Αναγεννησιακές προσόψεις, μπαρόκ πολυτέλεια, ιλουζιονιστικές τοιχογραφίες, ανεκτίμητα θρησκευτικά κειμήλια και καλλιτεχνικοί θησαυροί. Η λαμπρότητα και το μεγαλείο των εκκλησιών της Ρώμης δεν συγκρίνονται με καμιάς άλλης πόλης. Όσοι δεν έχουν χρόνο να επισκεφτούν τα εκπληκτικά ρωμαϊκά μουσεία ή απλά έχουν μαγευτεί τόσο πολύ απ΄την ομορφιά που κρύβει κάθε δρόμος και πλατεία και δεν θέλουν να χάσουν στιγμή, δεν χρειάζεται ανησυχούν. Μπορούν επισκεπτόμενοι κάποιες εκκλησίες να δουν έργα όλων των κορυφαίων καλλιτεχνών, εφάμιλλα αυτών των μουσείων.
Στη βόλτα που προτείνεται με αφετηρία την πανέμορφη Piazza della Rotοnda και το επιβλητικό Πάνθεον που αποτελεί ένα από τα κορυφαία αξιοθέατα της Ρώμης, θα περάσετε από 7 εκκλησίες- ορόσημα για τον πολιτιστικό πλούτο της πόλης είτε για την αρχιτεκτονική τους είτε για τα θεσπέσια έργα που περιέχουν.
Καταρχήν ξεκινήστε τη μέρα σας μ΄έναν τονωτικό espresso στα όρθια, ακολουθώντας το παράδειγμα των ντόπιων αλλά και τα πλήθη τουριστών που συρρέουν στο La Casa Del Caffe Tazza d’ Oro. Κυριολεκτικά δυο βήματα από το Πάνθεον, δώστε την παραγγελία σας στο bar και δοκιμάστε τον καλύτερο και φθηνότερο espresso της πόλης.
Γυρίστε πίσω για να επισκεφθείτε όσο είναι ακόμη νωρίς το Πάνθεον, το άψογα διατηρημένο αρχαίο μνημείο που οφείλει την Ελληνική του ονομασία στο ότι ήταν ναός αφιερωμένος σε όλους του Ρωμαίους θεούς. Η εκπληκτική κατασκευή του 1οι αι. π.Χ. ανακατασκευάστηκε τον 2ο αι. μ.Χ. και παραμένει ως τις μέρες μας ένα μοναδικό κατασκευαστικό θαύμα, που φέρει μάλιστα τον μεγαλύτερο θόλο στον κόσμο, διαμέτρου 43,3μ. Ακόμη κι ο Μιχαήλ Άγγελος σχεδίασε τον τρούλο του Αγ. Πέτρου μικρότερο σε διάμετρο από σεβασμό στο Πάνθεον. Το καλύτερο σημείο για να θαυμάσετε τις τέλειες αναλογίες του είναι από το κέντρο της πλατείας, δίπλα στο σιντριβάνι με τα θαλάσσια τέρατα και τον μικρό αιγυπτιακό οβελίσκο, έργο του Giacomo della Porta.
Δείτε οπωσδήποτε και το εσωτερικό του μνημείου που διασώθηκε χάρη στη μετατροπή του σε θρησκευτικό ναό τον 7ο αιώνα. Περνώντας τους κορινθιακούς κίονες του προστώου και τις ύψους 7 μέτρων πόρτες, το βλέμμα σηκώνεται κατευθείαν ψηλά, στο εσωτερικό του θόλου, που φέρει το ένα και μοναδικό παράθυρο του Πανθέου, τον στρογγυλό «Οφθαλμό». Το παιχνίδι του φωτός που διέρχεται από τη γιγάντια τρύπα είναι εντυπωσιακό καθώς πέφτει πάνω στους τοίχους πάχους 6 μέτρων, ενώ όταν βρέχει το νερό που διέρχεται στο εσωτερικό αποστραγγίζεται σε οπές του δαπέδου. Κορυφαίο αξιοθέατο του λιτού ναού αποτελεί ο τάφος του κορυφαίου Αναγεννησιακού ζωγράφου Ραφαήλ, σε μια απλή, μαρμάρινη σαρκοφάγο που προσελκύει τα βλέμματα όλων των επισκεπτών.
