Μία διαδρομή μέσα στο Εθνικό Πάρκο της Βόρειας Πίνδου, γεμάτη εκπλήξεις και ομορφιές. Οι οδικές μετακινήσεις, συνήθως, έχουν κάποιο highlight. Μπορεί να περιλαμβάνουν μια στάση σε σημείο θέασης ή μια επίσκεψη σε έναν οικισμό. Η σημερινή, όμως, έχει πολλά παραπάνω. Δεν ξεχωρίζει για ένα μόνο στοιχείο, αλλά στο σύνολό της είναι μια εμπειρία. Δεν περνά από έναν μόνο οικισμό, αλλά από τρεις. Έχει ανθρώπους ξεχωριστούς, στοιχεία της ιστορίας που την καθιστούν μοναδική, αρχιτεκτονικά όμορφες εκκλησίες και φύση που καθηλώνει.

15

Η διαδρομή μας θα ξεκινήσει από την Σαμαρίνα και θα περάσουμε από τη Σμίξη και την Αβδέλλα. Πέρα από τους οικισμούς όμως, όταν θα βρεθείτε σε αυτά τα μέρη, αξίζει να δώσετε την προσοχή σας, σε αυτά που θα βλέπετε γύρω σας. Στα ευθυτενή δέντρα, στα ημιάγρια άλογα που θα συναντήσετε, στις εικόνες των οικισμών, όπως αυτοί φαίνονται ανάμεσα από τα πυκνά δάση οξιάς και πεύκου.

Η εμβληματική Σαμαρίνα

Η Σαμαρίνα, είναι από τα πιο γνωστά Βλαχοχώρια της Πίνδου, με μεγάλη ιστορία. Είναι χτισμένη στις βορειοανατολικές πλαγιές του Σμόλικα και απέχει σχεδόν 50 χλμ., από τα Γρεβενά. Παράλληλα, είναι ένα από τα πλησιέστερα χωριά στο χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας και γίνεται ορμητήριο για εκδρομές στη φύση. Εδώ θα βρείτε νόστιμα φαγητά, ποιοτικά κρέατα, αλλά και μία κοινότητα ζωηρή, που θα σας κάνει να την αγαπήσετε. Σύμφωνα με πηγές, το χωριό δημιουργήθηκε από κατοίκους του Πραιτωρίου Θεσσαλίας.

Το 1560, η Σαμαρίνα φαίνεται από έγγραφα να κατοικείται ήδη, ενώ σε έγγραφα του 16ου και 17ου αιώνα αναφέρεται ως Santa Maria de Praitoria. Το όνομά της και η προέλευσή του, έχει δύο εκδοχές. Η μία σχετίζεται με τη λέξη σαμάρι, ενώ η δεύτερη, αφορά στη σύντμηση των λέξεων Santa Maria, που στα βλάχικα είναι Sta Maria, μετεξελίχθηκε σε Sta Marina και κατέληξε Σαμαρίνα. 

