Ποιος είναι ο Ασπροπόταμος και ποιος ο Αχελώος; Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή, αλλά η ακρίβεια της ονομασίας δεν έχει μεγάλη σημασία για όποιον επισκεφτεί το επιβλητικό βουνίσιο τοπίο που αναπτύσσεται γύρω από τα αφρισμένα του νερά, τις απότομες πλαγιές και τα πανέμορφα δάση.

14

Βρισκόμαστε μεταξύ ανατολικής Ηπείρου και δυτικής Θεσσαλίας, στο βουνό Λάκμος (ή Περιστέρι, πιο ανεπίσημα), το οποίο στέκεται στα σύνορα των Ιωαννίνων με τα Τρίκαλα και θεωρείται τμήμα της οροσειράς της (κεντρικής) Πίνδου. Από εδώ πηγάζει ορμητικά ο Αχελώος, ο δεύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας μετά τον Αλιάκμονα, ο οποίος διέρχεται από τα Τρίκαλα, περνά έπειτα από τα όρια της Καρδίτσας με την Άρτα, κατευθύνεται προς Ευρυτανία, μπαίνει στην Αιτωλοακαρνανία –διαχωρίζοντας, μάλιστα, τις ιστορικές περιοχές Αιτωλίας και Ακαρνανίας– και χύνεται στο Ιόνιο Πέλαγος, μετά από μια διαδρομή 220 χιλιομέτρων.

Στην όλη ροή του δέχεται ανά σημεία τη συμβολή τεσσάρων βασικών παραποτάμων (ο Αγραφιώτης, ο Ταυρωπός, ο Τρικεριώτης και ο Ίναχος), οι οποίοι βοηθούν σημαντικά στην ανάδειξή του ως του γηγενούς ποταμού της χώρας μας με τα πλουσιότερα νερά.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(175030)
      ["id"]=>
      int(175030)
      ["title"]=>
      string(16) "Aspropotamos_01a"
      ["filename"]=>
      string(20) "Aspropotamos_01a.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(1495259)
      ["url"]=>
      string(69) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/01/Aspropotamos_01a.jpg"
      ["link"]=>
      string(115) "https://www.travel.gr/experiences/i-agnosti-ellada/aspropotamos-afrismena-nera-oreines/attachment/aspropotamos_01a/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "10"
      ["description"]=>
      string(149) "O Ασπροπόταμος είναι, ουσιαστικά, το πρώτο τμήμα του Αχελώου. Photo: Περικλής Μεράκος"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(16) "aspropotamos_01a"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(175027)
      ["date"]=>
      string(19) "2023-01-25 09:29:12"
      ["modified"]=>
      string(19) "2023-01-25 09:29:23"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1760)
      ["height"]=>
      int(2200)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/01/Aspropotamos_01a-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/01/Aspropotamos_01a-240x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(240)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/01/Aspropotamos_01a-768x960.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(960)
        ["large"]=>
        string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/01/Aspropotamos_01a-819x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(819)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(79) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/01/Aspropotamos_01a-1229x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1229)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(79) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/01/Aspropotamos_01a-1638x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1638)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
O Ασπροπόταμος είναι, ουσιαστικά, το πρώτο τμήμα του Αχελώου. Photo: Περικλής Μεράκος
Οι πηγές βρίσκονται μεταξύ Ηπείρου και Θεσσαλίας. Photo: Περικλής Μεράκος

Ο Αχελώος, ο Ασπροπόταμος κι ένα υπέροχο ορεινό τοπίο

Όπως ειπώθηκε και στο ξεκίνημα, υπάρχει μια διαδεδομένη σύγχυση του Ασπροποτάμου με τον Αχελώο, αν και όλοι συμφωνούν ότι, στα βασικά, μιλάμε για το ίδιο ποτάμι. Μάλιστα, καθώς περνάει και από τα βλαχοχώρια της περιοχής, δεν αποκλείεται να ακούσετε και το βλάχικο όνομα Αράου Άλμπου ερχόμενοι εδώ. Η ονομασία δείχνει να αντανακλά το γεγονός ότι κυλάει σε μια κοίτη γεμάτη με κάτασπρα χαλίκια, η οποία κάνει τα νερά του να φαίνονται λευκά. Άλλοι, πάντως, πιστεύουν ότι απηχείται η ιδιαίτερα αφρισμένη εικόνα των ανοιξιάτικων μηνών, τότε που λιώνουν τα χιόνια των γύρω βουνών, αυξάνοντας σημαντικά τον όγκο των υδάτων.

