Συγκριτικά με τις υπόλοιπες τρεις λίμνες που βρίσκονται στα νότια της περιφερειακής ενότητας της Φλώρινας (Βεγορίτιδα, Χειμαδίτιδα, Πετρών), η Ζάζαρη (γνωστή πιο επίσημα και ως λίμνη Αγίων Θεοδώρων, σύμφωνα με το «Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας») είναι μάλλον η λιγότερο διάσημη, όντας γνώριμη μόνο στους ντόπιους και στους τακτικούς επισκέπτες της περιοχής.

15

Παρ’ όλα αυτά, η μικρή λίμνη με το διακριτό όνομα θεωρείται μέρος με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος, το οποίο προστατεύεται και επισήμως από το δίκτυο Natura 2000, αφού έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους τόσο της Μακεδονίας, όσο και της βόρειας Ελλάδας γενικότερα.

Μάλιστα, το βουνίσιο τοπίο της παραμένει γοητευτικό σε όλες τις εποχές του έτους, αν και οι χειμώνες τείνουν να αποδεικνύονται δύσκολοι: όταν είναι δριμείς, δηλαδή –κάτι που συμβαίνει συχνά στη Φλώρινα– η Ζάζαρη συνήθως παγώνει. Γι’ αυτό και ως καλύτερες εποχές για να την επισκεφθεί κανείς θεωρούνται η άνοιξη και το καλοκαίρι (αλλά και το πρώιμο φθινόπωρο), όταν η γύρω φύση βρίσκεται στα καλύτερά της, δημιουργώντας ένα γοητευτικό σκηνικό γεμάτο με πράσινα, μπλε και καφέ χρώματα.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(164231)
      ["id"]=>
      int(164231)
      ["title"]=>
      string(10) "Zazari_01a"
      ["filename"]=>
      string(14) "Zazari_01a.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(1148357)
      ["url"]=>
      string(63) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/12/Zazari_01a.jpg"
      ["link"]=>
      string(94) "https://www.travel.gr/experiences/vytina-axiotheata-kai-fysiolatrikes-d/attachment/zazari_01a/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "10"
      ["description"]=>
      string(112) "Η Ζάζαρη έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000/Photo: Περικλής Μεράκος"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(10) "zazari_01a"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(164230)
      ["date"]=>
      string(19) "2022-12-30 10:22:46"
      ["modified"]=>
      string(19) "2023-03-03 08:23:52"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1760)
      ["height"]=>
      int(2200)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/12/Zazari_01a-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/12/Zazari_01a-240x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(240)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/12/Zazari_01a-768x960.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(960)
        ["large"]=>
        string(72) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/12/Zazari_01a-819x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(819)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(73) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/12/Zazari_01a-1229x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1229)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(73) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/12/Zazari_01a-1638x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1638)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Η Ζάζαρη έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000/Photo: Περικλής Μεράκος
Όταν οι χειμώνες είναι δριμείς, η λίμνη συχνά παγώνει. Photo: Περικλής Μεράκος

Μια μικρή, γραφική λίμνη με μεγάλη ποικιλία ζωής

Η Ζάζαρη εντοπίζεται στους πρόποδες του βουνού Βέρνο, σε υψόμετρο 602 μέτρων. Όπως είπαμε, πρόκειται για μικρή λίμνη (μερικές φορές, μάλιστα, οι ντόπιοι της Φλώρινας την αποκαλούν και «Μικρολίμνη»), με έκταση 1,85 τ.χλμ. και μέγιστο πλάτος 1,4 τ.χλμ. Το μέσο βάθος της εκτιμάται στα 4,6 μέτρα, οπότε θεωρείται σχετικά αβαθής. Το ξεχωριστό της όνομα έχει μείνει από την εποχή που αποτελούσε ιδιοκτησία κάποιου Ζάζαρη.

Υδρολογικά η Ζάζαρη τροφοδοτείται από το μικρό ποτάμι του Σκλήθρου –το οποίο πηγάζει από το Βέρνο– κι αυτή με τη σειρά της τροφοδοτεί έπειτα την κοντινή (μα υψομετρικά χαμηλότερη) λίμνη Χειμαδίτιδα, μέσω τεχνητού καναλιού. Πέρα από τα ποταμίσια νερά, ωστόσο, διαθέτει και δικές της, υπόγειες πηγές γλυκού νερού, ενώ ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αποτελεί μια θερμή πηγή που βρίσκεται στα βόρειά της, επιτρέποντας την ανάπτυξη ιαματικών λουτρών (τα λεγόμενα «Μπάνια»).