Βγαίνοντας από το Πάνθεον, διασχίσετε την πλατεία και κατευθυνθείτε δυτικά προς την εθνική εκκλησία των Γάλλων, San Luigi dei Francesi. Ο ναός που συνήθως φρουρείται από οπλισμένους στρατιώτες έχει αναγεννησιακή πρόσοψη που κοσμείται από αγάλματα προσωπικοτήτων της γαλλικής ιστορίας. Το εσωτερικό σε έντονο μπαρόκ ρυθμό, εντυπωσιάζει καθώς είναι λουσμένο σε χρυσαφένιο φως – εξάλλου η εκκλησία είναι αφιερωμένη μεταξύ άλλων στον βασιλιά Λουδοβίκο Θ΄, η αγιοποίηση του οποίου απεικονίζεται στην τοιχογραφία της οροφής. Στο δεύτερο παρεκκλήσι στα δεξιά εντυπωσιάζουν οι τοιχογραφίες του Domenichino που απεικονίζουν το βίο της Santa Cecilia. Όλοι όμως συρρέουν στο παρεκκλήσι Contarelli, τελευταίο στ΄αριστερά, για να θαυμάσουν τα τρία έργα του Caravaggio με σκηνές από τη ζωή του Αγίου Ματθαίου: Η κλήση του Αγ. Ματθαίου, το μαρτύριό του και ο Αγ. Ματθαίος και ο άγγελος. Ο μαέστρο του chiaroscuro χρησιμοποιώντας χρωματική ένταση δημιουργεί ρεαλιστικές απεικονίσεις γεμάτες κίνηση και δυναμισμό. Πρόκειται ομολογουμένως για την αποθέωση της μπαρόκ ζωγραφικής.
Κατευθυνόμενοι βόρεια, στο επόμενο τετράγωνο και στην Piazza San Agostino θα συναντήσετε μια ακόμη κομψή, αναγεννησιακή πρόσοψη, αυτή της εκκλησίας Sant’ Agostino. Αναβαίνοντας μια επιβλητική, φαρδιά σκάλα θα μπείτε σε μια πανέμορφη βασιλική, γεμάτη έργα τέχνης. Πιο εντυπωσιακό όλων, ένα ακόμη έργο του Caravaggio: η περίφημη Madonna di Loreto, που προκάλεσε σάλο στην εποχή του με τη ρεαλιστική απεικόνιση των γερασμένων και εξαθλιωμένων προσκυνητών με τα βρώμικα πόδια. Στην τρίτη αριστερή κολώνα του κεντρικού κλίτους ξεχωρίζει το έργο του Ραφαήλ «Ο προφήτης Ησαΐας» κι από κάτω του το γλυπτό του Sansovino με την Παναγία, τον Ιησού μωρό και την Αγία Άννα. Επίσης του ιδίου καλλιτέχνη είναι και το γλυκύτατο άγαλμα Madonna del Parto, αγαπημένο προσκύνημα των εγκύων, γι΄αυτό και είναι γεμάτο τάματα, κεριά και λουλούδια.
