Για πολλούς από όσους έχουν εξερευνήσει τις ομορφιές των Κυθήρων, ο γραφικός Αβλέμονας είναι συχνά η πρώτη τους επιλογή, εάν ερωτηθούν για το ωραιότερο μέρος στο νησί. Αρκετοί, μάλιστα, τον θεωρούν ανάμεσα στα πιο γοητευτικά ψαροχώρια όλης της Μεσογείου, καθώς πρόκειται για ένα μέρος με φυσικό κάλλος, που διαθέτει όμως και κάποια ολόδικά του αξιοθέατα.
Επισήμως, ο οικισμός εξακολουθεί να λέγεται «Αυλέμων», όμως κανείς δεν τον αποκαλεί πια έτσι: το λιγότερο καθαρευουσιάνικο «Αβλέμονας» έχει επικρατήσει πλήρως, ακόμα και ανάμεσα στους παλιότερους από τους κατοίκους.
Το χωριό είναι παραθαλάσσιο, χτισμένο σε υψόμετρο 5 μέτρων στην ανατολική πλευρά των Κυθήρων, στον βορειοανατολικό μυχό του όρμου του Αγίου Νικολάου και σε μικρή χιλιομετρική απόσταση από τη Χώρα –και πρωτεύουσα– του νησιού. Ο αριθμός των κατοίκων ανερχόταν σε 85 άτομα σύμφωνα με την απογραφή του 2011, αναμένονται όμως και τα λεπτομερή στοιχεία της απογραφής του 2021, η οποία, σε πρώτη φάση, κατέδειξε σημαντική μείωση πληθυσμού στα Κύθηρα.
Φυσικές ομορφιές και ιστορικά αξιοθέατα
Το όνομα του χωριού είναι ιδιαίτερο, αλλά η προέλευσή του δεν είναι σαφής. Μία εκδοχή, πάντως, το θέλει να προέρχεται από τη λέξη «αβλέμμων», που κυριολεκτικά σημαίνει «εκεί που δεν φθάνει το βλέμμα», μα μπορεί να έχει και μεταφορική χρήση, υπονοώντας ένα παραθαλάσσιο τμήμα απύθμενο ή άπατο –κάτι ταιριαστό με τον όρμο του Αγίου Νικολάου, τον οποίον από παλιά θεωρούσαν ως ιδανικό αγκυροβόλι στην ανατολική πλευρά των Κυθήρων. Υπάρχει ωστόσο κι άλλη εκδοχή, που θέλει το επίσημο «Αυλέμων» να αποτελεί παράφραση της λέξης «ευλίμενος», παραπέμποντας στο ίδιο νόημα, του αγκυροβολίου.
Τα ιστορικά ίχνη μας πάνε σε πολύ παλιά χρόνια, φτάνοντας στην προϊστορία: σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, δηλαδή, ήταν στα πέριξ του Αβλέμονα (στη θέση που είναι γνωστή ως Καστρί ή Σκάνδεια) όπου ελλιμενίστηκαν άποικοι από τη μινωική Κρήτη ήδη από το 2000 π.Χ. Αυτοί εκμεταλλεύονταν τα κοχύλια πορφύρας που αφθονούσαν στα νερά της περιοχής, παράγοντας το ομώνυμο, έντονο κόκκινο χρώμα, με το οποίο έβαφαν τα προϊόντα της αγγειοπλαστικής τους. Κατά την αρχαιότητα, πάλι, πιστεύεται ότι υπήρχε αρχαίο ιερό, με τα ερείπιά του να γίνονται θεμέλια για τον κατοπινό χριστιανικό ναό του Αγίου Παντελεήμονα.
Απέναντι επίσης από τον κολπίσκο του σύγχρονου χωριού, οι επισκέπτες του μπορούν να δουν το λεγόμενο «Καστράκι» ή «Καστέλλο» –ερειπωμένο φρούριο των Βενετών που κυριάρχησαν εδώ κατά τον Μεσαίωνα, το οποίο άκμασε από τον 13ο έως και τον 16ο αιώνα, δίχως ποτέ να πέσει στα χέρια των Οθωμανών. Το 1809, όταν οι Άγγλοι αποφάσισαν να καταλάβουν τα Κύθηρα, διάλεξαν τον Αβλέμονα ως το λιμάνι αποβίβασης των στρατευμάτων τους. Τον 19ο αιώνα, επίσης, οικοδομήθηκε και η Οικία Cavallini, η οποία στις μέρες μας συγκαταλέγεται στα πιο αναγνωρίσιμα αξιοθέατα των Κυθήρων. Το σπίτι που κάποτε άνηκε στην οικογένεια Δαρμάρου βρέθηκε στα χέρια του Ιταλού Angelo Cavallini, ο οποίος είχε πλουτίσει από τη ναυτιλία και την εξόρυξη ασημιού. Γύρω στο 1827, λοιπόν, επέκτεινε και αναβάθμισε το αρχικό ακίνητο, μετατρέποντάς το σε εντυπωσιακό αρχοντικό, με σήμα κατατεθέν του ένα περίφημο ηλιακό ρολόι, που ακόμα εντυπωσιάζει τους επισκέπτες.
