Πέρα από τους αρχαίους θησαυρούς, τα αναρίθμητα έργα τέχνης, τα κομψά αναγεννησιακά παλάτια και τους επιβλητικούς μπαρόκ ναούς, κρύβεται μια πόλη που σε μαγεύει σε κάθε βήμα και σε καλεί να χαθείς στα σοκάκια της και να την ερωτευτείς για πάντα. Αυτή είναι η Ρώμη και μια από τις πιο χαρακτηριστικές της περιοχές που ιδανικά ενσωματώνει όλα τα παραπάνω, είναι εκείνη που περιβάλλει τη μεγαλοπρεπή Piazza Navona.
Με τι λόγια να περιγράψει κανείς την εντύπωση που προκαλεί η πιο φαντασμαγορική ίσως πλατεία της αιώνιας πόλης. Είτε την αντικρύζεις για πρώτη φορά είτε για εκατοστή, σε μαγνητίζει πάντα. Οι τρεις επιβλητικές κρήνες, τα παλάτια και μια περίτεχνη εκκλησία ανάμεσά τους, τα κομψά καφέ και τα ξεχωριστά μαγαζάκια, τα σμήνη τουριστών και οι πλανόδιοι καλλιτέχνες κάθε είδους.
Η στατικότητα των μορφών των τεσσάρων ποταμών που αποτύπωσε με τόση χάρη ο Bernini στο κεντρικό σιντριβάνι σε πλήρη αντίθεση με το ατελείωτο πηγαινέλα του πλήθους, ο παφλασμός των νερών που μπερδεύεται με τις φωνές των παιδιών. Νομίζω ότι κανείς μπορεί να χαζεύει στην πλατεία αυτή για ώρες. Και πιστεύω ότι βρίσκεται στα καλύτερά της είτε νωρίς το πρωί, λουσμένη στο φως και πριν την αναπόφευκτη κοσμοπλημμύρα, είτε αργά τη νύχτα, όπως τόσο γλαφυρά την αποτύπωσε ο Sorrentino στην ταινία του La Grante Bellezza («H τέλεια ομορφιά»).
Δεν είναι, όμως, μόνο η ίδια η πλατεία μαγευτική. Εξίσου συναρπάζουν τα αναρίθμητα μικρά στενά γύρω της, τα δαιδαλώδη μεσαιωνικά σοκάκια που καταλήγουν σε μικρές αυλές, σε εντυπωσιακά παλάτια, σε σημαντικές εκκλησίες, σε γαστρονομικούς πειρασμούς. Κάθε αναπάντεχη στροφή κι ένα υπέροχο κάδρο φωτογραφίας. Πόση ομορφιά μπορεί να χωράει μια τόσο μικρή περιοχή του χάρτη. Για να το διαπιστώσετε, μία είναι η συμβουλή μου: Χαθείτε άφοβα. Είδατε ένα δρομάκι που σας φαίνεται γραφικό; Ακολουθήστε το. Σας φαίνεται ενδιαφέρουσα κάποια εκκλησία ή μουσείο; Μπείτε οπωσδήποτε. Λαχταρίσατε ένα δροσερό παγωτό; Πάρτε ένα στο χέρι και συνεχίστε τη βόλτα σας. Ό,τι καλύτερο έχει να προσφέρει η πανέμορφη αυτή περιοχή βρίσκεται συγκεντρωμένο στην παρακάτω διαδρομή που μπορεί να σας κρατήσει απασχολημένους όλη μέρα.
Ξεκινήστε από τη βόρεια πλευρά της Piazza Navona, όπου θα βρείτε τη μικροσκοπική Piazza di Tor Sanguigna με τον αρχαιολογικό χώρο των ερειπίων του σταδίου του Δομιτιανού. Ολόκληρη η πλατεία είναι χτισμένη πάνω στο αρχαίο στάδιο, ακολουθώντας το οβάλ σχήμα του. Το δρομάκι Via di Tor Sanguigna περνάει από το εντυπωσιακό ξενοδοχείο Raphael, ένα από τα κομψότερα της Ρώμης. Έχετέ το στο νου σας για την υπέροχη ταράτσα του με την εκπληκτική θέα όπου αξίζει κάποια στιγμή να ανεβείτε για καφέ ή aperitivo.
