Σε μία από τις ομορφότερες οδικές διαδρομές, μεταξύ Σητείας και Άγιου Νικόλαου στο βόρειο νομό Λασιθίου, καβαλώντας τη ράχη ενός λόφου, δεσπόζει η Τουρλωτή, ένα ζωντανό χωριό της Κρήτης.
Η άφιξή μου στο νησί της Κρήτης, πριν δύο βράδια, ήταν προγραμματισμένη με τη βραδινή πτήση για το αεροδρόμιο «Καζαντζάκης» του Ηράκλειου. Κατευθυνόμενος προς τον πρώτο προορισμό αυτού του ταξιδιού, τη Σητεία στα ανατολικά, η νύχτα δεν επέτρεπε να αντιληφθώ τη φυσιογνωμία του τοπίου το οποίο διέσχιζα προσεκτικά και με χαμηλή ταχύτητα λόγω των ασταμάτητων στροφών. Κάποιοι οικισμοί με λίγα σπίτια επάνω στο δρόμο, διέκοπταν με τα φώτα τους το σκοτάδι της διαδρομής, χωρίς να φανερώνονται κάποια άλλα στοιχεία.
Η εικόνα με το πρώτο φως της ημέρας είναι κυριολεκτικά αποκαλυπτική. Οι αμέτρητες στροφές του δρόμου, ο οποίος έχει χαραχτεί ψηλά πάνω από το επίπεδο της θάλασσας περίπου στα 300-350 μέτρα με υψομετρικές διαφορές, προσφέρουν μια διαρκή εναλλαγή εικόνων με θέα τον όρμο Μόχλου και αργότερα τον Κόλπο Μιραμπέλλου στα δυτικά, τη νήσο Ψείρα αλλά και τον ορεινό όγκο του Ορνού, ο οποίος συνοδεύει σχεδόν ολόκληρη τη διαδρομή μέχρι να φανεί στον ορίζοντα ο Άγιος Νικόλαος.
array(1) {
[0]=>
array(5) {
["file"]=>
array(24) {
["ID"]=>
int(337513)
["id"]=>
int(337513)
["title"]=>
string(18) "Tourlotì - detail"
["filename"]=>
string(19) "Tourloti-detail.jpg"
["filesize"]=>
int(1959946)
["url"]=>
string(68) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Tourloti-detail.jpg"
["link"]=>
string(101) "https://www.travel.gr/experiences/h-omorfi-cheimerini-kanonikotita-tis-kr/attachment/tourloti-detail/"
["alt"]=>
string(0) ""
["author"]=>
string(2) "17"
["description"]=>
string(30) "Photo: Νίκος Κόκκας"
["caption"]=>
string(0) ""
["name"]=>
string(15) "tourloti-detail"
["status"]=>
string(7) "inherit"
["uploaded_to"]=>
int(337503)
["date"]=>
string(19) "2024-02-26 07:56:54"
["modified"]=>
string(19) "2024-02-26 07:57:04"
["menu_order"]=>
int(0)
["mime_type"]=>
string(10) "image/jpeg"
["type"]=>
string(5) "image"
["subtype"]=>
string(4) "jpeg"
["icon"]=>
string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
["width"]=>
int(1667)
["height"]=>
int(2443)
["sizes"]=>
array(18) {
["thumbnail"]=>
string(76) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Tourloti-detail-150x150.jpg"
["thumbnail-width"]=>
int(150)
["thumbnail-height"]=>
int(150)
["medium"]=>
string(76) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Tourloti-detail-205x300.jpg"
["medium-width"]=>
int(205)
["medium-height"]=>
int(300)
["medium_large"]=>
string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Tourloti-detail-768x1126.jpg"
["medium_large-width"]=>
int(768)
["medium_large-height"]=>
int(1126)
["large"]=>
string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Tourloti-detail-699x1024.jpg"
["large-width"]=>
int(699)
["large-height"]=>
int(1024)
["1536x1536"]=>
string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Tourloti-detail-1048x1536.jpg"
["1536x1536-width"]=>
int(1048)
["1536x1536-height"]=>
int(1536)
["2048x2048"]=>
string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Tourloti-detail-1397x2048.jpg"
["2048x2048-width"]=>
int(1397)
["2048x2048-height"]=>
int(2048)
}
}
["desc"]=>
bool(true)
["image_position"]=>
string(6) "center"
["image_link_to"]=>
string(0) ""
