Ευδιάθετη και ευγενική, με ένα βλέμμα γεμάτο σιγουριά και αίσθηση του χιούμορ. Ακούει τζαζ, της αρέσουν ως ανάμνηση τα ταξίδια, δεν φεύγει σχεδόν ποτέ από το χωριό της και δεν επιτρέπει σε κανέναν να πει κάτι αρνητικό για αυτό.

13

Τα σημάδια του χρόνου ανεξίτηλα χαραγμένα στο πρόσωπό της, μεταδίδουν τη σοφία της από την ίδια τη ζωή που έζησε. Η κυρία Σμαράγδα, είναι ο μοναδικός κάτοικος του Ανάβατου: ενός σχεδόν εγκαταλελειμμένου μεσαιωνικού οικισμού στην Κεντρική Χίο. Ο οικισμός είναι γνωστός και ως ο «Μυστράς του Αιγαίου» και ιδρύθηκε στους μέσους βυζαντινούς χρόνους.

Μένει εδώ τα τελευταία 30 χρόνια της ζωής της και, όπως η ίδια σημειώνει, είναι «πολίτης του κόσμου» μέχρι που κάποια στιγμή αποφάσισε «να καταλαγιάσει».

Τα χρωματιστά λουλούδια

«Ταξίδεψα στη Γαλλία, την Ιταλία, σε πολλές ακόμη χώρες της Ευρώπης. Μετά καταλάγιασα και ήρθα εδώ» μας είπε όταν την συναντήσαμε παραμονή της γιορτής των Αρχαγγέλων, να στολίζει την τράπεζα· μετά τον εσπερινό θα έρθουν οι επισκέπτες για καφέ. 

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(42188)
      ["id"]=>
      int(42188)
      ["title"]=>
      string(32) "ka-smaragda-xromatista-louloudia"
      ["filename"]=>
      string(43) "ka-smaragda-xromatista-louloudia-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(702712)
      ["url"]=>
      string(92) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ka-smaragda-xromatista-louloudia-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(115) "https://www.travel.gr/experiences/i-monadiki-katoikos-enos-ereipomenoy/attachment/ka-smaragda-xromatista-louloudia/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(1) "2"
      ["description"]=>
      string(196) "Η κα Σμαράγδα κρατάει μερικά χρωματιστά λουλούδια και τα καθαρίζει επιμελώς για να τα τοποθετήσει στο βάζο"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(32) "ka-smaragda-xromatista-louloudia"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(42135)
      ["date"]=>
      string(19) "2021-11-08 15:15:42"
      ["modified"]=>
      string(19) "2021-11-08 15:25:38"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1920)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(93) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ka-smaragda-xromatista-louloudia-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(93) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ka-smaragda-xromatista-louloudia-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(94) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ka-smaragda-xromatista-louloudia-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(94) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ka-smaragda-xromatista-louloudia-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(95) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ka-smaragda-xromatista-louloudia-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(95) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ka-smaragda-xromatista-louloudia-1536x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Η κα Σμαράγδα κρατάει μερικά χρωματιστά λουλούδια και τα καθαρίζει επιμελώς για να τα τοποθετήσει στο βάζο
Ο οικισμός είναι γνωστός και ως ο «Μυστράς του Αιγαίου»/ Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος

Κρατάει μερικά χρωματιστά λουλούδια και τα καθαρίζει επιμελώς για να τα τοποθετήσει στο βάζο. Μιλάει χωρίς να με κοιτάζει. Κάποια στιγμή σπρώχνει μία καρέκλα προς το μέρος μου και κάνει ένα νεύμα. Δεν την ρωτάω τίποτα. Χαζεύω αυτό το τοπίο, τη σκληρή πέτρα και την αντίθεση με την απέναντι καταπράσινη πλαγιά.

