Αν και οι Κυκλάδες κυριαρχούν κάθε φορά που η συζήτηση φθάνει στο Αιγαίο, αυτό δεν είναι αρκετό, για να εξαιρέσει το βορειοανατολικό Αιγαίο που κρύβει κι αυτό τις δικές του κρυμμένες γωνιές. Σε αντίθεση με το ξηρό και άνυδρο τοπίο των Κυκλάδων, στο βορειοανατολικό Αιγαίο το κλίμα, ο χώρος -ίσως και ο χρόνος- είναι τελείως διαφορετικά. Αρκετές βροχές, αέρηδες, βουνά, φυσικές πηγές, μικρά δάση, ατελείωτοι βυθοί συνθέτουν ένα σπάνιο σκηνικό ομορφιάς αποκαλύπτοντας ένα τελείως διαφορετικό πρόσωπο της θάλασσας που όλοι και όλες έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε και να παραθερίζουμε.
Εδώ, ακόμα και τα νησιά τα ίδια είναι διαφορετικά. Μεγαλύτερα σε μέγεθος, ανέγγιχτα από τον υπερτουρισμό, σαφώς πιο απομονωμένα, αρκετά ανεξερεύνητα και συνυφασμένα με ανεξίτηλο τρόπο με τις σημαντικότερες φάσεις της νεότερης ιστορίας της χώρας. Δικαιολογημένα, όμως, λέγοντας βορειοανατολικό Αιγαίο, ο νους όλων πηγαίνει χωρίς δεύτερη σκέψη στη Χίο και στη Μυτιλήνη, στη Λήμνο και στη Σαμοθράκη. Ωστόσο, τι συμβαίνει με τα μικρά νησιά-διαμάντια που συχνά πυκνά φθάνουν στην επικαιρότητα και βρίσκονται διάσπαρτα στα βόρεια νερά του Αιγαίου;
Αρχικά, μιλώντας για βόρειο Αιγαίο δεν πρέπει να αφήνουμε ποτέ απ’ έξω τον Άη Στράτη. Ο τόσο μακρινός αυτός τόπος που αγγίζει τα όρια του εξωτικού στο μυαλό ενός κατοίκου της μεγαλούπολης είναι η πρώτη μακρινή, μα και δύσκολη στάση, όσων θέλουν να εξερευνήσουν την αθέατη όψη του Αιγαίου. Συνώνυμος της εξορίας και του εκτοπισμού, ο Άγιος Ευστράτιος -όπως είναι επίσης γνωστός- είναι ένα από τα πιο απομονωμένα νησιά του βορείου Αιγαίου απέχοντας 18 ναυτικά μίλια από τη Λήμνο και 42 από τη Λέσβο.
Γραφικός με τις απολύτως απαραίτητες υποδομές και με μια χαρακτηριστική αρχιτεκτονική που συνδυάζει την πέτρα με κλασικά αιγιακά στοιχεία, ο Άη Στράτης είναι πολύ γνωστός μεταξύ των ταξιδιωτών που αναζητούν μια ήσυχη, λιτή και απέριττη απόδραση μακριά από τη βαβούρα του μαζικού τουρισμού. Ιδανικός προορισμός για ελεύθερο κάμπινγκ σε έρημες παραλίες, ο Άη Στράτης ζει σήμερα στη σκιά ενός ταραγμένου παρελθόντος και ενός αβέβαιου παρόντος που ταλανίζει κάθε μικρό νησί των άγονων γραμμών κρατώντας πάντα ανοιχτή την πόρτα του σε όποιον ταξιδιώτη θελήσει να τον αναζητήσει.
Αφήνοντας πίσω τον Άη Στράτη και λίγο νοτιοανατολικότερα τα θρυλικά και ηρωικά Ψαρά. Γνωστά ως τόπος καταγωγής του Κανάρη και φημισμένα για το φρέσκο θυμαρίσιο μέλι και τη φέτα, τα Ψαρά είναι ένα από τα πιο αδικημένα μικρά νησιά του Αιγαίου. Κι αυτό, γιατί ενώ σχεδόν όλοι έχουν ακούσει κάτι για τα Ψαρά, ελάχιστοι μπορούν να τα προσδιορίσουν ακριβώς στο χάρτη. Η αλήθεια είναι πως το μικρό αυτό νησί στα ανοιχτά της Χίου έχει περάσει από διάφορες φάσεις της ιστορίας αποτελώντας πάντα ένα μικρό, αλλά υπαρκτό, κεφάλαιο στην ιστορία της χώρας. Πάρα τη σποραδική και περιορισμένη ανθρώπινη παρουσία στο νησί από τα προϊστορικά χρόνια, τα Ψαρά συνδέθηκαν όσο κανένα άλλο νησί με την Επανάσταση του 1821 και πρωτοστάτησαν στον αγώνα για ανεξαρτησία που λίγο έλειψε να τα εξαλείψει οριστικά από το χάρτη.