["open_link_in_new_tab"]=>
bool(false)
}
}
Από υψόμετρο 1237 μέτρων, το Ορνό καταλήγει στη θάλασσα δημιουργώντας παράλληλα ένα πλούσιο ανάγλυφο γεμάτο ράχες, φαράγγια και απότομες κλίσεις, αποδεικνύοντας και εδώ τη γεωλογική ομορφιά της Ελλάδας. Οι ράχες που δημιουργούνται στις κορυφές των ατέλειωτων λόφων με θέα τη θάλασσα, φιλοξενούν χωριά και οικισμούς ιδιαίτερης ομορφιάς, σαν μπαλκόνια με θέα προς κάθε κατεύθυνση. Ιστορικοί οι λόγοι φυσικά της δημιουργίας των οικισμών σε θέσεις βίγλας, αφού οι πειρατικές επιδρομές του παρελθόντος στα βόρεια παράλια της Κρήτης, οδήγησε τους κατοίκους ψηλά για προστασία. Ένα από αυτά τα χωριά που φανερώνονται σε κάθε στροφή του δρόμου και επικοινωνούν μεταξύ τους οπτικά, είναι η Τουρλωτή.
Η αφορμή για τη γνωριμία με την Τουρλωτή, είναι η πολύ πρωινή επίσκεψη στο φούρνο του χωριού. Ο Μιχάλης Μπετίνης μαζί με τον γιο του Δημήτρη και τη νύφη του Τερψιχόρη Κουλούρη, ανάμεσα στην κινητικότητα του πρωινού, με περιμένουν για να ξεφουρνίσουμε παξιμάδια αλλά και να ζήσω για λίγο μαζί τους την πολύ γοητευτική ρουτίνα της παραγωγής άρτου. Παξιμάδι σταρένιο επτάζυμο ετοιμάζεται, τοποθετώντας τις λαμαρίνες στη θέρμη του φούρνου, ξεφουρνίζοντας παράλληλα κουλούρια σουσαμένια, διάφορα είδη άρτου και γλυκά ψωμάκια.
array(1) {
[0]=>
array(5) {
["file"]=>
array(24) {
["ID"]=>
int(337525)
["id"]=>
int(337525)
["title"]=>
string(18) "Paximadi eptàzymo"
["filename"]=>
string(21) "Paximadi-eptazymo.jpg"
["filesize"]=>
int(1496511)
["url"]=>
string(70) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Paximadi-eptazymo.jpg"
["link"]=>
string(103) "https://www.travel.gr/experiences/h-omorfi-cheimerini-kanonikotita-tis-kr/attachment/paximadi-eptazymo/"
["alt"]=>
string(0) ""
["author"]=>
string(2) "17"
["description"]=>
string(49) "Παξιμάδια/Photo: Νίκος Κόκκας"
["caption"]=>
string(0) ""
["name"]=>
string(17) "paximadi-eptazymo"
["status"]=>
string(7) "inherit"
["uploaded_to"]=>
int(337503)
["date"]=>
string(19) "2024-02-26 08:00:41"
["modified"]=>
string(19) "2024-02-26 08:01:15"
["menu_order"]=>
int(0)
["mime_type"]=>
string(10) "image/jpeg"
["type"]=>
string(5) "image"
["subtype"]=>
string(4) "jpeg"
["icon"]=>
string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
["width"]=>
int(1667)
["height"]=>
int(2501)
["sizes"]=>
array(18) {
["thumbnail"]=>
string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Paximadi-eptazymo-150x150.jpg"
["thumbnail-width"]=>
int(150)
["thumbnail-height"]=>
int(150)
["medium"]=>
string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Paximadi-eptazymo-200x300.jpg"
["medium-width"]=>
int(200)
["medium-height"]=>
int(300)
["medium_large"]=>
string(79) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Paximadi-eptazymo-768x1152.jpg"
["medium_large-width"]=>
int(768)
["medium_large-height"]=>
int(1152)
["large"]=>
string(79) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Paximadi-eptazymo-683x1024.jpg"
["large-width"]=>
int(683)
["large-height"]=>
int(1024)
["1536x1536"]=>
string(80) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Paximadi-eptazymo-1024x1536.jpg"
["1536x1536-width"]=>
int(1024)
["1536x1536-height"]=>
int(1536)
["2048x2048"]=>
string(80) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Paximadi-eptazymo-1365x2048.jpg"
["2048x2048-width"]=>
