Ένα κουκούλι πολιτισμού και ταυτόχρονα μία κλωστή που ενώνει το παρόν με το παρελθόν αποτελεί το μεταξουργείο Χρυσαλίς, που βρίσκεται στην είσοδο της Γουμένισσας στο Κιλκίς και αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά βιομηχανικά κτήρια των Βαλκανίων.

8

Κατασκευάστηκε την περίοδο 1920-1930, από τον Στυλιανό Παπαδόπουλο, και πρόκειται για ένα πανέμορφο πέτρινο κτήριο, μοναδικό δείγμα της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου, το οποίο μεταφέρει ιστορία δεκαετιών, και συνδέεται με τις κοινωνικές αλλά και οικονομικές εξελίξεις των εποχών.

Η ακμή και ο ρόλος στην κοινωνία

Η κατασκευή του, σηματοδότησε την μετάβαση από την οικοτεχνία στη βιομηχανική παραγωγή, όσον αφορά στην σηροτροφία, ενώ χαρακτηρίζεται από την ισχυρή επιρροή σε μία περιοχή μεγάλης εμβέλειας. Τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του, το εργοστάσιο, παρουσίαζε συνεχώς ανοδική τάση, φτάνοντας μάλιστα κάποια στιγμή να απασχολεί μέχρι και 400 άτομα. Με τον τρόπο αυτό, αποτελούσε ένα ισχυρό κύτταρο για την οικονομία της περιοχής, και έπαιζε σημαντικό ρόλο στην κοινωνία της εποχής.

Οι αλλαγές ιδιοκτησίας

Φτάνοντας στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το εργοστάσιο σταμάτησε τη λειτουργία του, κάτι που συνεχίστηκε μέχρι και το 1956, όταν τόσο το κτήμα της Χρυσαλίδας, όσο και το εργοστάσιο αγοράστηκαν από τον Η. Μιχαηλίδη για να πουληθούν ξανά, δύο χρόνια αργότερα στην ΕΓΑΒΕ. Το 1960 οι αδελφοί Ιωάννης και Γεώργιος Αθανασιάδης γίνονται ιδιοκτήτες της επιχείρησης επεκτείνοντας το πεδίο των δραστηριοτήτων και στην Αθήνα. Η διεύθυνση του εργοστασίου στη Γουμένισσα, ανατίθεται στον γιό της οικογένειας τον Μελέτη.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(37532)
      ["id"]=>
      int(37532)
      ["title"]=>
      string(17) "metaxourgeio (18)"
      ["filename"]=>
      string(26) "metaxourgeio-18-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(829654)
      ["url"]=>
      string(75) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/metaxourgeio-18-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(108) "https://www.travel.gr/experiences/nature/d-istories-apo-metaxi-sti-goymennissa-k/attachment/metaxourgeio-18/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(1) "2"
      ["description"]=>
      string(46) "Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(15) "metaxourgeio-18"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(37456)
      ["date"]=>
      string(19) "2021-10-22 13:01:51"
      ["modified"]=>
      string(19) "2021-10-22 13:13:11"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1920)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(76) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/metaxourgeio-18-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(76) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/metaxourgeio-18-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/metaxourgeio-18-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/metaxourgeio-18-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/metaxourgeio-18-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(78) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/metaxourgeio-18-1536x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος
Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος

Η πορεία προς την παρακμή

Τα πρώτα χρόνια η πορεία είναι καλή, ωστόσο οι πρώτες αρνητικές εξελίξεις αρχίζουν να διαφαίνονται στα μέσα της δεκαετίας του 70, ενώ στη συνέχεια και μέχρι το 1988, που πεθαίνει ο Μελέτης Αθανασιάδης, η λειτουργία του έχει μετατραπεί σε εποχική. Λίγο πριν την οριστική άρση της λειτουργίας του, το 1984 αλλά και το 1986, τα βήματα προς την παρακμή είναι ταχεία, καθώς ένα τμήμα του κύριου χώρου του εργοστασίου, λειτουργεί ως κέντρο διασκέδασης. Το 1998 η βόρεια πτέρυγα του μεταξουργείου καταστρέφεται από πυρκαγιά. Αναγνωρίζοντας την πλούσια ιστορία του, εκεί κάπου στα μέσα της δεκαετίας του `80, χαρακτηρίζεται ως μνημείο ενώ σε αυτή την προστασία έχει περιέλθει και ολόκληρος ο εξοπλισμός αλλά και μία ζώνη που το περιβάλλει σχεδόν στα 20 μέτρα. Η σημερινή ιδιοκτήτρια του κτηρίου είναι η κυρία Ελένη Αθανασιάδη, κόρη του Γεωργίου και αδελφή του Μελετίου, η οποία ζει μεταξύ Βιέννης και Αθήνας.

