Είναι εμφανής και έκδηλη παντού η ιστορία στην εκθαμβωτική πόλη της Κέρκυρας και είναι αυτή που γοητεύει τους επισκέπτες απ΄όλα τα μέρη του κόσμου. Η πολιτιστική της κληρονομιά, ο αρχιτεκτονικός της πλούτος, τα πολυάριθμα μουσεία και αξιοθέατα και, φυσικά, οι παραδόσεις της την καθιστούν μοναδική. Και ανάμεσα στα γνωστά κι αναγνωρίσιμα μνημεία της πόλης υπάρχουν τόσα ακόμη, ιδιαίτερα και μοναδικά, στοιχεία που εντείνουν την αίσθηση της ιστορικής συνέχειας που χαρακτηρίζει το αγαπημένο νησί.
Ανάμεσά τους, μια ξεχωριστή περίπτωση, μια επιχείρηση με ιστορία άνω των 150 ετών και παρουσία φέτος 130 χρόνων στην Κέρκυρα, που περήφανα, αλλά και δίκαια, συγκαταλέγεται στον κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας. Η Σαπωνοποιία Πατούνη, η παλαιότερη σήμερα εν λειτουργία στον ελληνικό χώρο, συνεχίζει με μεράκι και προσήλωση στην παράδοση, τη μοναδική και ιδιαίτερη ιστορία της που ξεκίνησε το μακρινό 1850. Εκεί μας μεταφέρει η αφήγηση του κ. Απόστολου Πατούνη, που ανήκει στην πέμπτη γενιά της οικογένειας και που με χαρά μοιράζεται τα μυστικά της παραγωγής των εξαιρετικών, αγνών και μοναδικών προϊόντων που παράγουν. Πρόκειται για σαπούνια χειροποίητα, από 100% Κερκυραϊκό ελαιόλαδο, με ευεργετικές καλλυντικές ιδιότητες, που σήμερα εξάγονται σε όλο τον κόσμο, με τη Γερμανία και την Ιαπωνία ν’ αποτελούν τις σημαντικότερες αγορές.
Και σίγουρα η ιστορία των οικογενειών Πατούνη και Μπαζάκη, που ξεκίνησαν αρχικά στη Ζάκυνθο την επιχείρηση, δεν θα απέχει πολύ από τα παραμύθια που ο παππούς Απόστολος Πατούνης διηγούνταν στον εγγονό του και νυν διευθυντή της επιχείρησης, όταν ο μικρός πήγαινε στη βιοτεχνία για να χαράξει και να σφραγίσει μερικές παρτίδες σαπούνια και να βγάλει έτσι το χαρτζιλίκι του. Είναι ωραίο να ακούς τη νοσταλγική αφήγηση και ταυτόχρονα να βλέπεις τα ίδια εργαλεία, όπως το κοπίδι και τη σφραγίδα, που χρησιμοποιούνται και σήμερα και να μπορείς να τα αγγίξεις καθώς ο κος Πατούνης στη γλαφυρή ξενάγησή του σε προτρέπει να μετρήσεις, να χαράξεις, να σφραγίσεις.
Έχεις μια έντονη αίσθηση συνέχισης της ιστορίας, μιας δραστηριότητας που αλλιώς ξεκίνησε κι αλλιώς εξελίχθηκε. Πράγματι, η αρχική εμπορική δραστηριότητα διέφερε κατά πολύ από τη σημερινή. Μάλλινες κάπες εμπορεύονταν οι δύο οικογένειες που προορίζονταν για το γαλλικό στρατό του Ναπολέοντα Γ΄. Με τα έσοδα δε της επιχείρησης, αγόραζαν σαπούνι από τη Μασσαλία το οποίο εν συνεχεία πουλούσαν στην Ελλάδα. Γρήγορα έμαθαν την τέχνη παρασκευής αγνού σαπουνιού και τελικά ίδρυσαν το 1850 στη Ζάκυνθο τη δική τους – πρώτη στην Ελλάδα – σαπωνοποιία. Ήταν δε τέτοια η επιτυχία του εγχειρήματος που το 1891 ακολούθησε η ίδρυση παραρτήματος στην Κέρκυρα, ενώ από το 1930 η επιχείρηση ανήκει αποκλειστικά στην οικογένεια Πατούνη, και η έδρα στην οποία στεγάζεται, στην πολύβουη, εμπορική αρτηρία της Ιωάν. Θεοτόκη, αποτελεί διατηρητέο, βιομηχανικό κτήριο.
Εκεί λαμβάνουν χώρα καθημερινές, δωρεάν ξεναγήσεις κι εκεί, όσο εσείς μαθαίνετε τα μυστικά και τα οφέλη του αγνού σαπουνιού, στο βάθος οι έμπειροι τεχνίτες εφαρμόζουν τις παραδοσιακές τεχνικές τους: άλλοι ετοιμάζουν τα υλικά στα καζάνια, άλλοι τοποθετούν το μείγμα σε μεγάλα τελάρα και άλλοι ζυγίζουν ένα – ένα τα στεγνωμένα πλέον σαπούνια. Μηχανική παρέμβαση δεν υπάρχει πουθενά. Ούτε στο στάδιο μίξης λαδιού – καυστικής σόδας με το οποίο ξεκινά η διαδικασία παρασκευής, ούτε στο άδειασμα με τεράστιες κουτάλες, του έτοιμου μετά από 10 μέρες μείγματος για στέγνωμα και στερεοποίηση σε μεγάλα καλούπια, ούτε στο μαρκάρισμα, το σφράγισμα και το κόψιμο στα οποία θα κληθείτε να δοκιμάσετε τις δυνάμεις σας. Όσο για τις εκατοντάδες ξύλινες παλέτες με σαπούνια γύρω σας, είναι στην ουσία τα φυσικά ξηραντήρια, όπου τα σαπούνια θα μείνουν 4 μήνες για να ωριμάσουν. Γιατί, όπως εξηγεί ο κος Πατούνης, «όσο παλαιότερο είναι ένα αγνό σαπούνι, τόσο καλύτερο γίνεται».
Το άρωμα πάντως των σαπουνιών όπως και η γύρω ατμόσφαιρα, σίγουρα μας μεταφέρουν στους παλιούς, καλούς καιρούς, όταν τα προϊόντα καθαρισμού ήταν αυθεντικά αγνά, χωρίς επιβαρυντικές χημικές ουσίες. Ειδικά στην εποχή μας, που η ανάγκη για προστασία του πλανήτη και για χρήση φιλικών στο δέρμα και το περιβάλλον προϊόντων είναι πλέον δεδομένη, το αγνό, χειροποίητο σαπούνι ελαιόλαδου παραμένει ένα προϊόν του οποίου η διαχρονική αξία αποκτά ιδιαίτερο νόημα.
Info: Οι δωρεάν ξεναγήσεις λαμβάνουν χώρα καθημερινά Δευτέρα – Σάββατο στις 12 το μεσημέρι, στη Σαπωνοποιία Πατούνη ( Ιωάννου Θεοτόκη 9, Κέρκυρα ).
Κρατήσεις θέσεων στο office@patounis.gr