int(1365)
["2048x2048-height"]=>
int(2048)
}
}
["desc"]=>
bool(true)
["image_position"]=>
string(6) "center"
["image_link_to"]=>
string(0) ""
["open_link_in_new_tab"]=>
bool(false)
}
}
Ο φούρνος του Μπετίνη είναι ο μοναδικός στην περιοχή και για αυτό το λόγο εξυπηρετεί και με διανομές επτά χωριά και οικισμούς. Από το 1958 στο χωριό και από το 1997 στο σημερινό σημείο της πλατείας της Τουρλωτής, κρατάνε την παράδοση του κρητικού παξιμαδιού, κριθαρένιου ΠΓΕ, επτάζυμου σταρένιου, χρησιμοποιώντας μαγιά από ρεβίθι, όπως φανερώνει ο Μιχάλης Μπετίνης.
array(1) {
[0]=>
array(5) {
["file"]=>
array(24) {
["ID"]=>
int(337586)
["id"]=>
int(337586)
["title"]=>
string(28) "Michalis & Dimitris Mpetinis"
["filename"]=>
string(31) "Michalis-Dimitris-Mpetinis-.jpg"
["filesize"]=>
int(1621666)
["url"]=>
string(80) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Michalis-Dimitris-Mpetinis-.jpg"
["link"]=>
string(116) "https://www.travel.gr/experiences/h-omorfi-cheimerini-kanonikotita-tis-kr/attachment/michalis-amp-dimitris-mpetinis/"
["alt"]=>
string(0) ""
["author"]=>
string(2) "17"
["description"]=>
string(89) "Ο Δημήτρης και Μιχάλης Μπετίνης/Photo: Νίκος Κόκκας"
["caption"]=>
string(0) ""
["name"]=>
string(30) "michalis-amp-dimitris-mpetinis"
["status"]=>
string(7) "inherit"
["uploaded_to"]=>
int(337503)
["date"]=>
string(19) "2024-02-26 08:29:04"
["modified"]=>
string(19) "2024-02-26 08:29:29"
["menu_order"]=>
int(0)
["mime_type"]=>
string(10) "image/jpeg"
["type"]=>
string(5) "image"
["subtype"]=>
string(4) "jpeg"
["icon"]=>
string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
["width"]=>
int(1667)
["height"]=>
int(2555)
["sizes"]=>
array(18) {
["thumbnail"]=>
string(88) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Michalis-Dimitris-Mpetinis--150x150.jpg"
["thumbnail-width"]=>
int(150)
["thumbnail-height"]=>
int(150)
["medium"]=>
string(88) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Michalis-Dimitris-Mpetinis--196x300.jpg"
["medium-width"]=>
int(196)
["medium-height"]=>
int(300)
["medium_large"]=>
string(89) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Michalis-Dimitris-Mpetinis--768x1177.jpg"
["medium_large-width"]=>
int(768)
["medium_large-height"]=>
int(1177)
["large"]=>
string(89) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Michalis-Dimitris-Mpetinis--668x1024.jpg"
["large-width"]=>
int(668)
["large-height"]=>
int(1024)
["1536x1536"]=>
string(90) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Michalis-Dimitris-Mpetinis--1002x1536.jpg"
["1536x1536-width"]=>
int(1002)
["1536x1536-height"]=>
int(1536)
["2048x2048"]=>
string(90) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Michalis-Dimitris-Mpetinis--1336x2048.jpg"
["2048x2048-width"]=>
int(1336)
["2048x2048-height"]=>
int(2048)
}
}
["desc"]=>
bool(true)
["image_position"]=>
string(6) "center"
["image_link_to"]=>
string(0) ""
["open_link_in_new_tab"]=>
bool(false)
}
}
Το παξιμάδι «παξιμαδιάζεται», βγαίνει ως μαλακό ψωμάκι από το πρώτο φούρνισμα, κόβεται, μπαίνει σε λαμαρίνες και μένει στους 150 βαθμούς για περίπου 15 ώρες με ένα γύρισμα. Η αντοχή μου στη φανταστική και τόσο παιδική μυρωδιά του φρεσκοψημένου ψωμιού έχει εξαντληθεί και μασουλώντας ένα ακόμη κουλούρι με τα σουσάμια να γεμίζουν το κασκόλ, περπατώ προς το εσωτερικό της Τουρλωτής.