Με δυο βήματα έχετε βγει στην κεντρική αρτηρία Corso del Rinascimento. Περάστε μπροστά από την επιβλητική πρόσοψη του φρουρούμενου Palazzo Madama, που στεγάζει την Ιταλική Γερουσία. Ήρθε η ώρα να κοιτάξετε ψηλά. Θα δείτε ένα περίτεχνο, λευκό, σπειροειδή τρούλο που θυμίζει κεντρί μέλισσας. Είναι το αριστούργημα του Borromini, Sant’ Ivo alla Sapienza, στο γνώριμο ύφος του της ευρηματικής εναλλαγής κοίλων και κυρτών γραμμών. Το κορυφαίο αυτό έργο της μπαρόκ αρχιτεκτονικής βρίσκεται στην αυλή του Palazzo Sapienza, παλιά έδρα του πανεπιστημίου της Ρώμης (Sapienza στα ιταλικά σημαίνει γνώση ). Οι αψιδωτές στοές της αυλής, εκατέρωθεν της εκκλησίας, εντείνουν τη θεατρικότητα του σχεδίου και η κυρτή πρόσοψη ουσιαστικά ενσωματώνει το ναό στο οβάλ σχήμα της αυλής. Η πολύ λιτή στο εσωτερικό εκκλησία ανοίγει για λίγες ώρες, οι οποίες αλλάζουν σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Βγαίνοντας από το Sant’ Ivo στρίψτε αμέσως δεξιά στο στενάκι και δροσιστείτε στο μικρό σιντριβάνι Fontana dei Libri στο πλάι του Palazzo Sapienza, που ενσωματώνει τα δύο σύμβολα της περιοχής: βιβλία ( για το πανεπιστήμιο ) και το κεφάλι ενός ελαφιού ( σύμβολο της περιοχής Sant Eustachio στην οποία βρίσκεστε ). Ο δρόμος θα σας βγάλει στην πλατεία Sant’ Eustachio και στην ομώνυμη εκκλησία. Στο μπαρόκ ανακαινισμένο σχέδιο έχει ενσωματωθεί ένα ρωμανικό καμπαναριό του 12ου αιώνα. Αξίζει να παρατηρήσετε στην κορυφή της πρόσοψης το σύμβολο του Αγίου του οποίου η εκκλησία φέρει το όνομα, ένα ελάφι μ’ένα σταυρό. Ο μύθος λέει ότι ένας Ρωμαίος στρατιώτης παγανιστής είδε σε όραμα καθώς κυνηγούσε ένα σταυρό ανάμεσα στα κέρατα ενός ελαφιού κι έτσι έγινε χριστιανός κι αργότερα μάρτυρας.
Ύστερα από τρεις εκκλησίες κι αρκετά αριστουργήματα, ήρθε η ώρα για ένα διάλλειμα. Πιάστε ένα από τα περιζήτητα εξωτερικά τραπεζάκια του Sant΄ Eustachio il Café για να απολαύσετε τον καλύτερο cappuccino της Ρώμης. Παραγγείλτε το διάσημο Gran cappuccino ή έναν Gran café κι απολαύστε λίγη απ΄την ανεμελιά της dolce vita χαζεύοντας τα πλήθη που περνούν από την πλατεία και τις ουρές που σχηματίζονται στην είσοδο του μαγαζιού. Εξαιρετικός κι ο καφές tiramisu ή αν έχετε πιο ρομαντική διάθεση ζητήστε έναν Romeo e Giulietta. Μέσα στο καφέ θα βρείτε σκεύη και αξεσουάρ παρασκευής καφέ, κόκκους διαφόρων ποικιλιών για το σπίτι και εξαιρετικά γλυκάκια που συνδυάζουν καφέ με σοκολάτα.
Βρίσκεστε στην καρδιά του Ρωμαϊκού Centro Storico και το Πάνθεον απ΄όπου ξεκινήσατε είναι δυο βήματα από εδώ. Οπότε με κατεύθυνση προς τα ανατολικά βγαίνετε πάλι στην Piazza della Rotonda. Πεινάσατε; Η απόλυτη επιλογή των καλοφαγάδων είναι η Antica Salumeria ακριβώς πάνω στην πλατεία, κάτω από την όμορφη νωπογραφία της Παναγίας. Αυτό μικροσκοπικό μαγαζί 15 χρόνια πριν, ήταν απλά ένα αλλαντοπωλείο-χασάπικο όπου χαμογελαστοί κύριοι σου ετοίμαζαν ένα πλούσιο σάντουιτς με φρεσκοκομμένα αλλαντικά, το τέλειο σνακ στο χέρι. Αργότερα η φήμη του μεγάλωσε, έγινε κυρίως ντελικατέσσεν πάντα με τα ίδια υπέροχα σάντουιτς και λίγα γλυκάκια φούρνου. Τώρα πια, στο χώρο που ξεχειλίζει από αλλαντικά και τυριά απ΄όλη την Ιταλία, έχουν προστεθεί λίγα περιζήτητα τραπεζάκια όπου προσφέρονται εξαιρετικές ποικιλίες για να συνοδεύσουν το κρασί σας. Πάνω από το κεφάλι σας θα κρέμονται όλων των ειδών τα σαλάμια και προσούτο κι η μυρωδιά των τυριών θα γαργαλάει τη μύτη σας. Φυσικά τα καταπληκτικά σάντουιτς παραμένουν κι οφείλετε να τα τιμήσετε. Υπάρχουν έτοιμα με προσούτο, μπρασεόλα, σαλάμι πικάντικο, τυρί προβολόνε ή μοτσαρέλα και ρόκα ή απλά ζητάτε και σας φτιάχνουν το δικό σας συνδυασμό γεύσεων.