Ορισμένοι, τώρα, θεωρούν ότι ο Ασπροπόταμος είναι απλά μια εναλλακτική, λαϊκότερη ονομασία του Αχελώου. Στην πραγματικότητα, όμως, αφορά μόνο την περιοχή που βρίσκεται κοντά στις πηγές του (κάτι που απηχείται και στα λεγόμενα «χωριά του Ασπροποτάμου») ή, έστω, το πρώτο τμήμα της διαδρομής του (άνω ρους), εκείνο δηλαδή που αφορά την περιφερειακή ενότητα Τρικάλων. Σύμφωνα λοιπόν με αυτόν τον διαχωρισμό, ο Ασπροπόταμος τελειώνει στη θέση Τρία Ποτάμια, καθώς γίνεται Αχελώος ενωνόμενος με το Κρανιώτικο ρέμα. Άλλοι, ωστόσο, πιστεύουν ότι αυτό συμβαίνει λίγο πιο κάτω, στο σημείο συνάντησής του με τον Καμναίτικο.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(175068)
      ["id"]=>
      int(175068)
      ["title"]=>
      string(16) "Aspropotamos_02a"
      ["filename"]=>
      string(20) "Aspropotamos_02a.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(758485)
      ["url"]=>
      string(69) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/01/Aspropotamos_02a.jpg"
      ["link"]=>
      string(115) "https://www.travel.gr/experiences/i-agnosti-ellada/aspropotamos-afrismena-nera-oreines/attachment/aspropotamos_02a/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "10"
      ["description"]=>
      string(173) "Συχνά, τα νερά του Ασπροπόταμου περνούν από γραφικά, πετρόχτιστα γεφύρια. Photo: Περικλής Μεράκος"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(16) "aspropotamos_02a"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(175027)
      ["date"]=>
      string(19) "2023-01-25 10:00:42"
      ["modified"]=>
      string(19) "2023-01-25 10:01:01"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1074)
      ["height"]=>
      int(1467)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/01/Aspropotamos_02a-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/01/Aspropotamos_02a-220x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(220)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/01/Aspropotamos_02a-768x1049.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1049)
        ["large"]=>
        string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/01/Aspropotamos_02a-750x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(750)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(69) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/01/Aspropotamos_02a.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1074)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1467)
        ["2048x2048"]=>
        string(69) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/01/Aspropotamos_02a.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1074)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(1467)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Συχνά, τα νερά του Ασπροπόταμου περνούν από γραφικά, πετρόχτιστα γεφύρια. Photo: Περικλής Μεράκος
Ο Ασπροπόταμος ταυτίζεται με τα τοπία των ορεινών Τρικάλων. Photo: Περικλής Μεράκος

Όπως και να έχουν τα πράγματα, ο Ασπροπόταμος ταυτίζεται με τα ειδυλλιακά τοπία των ορεινών Τρικάλων, συμβάλλοντας στην ομορφιά τους με τα άγρια του νερά, που συχνά περνούν από γραφικά, πετρόχτιστα γεφύρια, τα οποία ανάγονται σε Ηπειρώτες μάστορες περασμένων αιώνων. Έχουν δε ζωοποιό ρόλο για την ανάπτυξη των εντυπωσιακών μεικτών δασών της περιοχής. Ερχόμενοι εδώ, δηλαδή, θα δείτε πολλές πλαγιές καλυμμένες από πυκνά έλατα, οξιές και βελανιδιές. Πλούσια, ασφαλώς, είναι και η υπόλοιπη χλωρίδα, στην οποία (αναλόγως της εποχής) θα συναντήσετε κρίνους, γεράνια, αγριόσκορδα, ορχιδέες (κάμποσα είδη, μάλιστα), βιόλες και αγριογαρύφαλλα.

