«Εσείς δεν είστε ό,τι και ό,τι, είστε απόγονοι του Ναπολέοντα». Πριν φύγουμε για το οδοιπορικό μας στη Μέσα Μάνη, η φίλη μου η Χαρά με παρότρυνε να περάσω οπωσδήποτε από το Οίτυλο καθώς η γιαγιά της η Μπίκα, από το Χαραλαμπία, το γένος Παπαχριστοφίλου, της έλεγε και της ξανάλεγε ότι η οικογένειά της προέρχεται από τους Καλομέρηδες, οι οποίοι μετοίκισαν ομαδικά από το Οίτυλο στην Κορσική και μετέτρεψαν το επίθετο τους σε Buonaparte, (καλό μέρος στα ιταλικά), εξ ου και ο Ναπολέον Βοναπάρτης.
Κι επειδή η γιαγιά ήταν απόφοιτη γυμνασίου και φιλίστορα, υποσχέθηκα να επισκεφθούμε το Οίτυλο και να ψάξουμε το θέμα σε βάθος.
Το πρώτο μεγάλο χωριό της Μέσα Μάνης, στα βορειοδυτικά, κοντά στα όρια με τη Μεσσηνία, είναι από αυτά που ανταμείβουν τον επισκέπτη, αποτελώντας ένα τυπικό δείγμα αρχιτεκτονικής, με πυργόσπιτα και λιθόστρωτα σοκάκια. Η πέτρα κυριαρχεί σε κάθε μορφής κτίσμα. Το βλέμμα μαγνητίζουν οι πολυάριθμες, για την έκταση του χωριού, εκκλησίες, προκαλώντας τον θαυμασμό με το περίτεχνο χτίσιμό τους. Σε πολύ κοντινή απόσταση μεταξύ τους βρίσκονται η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, η εκκλησία των Ταξιαρχών και ο μεγάλος Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου που δεσπόζει δίπλα στην κεντρική πλατεία. Από εκεί αγναντεύετε πανοραμικά τον μεγάλο κόλπο και τα κύματα της θάλασσας να ολοκληρώνουν το ταξίδι τους στο Καραβοστάσι και στο Νέο Οίτυλο. Το καλοκαίρι η αμμώδης παραλία που απλώνεται μεταξύ των οικισμών έχει την τιμητική της, όπως επίσης και οι πολύ καλές παραθαλάσσιες ταβέρνες που σερβίρουν φρέσκα ψάρια. Αν θέλετε να περπατήσετε τον τόπο, μία καλή επιλογή είναι να ακολουθήσετε το μονοπάτι που ξεκινάει από το χωριό και καταλήγει στην μικρή και πανέμορφη υστεροβυζαντινή εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος που χτίστηκε πάνω στα θεμέλια αρχαίου ναού, με τους δωρικούς κίονες να εντυπωσιάζουν στο εσωτερικό της.
Είπαμε. Η ιστορία αφήνει παντού το αποτύπωμά της στη Μέσα Μάνη. Διάθεση να την εξερευνήσετε χρειάζεται και λίγη παρατηρητικότητα. Δεν προσπερνά, για παράδειγμα, εύκολα κάποιος που περπατά στο Οίτυλο, το οικόσημο των Μεδίκων με χρονολογία 1342, που βρίσκεται σε κάποιο υπέρθυρο. Αφορμή χρειαζόμασταν για να ξετυλίξουμε το κουβάρι της έρευνας και να μάθουμε εάν ο Ναπολέοντας είχε καταγωγή από το Οίτυλο, πεποίθηση που όπως ανακάλυψα στην πορεία, δεν είχε μόνο η γιαγιά της φίλης μου αλλά πολλοί ντόπιοι και μάλιστα έως τις μέρες μας.
Εκτός από ένα τμήμα της πανίσχυρης οικογένειας των Μεδίκων που προέρχονταν από τη Φλωρεντία, μετοίκησαν την ίδια περίπου περίοδο στο Οίτυλο, κάποιοι από την αυτοκρατορική οικογένεια των Κομνηνών της Τραπεζούντας. Απόγονοι των Κομνηνών είναι η πασίγνωστη οικογένεια των Στεφανόπουλων. Σύμφωνα με τις πηγές * «εις τες τρεις Οκτωβρίου 1675 εμίσευσαν από το Βοίτυλο (Οίτυλο) 430 Στεφανόπουλοι και 300 από διάφορα άλλα χωρία και με το γαλλικό πλοίο ‘Σωτήρ’, την 1η Ιανουαρίου 1676 έφτασαν στη Γένοβα. Στην Κορσική αποβιβάστηκαν στις 14 Μαρτίου 1676».
Αρχικά οι Μανιάτες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Παόμια, αλλά το 1730, αναγκάστηκαν να μετακομίσουν (εξαιτίας της σύρραξης των Κορσικανών με τους Γενουάτες) στο Αιάκειο, τη σημερινή πρωτεύουσα της Κορσικής. Το 1768 οι Γενοβέζοι πούλησαν την Κορσική στους Γάλλους. Ένα χρόνο αργότερα, στις 15 Αυγούστου του 1769, γεννιέται στο Αιάκειο ο Μέγας Ναπολέων ως Napoleon Bonaparte.
Ο Δικαίος Βαγιακάκος, με καταγωγή από την Κοίτα της Μέσα Μάνης, ο οποίος διετέλεσε διευθυντής επί χρόνια στο Ιστορικό της Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών και επισκέφθηκε εφτά φορές την Κορσική από το 1963 έως το 1970, για την καταγραφή του γλωσσικού ιδιώματος των αποίκων αλλά και τη μελέτη των εγγράφων από την ιστορία της αποικίας των Μανιατών, αποφαίνεται στο βιβλίο του «Οι Μανιάται της Κορσικής» ότι ένας κλάδος της γενιάς των Στεφανόπουλων με το όνομα Καλόμερος πήγαν από την Κορσική στην Τοσκάνη. Εκεί, το όνομα Καλόμερος πήρε την ιταλική μορφή Buonoparte. Αργότερα, κάποιος από τη γενιά αυτή επέστρεψε στο Αιάκειο και έγινε γενάρχης της οικογένειας των Βοναπάρτηδων στην Κορσική. Όσον αφορά τους ισχυρισμούς περί καταγωγής του Ναπολέοντα από αυτή την οικογένεια, ο Δίκαιος Βαγιακάκος είναι κατηγορηματικός γράφοντας «Τούτο βεβαίως, δεν είναι αληθές».
*(Πηγή: ‘’Χρονογραφία περί της καταγωγής των εν τη Μάνη Στεφανόπουλων’’ επιμέλεια του Γρηγόρη Γ. Παπαδόπουλου, η οποία βασίστηκε στα χειρόγραφα του παπα-Νικόλαου Στεφανόπουλου από το 1738. Εκδόθηκε το 1865 από το τυπογραφείο ‘’Η Πανδώρα’’, Λ.Δ Βιλλαρά )