Το κτήριο

Η δομή του κτηρίου, περιλάμβανε τους χώρους παραλαβής της πρώτης ύλης, της διανομής και απόπνιξης κουκουλιών, την αίθουσα μετάξης, το κλωστήριο, το μηχανοστάσιο, το λεβητοστάσιο, τις αποθήκες, το μαγειρείο και την τραπεζαρία. Στον ευρύτερο χώρο φιλοξενούνταν δύο κατοικίες, καθώς και τα γραφεία της διοίκησης.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(37512)
      ["id"]=>
      int(37512)
      ["title"]=>
      string(16) "metaxourgeio (8)"
      ["filename"]=>
      string(25) "metaxourgeio-8-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(788628)
      ["url"]=>
      string(74) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/metaxourgeio-8-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(107) "https://www.travel.gr/experiences/nature/d-istories-apo-metaxi-sti-goymennissa-k/attachment/metaxourgeio-8/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(1) "2"
      ["description"]=>
      string(106) "Ο πατήρ Χριστόδουλος Παπακώστας/Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(14) "metaxourgeio-8"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(37456)
      ["date"]=>
      string(19) "2021-10-22 13:00:11"
      ["modified"]=>
      string(19) "2021-10-22 13:12:59"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1920)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(75) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/metaxourgeio-8-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(75) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/metaxourgeio-8-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(76) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/metaxourgeio-8-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(76) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/metaxourgeio-8-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/metaxourgeio-8-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(77) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/metaxourgeio-8-1536x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Ο πατήρ Χριστόδουλος Παπακώστας/Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος
Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος

Η μετατροπή σε πνευματικό πολυχώρο δημιουργεί αειφορική ανάπτυξη

Ο πατήρ Χριστόδουλος Παπακώστας, είναι ο εκπρόσωπος της ιδιοκτήτριας και υπεύθυνος του γραφείου Στρατηγικού Σχεδιασμού, Ανάπτυξης και Επικοινωνίας της Ιεράς Μητροπόλεως Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου, αλλά και ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της αποκατάστασης και επανάχρησης του χώρου και της λειτουργίας του ως πνευματικού πολυχώρου, με κέντρο το μουσείο μεταξιού. Τον συναντήσαμε στη Γουμένισσα και μας ξενάγησε στο χώρο, ο οποίος κρύβει έντονες συγκινήσεις. «Η ανάγκη να μετατραπεί σε επισκέψιμος πολυχώρος αφού πρώτα αποκατασταθεί, είναι επιτακτική, καθώς καταρρέει και μαζί του κινδυνεύει να χαθεί ένα από τα πιο σημαντικά βιομηχανικά αρχιτεκτονικά μνημεία του μεσοπολέμου». Στο ίδιο πλαίσιο ο π. Χριστόδουλος, αναφέρεται στη σημαντική συμβολή της σηροτροφίας στην οικονομική, αλλά και κοινωνική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής.

Σε αυτό το πλαίσιο εξάλλου, το διατμηματικό της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης συνέταξε πρόταση με στόχο την Αποκατάσταση και Επανάχρηση Ιστορικών Κτιρίων. Η πρόταση αυτή, αποτελεί τον καταλύτη για τις επόμενες κινήσεις, οι οποίες αναμένεται να οδηγήσουν προς κάποιες εξελίξεις σχετικά με την πορεία του έργου.