array(1) {
[0]=>
array(5) {
["file"]=>
array(24) {
["ID"]=>
int(337534)
["id"]=>
int(337534)
["title"]=>
string(55) "o Konstantinos kai ta xròmata ti stigmì tis pineliàs"
["filename"]=>
string(56) "o-Konstantinos-kai-ta-xromata-ti-stigmi-tis-pinelias.jpg"
["filesize"]=>
int(1392070)
["url"]=>
string(105) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/o-Konstantinos-kai-ta-xromata-ti-stigmi-tis-pinelias.jpg"
["link"]=>
string(138) "https://www.travel.gr/experiences/h-omorfi-cheimerini-kanonikotita-tis-kr/attachment/o-konstantinos-kai-ta-xromata-ti-stigmi-tis-pinelias/"
["alt"]=>
string(0) ""
["author"]=>
string(2) "17"
["description"]=>
string(85) "Ο Κωνσταντίνος και τα χρώματα/Photo: Νίκος Κόκκας"
["caption"]=>
string(0) ""
["name"]=>
string(52) "o-konstantinos-kai-ta-xromata-ti-stigmi-tis-pinelias"
["status"]=>
string(7) "inherit"
["uploaded_to"]=>
int(337503)
["date"]=>
string(19) "2024-02-26 08:04:59"
["modified"]=>
string(19) "2024-02-26 08:18:36"
["menu_order"]=>
int(0)
["mime_type"]=>
string(10) "image/jpeg"
["type"]=>
string(5) "image"
["subtype"]=>
string(4) "jpeg"
["icon"]=>
string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
["width"]=>
int(1667)
["height"]=>
int(2501)
["sizes"]=>
array(18) {
["thumbnail"]=>
string(113) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/o-Konstantinos-kai-ta-xromata-ti-stigmi-tis-pinelias-150x150.jpg"
["thumbnail-width"]=>
int(150)
["thumbnail-height"]=>
int(150)
["medium"]=>
string(113) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/o-Konstantinos-kai-ta-xromata-ti-stigmi-tis-pinelias-200x300.jpg"
["medium-width"]=>
int(200)
["medium-height"]=>
int(300)
["medium_large"]=>
string(114) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/o-Konstantinos-kai-ta-xromata-ti-stigmi-tis-pinelias-768x1152.jpg"
["medium_large-width"]=>
int(768)
["medium_large-height"]=>
int(1152)
["large"]=>
string(114) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/o-Konstantinos-kai-ta-xromata-ti-stigmi-tis-pinelias-683x1024.jpg"
["large-width"]=>
int(683)
["large-height"]=>
int(1024)
["1536x1536"]=>
string(115) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/o-Konstantinos-kai-ta-xromata-ti-stigmi-tis-pinelias-1024x1536.jpg"
["1536x1536-width"]=>
int(1024)
["1536x1536-height"]=>
int(1536)
["2048x2048"]=>
string(115) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/o-Konstantinos-kai-ta-xromata-ti-stigmi-tis-pinelias-1365x2048.jpg"
["2048x2048-width"]=>
int(1365)
["2048x2048-height"]=>
int(2048)
}
}
["desc"]=>
bool(true)
["image_position"]=>
string(6) "center"
["image_link_to"]=>
string(0) ""
["open_link_in_new_tab"]=>
bool(false)
}
}
Κάτω από τη δυνατή λάμπα γραφείου, ο Κωνσταντίνος βουτάει τα πινέλα του στα χρώματα και δίνει ζωή με κινήσεις προσεκτικές σε ένα σπίτι από ξύλο, κτίριο υπαρκτό κάπου στον πλανήτη το οποίο έχει απομνημονεύσει ή φωτογραφίσει ή βρει σε φωτογραφίες στο διαδίκτυο, για να φτιάξει το όμορφο αντίγραφό του στο μικρό του ατελιέ. Από την ξύλινη βιτρίνα στο στενό σοκάκι καταλαβαίνει κανείς την καλλιτεχνική έκφραση που συντελείται στο εσωτερικό. Με καταγωγή από την Κέρκυρα, ο Κώστας ζούσε στην Αθήνα μέχρι τη συνταξιοδότησή του όπου ήρθε στην Τουρλωτή, τόπο καταγωγής της συζύγου του Όλγας και, ως καλλιτεχνική φύση όλη του τη ζωή, φτιάχνει διάφορα χειροτεχνήματα, σε ξύλο, σε κεραμικό, ακόμη και σε μέταλλο. Καμβάς μπορεί να γίνει ακόμη και ένα κομμάτι ξύλου παρατημένο κάπου ή και ξεβρασμένο στην ακτή. Στις εμπνεύσεις του συγκαταλέγονται και τα σκίτσα του Ηλία Κουμετάκη.
