Πλανήτης, Παπάργυρας, Δύσβατο. Ακραία σημεία, μεταφορικά και κυριολεκτικά, συνδεδεμένα με τη μοναξιά αλλά και την ελπίδα που χάριζε το φως τους στους ναυτικούς. Οι εντυπωσιακοί φάροι της Τήνου σε προκαλούν να αγναντέψεις το ανοιχτό πέλαγος και να βιώσεις τα συναισθήματα που ένιωθαν στα παλιά χρόνια οι φαροφύλακες.
Ο φάρος στο ακρωτήριο Παπάργυρας
Στο ανεμοδαρμένο ακρωτήριο Παπάργυρας στα ανατολικά της Τήνου, υψώνεται ένας από τους ομορφότερους πέτρινους φάρους του Αιγαίου. Κατασκευάστηκε το 1910 και θεωρείται σημαντικός φάρος πελαγοδρομίας, καθώς «ορίζει» το πέρασμα Χίου-Ικαρίας, και το Στενό Μυκόνου-Τήνου. Το ύψος του πύργου του είναι 10 μέτρα και το εστιακό του ύψος είναι 41 μέτρα.
Το ολιγόλεπτο περπάτημα στα βράχια του ακρωτηρίου είναι μια μοναδική εμπειρία και το υποβλητικό τοπίο προκαλεί έντονα συναισθήματα. Στην περιοχή συχνά φυσούν δυνατοί άνεμοι -δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι πολύ κοντά στον φάρο ξεχωρίζει ο Τσικνιάς, το ψηλότερο βουνό της Τήνου που η μυθολογία συνδέει με τον Βοριά. Θυμωμένος με τον Ηρακλή που δολοφόνησε τα παιδιά του, Ζήτη και Κάλαϊν, άφησε τα παλάτια του στη Θράκη, βρήκε εδώ τους τάφους τους, και από τον θυμό του άνοιξε τους ασκούς του και άφησε τους ανέμους ελεύθερους.
Πολύ κοντά στον φάρο προς τα βόρεια βρίσκεται η παραλία της Λιβάδας, μία από τις πιο άγριες και όμορφες του νησιού, με κρυστάλλινα νερά και βράχια με υπέροχους σχηματισμούς που θυμίζουν εκείνα του Βωλάξ. Οδηγώντας νότια του φάρου θα κάνετε μπάνιο στην πολύ ωραία αμμώδη παραλία Σάντα Μαργαρίτα, ή στη Λυχναφτιά. Ακόμη πιο νότια βρίσκεται η Παχιά Άμμος με τον αμμόλοφο. Φωλιάζει σε κλειστό όρμο με γαλαζοπράσινα νερά και βράχια που θυμίζουν γλυπτά.
Ο φάρος του Πανόρμου στο νησάκι Πλανήτης
Το πέτρινο κτίριο και ο τετράγωνος πέτρινος πύργος του που φθάνει σε ύψος τα 8 μέτρα, υψώνονται σε πολύ κοντινή απόσταση, απέναντι από τον παραθαλάσσιο οικισμό του Πανόρμου, επινείου του Πύργου. Το νησάκι Πλανήτης απέχει ελάχιστα από την ακτή και θα φτάσετε ως εκεί με σύντομο περπάτημα πλάι στη θάλασσα, στη δυτική πλευρά του οικισμού.
Ο εντυπωσιακός φάρος είναι από τους πιο παλιούς στις Κυκλάδες και έχει χαρακτηριστεί Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο από το 1998. Πρωτοάναψε το 1886, είχε φωτοβολία 9 μιλίων και είναι φτιαγμένος με μαστοριά, από πέτρα και μάρμαρο -υλικά που υπάρχουν άφθονα στο νησί. Θεωρείται «φανός λιμένος», όχι για πελαγοδρομία και μεγάλες αποστάσεις. «Ορίζει» το λιμάνι του Πανόρμου, το μοναδικό στα βόρεια της Τήνου -γι’ αυτό είναι σημαντικός και για τους ψαράδες. Έγινε αυτόματος το 1945.
