Η αυθεντική πλευρά της Ίου

Οι ανεμόμυλοι

Την ώρα του ηλιοβασιλέματος οι επισκέπτες σπεύδουν στην «πλατεία της άνοιξης», ή των μύλων και δικαίως: οι 12 εναπομείναντες πυργόμυλοι, άλλοι αποκατεστημένοι ή πιο συντηρημένοι και άλλοι λιγότερο, αποτελούν ένα πολύ ωραίο φόντο για φωτογραφίες και βίντεο. Από το σημείο αυτό η θέα προς τον λόφο της Χώρας και όλη τη γύρω περιοχή είναι εντυπωσιακή. Οι μύλοι ήταν σε λειτουργία μέχρι το 1960. Με κινητήρια δύναμη τον αέρα, οι φτερωτές και τα πανιά κινούσαν μέσω αξόνων και τροχών τις μεγάλες μυλόπετρες που συνέθλιβαν σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι για να τροφοδοτήσουν με αλεύρι τους κατοίκους του νησιού και άλλων γειτονικών.

Ο τάφος του Ομήρου

Στη βόρεια πλευρά του νησιού, στον λεγόμενο λόφο του Ψαθόπυργου, επάνω από το ερειπωμένο οικισμό του Πλακωτού, υπάρχουν υπολείμματα ενός ελληνιστικού πύργου: εκεί υποστηρίζεται ότι υπήρξε ο τάφος του Ομήρου. Η Ίος ήταν ο τόπος καταγωγής της μητέρας του Κλυμένης και σύμφωνα με αναφορές αρχαίων συγγραφέων στο νησί πέθανε και τάφηκε ο ίδιος. Κατά τον περιηγητή Παυσανία, υπήρξε χρησμός του μαντείου των Δελφών που έλεγε ότι ο ποιητής θα θαφτεί στην Ίο. Θεωρείται, μάλιστα, ότι πέθανε από τη στενοχώρια του επειδή δεν μπόρεσε να λύσει ένα αίνιγμα που του έθεσαν οι Ιήτες. Στην παραπάνω άποψη συνεπικουρεί το γεγονός ότι στους Κλασικούς και Ελληνιστικούς χρόνους στα νομίσματα της Ίου απεικονίζεται στη μια πλευρά η μορφή του Ομήρου, καθώς και το ότι στον αρχαιολογικό χώρο του Πλακωτού ανακαλύφθηκε το 1774 τμήμα ενεπίγραφης μαρμάρινης πλάκας που σχετίζεται με τον Όμηρο. Σε κάθε περίπτωση αξίζει να πάτε στο σημείο αυτό καθώς προσφέρει πανοραμική θέα στο πέλαγος και τις γύρω ακτές. Στη διάρκεια του ολιγόλεπτου περπατήματός σας από το σημείο όπου θα παρκάρετε θα βρείτε ένα μικρό κιόσκι.

Ο αρχαιολογικός χώρος του Σκάρκου

Οι εικόνες της περιοχής από ψηλά είναι εντυπωσιακές. Το περίπλοκο δίκτυο με τις ξερολιθιές που είχαν φτιάξει οι ντόπιοι γύρω από τον λόφο όπου ανακαλύφθηκε μια προϊστορική θέση πολλαπλών περιόδων και ο οικισμός των μέσων της 3ης  χιλιετίας π.Χ., θυμίζουν τις σπείρες ενός σαλιγκαριού. Εξού και ονομάζουν τη θέση αυτή Καράβολα (σαλιγκάρια στην τοπική διάλεκτο). Ο λόφος βρίσκεται σε προνομιακή θέση στο μέσο της δυτικής πλευράς της Ίου όπου υπάρχει ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια των Κυκλάδων και οι πιο μεγάλες σε έκταση καλλιεργήσιμες εκτάσεις του νησιού.

Η συστηματική ανασκαφή στον Σκάρκο με έκταση 11 στρεμμάτων περίπου, αποκάλυψε τμήμα ενός οικισμού που διατηρήθηκε σε εξαιρετική κατάσταση και είχε οργανωμένο πολεοδομικό σχέδιο. Κάλυψε ένα σημαντικό κενό γνώσης των αρχαιολόγων για τους οικισμούς της κυκλαδικής προϊστορίας και παρήχε σημαντικές πληροφορίες για τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες στα νησιά των Κυκλάδων στην Πρώιμη εποχή του Χαλκού (Πρωτοκυκλαδική ΙΙ περίοδος, ομάδα Κέρου, Σύρου, 2.700-2.400/2.300π. Χ.).

Η ανασκαφική έρευνα άρχισε το 1896 και συνεχίζεται ως σήμερα. Έχει φέρει στο φως μια συνοικία στα ανατολικά του λόφου και τμήματα κτιρίων στα δυτικά, προς την πλευρά του λιμανιού. Τα κτήρια, τα οποία ήταν κατοικίες, έχουν συνήθως ισόγειο και όροφο και διαθέτουν αυλές περιφραγμένες με υψηλούς μαντρότοιχους 3 και 4 μέτρων.