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(332136)
      ["id"]=>
      int(332136)
      ["title"]=>
      string(11) "EC3_1169n_1"
      ["filename"]=>
      string(22) "EC3_1169n_1-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(851367)
      ["url"]=>
      string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/EC3_1169n_1-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(100) "https://www.travel.gr/experiences/mia-diadromi-sta-vlachochoria-sto-ethnik/attachment/ec3_1169n_1-2/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "21"
      ["description"]=>
      string(35) "Photo: Ηλίας Κοσίντας "
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(13) "ec3_1169n_1-2"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(332125)
      ["date"]=>
      string(19) "2024-02-12 09:17:19"
      ["modified"]=>
      string(19) "2024-02-16 14:02:23"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1709)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(72) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/EC3_1169n_1-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(72) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/EC3_1169n_1-200x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(200)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(73) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/EC3_1169n_1-768x1151.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1151)
        ["large"]=>
        string(73) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/EC3_1169n_1-683x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(683)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(74) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/EC3_1169n_1-1025x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1025)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(74) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/EC3_1169n_1-1367x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1367)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Photo: Ηλίας Κοσίντας
Photo: Ηλίας Κοσίντας 
		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(332140)
      ["id"]=>
      int(332140)
      ["title"]=>
      string(11) "EC3_2456n_1"
      ["filename"]=>
      string(22) "EC3_2456n_1-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(1399682)
      ["url"]=>
      string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/EC3_2456n_1-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(98) "https://www.travel.gr/experiences/mia-diadromi-sta-vlachochoria-sto-ethnik/attachment/ec3_2456n_1/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "21"
      ["description"]=>
      string(35) "Photo: Ηλίας Κοσίντας "
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(11) "ec3_2456n_1"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(332125)
      ["date"]=>
      string(19) "2024-02-12 09:21:04"
      ["modified"]=>
      string(19) "2024-02-18 21:03:22"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1706)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(72) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/EC3_2456n_1-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(72) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/EC3_2456n_1-200x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(200)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(73) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/EC3_2456n_1-768x1152.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1152)
        ["large"]=>
        string(73) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/EC3_2456n_1-683x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(683)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(74) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/EC3_2456n_1-1024x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(74) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/02/EC3_2456n_1-1365x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1365)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Photo: Ηλίας Κοσίντας
Photo: Ηλίας Κοσίντας

Το χωριό είναι κτηνοτροφικό και η ακμή του τοποθετείται στα τέλη του 19ου αιώνα. Η ιστορία της Σαμαρίνας και των αγωνιστών του 1821 αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό μέρος του Ελληνικού Αγώνα για την ανεξαρτησία. Η συμμετοχή τους στην άμυνα του Μεσολογγίου αναδεικνύει τον θάρρος και την αφοσίωσή τους προς τον αγώνα. Τα περισσότερα θύματα από τη Σαμαρίνα και τα γύρω Βλαχοχώρια στην εμπροστοφυλακή κατά την έξοδο από το Μεσολόγγι αποτελούν απόδειξη της ανθρώπινης θυσίας που έγινε σε αυτήν τη μάχη. Η επιβίωση μόλις 33 ατόμων από αυτούς τους αγωνιστές επίσης αναδεικνύει τον σκληρό χαρακτήρα της μάχης και την αποφασιστικότητα αυτών των ανθρώπων. Το τραγούδι «Παιδιά της Σαμαρίνας» αποτίνει φόρο τιμής σε αυτούς τους ανθρώπους και την ηρωική τους προσπάθεια. Αναγνωρίζει τη θυσία και τον αγώνα τους με μια διαχρονική μουσική μνήμη.

Στη Σμίξη

Η Σμίξη, ένας πανέμορφος οικισμός με βαθιές ρίζες στην ιστορία, αποτελεί έναν κρυμμένο θησαυρό για τους λάτρεις της φύσης και της παράδοσης. Η ιστορία της Σμίξης ξεκινά από το 16ο αιώνα, όταν δύο παλαιοί οικισμοί, η Μπίγκα και οι Πινακάδες, συνενώθηκαν για να δημιουργήσουν αυτόν τον ιδιαίτερο τόπο. Οι οικογένειες που έφτασαν εδώ, έφεραν μαζί τους τις παραδόσεις και τις δεξιότητες που σχημάτισαν τη βάση της ζωής στη Σμίξη.

Αρχικά, οι κάτοικοι της Σμίξης είχαν αφοσιωθεί στην υλοτομία και τη γεωργία, διαμένοντας στο χωριό καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ωστόσο, μετά το 1700, η κοινότητα υπέστη έναν επαγγελματικό μετασχηματισμό, με την πλειοψηφία των κατοίκων να γίνονται κτηνοτρόφοι και κυρατζήδες. Τους χειμερινούς μήνες, οι κάτοικοι μετακινούνταν προς τη Θεσσαλία και την Ήπειρο, αναζητώντας καλύτερες συνθήκες για τα κοπάδια τους, σε μια εποχή που η κινητικότητα και η προσαρμοστικότητα ήταν κρίσιμες για την επιβίωση.

