Είναι πραγματικά επιβλητική η εικόνα του Αγίου Νικολάου Σίντζας, για όποιον τον αντικρίζει για πρώτη φορά, έστω κι από μακριά. Σκαρφαλωμένο στα 500 μέτρα υψόμετρο, σε μια αρκετά δύσβατη περιοχή του Πάρνωνα γεμάτη με απόκρημνα, κοκκινωπής απόχρωσης βράχια, το ιστορικό μοναστήρι της Αρκαδίας δείχνει λες και ξεπροβάλλει από τη φυσική σπηλιά όπου έχει διαμορφωθεί.
Ο Άγιος Νικόλαος Σίντζας συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα θρησκευτικά αξιοθέατα της Κυνουρίας. Ίσως δεν είναι ευρύτερα γνωστός, πάντως όσοι έχουν εξερευνήσει το Λεωνίδιο και τα πέριξ του έχουν ακούσει γι’ αυτόν –και δεν είναι λίγοι όσοι πέρασαν είτε για μια ματιά, είτε για να ανάψουν ένα κεράκι στο εσωτερικό του. Για αρκετούς, μάλιστα, θεωρείται ένα από τα πιο εντυπωσιακά μοναστήρια που έχουμε στην Ελλάδα, παραλληλιζόμενο με τη μονή Κηπίνας στην Πίνδο ή με την Παναγία τη Χοζοβιώτισσα της Αμοργού.
Συν τοις άλλοις, βέβαια, η μονή απολαμβάνει και φανταστικής θέας στην εύφορη πεδιάδα του Λεωνιδίου –τον λεγόμενο και «Κήπο του Διονύσου», που εκτείνεται από την πρωτεύουσα της Τσακωνιάς μέχρι τη θάλασσα (Μυρτώο Πέλαγος). Αξίζει λοιπόν να προγραμματίσετε μια ανοιξιάτικη εκδρομή εδώ ή ίσως να κάνετε και Πάσχα στο Λεωνίδιο, ώστε να απολαύσετε αυτό το φυσικό τοπίο στα καλύτερά του.
Η ιστορία, οι παραδόσεις και τα ιδιαίτερα αξιοθέατα της μονής
Η ίδρυση του μοναστηριού χάνεται στον χρόνο, ωστόσο αφθονούν οι παραδόσεις σχετικά με τη σπηλιά όπου έχει χτιστεί, οι οποίες συνδέονται άμεσα και με την ονομασία του. «Συντζά», δηλαδή, στην ξεχωριστή διάλεκτο της Τσακωνιάς, είναι η συκιά –αναφορά που μας πάει στους αρχαίους μύθους σχετικά με τον θεό Διόνυσο, ο οποίος λέγεται ότι ανατράφηκε εκεί από τη θεία του και πριγκίπισσα της Θήβας, Ινώ, φυτεύοντας στην πορεία και μια συκιά. Μάλιστα, δεν είναι τυχαίο ότι η μονή, αν και αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο, τιμά και τη μνήμη του Αγίου Διονυσίου στις 3 Οκτωβρίου. Χαρακτηριστικό, επίσης, είναι ότι δεν γιορτάζει μόνο τον Δεκέμβριο, αλλά και στην ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Νικολάου (9 Μαΐου).
Βέβαια, πάνω από το υπέρθυρο της εισόδου υπάρχει πλάκα με τη χρονολογία 1783. Jέρουμε όμως ότι αυτή υποδηλώνει την ανακαίνιση που έγινε τότε στο καθολικό της μονής και όχι την αρχική κτίση αυτής. Άλλωστε οι διαθέσιμες πηγές μας πηγαίνουν ακόμα πιο πίσω, στο 1622, όταν έχουμε την πρώτη γραπτή αναφορά για τη Σίντζα, σε εκκλησιαστικό κείμενο. Ωστόσο θεωρούμε ότι το μοναστήρι είναι ακόμα παλιότερο.