array(1) {
[0]=>
array(5) {
["file"]=>
array(24) {
["ID"]=>
int(337540)
["id"]=>
int(337540)
["title"]=>
string(45) "kafeneìo _Kotsòvolos_ - Ermiòni Vovatzàki"
["filename"]=>
string(43) "kafeneio-_Kotsovolos_-Ermioni-Vovatzaki.jpg"
["filesize"]=>
int(1159222)
["url"]=>
string(92) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-Ermioni-Vovatzaki.jpg"
["link"]=>
string(125) "https://www.travel.gr/experiences/h-omorfi-cheimerini-kanonikotita-tis-kr/attachment/kafeneio-_kotsovolos_-ermioni-vovatzaki/"
["alt"]=>
string(0) ""
["author"]=>
string(2) "17"
["description"]=>
string(67) "Η Ερμιόνη Βοβατζάκη/Photo: Νίκος Κόκκας"
["caption"]=>
string(0) ""
["name"]=>
string(39) "kafeneio-_kotsovolos_-ermioni-vovatzaki"
["status"]=>
string(7) "inherit"
["uploaded_to"]=>
int(337503)
["date"]=>
string(19) "2024-02-26 08:07:55"
["modified"]=>
string(19) "2024-02-26 08:08:33"
["menu_order"]=>
int(0)
["mime_type"]=>
string(10) "image/jpeg"
["type"]=>
string(5) "image"
["subtype"]=>
string(4) "jpeg"
["icon"]=>
string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
["width"]=>
int(1667)
["height"]=>
int(2551)
["sizes"]=>
array(18) {
["thumbnail"]=>
string(100) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-Ermioni-Vovatzaki-150x150.jpg"
["thumbnail-width"]=>
int(150)
["thumbnail-height"]=>
int(150)
["medium"]=>
string(100) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-Ermioni-Vovatzaki-196x300.jpg"
["medium-width"]=>
int(196)
["medium-height"]=>
int(300)
["medium_large"]=>
string(101) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-Ermioni-Vovatzaki-768x1175.jpg"
["medium_large-width"]=>
int(768)
["medium_large-height"]=>
int(1175)
["large"]=>
string(101) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-Ermioni-Vovatzaki-669x1024.jpg"
["large-width"]=>
int(669)
["large-height"]=>
int(1024)
["1536x1536"]=>
string(102) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-Ermioni-Vovatzaki-1004x1536.jpg"
["1536x1536-width"]=>
int(1004)
["1536x1536-height"]=>
int(1536)
["2048x2048"]=>
string(102) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-Ermioni-Vovatzaki-1338x2048.jpg"
["2048x2048-width"]=>
int(1338)
["2048x2048-height"]=>
int(2048)
}
}
["desc"]=>
bool(true)
["image_position"]=>
string(6) "center"
["image_link_to"]=>
string(0) ""
["open_link_in_new_tab"]=>
bool(false)
}
}
Οι συζητήσεις και οι ιστορίες στο φούρνο και στο μικρό ατελιέ, έχουν ζεστάνει την ατμόσφαιρα και στο διπλανό καφενείο, στου «Κωτσόβολου» ήδη έχουν κρατημένο ένα τραπεζάκι για τον χειμερινό επισκέπτη του χωριού τους. Το πολύ κρύο και η υγρασία, μαζί με το ψιλόβροχο, κάνουν τον ενιαίο χώρο του καφενείου με τη βαρβάτη ξυλόσομπα, ακόμη πιο φιλόξενο. Οι θαμώνες, στον πολύ γνωστό στην ευρύτερη περιοχή καφενέ, αυτήν την εποχή είναι κάτοικοι του χωριού κυρίως. Κάθονται αντιδιαμετρικά στον ορθογώνιο χώρο για να επικοινωνούν όλοι με όλους, έτσι μου φάνηκε αμέσως μόλις μπήκα. Κάποιοι συνομιλούν, άλλοι απλώς κάθονται απολαμβάνοντας αυτές τις στιγμές της καθημερινής τους συνήθειας.