Τα ευρήματα είναι πολλά και ενδιαφέροντα. Όπως μεταλλικά, οστέινα και λίθινα σκεύη και εργαλεία, ειδώλια από λευκό μάρμαρο αλλά και κάποια σπάνια φτιαγμένα από άλλα υλικά, καθώς και πήλινα αγγεία: ορισμένα από αυτά είχαν φτάσει στην Ίο από άλλες περιοχές του Αιγαίου και πρόσφεραν στους ειδικούς πληροφορίες για τα δίκτυα επικοινωνίας της εποχής εκείνης. Βρέθηκαν επίσης άφθονα και πλήρως επεξεργασμένα λίθινα αγγεία και σκεύη που αποδεικνύουν την άσκηση λιθοτεχνίας. Αναπτυγμένη ήταν και η τεχνολογία του οψιανού ο οποίος προερχόταν από τα δύο λατομεία της Μήλου.

Στα πιο πρόσφατα χρόνια ήλθαν στο φως σφραγίδες, οστέινες και λίθινες, καθώς και πολλά ενσφράγιστα αντικείμενα, γεγονός πολύ σπάνιο για Πρωτοκυκλαδικό οικισμό. Τα κινητά ευρήματα δείχνουν ότι υπήρχε τεχνική εξειδίκευση και ανάμεσα στους τεχνίτες πρέπει να συγκαταλέγονταν κτίστες, κεραμείς και λιθοξόοι. Στον Σκάρκο μπορείτε να πάτε και με τα πόδια (40’) με αφετηρία την πλατεία των μύλων της Χώρας.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Χώρας

Στεγάζεται από το 1998 στο νεοκλασικό οίκημα του Αμοιραδάκειου και είναι σχεδιασμένο με σύγχρονη μουσειακή αντίληψη. Η πρώτη αίθουσα αφορά την Πρωτοκυκλαδική περίοδο και την ιστορία της αρχαιολογικής έρευνας στο νησί και η συλλογή περιλαμβάνει πήλινα αγγεία, λίθινα σκεύη και αντικείμενα, ειδώλια κ.ά. Η δεύτερη είναι αφιερωμένη στη Μέση και Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Τα εκθέματα και των δύο αυτών χώρων προέρχονται από τις ανασκαφές στον Σκάρκο. Η τρίτη και η τέταρτη αίθουσα του μουσείου καλύπτουν τους ιστορικούς χρόνους. Εκεί θα θαυμάσετε ευρήματα από την αρχαία πόλη της Ίου, τη σημερινή Χώρα, όπως γλυπτά, επιγραφές, κεραμική έως και τον 7ο αιώνα (Τηλ. 22860 91246).

Το Παλαιόκαστρο

Στην ανατολική πλευρά του νησιού, μεταξύ Αγίας Θεοδότης και Ψάθης, το ύψωμα με τα ερείπια του Παλαιόκαστρου είναι από τα ωραιότερα σημεία στην Ίο για να αγναντέψετε το πέλαγος και τα γειτονικά νησιά όπως η Νάξος, η Αμοργός, η Πάρος. Θεωρείται ότι το κάστρο κτίστηκε στη θέση προϋπάρχοντος βυζαντινού από τον Ενετό Μάρκο Κρίσπο το 1397 ώστε να επιτηρεί τους θαλάσσιους δρόμους προς το Αιγαίο και την Κρήτη. Διατηρείται τμήμα των τειχών και η εκκλησία της Παλαιοκαστρίτισσας. Το περπάτημα ως εκεί στο χείλος του γκρεμού είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία.

Η Αγία Θεοδότη

Στο βορειοανατολικό μέρος του νησιού βρίσκεται η παλαιότερη εκκλησία της Ίου, η Αγία Θεοδότη, πολύ κοντά στον ομώνυμο όρμο. Ιδρύθηκε τον 16ο αιώνα, είναι κτισμένη επάνω στα ερείπια αρχαίου ναού του Απόλλωνα και η περιοχή έχει κηρυχθεί ως αρχαιολογικός χώρος. Ακριβώς απέναντι από την Αγία Θεοδότη ανακαλύφθηκαν ίχνη αρχαίου υδραγωγείου και ενός ελληνιστικού πύργου.

Διαβάστε ακόμα:

Ο γαστρονομικός παράδεισος της Ίου

9 αναζωογονητικές βουτιές στην Ίο -Εξερευνώντας τις υπέροχες παραλίες της

Πικρί Νερό: Η τριπλή παραλία των Κυκλάδων όπου φτάνεις μόνο με σκάφος ή με τα πόδια