Το σπήλαιο όπου χτίστηκε κατοικείται ήδη από τα τέλη της Νεολιθικής Εποχής, ενώ και σήμερα ακόμα οι επισκέπτες μπορούν να δουν έναν τάφο από τα ρωμαϊκά χρόνια, λαξευμένο σε βράχο πολύ κοντά στο μοναστήρι. Υπάρχει δε και δεύτερος τάφος πλησίον του, με επιγραφή στα γαλλικά, που μιλάει για κάποιον Χριστόφορο από τη Μαδαγασκάρη. Πιθανολογούμε έτσι ότι πρόκειται για κάποιον Γάλλο μοναχό που ήρθε στην Πελοπόννησο κατά τα χρόνια της Φραγκοκρατίας, οπότε, αναλόγως, ανάγουμε την ίδρυση της μονής στο μεσοδιάστημα 1200-1300.
Το καθολικό οικοδομήθηκε στις αρχές του 17ου αιώνα σε μικρό προαύλιο και, ως προς τον αρχιτεκτονικό τύπο, είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος σε οκτάπλευρο τρούλο, με ημικυκλικό νάρθηκα. Εσωτερικά, μάλιστα, ήταν γεμάτο με αγιογραφίες των Αρκάδων τεχνιτών Παναγιώτη & Κυριάκου Κουλιδά, οι οποίες δυστυχώς δεν σώθηκαν. Διασώζεται όμως το εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο τέμπλο, όπου υπάρχουν και εικόνες του 17ου αιώνα. Πιο χαρακτηριστική ανάμεσά τους είναι εκείνη με το σπάνιο θέμα της Κοίμησης του Αγίου Νικολάου, η οποία χρονολογείται στα 1767.
Δίπλα στο καθολικό υπάρχει ένα μικρό παρεκκλήσι αφιερωμένο στον Άγιο Διονύσιο, ενώ ανατολικά εντοπίζονται τα ασκηταριά, διαμορφωμένα σε αβαθείς σπηλιές. Ξεχωρίζει, επίσης, το διώροφο κωδωνοστάσιο πριν τον προαύλιο χώρο, αλλά και η βιβλιοθήκη, όπου φιλοξενούνται χειρόγραφα ευαγγέλια, διακοσμημένα με σχέδια. Σημειώστε, τέλος, ότι η κύρια είσοδος της μονής βρίσκεται στη νότια πλευρά της.
Η μονή ιδρύθηκε ως ανδρική, αλλά από το 1953 μετατράπηκε σε γυναικεία. Μέχρι το 1828, επίσης, διέθετε μεγάλη περιουσία σε ελαιώνες, μύλους και αμπέλια, όμως ως το 1834 είχε χάσει σημαντικό μέρος αυτής, έχοντας συνεισφέρει πολλά στην ανέγερση σχολείων.
Πώς θα έρθετε στον Άγιο Νικόλαο Σίντζας
Ευρισκόμενος στο δυτικό τμήμα της πεδιάδας του Λεωνιδίου, ο Άγιος Νικόλαος Σίντζας είναι πολύ εύκολα προσβάσιμος από τη διάσημη αρκαδική κωμόπολη. Μάλιστα, εκτός από οδικώς, μπορείτε να έρθετε και με τα πόδια, εάν είστε φίλοι της πεζοπορίας –η διαδρομή είναι εύκολη, ακόμα και για αρχάριους, απαιτεί ωστόσο να έχετε αρκετά καλή φυσική κατάσταση.
Με αυτοκίνητο, προσεγγίζετε το μοναστήρι μέσω της επαρχιακής οδού (ξεκινώντας από τη συνοικία Κοίλασο του Λεωνιδίου), ύστερα από 6 χιλιόμετρα. Υπάρχουν και σχετικές ταμπέλες να σας καθοδηγήσουν, οπότε δεν υπάρχει κίνδυνος να χαθείτε στον δρόμο. Αν θελήσετε να πάτε με τα πόδια, πάλι, θα ακολουθήσετε τον ομαλό χωματόδρομο που κατευθύνεται προς τα βράχια του Πάρνωνα. Υπολογίστε ότι θα σας πάρει γύρω στη 1,5 ώρα να φτάσετε στη μονή (κι άλλη τόση για να γυρίσετε).
Διαβάστε ακόμα:
Μονή Φιλανθρωπηνών – Tο αινιγματικό μοναστήρι στο νησί της λίμνης των Ιωαννίνων