Το επόμενο μικρό σοκάκι, Vicolo della Pace, θα σας βγάλει περνώντας κάτω από μια αψίδα, στην πανέμορφη εκκλησία Santa Maria della Pace με το ιδιότυπο σχέδιο και τη σημαντική καλλιτεχνική της αξία. Αξίζει πραγματικά να της αφιερώσετε λίγο από το χρόνο σας και να θαυμάσετε την κοίλη πρόσοψη του Pietro da Cortona, τον οκταγωνικό τρούλο, τις νωπογραφίες με τις Σίβυλλες του Raffaello και οπωσδήποτε το πανέμορφο μικρό διώροφο περιστύλιο του Bramante στο πίσω μέρος. Πρόκειται για το πρώτο έργο του μεγαλοφυούς αρχιτέκτονα στη Ρώμη και πλέον στεγάζει κι ένα όμορφο καφέ. Φροντίστε να βρεθείτε στο ναό νωρίς, επειδή ανοίγει μόνο για λίγες ώρες το πρωί ( συνήθως 9:00 – 11:45 ).
Η Via della Pace μπροστά από την εκκλησία διασταυρώνεται μετά από λίγο στα δυτικά με την Via di Tor Millina, που παίρνει το όνομά της από τον ψηλό, μεσαιωνικό πύργο που στέκει πάνω από τα κτήρια της περιοχής. Λίγα βήματα ακόμη σας φέρνουν στο κέντρο της Piazza Navona. Διασχίστε τη θαυμάζοντας το μεγαλείο της και κατευθυνθείτε στο νότιο άκρο της με τη Fontana del Moro, το δεύτερο σιντριβάνι του Bernini στην πλατεία. Στη νότια πλευρά δεσπόζει το Palazzo Braschi που πλέον στεγάζει το Μουσείο της πόλης. Δικός σας προορισμός είναι το Vivi Bistrot στην αυλή του μουσείου, για τον πρώτο σας καφέ ή ένα πλήρες πρωινό. Το να καθίσετε στα εξωτερικά τραπέζια με θέα σε όλη την Piazza Navona μέσα από το κάδρο της βαριάς μεσαιωνικής πόρτας, είναι εμπειρία. Αλλά και το εσωτερικό του είναι πολύ όμορφο, ειδικά τα τραπέζια δίπλα στα παράθυρα προσφέρουν επίσης υπέροχη θέα.
Αφού απολαύσετε τον καφέ σας στρίψτε αριστερά βγαίνοντας και θα βρεθείτε στη μικροσκοπική Piazza di Pasquino – που τί πρωτότυπο – παίρνει κι αυτή το όνομά της από ένα άγαλμα. Αυτή τη φορά πρόκειται για τη φθαρμένη μορφή του Pasquino, ενός από τα «ομιλούντα αγάλματα» της Ρώμης, που βρέθηκε στο σημείο αυτό. «Ομιλούντα» λέγονταν κάποια αγάλματα σε καίρια σημεία της πόλης που οι κάτοικοι συνήθιζαν να κρεμούν μηνύματα διαμαρτυρίας για θέματα κακοδιοίκησης. Από εδώ ξεκινά ένα από τα πιο γραφικά κομμάτια της βόλτας σας, αυτό στη Via del Governo Vecchio. O δρόμος με την υπέροχη ατμόσφαιρα είναι γεμάτος τρατορίες, καφέ, μαγαζιά με χειροτεχνήματα, αντικερί, vintage καταστήματα και πολλές gelaterie. Περπατήστε τον ως το τέλος του, όσο πιο πολύ ξεμακραίνετε τόσο ποιοτικότερα γίνονται τα μικρά μαγαζιά. Και μην ξεχνάτε να κοιτάτε προς τα πάνω, για τις συχνά εντυπωσιακές ανάγλυφες προσόψεις των κτηρίων.