array(1) {
[0]=>
array(5) {
["file"]=>
array(24) {
["ID"]=>
int(337544)
["id"]=>
int(337544)
["title"]=>
string(47) "kafeneìo _Kotsòvolos_ - Emmanouìl Koïnàkis"
["filename"]=>
string(44) "kafeneio-_Kotsovolos_-Emmanouil-Koinakis.jpg"
["filesize"]=>
int(1170990)
["url"]=>
string(93) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-Emmanouil-Koinakis.jpg"
["link"]=>
string(126) "https://www.travel.gr/experiences/h-omorfi-cheimerini-kanonikotita-tis-kr/attachment/kafeneio-_kotsovolos_-emmanouil-koinakis/"
["alt"]=>
string(0) ""
["author"]=>
string(2) "17"
["description"]=>
string(70) "Ο Εμμανουήλ Κοϊνάκης/Photo: Νίκος Κόκκας"
["caption"]=>
string(0) ""
["name"]=>
string(40) "kafeneio-_kotsovolos_-emmanouil-koinakis"
["status"]=>
string(7) "inherit"
["uploaded_to"]=>
int(337503)
["date"]=>
string(19) "2024-02-26 08:09:07"
["modified"]=>
string(19) "2024-02-26 08:09:22"
["menu_order"]=>
int(0)
["mime_type"]=>
string(10) "image/jpeg"
["type"]=>
string(5) "image"
["subtype"]=>
string(4) "jpeg"
["icon"]=>
string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
["width"]=>
int(1667)
["height"]=>
int(2550)
["sizes"]=>
array(18) {
["thumbnail"]=>
string(101) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-Emmanouil-Koinakis-150x150.jpg"
["thumbnail-width"]=>
int(150)
["thumbnail-height"]=>
int(150)
["medium"]=>
string(101) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-Emmanouil-Koinakis-196x300.jpg"
["medium-width"]=>
int(196)
["medium-height"]=>
int(300)
["medium_large"]=>
string(102) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-Emmanouil-Koinakis-768x1175.jpg"
["medium_large-width"]=>
int(768)
["medium_large-height"]=>
int(1175)
["large"]=>
string(102) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-Emmanouil-Koinakis-669x1024.jpg"
["large-width"]=>
int(669)
["large-height"]=>
int(1024)
["1536x1536"]=>
string(103) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-Emmanouil-Koinakis-1004x1536.jpg"
["1536x1536-width"]=>
int(1004)
["1536x1536-height"]=>
int(1536)
["2048x2048"]=>
string(103) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-Emmanouil-Koinakis-1339x2048.jpg"
["2048x2048-width"]=>
int(1339)
["2048x2048-height"]=>
int(2048)
}
}
["desc"]=>
bool(true)
["image_position"]=>
string(6) "center"
["image_link_to"]=>
string(0) ""
["open_link_in_new_tab"]=>
bool(false)
}
}
Ρακόμελο ζεσταίνεται στο μπρίκι, ρακή σκέτη και μεζές στολίζει κάποια από τα τραπέζια. Λουμπούνια, τυρί, ντακάκια, ελιές κορωνέικες και λίγη τομάτα κάνουν την απλότητα να χαρακτηρίζει ακόμη μια φορά την Κρήτη. Η κυρία Ερμιόνη Βοβατζάκη δέχεται να φωτογραφηθεί σε μια γωνιά του επί 150 χρόνια σε λειτουργία καφενείου του «Κωτσόβολου», όνομα παρατσούκλι είναι αυτό, καθώς οι πρώτες παραγγελιές για κέρασμα ήδη ακούγονται στο χώρο. Η κυρία Ερμιόνη, μετά τη φωτογράφησή της, αφήνει θαμώνες και μαγαζί στα χέρια της κόρης της Γιάννας και με περισσό χιούμορ και ατάκες κοφτερές, αποχωρεί έχοντας αφήσει πίσω της την καλοσυνάτη αύρα της.