Σημαντική, βέβαια, είναι και η ζωή που αναπτύσσεται εδώ, είτε γύρω από τις όχθες του Ασπροπόταμου, είτε κάτω από τα νερά του. Η ορνιθοπανίδα και η ερπετοπανίδα, ειδικά, είναι πολύ πλούσιες: οι επισκέπτες της περιοχής που αγαπούν το birdwatching θα έχουν την ευκαιρία να δουν γερακίνες, χρυσαετούς, μπούφους, νεροκότσυφες, γαλαζοπαπαδίτσες, τσίχλες και πράσινους δρυοκολάπτες.

Όσον αφορά τα ερπετά, αφθονούν οι σαλαμάνδρες, οι φρύνοι, οι αλπικοί τρίτωνες, οι μεσογειακές χελώνες, οι σαύρες της Ρούμελης, αλλά και τα νερόφιδα, οι οχιές και οι δεντρογαλιές. Συχνά, επίσης, πλευρίζουν το ποτάμι αρκούδες, λύκοι, αγριογούρουνα και ζαρκάδια. Η ιχθυοπανίδα, τέλος (η οποία αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω της παράνομης αλιείας), περιλαμβάνει την ενδημική ιονική πέστροφα, καθώς και χέλια, πελοποννησιακές μπριάνες και λιάρες –είδος ψαριού που συναντιέται μόνο στα ποτάμια της χώρας μας.

Πώς θα έρθετε εδώ

Είτε σας ενδιαφέρει η πεζοπορία, είτε μια περιήγηση με όχημα 4×4, είτε το rafting (ιδανικότερη περίοδος γι’ αυτό είναι κατά τον Απρίλιο), για να εξερευνήσετε τον Ασπροπόταμο θα πρέπει να έρθετε στην κοιλάδα του, όπου πάνω σε απόκρημνες πλαγιές είναι χτισμένα τα βλαχοχώρια που είναι γνωστά με τη συλλογική ονομασία «χωριά του Ασπροπόταμου». Κοντινότερο στις πηγές είναι το Χαλίκι, μπορείτε ωστόσο να αναζητήσετε κατάλυμα και στην Ανθούσα, στην Καλλιρρόη ή στην Πολυθέα. Υπολογίστε ότι εδώ βρίσκεστε περίπου 50 χιλιόμετρα από τα Μετέωρα και την Καλαμπάκα, 25 χιλιόμετρα από το Μέτσοβο και γύρω στα 60 χιλιόμετρα από τα Τρίκαλα.

Αρκετοί επιλέγουν να έρθουν από Λάρισα: παρακάμπτουν τα Τρίκαλα στην περιφερειακή τους οδό, συνεχίζουν προς Πύλη και ανηφορίζουν στην Ελάτη, πριν πάρουν τον δρόμο προς Περτούλι και Νεραϊδοχώρι. Από εκεί, έπειτα, κατηφορίζουν στην κοιλάδα του Ασπροπόταμου. Υπάρχει όμως και η διαδρομή που ξεκινά από την Καλαμπάκα προς την κατεύθυνση των Ιωαννίνων, ακολουθώντας τον παλιό δρόμο. Εάν στρίψετε δηλαδή προς Καστανιά μόλις περάσετε τη γέφυρα Μουργκάνι, σας απομένει μόνο η κατηφόρα προς την κοιλάδα του Ασπροπόταμου. Και στις δύο περιπτώσεις υπολογίστε ότι θα χρειαστείτε γύρω στη 1,5 ώρα.

Διαβάστε ακόμα:

Ζάζαρη: Μια πανέμορφη λίμνη μέσα στην ειδυλλιακή φύση της ορεινής Φλώρινας

Αγία Βαρβάρα: Η τεχνητή λίμνη στον Αλιάκμονα, που μοιάζει σαν φυσική

Λίμνες Μεταλλείων: Ένας άγνωστος τόπος 2 ώρες από την Αθήνα