνω σε μια πλατφόρμα στέκεται το ομοίωμα του Μασιμόν. Φοράει μαύρο κοστούμι κι ένα μεγάλο μαύρο καπέλο. Στο χέρι του κρατά πούρο, ενώ στα πόδια του, στη βάση του βωμού, στέκονται αραδιασμένα μπουκάλια με ποτά. Η μορφή του, σύμφωνα με τους μελετητές, αποτελεί ένα συνονθύλευμα ιστορικών, βιβλικών και μυθολογικών μορφών των Μάγια. Ο Πέδρο ντε Αλβαράδο, ο Ιούδας Ισκαριώτης, ο Άγιος Πέτρος και ο Μαμ (θεότητα των Μάγια) συνθέτουν τον πολυσύνθετο χαρακτήρα του. Οι Μάγια πιστεύουν ότι διαθέτει αόρατες δυνάμεις που μπορούν να θεραπεύσουν και να μαγέψουν τους ανθρώπους.

Οι πιστοί σχηματίζουν ουρά από την αριστερή πλευρά της αίθουσας, ανεβαίνουν σιγά σιγά στον βωμό εναποθέτουν τα δώρα τους (ποτά, πούρα, χρήματα κ.ά.) προσεύχονται και ζητάνε τη βοήθειά του για να τους χαρίσει υγεία και υλικά αγαθά. Στους τοίχους του ναού κρέμονται πλάκες με ευχαριστήρια και αναμνηστικά. Πάνω σε μεγάλα τραπέζια, όπου έχουν τοποθετηθεί κούκλες -ομοιώματα, οι επισκέπτες ανάβουν πολύχρωμα κεριά. Λίγα λεπτά αργότερα μια τριμελής ορχήστρα με ακορντεόν και κιθάρες θα αφιερώσει τους δικούς της μελωδικούς ύμνους προς τον Θεό.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(379286)
      ["id"]=>
      int(379286)
      ["title"]=>
      string(65) "Gunaikes Samanes kapnizoun poura sthn aulh naou San Antres Itzapa"
      ["filename"]=>
      string(91) "Gunaikes-Samanes-kapnizoun-poura-sthn-aulh-naou-San-Antres-Itzapa-scaled-e1719825320383.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(894323)
      ["url"]=>
      string(140) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Gunaikes-Samanes-kapnizoun-poura-sthn-aulh-naou-San-Antres-Itzapa-scaled-e1719825320383.jpg"
      ["link"]=>
      string(150) "https://www.travel.gr/experiences/goyatemala-sti-limni-atitlan-me-toys-m/attachment/gunaikes-samanes-kapnizoun-poura-sthn-aulh-naou-san-antres-itzapa/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "17"
      ["description"]=>
      string(151) "Γυναίκες Σαμάνοι καπνίζουν πούρα στην αυλή ναού στο San Andres Itzapa/Photo: Bάσω Βασιλαδιώτη"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(65) "gunaikes-samanes-kapnizoun-poura-sthn-aulh-naou-san-antres-itzapa"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(379231)
      ["date"]=>
      string(19) "2024-07-01 09:14:06"
      ["modified"]=>
      string(19) "2024-07-01 09:15:12"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(2146)
      ["height"]=>
      int(2402)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(148) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Gunaikes-Samanes-kapnizoun-poura-sthn-aulh-naou-San-Antres-Itzapa-scaled-e1719825320383-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(148) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Gunaikes-Samanes-kapnizoun-poura-sthn-aulh-naou-San-Antres-Itzapa-scaled-e1719825320383-268x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(268)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(148) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Gunaikes-Samanes-kapnizoun-poura-sthn-aulh-naou-San-Antres-Itzapa-scaled-e1719825320383-768x860.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(860)
        ["large"]=>
        string(149) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Gunaikes-Samanes-kapnizoun-poura-sthn-aulh-naou-San-Antres-Itzapa-scaled-e1719825320383-915x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(915)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(150) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Gunaikes-Samanes-kapnizoun-poura-sthn-aulh-naou-San-Antres-Itzapa-scaled-e1719825320383-1372x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1372)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(150) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Gunaikes-Samanes-kapnizoun-poura-sthn-aulh-naou-San-Antres-Itzapa-scaled-e1719825320383-1830x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1830)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
	