Το ταξίδι στη Σμίξη σήμερα προσφέρει μια μοναδική εμπειρία, καθώς ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά την πλούσια ιστορία και τις παραδόσεις που συνέβαλαν στη διαμόρφωση του χωριού. Τα σπίτια και οι εκκλησίες της Σμίξης, μαζί με τα παραδοσιακά μονοπάτια και την απέραντη φύση που την περιβάλλει, κάνουν την εξερεύνηση του χωριού μια αξέχαστη εμπειρία. Είτε ενδιαφέρεστε για την ιστορία, την πεζοπορία σε μαγευτικά τοπία, είτε απλά για την αναζήτηση ενός μέρους για ηρεμία και επαφή με τη φύση, η Σμίξη αποτελεί έναν ιδανικό προορισμό.

Στην Αβδέλλα

Η Αβδέλλα Γρεβενών, πλούσια σε ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά, αναδεικνύεται μέσα από τα παραδοσιακά αρχοντικά, τις επιβλητικές εκκλησίες και τα πέτρινα στοιχεία της. Τους χειμερινούς μήνες οι μόνιμοι κάτοικοι απολαμβάνουν την καθημερινότητά τους και την ηρεμία του οικισμού. Η Αβδέλλα φιλοξενεί σπάνια θρησκευτικά μνημεία με αγιογραφίες και εικόνες ιστορικής σημασίας, ενώ το φυσικό περιβάλλον της προσφέρει μοναδικές ευκαιρίες για ορεινές εξερευνήσεις με καταπράσινα βουνά, καταρράκτες και βοσκότοπους. Έχει μια πλούσια ιστορία, ιδιαίτερα συνδεδεμένη με την περίοδο των Μακεδονικών αγώνων, όπου κάποιοι από τους πιο διακεκριμένους μαχητές καταγόταν από εδώ. Επίσης, είναι η γενέτειρα των αδερφών Μανάκη, οι οποίοι θεωρούνται πρωτοπόροι του κινηματογράφου στα Βαλκάνια.

Ο μεταβυζαντινός ναός του Αγίου Νικολάου

Σε μία πλαγιά, μόλις 7 χλμ., μακριά από την Αβδέλλα, σε ένα ξέφωτο, και δίπλα στον Ασπροπόταμο, παραπόταμο του Αλιάκμονα, βρίσκουμε τον μεταβυζαντινό ναό του Αγίου Νικολάου, ο οποίος είναι χτισμένος το 1803. Ο ναός, μετά την κατάρρευση της οροφής το 1997, ανακαινίστηκε πλήρως και υποδειγματικά. Εδώ κάθε χρόνο, την τελευταία Κυριακή του Ιουλίου διοργανώνεται πανηγύρι, που προσελκύει κόσμο από όλη την περιοχή.

Η οδική αυτή διαδρομή, όπως είπαμε και την εισαγωγή, είναι όλη ένα highlight. Ωστόσο, είναι τέτοια, που ο καθένας θα βρει το δικό του σημείο, θα ξεχωρίσει έναν οικισμό, την θέα, τους ανθρώπους, μία ξεχωριστή γωνιά. Η αλήθεια είναι ότι θα δυσκολευτώ να ξεχωρίσω. Εκείνη η εικόνα όμως με τα ημιάγρια άλογα να τρέχουν στα δικά τους μονοπάτια και σταδιακά να κρύβονται μέσα στο δάσος, δεν μπορεί να φύγει από τη σκέψη μου.

Διαβάστε ακόμα:

Βλαχοχώρια και Κουπατσοχώρια: Τα κρυμμένα διαμάντια της βόρειας Πίνδου

Άνω Πορόια: Ιδανικός τόπος για να ζεις

3 Road trips με αφετηρία τα Γρεβενά