Γυρίστε προς τα πίσω ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο κι όταν φτάσατε στην Piazza dell’ Orologio σταθείτε λίγο για να θαυμάσετε τον πύργο του ρολογιού με τη νωπογραφία που απεικονίζει τη μορφή της Παναγίας. Κάντε τον γύρο του κτηρίου ώστε να βρεθείτε στην κεντρική αρτηρία Corso V. Emanuelle II και την Piazza della Chiesa Nuova. Εκεί θα επισκεφτείτε τη μεγαλόπρεπη, μπαρόκ εκκλησία της Αντιμεταρρύθμισης, Chiesa Nuova. Στο πολυτελές εσωτερικό με τα πλούσια διακοσμημένα παρεκκλήσια μην χάσετε τους τρεις πίνακες που φιλοτέχνησε ο Rubens για το ιερό και τις νωπογραφίες του θόλου του Pietro Da Cortona.
Ένα δρομάκι στο πλάι της εκκλησίας θα σας φέρει πίσω στη Via del Governo Vecchio κι εκεί αν θέλετε ένα νόστιμο ελαφρύ σνακ, έναν καφέ ή ένα γλυκό μπορείτε να κάνετε μια στάση στο μικρό και φροντισμένο Caffe Novecento. Αλλιώς λίγο πιο κάτω, στο νο 112, θα βρείτε μία από τις καλύτερες τζελατερίες της Ρώμης, το Frigidarium. Μην το προσπεράσετε χωρίς να δοκιμάσετε το συγκλονιστικό παγωτό του. Διαλέξτε 2-3 γεύσεις κι αφήστε τους να βουτήξουν το χωνάκι σας στη ρευστή σοκολάτα που θα το καλύψει και θα το κάνει ακόμη πιο λαχταριστό. Αν πάλι πεινάτε πολύ, εδώ θα βρείτε και μία από τις κορυφαίες ρωμαϊκές πιτσαρίες, το Da Baffetto. Οι ουρές σχηματίζονται από νωρίς το μεσημέρι για τις τεράστιες, εξαιρετικά λεπτές πίτσες τους, που πραγματικά είναι τόσο ελαφριές που άνετα μπορείτε να φάτε μία ολόκληρη. Μια εμπειρία που δεν πρέπει να χάσετε όσο είστε στη Ρώμη.
Αφήστε το δρόμο να σας φέρει πίσω στην Piazza Navona κι αφιερώστε λίγη ώρα για να περιηγηθείτε ανάμεσα στα σιντριβάνια, προσπαθώντας να μαντέψετε στην κεντρική κρήνη ποιος ποταμός αντιστοιχεί σε ποια ρωμαλέα μορφή. Ακριβώς απέναντι στην Fontana dei Quattro Fiumi, την «Κρήνη των τεσσάρων ποταμών» του Bernini, στέκει το έργο του αιώνιου αντιπάλου του: η εκκλησία Sant’ Agnese in Agone του Borromini , προς τιμή της νεαρής μάρτυρος Αγνής που μαρτύρησε στο σημείο αυτό στο στάδιο του Δομιτιανού. Μπείτε στο μικρό μπαρόκ αριστούργημα με το άγαλμα της αγίας στην οροφή να επιβλέπει την πλατεία και θαυμάστε το υπέροχο εσωτερικό του τρούλου.
Πίσω στην πλατεία και στα πανέμορφα μαγαζάκια της αυτή τη φορά. Αν ταξιδεύετε με παιδιά ή θέλετε να ξαναβρείτε το παιδί μέσα σας, από μια στάση στο Berte και στο Al Sogno είναι υποχρεωτική. Μιλάμε για δύο από τα παλαιότερα μαγαζιά παιχνιδιών της Ρώμης, από το 1962 και το 1945 αντίστοιχα, όπου βασιλεύουν οι ξύλινοι Πινόκιο, οι πορσελάνινες κούκλες και τα γλυκύτατα λούτρινα. Και βέβαια μια βόλτα στην Piazza Navona δεν είναι ποτέ ολοκληρωμένη χωρίς μια μπάλα παγωτό Tartufo από το Tre Scalini. Υποκύψτε στον απόλυτο σοκολατένιο πειρασμό μιας μεγάλης τρούφας από παγωτό σοκολάτας που στο κέντρο κρύβει ένα κεράσι κι απολαύστε το στο εστιατόριο που πρώτο το εμπνεύστηκε, πριν διαδοθεί σε όλη την Ιταλία.