Έξω στην αυλή ο Σαμάνος συνεχίζει να σκαλίζει την φωτιά. Την τροφοδοτεί με ξύλα, βότανα και ρούμι. Πίνει κι ο ίδιος ρούμι για να προβλέψει στους πιστούς που περιμένουν, το μέλλον. Δίπλα του δύο γυναίκες Σαμάνοι καπνίζουν πούρα λίγο πριν σταθούν κι αυτές πάνω από έναν άλλο φλεγόμενο κύκλο. Ο Σαμάνος ολοκληρώνει το τελετουργικό με έκρηξη που προκαλεί ρίχνοντας μπαρούτι στη φωτιά. Προβληματισμένοι βγαίνουμε πάλι στο δρόμο. Όταν σε βασανίζει η φτώχεια, η βία και η διαφθορά αναμφίβολα χρειάζεσαι στήριξη. Κι όταν δεν την έχεις από την πολιτεία και τους θεσμούς της, την αναζητάς στους Σαμάνους, οι οποίοι ως φαίνεται έχουν μετατραπεί σε χρήσιμους ψυχολογικούς αγωγούς για πολλούς ανθρώπους.

Η Γουατεμάλα αν κι έχει την μεγαλύτερη οικονομία από τις 7 χώρες της Κεντρικής Αμερικής, παρουσιάζει τα υψηλότερα ποσοστά φτώχειας, υποσιτισμού και παιδικής θνησιμότητας στη Λατινική Αμερική. Σχεδόν το 60% ζει σε συνθήκες φτώχειας, το 49% των παιδιών κάτω των 5 ετών υποφέρει από χρόνιο υποσιτισμό και ο αναλφαβητισμός ανέρχεται σχεδόν στο 20%. Η χώρα περιλαμβάνεται στην 150η θέση, ανάμεσα σε 180 χώρες, στην κατάταξη της Διεθνούς Διαφάνειας με τους Δείκτες Διαφθοράς.

Η φτώχεια, μαζί με τη βία και το έγκλημα που αποδίδονται στη δράση των ναρκοσυμμοριών ταλανίζουν τη χώρα και ωθούν τους πολίτες στην μετανάστευση. Από τις αρχές του 2024 κυβερνά την χώρα ένας προοδευτικός πρόεδρος, στον οποίο, όπως υποστηρίζει ο ξεναγός μας, έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους οι πολίτες. Ο Μπερνάντο Αρέβαλο ανέλαβε καθήκοντα πέντε μήνες αφότου εκλέχτηκε, ύστερα από μεγάλο αγώνα για να υπερβεί τα εμπόδια και τις υπόγειες δικαστικές δολοπλοκίες της απερχόμενης κυβέρνησης που προσπάθησε να ακυρώσει το εκλογικό αποτέλεσμα. Δεν τα κατάφεραν χάρη στη παγκόσμια κατακραυγή και στην αντίδραση των αυτόχθονων, οι οποίοι με τις διαμαρτυρίες και τις κινητοποιήσεις τους απέκλεισαν δεκάδες δρόμους και «νέκρωσαν» για ημέρες την χώρα. Παραμένει αμφίβολο πάντως κατά πόσον οι δυνάμεις του σκότους και της διαφθοράς που λυμαίνονται επί δεκαετίες την πανέμορφη αυτή χώρα, θα αποδεχθούν την ήττα τους και θα τον αφήσουν να κυβερνήσει.

Με αυτές τις σκέψεις φθάνουμε στο Ισιμτσέ. Μια ανάσα βαθιά και μια παρηγορητική ματιά στον πολιτισμό και στην πλούσια ιστορία των Μάγια.

Το Ισιμτσέ

Το Ισιμτσέ είναι ένας μικρός, αλλά σημαντικός αρχαιολογικός χώρος νότια του Τσιτσικαστενάγκο που περιβάλλεται από πευκοδάση. Χρονολογείται από την ύστερη μετακλασική περίοδο του πολιτισμού των Μάγια τον 15ο αιώνα. Η πόλη του Ισιμτσέ ιδρύθηκε από τους Μάγια της φυλής Κακτσικέλ, υπήρξε ισχυρό πολιτικό και τελετουργικό κέντρο και πρωτεύουσα του βασιλείου τους από το 1470 έως το 1524 οπότε εγκαταλείφθηκε. Την ίδια χρονιά με την ισπανική κατάκτηση ανακηρύχθηκε πρώτη πρωτεύουσα του βασιλείου της Γουατεμάλας, αλλά δύο χρόνια αργότερα κάηκε από Ισπανούς λιποτάκτες.