Σήμερα, με μια μικτή νησιωτική αρχιτεκτονική παράδοση και ένα μικρό πληθυσμό που δεν ξεπερνά τα 400 άτομα, τα Ψαρά ανήκουν διοικητικά στη Χίο και προσφέρονται για αρκετά ήρεμες διακοπές με τις μαγευτικές παραλίες της Κατσούνης και του Κάτω Γυαλού να ξεχωρίζουν στις προτιμήσεις των επισκεπτών, ενώ οι λάτρεις της ιστορίας δεν έχουν παρά να αναζητήσουν τη Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου με τα σπάνια παλαίτυπα από τη Μόσχα και την Κωνσταντινούπολη, ενώ σίγουρα μια επίσκεψη επιβάλλεται στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου και στο Παλαιόκαστρο.
Φυσικά, όμως, μια επίσκεψη στα Ψαρά δεν μπορεί -και δεν πρέπει- να αφήνει εκτός τα Αντίψαρα. Το μικρό ακατοίκητο νησάκι δίπλα στα Ψαρά είναι ουσιαστικά ένας έρημος τόπος, όπου αγριοπεριστέρια και αετοί το έχουν μετατρέψει σε φυσικό ησυχαστήριό τους. Παρόλα αυτά, το άνυδρο και βραχώδες νησί είναι επισκέψιμο με καραβάκι από τα Ψαρά χαρίζοντας στους επισκέπτες του μοναδικά ηλιοβασιλέματα σε λείες αμμώδεις, αλλά και βοτσαλωτές παραλίες. Βέβαια, το νου σας στον καυτό ήλιο, γιατί στα Αντίψαρα δεν θα βρείτε ίχνος δέντρου.
Μένοντας στα ανοιχτά της Χίου, αλλά αρκετά ανατολικότερα βρίσκονται οι Οινούσσες. Το τελευταίο κρυμμένο διαμάντι στο στέμμα του βόρειου Αιγαίου είναι ένα σύμπλεγμα μικρών νησίδων, μια ανάσα από τα θαλάσσια σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας που πρώτη φορά αναφέρεται στα γραπτά του Ηροδότου, ο οποίος προσπαθεί να συνδέσει με σχετική επιτυχία το όνομα των Οινουσσών με το κρασί. Ό,τι και να ισχύει, βέβαια, σήμερα το απομονωμένο νησί της Χίου εξακολουθεί να στηρίζεται στη μεγάλη ναυτική παράδοση που το συνοδεύει εδώ και αιώνες, ενώ ο ήπιος τουρισμός που προσελκύει κάθε χρόνο δίνουν μια σημαντική ανάσα ζωής στον τόπο.
Όμως, πέρα από αυτό, το μυστικό των Οινουσσών δεν είναι άλλο από τα κοντινά μικρά ερημονήσια που μπορείτε να εξερευνήσετε οργανωμένα ή και μόνοι σας, αν φυσικά αντέχετε το κουπί στο ψαροκάικο. Γραφικοί κολπίσκοι, σμαραγδένια νερά, παρθένοι ψαρότοποι και μαγευτικοί βυθοί συνθέτουν το σκηνικό σε αυτήν την τόσο ακριτική, μα πραγματικά μαγική γωνιά της Ελλάδας που ελάχιστοι γνωρίζουν και ακόμα λιγότεροι τολμούν να ανακαλύψουν.
Διαβάστε ακόμα:
Οινούσσες: Ένα μικρό νησί με μεγάλη ναυτική παράδοση
Ψαρά: Aφοπλιστική λιτότητα κι αδάμαστη ομορφιά
Άγιος Ευστράτιος: To ήσυχο νησί του βορείου Αιγαίου με τις υπέροχες αμμουδιές και τα δάση βελανιδιάς