Στις δικές μας ημέρες, πάλι, ο Αβλέμονας έχει γίνει σημαντικός πόλος έλξης επισκεπτών –τόσο από την Ελλάδα, όσο και από χώρες του εξωτερικού– συμβάλλοντας στην τουριστική ανάπτυξη των Κυθήρων. Άλλωστε, πέρα από την ιστορία του και τα αξιοθέατα που μπορεί να θαυμάσει κανείς, είναι και τόπος με άφθονα φυσικά κάλλη. Τα πεντακάθαρα νερά, λ.χ., τον κάνουν ονειρεμένο καλοκαιρινό προορισμό, ενώ προσφέρει κι ένα γραφικό αλιευτικό λιμανάκι, καθώς και τον μικροσκοπικό κολπίσκο «Λουτρό της Αφροδίτης», όπου νιώθεις λες και κολυμπάς σε ιδιωτική πισίνα, παρά στα πελαγίσια σύνορα του Αιγαίου με το Ιόνιο. Και δεν είναι μόνο αυτά: η ήπια βλάστηση με τις κάμποσες φραγκοσυκιές που περιστοιχίζει τον οικισμό, καθώς και τα ασβεστωμένα, κατάλευκα σπιτάκια, φέρνουν κατά νου τοπία από τις Κυκλάδες. Τέλος, ανάμεσα στις υποδομές που θα βρει κανείς ερχόμενος εδώ, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα παραλιακά ταβερνάκια, στα οποία μπορείτε να γευτείτε και κάμποσες ντόπιες, «τσιριγώτικες» σπεσιαλιτέ, αλλά και φρέσκα ψάρια αλιευμένα στα ανοιχτά του όρμου του Αγίου Νικολάου.
Πώς θα έρθετε στον Αβλέμονα
Όπως ειπώθηκε και στην εισαγωγή, ο Αβλέμονας βρίσκεται αρκετά κοντά στη Χώρα (και πρωτεύουσα) των Κυθήρων, από όπου απέχει 20 χιλιόμετρα. Εκκινώντας λοιπόν από εκεί και κατευθυνόμενοι προς τα βορειοανατολικά, υπολογίστε ότι θα φτάσετε με μόλις μισή ώρα οδήγησης: ο δρόμος είναι βατός και η πρόσβαση στο χωριό πολύ εύκολη, αποτελεί άλλωστε και κατάληξη για την επαρχιακή οδό Φριλιγκιάνικων-Αυλεμώνος.
Λόγω αυτής της εύκολης πρόσβασης, τώρα, πολλοί από τους επισκέπτες των Κυθήρων έρχονται εδώ απλά για εκδρομή, είτε για μπάνιο, είτε για μπάνιο και φαγητό, είτε για βραδινή διασκέδαση, διατηρώντας τη βάση τους στη Χώρα. Ωστόσο ο Αβλέμονας, παρά το μικρό του μέγεθος, διαθέτει και υποδομές φιλοξενίας και εστίασης, για όσους επιθυμούν να περάσουν κάποιες μέρες εκεί. Άλλωστε είναι πανέμορφος και κατά τις βραδινές ώρες, καθώς όλος ο όρμος του φωτίζεται, προσφέροντας ξεχωριστή γοητεία στο παλιό ενετικό φρούριο, αλλά και άνεση σε όσους αγαπούν το βραδινό μπάνιο.
Τέλος, αν έρθετε εδώ Σεπτέμβρη ή αργότερα στο φθινόπωρο, υπάρχει και πρόταση για μια θαυμάσια πεζοπορική διαδρομή, μέσα από ένα από τα παλαιότερα μονοπάτια των Κυθήρων, το οποίο θα σας οδηγήσει στα πέριξ ορεινά, στο εκκλησάκι του Άη-Γιώργη με το βυζαντινό ψηφιδωτό. Από εκεί θα απολαύσετε μαγευτική θέα, έχοντας «πιάτο» όλες τις ανατολικές ακτές των Κυθήρων.
Διαβάστε ακόμα:
Κύθηρα: Διασχίζοντας έναν από τους καλύτερους πεζοπορικούς προορισμούς στην Ελλάδα
Καλαδί: Η ονειρική παραλία των Κυθήρων με τα 162 σκαλοπάτια
Κύθηρα: 5 σημεία με καλό φαγητό – Ντόπιοι μεζέδες, ευφάνταστα μενού