Η αρχιτεκτονική του χώρου περιλαμβάνει πυραμιδικούς ναούς και παλάτια, όπως ο ναοί του Ήλιου, της Σελήνης και του Σταυρού, το Παλάτι των Λόρδων, καθώς και δύο μεσοαμερικανικά γήπεδα. Η πόλη διέθετε επίσης επιβλητικά αμυντικά τείχη. Η τοποθεσία ήταν ξεχασμένη για αιώνες, μέχρι που ανακαλύφθηκε εκ νέου και ανασκάφηκε τον 20ο αιώνα. Οι ανασκαφείς αποκάλυψαν κακοδιατηρημένα υπολείμματα ζωγραφικής και τοιχογραφιών σε ορισμένα από τα κτίρια και πολλά στοιχεία που καταδεικνύουν ό τι στο χώρο γίνονταν ανθρωποθυσίες. Ένας μικρός βωμός που έχει αποκαλυφθεί σε μια από τις πλατείες χρησιμοποιείται σήμερα για τις τελετές των Μάγια. Το Ισιμτσέ, σύμφωνα με τους ιστορικούς, ήταν από τις τελευταίες ανεξάρτητες πόλεις-κράτη των Μάγια που έπεσαν στα χέρια των Ισπανών κατακτητών.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(379277)
      ["id"]=>
      int(379277)
      ["title"]=>
      string(29) "Anavasi sto nfaisteio Pacagia"
      ["filename"]=>
      string(40) "Anavasi-sto-nfaisteio-Pacagia-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(840097)
      ["url"]=>
      string(89) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Anavasi-sto-nfaisteio-Pacagia-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(114) "https://www.travel.gr/experiences/goyatemala-sti-limni-atitlan-me-toys-m/attachment/anavasi-sto-nfaisteio-pacagia/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "17"
      ["description"]=>
      string(94) "Ανάβαση στο ηφαίστειο Πακάγια/Photo: Βάσω Βασιλαδιώτη"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(29) "anavasi-sto-nfaisteio-pacagia"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(379231)
      ["date"]=>
      string(19) "2024-07-01 09:08:37"
      ["modified"]=>
      string(19) "2024-07-01 09:09:04"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1442)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(90) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Anavasi-sto-nfaisteio-Pacagia-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(90) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Anavasi-sto-nfaisteio-Pacagia-169x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(169)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(91) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Anavasi-sto-nfaisteio-Pacagia-768x1364.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1364)
        ["large"]=>
        string(91) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Anavasi-sto-nfaisteio-Pacagia-577x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(577)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(91) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Anavasi-sto-nfaisteio-Pacagia-865x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(865)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(92) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/07/Anavasi-sto-nfaisteio-Pacagia-1153x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1153)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
	

Η ανάβαση στο Πακάγια

Και από το βαθύ πράσινο του Ισιμτσέ, στο βαθύ ανθρακί. Στην τέφρα του ηφαιστείου Πακάγια. Είναι ένα από τα 37 ηφαίστεια της χώρας, καθώς η Γουατεμάλα βρίσκεται κατά μήκος του «δακτυλίου της φωτιάς» εκεί όπου οι τρεις τεκτονικές πλάκες συγκλίνουν και προσκρούουν συνεχώς η μία πάνω στην άλλη. Το Πακάγια βρίσκεται κοντά στην Αντίγκουα, είναι ενεργό ηφαίστειο και από τα πιο δημοφιλή τουριστικά αξιοθέατα. Το ύψος του φθάνει τα 2552 μέτρα, θεωρείται εύκολο στην ανάβαση, αλλά λίγο πριν από την κορυφή θα χρειαστεί να αναμετρηθείς με τα απότομα βράχια της παγωμένης κοφτερής λάβας του. Για την ασφάλεια των επισκεπτών δεν επιτρέπεται η επίσκεψη στον κρατήρα, μετά από τις τελευταίες εκρήξεις του.

Είμαστε στο Πακάγια. Πατάμε στην παγωμένη λάβα του. Το τοπίο γύρω μας σκηνοθετεί η ομίχλη. Η θέα στα κοντινά ηφαίστεια Άγουα, Φουέγο και Ακατενάγκο έχει χαθεί. Η ομίχλη δημιουργεί υποβλητική ατμόσφαιρα. Μόλις που διακρίνεται μια εικόνα. Ένας χαμηλός θάμνος με τα κόκκινα άνθη του. Παραδίπλα μια μικρή παρέα ξεκουράζεται πάνω στα βράχια με την συντροφιά του σκύλου της. Πίσω από την ομίχλη, αθέατοι κι εμείς, σφίγγουμε στα χέρια μας δύο κομμάτια λάβας κι αρχίζουμε να κατηφορίζουμε. Νύχτωσε και μας περιμένει η Γουατεμάλα Σίτι.

Διαβάστε ακόμα:

Low budget τετραήμερο στην Αλεξάνδρεια: Βιβλιοθήκη, Qaitbay και έντονο άρωμα Ελλάδας

Ταξίδι ζωής στη Γουατεμάλα: Το λίκνο του πολιτισμού των Μάγια

Ταξίδι ζωής στο Κιργιστάν, έναν προορισμό περιπέτειας