Τα δρομάκια στο πίσω μέρος της Piazza Navona απ΄την πλευρά του Tre Scalini είναι γεμάτα εκπλήξεις. Ακολουθήστε τα άφοβα κι απολαύστε την ατμόσφαιρά τους. Ρίχνετε που και που καμιά ματιά στο χάρτη για να βρεθείτε κάποια στιγμή στη μικρή Piazza del Fico, θα την αναγνωρίσετε από τη μεγάλη συκιά που δίνει στην πλατεία το όνομά της. Το μποέμ Bar del Fico είναι ο απόλυτος προορισμός για τον απογευματινό σας καφέ ή ένα aperitivo. Από εδώ περνούν ακόμη κι ο George Clooney ή ο Brad Pitt. Αν δεν σταθείτε τόσο τυχεροί ώστε να τους συναντήσετε, θα πετύχετε τουλάχιστον μια παρέα ηλικιωμένων συμπαθέστατων Ρωμαίων που παίζουν σκάκι κάτω από τη συκιά, μια εντελώς iconic σκηνή.
Αφού έχετε περιηγηθεί αρκετά, κατευθυνθείτε βόρεια ώστε να βγείτε στο σημείο απ΄οπου ξεκίνησε η βόλτα σας, στην Piazza di Tor Sanguigna. Από εδώ ξεκινάει η Via dei Coronari, ένας από τους ωραιότερους πεζόδρομους της Ρώμης, γεμάτος ακριβά καταστήματα χειροτεχνημάτων και αντικερί. Ό,τι πρέπει για μια βόλτα πριν το σούρουπο καθώς τα φώτα που ανάβουν δημιουργούν μια μαγευτική ατμόσφαιρα με τους σκονισμένους ροζ και κίτρινους τοίχους των κτηρίων, που συχνά καλύπτονται από αναρριχητικά φυτά. Μην παραλείψετε μια στάση μπροστά στη βιτρίνα της Gelateria del Teatro για να παρακολουθήσετε live τη διαδικασία παρασκευής του αυθεντικού gelato. Κι αν ως τώρα έχετε αντισταθεί στα παγωτά, εννοείται ότι εδώ θα μπείτε να δοκιμάσετε. Η παρακείμενη μικρή πλατεία Piazza di San Salvatore in Lauro ενδείκνυται για να καθίσετε και νά απολαύσετε το παγωτό σας χαζεύοντας τους περαστικούς. Αλλιώς, συνεχίστε τη βόλτα σας ως το τέλος του δρόμου. Μια μικρή στροφή δεξιά και σας αποκαλύπτεται η πιο μαγευτική γέφυρα, η Ponte Sant’ Angelo με τους γεμάτους κίνηση και θεατρικότητα αγγέλους, πάλι του Bernini, και το επιβλητικά φωτισμένο Castel Sant’ Angelo, το μαυσωλείο – φρούριο – κάστρο – φυλακή – μουσείο που στέκει αγέρωχο στην όχθη του Τίβερη από τον 2ο αι. μ.Χ. Είναι εκπληκτική η νυχτερινή βόλτα στη γέφυρα με το φωτισμένο τρούλο του Αγ. Πέτρου να ξεπροβάλλει στο βάθος.
Η βόλτα τελειώνει με επιστροφή στην περιοχή της Navona που και το βράδυ σφύζει από ζωή. Για το βραδινό σας επιλέξτε ανάμεσα σε 3 κορυφαίες πιτσαρίες, όλες σε απόσταση λίγων λεπτών με τα πόδια από την Piazza Navona:
• To Da Baffetto που προαναφέραμε, κατακλύζεται εξίσου από νεαρούς ντόπιους και τουρίστες, που συρρέουν για τις πίτσες του σε πολύ καλές τιμές. Μόνο πίτσα και τίποτε άλλο.
