Απλωμένη σε ένα ημιγόνιμο οροπέδιο σχεδόν απαρατήρητο στον χάρτη και με θέα την άγρια κορυφή του Άσκιου, η Βλάστη είναι από τα πιο ορεινά κεφαλοχώρια στη Δυτική Μακεδονία. Αγαπητή σε όσους και όσες έλκουν την καταγωγή τους από εκεί, αλλά σχεδόν άγνωστη για τους υπόλοιπους, το παραδοσιακό κεφαλοχώρι της περιοχής της Εορδαίας αποτελεί ένα από τα κρυμμένα διαμάντια της Δυτικής Μακεδονίας.

14

Περιτριγυρισμένο από δάση οξιάς και κωνοφόρων, που κάθε χειμώνα καλύπτονται με λευκό μανδύα ακόμη και με την παραμικρή χιονόπτωση, το γραφικό χωριό αποτελεί έναν ήρεμο προορισμό που γοητεύει τους επισκέπτες. Η Βλάστη εμφανίζεται ως οικισμός από το 1500 μ.Χ., ενώ η σημαντική της ανάπτυξη ξεκίνησε γύρω στο 1770 μ.Χ. Κατοικήθηκε από χριστιανούς Μακεδόνες και Βορειοηπειρώτες, οι οποίοι βρήκαν εδώ καταφύγιο. Το 1769 εξελίχθηκε σε κέντρο του Ελληνισμού στη Δυτική Ελλάδα, όπως επιβεβαιώνουν πηγές από τη Μοσχόπολη. Μέχρι το 1940 είχε εξελιχθεί σε κωμόπολη με πάνω από 6.000 κατοίκους, οι οποίοι δραστηριοποιούνταν στη γεωργία, την κτηνοτροφία και το εμπόριο, αξιοποιώντας τη στρατηγική θέση της περιοχής.

Τα αρχοντικά της Βλάστης, ορισμένα εκ των οποίων σώζονται μέχρι σήμερα, εντυπωσιάζουν με την πέτρινη κατασκευή τους, τις ξυλόγλυπτες πόρτες και τις εσωτερικές ζωγραφιές που αντλούν έμπνευση από τη μυθολογία, το Βυζάντιο και τη χριστιανική παράδοση.

Σημαντικά είναι και τα παλιά σχολεία του χωριού, το Θωμαΐδειο Διδακτήριο και το Μουσίκειο Ελληνικό Παρθεναγωγείο, που σήμερα στέκουν σιωπηλά, ανάμεσα σε άγρια φυτά και πολύχρωμα λουλούδια, δίνοντας μια νοσταλγική νότα στο παραδοσιακό τοπίο.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(350759)
      ["id"]=>
      int(350759)
      ["title"]=>
      string(38) "IMG-829f2da3aede91e84224cbe6a47baec5-V"
      ["filename"]=>
      string(42) "IMG-829f2da3aede91e84224cbe6a47baec5-V.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(577364)
      ["url"]=>
      string(91) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-829f2da3aede91e84224cbe6a47baec5-V.jpg"
      ["link"]=>
      string(139) "https://www.travel.gr/experiences/i-agnosti-ellada/fysiki-omorfia-kai-istoria-stin-vlast/attachment/img-829f2da3aede91e84224cbe6a47baec5-v/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "17"
      ["description"]=>
      string(42) "Photo: Χρήστος Αυλογιάρης"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(38) "img-829f2da3aede91e84224cbe6a47baec5-v"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(350719)
      ["date"]=>
      string(19) "2024-04-01 06:28:37"
      ["modified"]=>
      string(19) "2024-04-02 14:31:45"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1350)
      ["height"]=>
      int(1800)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(99) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-829f2da3aede91e84224cbe6a47baec5-V-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(99) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-829f2da3aede91e84224cbe6a47baec5-V-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(100) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-829f2da3aede91e84224cbe6a47baec5-V-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(100) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-829f2da3aede91e84224cbe6a47baec5-V-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(101) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-829f2da3aede91e84224cbe6a47baec5-V-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(91) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-829f2da3aede91e84224cbe6a47baec5-V.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1350)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(1800)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Photo: Χρήστος Αυλογιάρης
Photo: Χρήστος Αυλογιάρης