array(1) {
[0]=>
array(5) {
["file"]=>
array(24) {
["ID"]=>
int(337557)
["id"]=>
int(337557)
["title"]=>
string(23) "kafeneìo _Kotsòvolos_"
["filename"]=>
string(36) "kafeneio-_Kotsovolos_-1-1-scaled.jpg"
["filesize"]=>
int(382489)
["url"]=>
string(85) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-1-1-scaled.jpg"
["link"]=>
string(109) "https://www.travel.gr/experiences/h-omorfi-cheimerini-kanonikotita-tis-kr/attachment/kafeneio-_kotsovolos_-3/"
["alt"]=>
string(0) ""
["author"]=>
string(2) "17"
["description"]=>
string(72) "Καφενείο «Κωτσόβολος»/Photo: Νίκος Κόκκας"
["caption"]=>
string(0) ""
["name"]=>
string(23) "kafeneio-_kotsovolos_-3"
["status"]=>
string(7) "inherit"
["uploaded_to"]=>
int(337503)
["date"]=>
string(19) "2024-02-26 08:13:08"
["modified"]=>
string(19) "2024-02-26 08:13:38"
["menu_order"]=>
int(0)
["mime_type"]=>
string(10) "image/jpeg"
["type"]=>
string(5) "image"
["subtype"]=>
string(4) "jpeg"
["icon"]=>
string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
["width"]=>
int(1613)
["height"]=>
int(2560)
["sizes"]=>
array(18) {
["thumbnail"]=>
string(86) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-1-1-150x150.jpg"
["thumbnail-width"]=>
int(150)
["thumbnail-height"]=>
int(150)
["medium"]=>
string(86) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-1-1-189x300.jpg"
["medium-width"]=>
int(189)
["medium-height"]=>
int(300)
["medium_large"]=>
string(87) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-1-1-768x1219.jpg"
["medium_large-width"]=>
int(768)
["medium_large-height"]=>
int(1219)
["large"]=>
string(87) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-1-1-645x1024.jpg"
["large-width"]=>
int(645)
["large-height"]=>
int(1024)
["1536x1536"]=>
string(87) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-1-1-968x1536.jpg"
["1536x1536-width"]=>
int(968)
["1536x1536-height"]=>
int(1536)
["2048x2048"]=>
string(88) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/kafeneio-_Kotsovolos_-1-1-1291x2048.jpg"
["2048x2048-width"]=>
int(1291)
["2048x2048-height"]=>
int(2048)
}
}
["desc"]=>
bool(true)
["image_position"]=>
string(6) "center"
["image_link_to"]=>
string(0) ""
["open_link_in_new_tab"]=>
bool(false)
}
}
Το περπάτημα στα περιποιημένα στενά του χωριού, αδειάζει το μυαλό και ο χρόνος μοιάζει να επιμηκύνεται. Τα δρομάκια είναι δαιδαλώδη. Οι φωνές που ακούγονται, για κάποιον που βρίσκεται για πρώτη φορά εδώ, έχουν απροσδιόριστη προέλευση, η ηχώ μπερδεύει το ανθρώπινο GPS. Φθάνοντας στο προαύλιο της εκκλησίας Κοιμήσεως της Θεοτόκου, χτισμένη στην πιο περίοπτη θέση, απολαμβάνοντας την πανοραμική θέα, αποκαλύπτεται και η ετυμολογία του ονόματος του χωριού, από την κρητική λέξη «τρούλα» και «τούρλα» που σημαίνει καμπούρα, ύψωμα. Ηρεμία επικρατεί σε όλο το εύρος της θέας από εδώ ψηλά καθώς και ησυχία οικιστική.