Η αλήθεια είναι ότι θέλω να ρωτήσω πώς βρέθηκε εδώ. Αναρωτιέμαι για τη ζωή της, τις χαρές της, και για όλα εκείνα που μπορεί να κάνουν αυτό τον άνθρωπο να μένει εδώ μόνος του, σε ένα χωριό-σύμβολο του νησιού, την ίδια στιγμή, όμως, απομακρυσμένο και ερειπωμένο.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(42159)
      ["id"]=>
      int(42159)
      ["title"]=>
      string(11) "ka-smaragda"
      ["filename"]=>
      string(22) "ka-smaragda-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(1041883)
      ["url"]=>
      string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ka-smaragda-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(94) "https://www.travel.gr/experiences/i-monadiki-katoikos-enos-ereipomenoy/attachment/ka-smaragda/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(1) "2"
      ["description"]=>
      string(101) "«Οι δικοί μου με έφερναν συνέχεια εδώ όταν ήμουν μικρή»"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(11) "ka-smaragda"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(42135)
      ["date"]=>
      string(19) "2021-11-08 15:07:12"
      ["modified"]=>
      string(19) "2021-11-08 15:28:15"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1920)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(72) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ka-smaragda-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(72) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ka-smaragda-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(73) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ka-smaragda-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(73) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ka-smaragda-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(74) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ka-smaragda-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(74) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ka-smaragda-1536x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
«Οι δικοί μου με έφερναν συνέχεια εδώ όταν ήμουν μικρή»
Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος 
		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(42143)
      ["id"]=>
      int(42143)
      ["title"]=>
      string(8) "ekklisia"
      ["filename"]=>
      string(21) "ekklisia-1-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(909716)
      ["url"]=>
      string(70) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ekklisia-1-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(93) "https://www.travel.gr/experiences/i-monadiki-katoikos-enos-ereipomenoy/attachment/ekklisia-3/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(1) "2"
      ["description"]=>
      string(46) "Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(10) "ekklisia-3"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(42135)
      ["date"]=>
      string(19) "2021-11-08 14:42:59"
      ["modified"]=>
      string(19) "2021-11-08 15:29:55"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1920)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ekklisia-1-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ekklisia-1-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(72) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ekklisia-1-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(72) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ekklisia-1-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(73) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ekklisia-1-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(73) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/ekklisia-1-1536x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος
Μετά τον εσπερινό, έρχονται οι επισκέπτες για καφέ

«Δεν τους καταλαβαίνω…»

Μου μιλάει χωρίς να χρειαστεί να την ρωτήσω κάτι. «Έρχονται συνέχεια και με ρωτάνε γιατί μένω εδώ. Πού αλλού να πάω; Εδώ είναι το σπίτι μου! Δεν τους καταλαβαίνω μερικές φορές» μου λέει η ίδια -δεν ξέρω αν θα την ρωτούσα κάτι τέτοιο, αλλά είμαι ευγνώμων που επέλεξα να σιωπήσω. Γυρίζουμε τον χρόνο πίσω, τότε που ήταν κοριτσάκι. «Οι δικοί μου με έφερναν συνέχεια εδώ όταν ήμουν μικρή. Μέναμε στην πόλη της Χίου και για εμάς αυτό ήταν ένα πολύ ωραίο μικρό ταξίδι. Κάθε φορά που φεύγαμε, θυμάμαι ότι δεν ήθελα και έκλαιγα. Ήθελα να μείνω εδώ, και να που τελικά μετά από αρκετά χρόνια τα κατάφερα».

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(42168)
      ["id"]=>
      int(42168)
      ["title"]=>
      string(16) "gatoula-anavatos"
      ["filename"]=>
      string(27) "gatoula-anavatos-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(658706)
      ["url"]=>
      string(76) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/gatoula-anavatos-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(99) "https://www.travel.gr/experiences/i-monadiki-katoikos-enos-ereipomenoy/attachment/gatoula-anavatos/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(1) "2"
      ["description"]=>
      string(47) "Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος "
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(16) "gatoula-anavatos"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(42135)
      ["date"]=>
      string(19) "2021-11-08 15:10:40"
      ["modified"]=>
      string(19) "2021-11-08 15:31:43"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1920)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/gatoula-anavatos-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/gatoula-anavatos-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/gatoula-anavatos-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/gatoula-anavatos-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(79) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/gatoula-anavatos-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(79) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/gatoula-anavatos-1536x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος
Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος

Τα άστρα και οι 15 αρραβώνες

Την ρωτάω αν λέει την ηλικία της. «Ήρθα εδώ στα πενήντα μου. Τώρα πλέον είμαι λίγο πάνω από 30 χρόνια στον Ανάβατο. Αλλά την ηλικία μου δεν θα σας την πω. Είμαι Δίδυμος, με ωροσκόπο στον Ταύρο, αλλά είμαι τελευταίες μέρες και παίρνω και στοιχεία από τον Καρκίνο. Ξέρεις τι σημαίνει αυτό;». Η αλήθεια είναι ότι την κοιτάζω ξανά βουβός. Με ξάφνιασε με αυτή την τοποθέτησή της για τα άστρα. «Αρραβωνιάστηκα καμιά δεκαπενταριά φορές, αλλά δεν παντρεύτηκα ποτέ» συνεχίζει.

Κάθε φορά που μιλάει, επιβεβαιώνει την αρχική μου αίσθηση: αυτή η γυναίκα έχει ένα πολύ πλούσιο παρελθόν. Είναι ένας άνθρωπος που έζησε μία πυκνή ζωή και κάποια στιγμή απλώς αποφάσισε ότι φτάνει τόσο. Είναι εκείνη η λεπτή γραμμή που μας χωρίζει από την υπερβολή και για τον κάθε άνθρωπο είναι μάλλον τοποθετημένη σε άλλο σημείο.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(42194)
      ["id"]=>
      int(42194)
      ["title"]=>
      string(17) "anavatos-topio-02"
      ["filename"]=>
      string(28) "anavatos-topio-02-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(1406832)
      ["url"]=>
      string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/anavatos-topio-02-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(100) "https://www.travel.gr/experiences/i-monadiki-katoikos-enos-ereipomenoy/attachment/anavatos-topio-02/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(1) "2"
      ["description"]=>
      string(47) "Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος "
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(17) "anavatos-topio-02"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(42135)
      ["date"]=>
      string(19) "2021-11-08 15:18:31"
      ["modified"]=>
      string(19) "2021-11-08 15:48:00"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1707)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/anavatos-topio-02-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/anavatos-topio-02-200x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(200)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(79) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/anavatos-topio-02-768x1152.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1152)
        ["large"]=>
        string(79) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/anavatos-topio-02-683x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(683)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(80) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/anavatos-topio-02-1024x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(80) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/11/anavatos-topio-02-1365x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1365)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος
«Στη Χίο πηγαίνω μία φορά το μήνα για να πάρω τα ψώνια. Δεν χρειάζομαι τίποτα άλλο»

3000 δίσκοι και 4000 cd

Μου περιγράφει την καθημερινότητά της. Κατά τη διάρκεια της μέρας ποτίζει τα αμέτρητα λουλούδια της, ταϊζει τα ζώα της, τις πάπιες, τις χήνες, τις κότες και τους σκύλους και ασχολείται με τις δουλειές. «Όχι, στη Χίο δεν πηγαίνω συχνά. Μία φορά το μήνα για να πάρω τα ψώνια. Δεν χρειάζομαι τίποτα άλλο. Όταν βραδιάζει, ακούω μουσική. Έχω σχεδόν 3000 δίσκους και 4000 cd». Η αγαπημένη της μουσική είναι η jazz αλλά ακούει κι άλλα είδη. «Μου αρέσει, επίσης, η φολκλορική μουσική, τα τσιγκάνικα αλλά και μουσική από τις Ινδίες. Τηλεόραση δεν βλέπω. Μόνο την Ελίφ βλέπω κάθε απόγευμα».

Φεύγοντας από εδώ, θέλω σίγουρα να επιστρέψω ξανά, όπως και η κυρία Σμαράγδα, όταν ήταν στην παιδική της ηλικία. Σήμερα, όμως, εκτός από την μοναδική ιστορία και ομορφιά του οικισμού, η παρουσία της εδώ λειτουργεί καταλυτικά και καταφέρνει να δώσει ζωή σε έναν ολόκληρο οικισμό.