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(350763)
      ["id"]=>
      int(350763)
      ["title"]=>
      string(38) "IMG-a5fbad16461ff460cad3ab356ea73b79-V"
      ["filename"]=>
      string(42) "IMG-a5fbad16461ff460cad3ab356ea73b79-V.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(620347)
      ["url"]=>
      string(91) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-a5fbad16461ff460cad3ab356ea73b79-V.jpg"
      ["link"]=>
      string(139) "https://www.travel.gr/experiences/i-agnosti-ellada/fysiki-omorfia-kai-istoria-stin-vlast/attachment/img-a5fbad16461ff460cad3ab356ea73b79-v/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "17"
      ["description"]=>
      string(42) "Photo: Χρήστος Αυλογιάρης"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(38) "img-a5fbad16461ff460cad3ab356ea73b79-v"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(350719)
      ["date"]=>
      string(19) "2024-04-01 06:30:04"
      ["modified"]=>
      string(19) "2024-04-02 14:31:56"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1350)
      ["height"]=>
      int(1800)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(99) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-a5fbad16461ff460cad3ab356ea73b79-V-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(99) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-a5fbad16461ff460cad3ab356ea73b79-V-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(100) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-a5fbad16461ff460cad3ab356ea73b79-V-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(100) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-a5fbad16461ff460cad3ab356ea73b79-V-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(101) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-a5fbad16461ff460cad3ab356ea73b79-V-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(91) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-a5fbad16461ff460cad3ab356ea73b79-V.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1350)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(1800)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Photo: Χρήστος Αυλογιάρης
Photo: Χρήστος Αυλογιάρης

Λίγο έξω από το χωριό σφηνωμένο στις παρυφές του οικισμού και το «Σουηδικό», η σκανδιναβικής αισθητικής μικρή μονάδα υφαντικής ιδρύθηκε το μακρινό 1960 μετά από προτροπή μιας Ολλανδής κοινωνικής λειτουργού που θέλησε να ενθαρρύνει την γυναικεία εργασία στο χωριό. Εγχείρημα που παρά τον φιλόδοξο χαρακτήρα του για την εποχή, άντεξε μόνο για σχεδόν 20 χρόνια αφήνοντας πίσω του μια σουηδικής αισθητικής μονάδα παραγωγής πλήρως εξοπλισμένης με λειτουργικούς αργαλειούς.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(350772)
      ["id"]=>
      int(350772)
      ["title"]=>
      string(38) "IMG-e9343d08e4834df02a4a85f86dd31be3-V"
      ["filename"]=>
      string(42) "IMG-e9343d08e4834df02a4a85f86dd31be3-V.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(439385)
      ["url"]=>
      string(91) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-e9343d08e4834df02a4a85f86dd31be3-V.jpg"
      ["link"]=>
      string(139) "https://www.travel.gr/experiences/i-agnosti-ellada/fysiki-omorfia-kai-istoria-stin-vlast/attachment/img-e9343d08e4834df02a4a85f86dd31be3-v/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "17"
      ["description"]=>
      string(42) "Photo: Χρήστος Αυλογιάρης"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(38) "img-e9343d08e4834df02a4a85f86dd31be3-v"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(350719)
      ["date"]=>
      string(19) "2024-04-01 06:31:54"
      ["modified"]=>
      string(19) "2024-04-02 14:32:16"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1350)
      ["height"]=>
      int(1800)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(99) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-e9343d08e4834df02a4a85f86dd31be3-V-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(99) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-e9343d08e4834df02a4a85f86dd31be3-V-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(100) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-e9343d08e4834df02a4a85f86dd31be3-V-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(100) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-e9343d08e4834df02a4a85f86dd31be3-V-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(101) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-e9343d08e4834df02a4a85f86dd31be3-V-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(91) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-e9343d08e4834df02a4a85f86dd31be3-V.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1350)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(1800)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Photo: Χρήστος Αυλογιάρης
Photo: Χρήστος Αυλογιάρης
		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(350776)
      ["id"]=>
      int(350776)
      ["title"]=>
      string(38) "IMG-a36dc95fd5b3f5548eea3bdb6be409d6-V"
      ["filename"]=>
      string(42) "IMG-a36dc95fd5b3f5548eea3bdb6be409d6-V.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(649678)
      ["url"]=>
      string(91) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-a36dc95fd5b3f5548eea3bdb6be409d6-V.jpg"
      ["link"]=>
      string(139) "https://www.travel.gr/experiences/i-agnosti-ellada/fysiki-omorfia-kai-istoria-stin-vlast/attachment/img-a36dc95fd5b3f5548eea3bdb6be409d6-v/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "17"
      ["description"]=>
      string(42) "Photo: Χρήστος Αυλογιάρης"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(38) "img-a36dc95fd5b3f5548eea3bdb6be409d6-v"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(350719)
      ["date"]=>
      string(19) "2024-04-01 06:32:40"
      ["modified"]=>
      string(19) "2024-04-02 14:32:28"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1350)
      ["height"]=>
      int(1800)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(99) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-a36dc95fd5b3f5548eea3bdb6be409d6-V-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(99) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-a36dc95fd5b3f5548eea3bdb6be409d6-V-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(100) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-a36dc95fd5b3f5548eea3bdb6be409d6-V-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(100) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-a36dc95fd5b3f5548eea3bdb6be409d6-V-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(101) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-a36dc95fd5b3f5548eea3bdb6be409d6-V-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(91) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/04/IMG-a36dc95fd5b3f5548eea3bdb6be409d6-V.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1350)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(1800)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Photo: Χρήστος Αυλογιάρης
Photo: Χρήστος Αυλογιάρης