Συνδυαστικά με την πλούσια τριγύρω φύση, με τον ορεινό χαρακτήρα του τυπικά δυτικομακεδονίτικου τοπίου, αλλά και με τα λιβάδια που την περιβάλλουν, η Ζάζαρη προβάλλει ως ιδιαίτερα γραφική. Η βλάστηση στις όχθες της περιλαμβάνει κυρίως καλαμιώνες και ψαθιά, μα λίγο πιο πέρα συναντά κανείς και χνουδοβελανιδιές, λεύκες, ιτιές, φτελιές, αγριογαρύφαλλα και σφενδάμια, ενώ ξεχωριστό ενδιαφέρον έχουν και τα νούφαρα τα οποία αναπτύσσονται στα νερά της.

Τα νερά αυτά, τώρα, είναι ήρεμα, οπότε οι επισκέπτες μπορούν να ζήσουν στιγμές χαλάρωσης και ξεγνοιασιάς ερχόμενοι εδώ, αλλά και να βρουν –αναλόγως του καιρού, βέβαια– ευκαιρίες για βαρκάδες, πεζοπορίες, ποδηλασία περιμετρικά της λίμνης ή για παρατήρηση πουλιών.

Μεγάλη σημασία, πάντως, έχει ο σταθερός ρόλος της Ζάζαρης ως υδροβιότοπος, όπως είπαμε και στην εισαγωγή. Παρά το μικρό της μέγεθος, δηλαδή, κατορθώνει και φιλοξενεί 141 είδη πτηνών (ανάμεσά τους και μερικά σπάνια, όπως λ.χ. οι λαγγόνες ή οι λιβαδόκιρκοι) και γύρω στα 185 είδη βατράχων. Οι τελευταίοι, μάλιστα, είναι υπεύθυνοι για ένα φαινόμενο σπάνιο σε τέτοιες υδάτινες εκτάσεις: την πλήρη απουσία κουνουπιών κατά την καλοκαιρινή περίοδο.

Ιδιαίτερη θέση, ασφαλώς, κατέχει και η υδάτινη πανίδα, καθώς λέγεται ότι η Ζάζαρη είναι η μοναδική λίμνη σε όλη την Ευρώπη στην οποία ζουν μύδια (κάτι, ωστόσο, που χρειάζεται διασταύρωση). Από τα αρκετά ψάρια ξεχωρίζουν τα γριβάδια, οι τούρνες και οι βαλκανικές μπιάνες, ενώ υπάρχουν και χέλια.

Πώς θα έρθετε στη Ζάζαρη

Η Ζάζαρη απέχει 615 χιλιόμετρα από την Αθήνα, 195 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη και 43 χιλιόμετρα από τη Φλώρινα. Ερχόμενοι από την Εγνατία Οδό στρίβετε δεξιά στην έξοδο προς Πτολεμαΐδα και έπειτα, μετά τη Λεβαία, ακολουθείτε τον δρόμο προς το Νυμφαίο. Λίγο πριν τη διασταύρωση προς αυτό θα δείτε δύο λίμνες: η μεγαλύτερη είναι η Χειμαδίτιδα και η μικρότερη η Ζάζαρη. Η μεταξύ τους απόσταση ανέρχεται σε περίπου 2 χιλιόμετρα.

Μοναδικός παραλίμνιος οικισμός στη Ζάζαρη είναι το Λιμνοχώρι, με 257 κατοίκους και ήπια τουριστική ανάπτυξη, που εγγυάται ότι θα βρείτε ευκαιρίες για διαμονή, καφέ και φαγητό. Ιδρύθηκε ως τούρκικο χωριό ύστερα από την κατάληψη της δυτικής Μακεδονίας από τους Οθωμανούς, αλλά μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους και τα Μικρασιατικά κατοικήθηκε από Πόντιους πρόσφυγες. Αρχικά λεγόταν Άγιοι Θεοδώροι (γι’ αυτό και η Ζάζαρη αναγράφεται και ως λίμνη Αγίων Θεοδώρων), αλλά το 1926 μετονομάστηκε επισήμως σε Λιμνοχώρι. Όταν ο καιρός είναι καλός, οι όχθες του γεμίζουν από ξύλινα τραπέζια με παγκάκια, ενώ μέσα στα νερά έχει κατασκευαστεί και μια ξύλινη προβλήτα, αποτελώντας αγαπημένο σημείο των επισκεπτών για περίπατο και φωτογραφίες.

Διαβάστε ακόμα:

Λίμνη Πηγών Αώου: Υπέροχα νερά και επιβλητικά λιβάδια, στην «καρδιά» της Πίνδου

Λίμνες Μεταλλείων: Ένας άγνωστος τόπος 2 ώρες από την Αθήνα

Αγία Βαρβάρα: Η τεχνητή λίμνη στον Αλιάκμονα, που μοιάζει σαν φυσική