array(1) {
[0]=>
array(5) {
["file"]=>
array(24) {
["ID"]=>
int(337565)
["id"]=>
int(337565)
["title"]=>
string(30) "Xylourgeìo _Saìtis_ - detail"
["filename"]=>
string(34) "Xylourgeio-_Saitis_-detail-1-1.jpg"
["filesize"]=>
int(1807905)
["url"]=>
string(83) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Xylourgeio-_Saitis_-detail-1-1.jpg"
["link"]=>
string(114) "https://www.travel.gr/experiences/h-omorfi-cheimerini-kanonikotita-tis-kr/attachment/xylourgeio-_saitis_-detail-2/"
["alt"]=>
string(0) ""
["author"]=>
string(2) "17"
["description"]=>
string(30) "Photo: Νίκος Κόκκας"
["caption"]=>
string(0) ""
["name"]=>
string(28) "xylourgeio-_saitis_-detail-2"
["status"]=>
string(7) "inherit"
["uploaded_to"]=>
int(337503)
["date"]=>
string(19) "2024-02-26 08:16:34"
["modified"]=>
string(19) "2024-02-26 08:16:43"
["menu_order"]=>
int(0)
["mime_type"]=>
string(10) "image/jpeg"
["type"]=>
string(5) "image"
["subtype"]=>
string(4) "jpeg"
["icon"]=>
string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
["width"]=>
int(1667)
["height"]=>
int(2501)
["sizes"]=>
array(18) {
["thumbnail"]=>
string(91) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Xylourgeio-_Saitis_-detail-1-1-150x150.jpg"
["thumbnail-width"]=>
int(150)
["thumbnail-height"]=>
int(150)
["medium"]=>
string(91) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Xylourgeio-_Saitis_-detail-1-1-200x300.jpg"
["medium-width"]=>
int(200)
["medium-height"]=>
int(300)
["medium_large"]=>
string(92) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Xylourgeio-_Saitis_-detail-1-1-768x1152.jpg"
["medium_large-width"]=>
int(768)
["medium_large-height"]=>
int(1152)
["large"]=>
string(92) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Xylourgeio-_Saitis_-detail-1-1-683x1024.jpg"
["large-width"]=>
int(683)
["large-height"]=>
int(1024)
["1536x1536"]=>
string(93) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Xylourgeio-_Saitis_-detail-1-1-1024x1536.jpg"
["1536x1536-width"]=>
int(1024)
["1536x1536-height"]=>
int(1536)
["2048x2048"]=>
string(93) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/Xylourgeio-_Saitis_-detail-1-1-1365x2048.jpg"
["2048x2048-width"]=>
int(1365)
["2048x2048-height"]=>
int(2048)
}
}
["desc"]=>
bool(true)
["image_position"]=>
string(6) "center"
["image_link_to"]=>
string(0) ""
["open_link_in_new_tab"]=>
bool(false)
}
}
Ο νομός Λασιθίου είναι ο λιγότερο αναπτυγμένος τουριστικά στην Κρήτη και αυτό του προσδίδει ακόμη την εικόνα μιας ζωής κανονικής, της ενασχόλησης με τη γεωργία, την αμπελουργία, τις ελιές φυσικά αλλά και με παραδοσιακά επαγγέλματα τα οποία ακόμη αντέχουν στις νέες οικονομικές συνθήκες. Πριν τελειώσει λοιπόν η βόλτα στην Τουρλωτή, περνώ από το ξυλουργείο «Σαΐτης» ακριβώς έξω από το χωριό, μια μοντέρνα μονάδα η οποία ακολουθεί όμως ακόμη το βασικό τρόπο της ξυλουργικής καλύπτοντας τις ανάγκες μιας πολύ μεγάλης περιοχής της Κρήτης.