Για μπάνιο μπορείτε να επιλέξετε τις μικρές αμμώδεις παραλίες της Αγίας Θάλασσας και του Καβάλαργου (ή Καβαλουρκού) κοντά στον φάρο. Από την ανατολική πλευρά του Πανόρμου θα πάτε στην παραλία Ρόχαρη με άμμο και γαλαζοπράσινα νερά (όχι όταν φυσάει, γιατί βγάζει σκουπίδια). Στον Πάνορμο υπάρχουν πολλές ψαροταβέρνες, ουζερί, καφέ, μικρά καταστήματα και ξενοδοχεία ή ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Παρόλο που σήμερα δεν του φαίνεται, το λιμανάκι στο παρελθόν έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία του νησιού. Επί Ενετοκρατίας το Πόρτο Παλέρμο, όπως το έλεγαν, ως μοναδικό φυσικό λιμάνι στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού, είχε ιδιαίτερη στρατιωτική σημασία και ήταν από τους τέσσερις φρουρούμενους όρμους του. Ήταν επίσης ασφαλές καταφύγιο για τα εμπορικά πλοία που έρχονταν από ανατολή και δύση τα οποία, ιδιαίτερα όταν φυσούσε νοτιάς, δεν μπορούσαν να δέσουν στον όρμο του Αγίου Νικολάου -τη σημερινή πόλη της Τήνου. Για πολλά χρόνια μετά τους Ενετούς στον Πάνορμο συνέχιζαν να φτάνουν εμπορεύματα από την Ελλάδα και το εξωτερικό -μεταξύ των οποίων και μεγάλες ποσότητες σιταριού το άλεσμα του οποίου γινόταν στους μύλους που υψώνονται ερειπωμένοι κοντά στον Πύργο.
Ο φάρος στο νησάκι Δύσβατο, στο Στενό Άνδρου-Τήνου
Φτάνοντας με βάρκα μέχρι το νησάκι Δύσβατο, στο δυτικότερο άκρο του νησιού, και πλησιάζοντας τον φάρο που αντικρίζει το πέλαγος και την Άνδρο απέναντί του, τα συναισθήματα θα σας κατακλύσουν. Φανταστείτε πώς θα ένιωθαν οι φαροφύλακες, οι οικογένειες των οποίων τους έφερναν προμήθειες περπατώντας στα δύσβατα μονοπάτια της περιοχής για να μεταφερθούν μετά με βαρκάκι στον φάρο. Μεταξύ του Δύσβατου και της στεριάς υπάρχει το νησάκι Καλόγεροι.
Το Δύσβατο, όπως δείχνει το όνομά του, έχει δύσκολη πρόσβαση από παντού. Η θάλασσα είναι ήσυχη πολύ λίγες μέρες το χρόνο και το πέρασμα στο Στενό Άνδρου-Τήνου έχει πολλή κίνηση. Γι’ αυτό και ο φάρος περιστρέφεται 360ᵒ με δυνατή φωτοβολία, ώστε να φωτίζει τις ακτές και στα δύο νησιά. Κτίστηκε το 1903, είχε ύψος πύργου 9 μέτρα και εστιακό ύψος 33 μέτρα. Καταστράφηκε από τους Γερμανούς το 1941, ξαναφτιάχτηκε και λειτούργησε ξανά το 1945 με φαροφύλακα, έως το 1970. Στη συνέχεια, μετατράπηκε σε αυτόματο.
Τα νερά γύρω θεωρούνται καλός ψαρότοπος και στο νησάκι υπάρχουν πολλές αγριοβιολέτες. Αν αποφασίσετε να έρθετε ως το Δύσβατο με σκάφος από τον Πάνορμο, μπορείτε να κάνετε στάσεις για μπάνιο στον Κουμελά και το Μαλί, που είναι παραθεριστικοί οικισμοί των ντόπιων. Το Μαλί μοιάζει με μικρό φιορδ και έχει βοτσαλωτή παραλία.
Διαβάστε ακόμα:
Οι ωραιότερες παραλίες της Τήνου
Τήνος: Το λατομείο που θα μετατραπεί σε πολιτιστικό πάρκο
Sourdough Feast: Το bread bc ψήνει προζυμένια ψωμιά στο Simά, στην Τήνο