• Το Da Baffetto 2 είναι το έτερο μαγαζί τους που εκτός από τις ίδιες θεσπέσιες πίτσες σερβίρει φανταστικά ζυμαρικά. Η pasta all’ amatriciana τους θεωρώ ότι είναι η καλύτερη της Ρώμης. Δοκιμάστε επίσης gnocchi με 4 τυριά και τη ρωμαϊκή σπεσιαλιτέ saltimbocca alla romana, λεπτές φέτες μοσχαριού με προσούτο και φασκόμηλο σε ελαφριά σάλτσα λευκού κρασιού.
• Το La Montecarlo ανήκει στην ίδια οικογένεια με τα παραπάνω εστιατόρια και σερβίρει εξίσου υπέροχες πίτσες και ζυμαρικά σ΄ένα χώρο γεμάτο ασπρόμαυρες φωτογραφίες διάσημων πελατών. Εκείνη του Armani αγκαζέ με τους ιδιοκτήτες απλά επιβεβαιώνει το ότι στην Ιταλία ακόμη και στο πιο απλό μαγαζί τρως τέλεια. Δοκιμάστε το πεντανόστιμο ορεκτικό Olive Ascolane- παναρισμένες τηγανιτές ελιές γεμιστές με προσούτο.
Η βόλτα αυτή μπορεί να σας κρατήσει απασχολημένους μια ολόκληρη μέρα. Μπορείτε όμως να τη συνδυάσετε και με επισκέψεις σε 3 εξαιρετικά μουσεία της περιοχής, οπότε να κάνετε τη διαδρομή σε 2 μέρες με τις ενδιάμεσες στάσεις στα εξής αξιοθέατα:
• Museo Nationale Romano – Palazzo Altemps Το υπέροχο παλάτι με τη γεμάτη αγάλματα λότζια αποτελεί μέρος του Εθνικού Ρωμαϊκού Μουσείου. Φιλοξενεί κυρίως ρωμαϊκά αγάλματα και γλυπτά, μέρος της συλλογής της οικογένειας Λουντοβίζι όπου ξεχωρίζει το ελληνικό ανάγλυφο «Αναδυομένη Αφροδίτη» ή αλλιώς «Θρόνος Λουντοβίζι». Επίσης πλούσια συλλογή σαρκοφάγων και μια υπέροχη τοιχογραφία για τον γάμο των Ριάριο-Σφόρτσα που έζησαν στο παλάτι.
• Museo di Roma – Palazzo Braschi Πίνακες, υδατογραφίες, χαρακτικά, φωτογραφίες και προτομές εκτίθενται στο πολύπαθο αλλά υπέροχα ανακαινισμένο Palazzo Braschi, που από κατοικία μελών παπικής οικογένειας έφτασε να φιλοξενεί άστεγες οικογένειες μετά το Β΄Π.Π. Ενδιαφέρουσες περιοδικές εκθέσεις.
• Museo Barracco di Scultura Antica Μια σχετικά μικρή αλλά περιεκτική και σημαντική συλλογή αρχαίων αιγυπτιακών, ασσυριακών, ελληνικών, ρωμαϊκών και ετρουσκικών γλυπτών. Αξίζει να της αφιερώσετε δύο ώρες από το χρόνο σας.
Συνδυάστε τη βόλτα αυτή με έναν πρωινό περίπατο στο Campo dei Fiori, στην απέναντι πλευρά της λεωφόρου Corso V. Emanuelle II, και θα έχετε δει ολόκληρη την περιοχή Parione που θεωρείται η καρδιά της Ρώμης.
Διαβάστε ακόμα:
Bερολίνο, Βαρκελώνη, Βουδαπέστη, Βρυξέλλες -48 ώρες σε 4 ευρωπαϊκές πόλεις
10 μαγευτικές πόλεις που πρέπει να επισκεφθείτε στην Πορτογαλία
Πάνθεον: Το σημείο στην καρδιά της Ρώμης που προκαλεί δέος -Ιστορία, πολιτισμός, γαστρονομία
