Η Καστοριά και η ευρύτερη περιοχή της προσφέρουν σε κάθε επισκέπτη πλήθων εμπειριών, διαφορετικών αποχρώσεων. Η λίμνη προσφέρει τοπία ανείπωτης ομορφιάς και κορυφαίες επιλογές γαστρονομίας.
Συνοικίες όπως το Ντόλτσο, δικαίως θεωρούνται από τις ομορφότερες της Ελλάδας, ενώ γιορτές όπως τα Ραγκουτσάρια, προσελκύουν δεκάδες χιλιάδες ταξιδιώτες κάθε χρόνο. Ο Γάβρος, όπως και τα άλλα χωριά των Κορεστείων, δεν είναι προφανής επιλογή για όποιον επισκέπτεται την πόλη της Δυτικής Μακεδονίας. Όμως, σας συστήνουμε να μην τα παραλείψετε, ιδιαίτερα αν αγαπάτε την ιστορία και την αρχιτεκτονική.
Τα Κορέστεια είναι ένα ιστορικό σύμπλεγμα χωριών της Δυτικής Μακεδονίας, εντός των ορίων των πρώην νομών Καστοριάς (τα περισσότερα) και Φλώρινας. Γάβρος, Μαυρόκαμπος, Χάλαρα, Κρανιώνα και κάποια ακόμη, στην ήσυχη κοιλάδα του Λαδοπόταμου. Για την προέλευση της ονομασίας Κορέστεια, υπάρχουν διάφορες θεωρίες από Έλληνες και Βαλκάνιους ερευνητές. Γι’ αυτό που είμαστε σίγουροι, είναι ότι σημείο αναφοράς τους είναι η αρχιτεκτονική τους ταυτότητα. Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική των χωριών είναι ιδιαίτερη για την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Τα σπίτια είναι κατασκευασμένα με πλίνθους από κοκκινόχωμα και άχυρο, το χώμα είναι αυτό που δίνει το κόκκινο χρώμα που τα χαρακτηρίζει. Ο τρόπος κατασκευής των σπιτιών διατηρήθηκε έως τα μέσα του 20ου αιώνα και έπειτα εγκαταλείφθηκε. Το ίδιο συνέβη σε πολύ μεγάλο βαθμό και με τα συγκεκριμένα χωριά από την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου.
Τα τελευταία χρόνια, μελετάται η ένταξη των οικισμών της δημοτικής ενότητας Κορεστείων σε καθεστώς προστασίας από την Εφορεία Νεώτερων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας. Δεν είναι τόπος τουριστικός, είναι, όμως, ένα κομμάτι της Ελλάδας που εντυπώνεται στον επισκέπτη.
Τοπίο που κόβει την ανάσα
Από την Καστοριά, χρειαστήκαμε λιγότερο από 30 λεπτά έως τον Γάβρο. Η πρώτη εικόνα κόβει την ανάσα, καθώς μόλις βγούμε από τον κεντρικό δρόμο, βλέπουμε τα κόκκινα σπίτια. Εκεί κοντά, ένας βοσκός με τα ζώα του είναι οι μοναδικές ζωντανές παρουσίες στο χωριό. Από τον Γαύρο, καταγόταν ο Μακεδονομάχος Δημήτριος Νταλίπης, άγαλμα του οποίου δεσπόζει στην είσοδο του απέναντι Νέου Οικισμού, όπως ονομάζεται το νεότερο χωριό των Κορεστείων που χτίστηκε τη δεκαετία του 1970. Εκεί, εγκαταστάθηκαν όσοι αποφάσισαν να παραμείνουν στην περιοχή. Ελάχιστα πλινθόκτιστα σπίτια, στέκουν σώα. Κάποια από τα σπίτια, έχουν μετατραπεί σε αχυρώνες ή στάβλους.
Η περιοχή αυτή έχει γίνει μάρτυρας και πεδίο σκληρών μαχών. Εδώ, κατά την περίοδο των Μακεδονικών Αγώνων, το 1904, στο χωριό Μελάς, σκοτώθηκε από τον τουρκικό στρατό, ο Παύλος Μελάς. Στη συνέχεια, τη δεκαετία του `40, την περίοδο του Εμφυλίου και οι κάτοικοί του, εκδιώχθηκαν. Οι περισσότεροι δεν γύρισαν ποτέ και ξενιτεύτηκαν, κυρίως σε Αμερική και Καναδά, ενώ κάποιοι άλλοι στα Βαλκάνια. Η σημερινή ερημιά, βέβαια, είναι κομμάτι της γοητείας της περιοχής, αλλά και λόγος που επιλέγεται από τους συντελεστές της μεγάλης οθόνης.
Σκηνικό ταινίας
Το τοπίο και η αρχιτεκτονική της περιοχής είναι ο λόγος που πολλοί γνωστοί σκηνοθέτες επέλεξαν τα Κορέστεια ως σκηνικό των δημιουργιών τους για τον κινηματογράφο ή την τηλεόραση. «Παύλος Μελάς» του Φίλιππου Φυλακτού, «Τζέιμς Μποντ: Για τα μάτια σου μόνο» του Τζον Γκλε με τον Ρότζερ Μουρ στον πρωταγωνιστικό ρόλο, «Ψυχή Βαθιά» του Παντελή Βούλγαρη, «Το Μετέωρο Βήµα του Πελαργού» του Θεόδωρου Αγγελόπουλου. Ενώ, όσον αφορά την τηλεόραση, σχετικά πρόσφατα στο χωριό Κρανιώνας διαμορφώθηκε το χωριό Φάρασα της Καππαδοκίας, για τις ανάγκες της σειράς για τη ζωή του Αγίου Παϊσιου.
Μερικά tips για μια εκδρομή στην περιοχή
-Ο Γάβρος απέχει 23 χιλιόμετρα και περίπου μισή ώρα οδήγησης από την Καστοριά και 53 χιλιόμετρα και περίπου μία ώρα με το αυτοκίνητο από την πόλη της Φλώρινας.
-Το χωριό οφείλει το όνομά του στο ομώνυμο φυτό που είναι σύνηθες στην περιοχή.
-Η λίμνη της Καστοριάς είναι από τις πρώτες περιοχές στην Ευρώπη που υπήρξε οργανωμένη ανθρώπινη κατοίκιση. Σίγουρα αξίζει να επισκεφθείτε το Δισπηλιό και τον Προϊστορικό Οικισμό που θα σας μεταφέρει στη Νεολιθική Εποχή.
-Κατά τη γνώμη μας, για να πάρετε μια καλή γεύση της αρχοντικής Καστοριάς και της ιδιαίτερης ομορφιάς περιοχής στην οποία βρίσκεται, θα χρειαστείτε τουλάχιστον τρεις διανυκτερεύσεις.
Περισσότερα για αυτή την πόλη, την αρχιτεκτονική, την γαστρονομία και τους ανθρώπους της μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Διαβάστε ακόμα:
Αποστολή στην Καστοριά: Μέσα σε ένα αρχοντικό που αντανακλά την ιστορία της πόλης
Αποστολή στην Καστοριά -Η κωπηλασία είναι στο DNA των ανθρώπων της