Λίγο πιο πέρα και χτισμένος στο κέντρο του χωριού, ο ναός του Αγίου Μάρκου είναι ο μεγαλύτερος σε μέγεθος ναός της Βλάστης και ξεχωρίζει από μακριά χάρη στο ψηλό εμπρόσθιο καμπαναριό, μετέπειτα προσθήκη του 1930 σε σχέδια του Βλατσιώτη αρχιτέκτονα Δημήτριου Πετσίλα. Χτισμένος το 1856, όπως έγραφε μια εξαφανισμένη σήμερα επιγραφή, ο ναός υπήρξε δωρεά των αδελφών Λουβριώτου και υπέστη σχεδόν ανεπανόρθωτη φθορά στα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου μέχρι να ανακαινιστεί πλήρως το 1959. Ωστόσο, η άτυχη ιστορία του ναού δεν σταματά εδώ, καθώς το 1993 η εκκλησία κάηκε ολοσχερώς με αποτέλεσμα να ξεκινήσει μια μακρά αναστήλωση που ολοκληρώθηκε το 1997. Σήμερα, αρκετά χρόνια μετά την καταστροφή, ο ναός είναι λειτουργικός και πλήρως επισκέψιμος αποτελώντας ζωντανό αποτύπωμα της μεγάλης ιστορίας του τόπου.

Λίγο πιο δίπλα και πίσω από την προτομή του Κοσμά του Αιτωλού που πέρασε από την Βλάστη, βρίσκεται και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Χτισμένη το 1761 και γεμάτη με εξαιρετικές τοιχογραφίες που χρονολογούνται σε διαφορετικές φάσεις, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου είναι ο συνδετικός κρίκος στην ιστορία αυτού του τόπου. Απόδειξη; Το ιστορικό τέμπλο που προήλθε ατόφιο από την καταστροφή της Μοσχόπολης και βρίσκεται σήμερα τοποθετημένο μέσα στην εκκλησία. Βαρύ στην αισθητική και λεπτοδουλεμένο στο χέρι, το ιστορικό τέμπλο είναι ένα από τα παλαιότερα τέμπλα εκκλησίας και σίγουρα αξίζει οπωσδήποτε να το δείτε, άπαξ και βρεθείτε στο χωριό, ενώ μην ξεχάσετε να αναζητήσετε στο κέντρο του χωριού και το μικρό σιντριβάνι σύμβολο για την προστασία της άγριας ζωής.

Πεζοπορία στο Άσκιο 

Το να εξερευνήσετε το Άσκιο, το αλλιώτικο βουνό χωρίς σκιά, είναι ίσως η πιο ενδιαφέρουσα δραστηριότητα στην περιοχή. Μέσα από αρκετές μικρές και σχετικά βατές πεζοπορικές διαδρομές μικρής δυσκολίας, μπορείτε να περιηγηθείτε στα δάση του λεκανοπεδίου της Εορδαίας και να φτάσετε εύκολα μέχρι την κορυφή του βουνού. Φυσικά, αξίζει να θυμάστε ότι πρέπει να είστε κατάλληλα προετοιμασμένοι, γιατί ακόμα και με ζεστό καιρό, το υψόμετρο της περιοχής είναι σχετικά μεγάλο και η θερμοκρασία μπορεί να είναι αρκετά χαμηλή, ειδικά κατά τις βραδινές ώρες.

Τοπικά προϊόντα

Από τα τοπικά προϊόντα της Βλάστης, ξεχωρίζει το μανούρι. Γευστικό αφράτο κατσικίσιο τυρί φτιαγμένο με γάλα απευθείας από την περιοχή, το μανούρι της Βλάστης, μαζί με διάφορα άλλα είδη τυροκομικών, ξεχωρίζει για την ελαφριά και πλούσια γεύση του αποτελώντας το σημαντικότερο must-eat σνακ, άπαξ και βρεθείτε στην περιοχή. Ενταγμένο στον κατάλογο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας, το μανούρι Βλάστης αποτελεί ένα αγνό τοπικό προϊόν που δύσκολα θα βρείτε σε περιοχές εκτός Δυτικής Μακεδονίας.

Διαβάστε ακόμα:

Πεντάλοφος Κοζάνης: Το πανέμορφο Μαστοροχώρι εκτός Ηπείρου

Κοζάνη, η πόλη-σταυροδρόμι της Βόρειας Ελλάδας

Σιάτιστα: Η αρχοντική κωμόπολη της Κοζάνης