Αφού ανακτήσατε τις δυνάμεις σας, ώρα να συνεχιστεί η εξερεύνηση στην άλλη πλευρά της πλατείας, με κατεύθυνση ανατολικά από το Πάνθεον. Αγαπημένη ανακάλυψη των πρωτοερχόμενων στη Ρώμη, η όμορφη Piazza della Minerva όπου τα βλέμματα τραβά ο ελέφαντας του Bernini μ’έναν από τους 11 οβελίσκους της πόλης στην πλάτη. Βρίσκεται ακριβώς μπροστά από την εκκλησία Santa Maria Sopra Minerva. To Minerva παραπέμπει στον αρχαίο ειδωλολατρικό ναό της θεάς Αθηνάς που βρισκόταν στο ίδιο σημείο, ενώ πριν μπείτε προσέξτε τα σημάδια στον τοίχο δίπλα από την είσοδο: Υποδεικνύουν που έφτανε η στάθμη του νερού κατά τις πλημμύρες του Τίβερη.
Όμως για μια στιγμή. Γοτθικές αψίδες; Ρόδακες; Στη Ρώμη; Κι όμως ναι. Βρίσκεστε στη μόνη γοτθική εκκλησία της Ρώμης που ωστόσο κάτω από τις μπλε αψίδες είναι γεμάτη αναγεννησιακά μνημεία και τοιχογραφίες. Εδώ υπάρχει το έξοχο γλυπτό «Σωτήρας με το σταυρό» του Μιχαήλ Άγγελου – προσέξτε το φύλλο συκής που προστέθηκε μεταγενέστερα στο άγαλμα για λόγους σεμνότητας. Στο παρεκλήσι Carafa διασώζονται οι πανέμορφες νωπογραφίες του Filippino Lippi με τον Ευαγγελισμό της Παρθένου και την Ανάληψη στους ουρανούς. Η εκκλησία είναι γεμάτη παπικούς τάφους, ενώ εδώ βρίσκεται κι ο τάφος του αναγεννησιακού ζωγράφου Fra Angelico και της Αγ. Αικατερίνης της Σιένα. Παλαιότερα έδρα της Ιεράς Εξέτασης, εδώ ακριβώς αναγκάστηκε ο Γαλιλαίος να ανακαλέσει την άποψή του ότι η γη περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο.
Γύρω από την Piazza della Minerva ένας δαίδαλος από γραφικά σοκάκια με πανέμορφα μαγαζάκια περιμένει να τον ανακαλύψετε. Ακολουθήστε τη Via Santa Caterina da Siena ακριβώς στα δεξιά της εκκλησίας από την οποία μόλις βγήκατε. Λίγο πριν ο δρόμος αλλάξει όνομα σε Via del Pie di Marmo προσέξτε σε μια γωνία ένα γιγάντιο, μαρμάρινο πόδι. Πρόκειται για μέρος ρωμαϊκού αγάλματος που βρέθηκε εκεί κι έδωσε το όνομα στο δρόμο. Ακριβώς απέναντι, στο κατάστημα Moriondo & Gariglio θα μαγευτείτε από το άρωμα και τις γεύσεις σοκολάτας. Κεράστε μερικά υπέροχα σοκολατάκια τον εαυτό σας ή αγοράστε ένα όμορφο κουτί για δώρο στους αγαπημένους σας.
Εκεί ακριβώς θα στρίψετε αριστερά για να βρεθείτε σ΄ένα αριστούργημα του ροκοκό ρυθμού. Βρίσκεστε στην μικρή αλλά πανέμορφη Piazza Sant’ Ignazio, σχεδιασμένη με λεπτομερή θεατρικότητα που φτάνει ως τα μπαλκόνια και τα κάγκελα των κτηρίων. Έχοντας πάρει μια ιδέα για το τι σας περιμένει, μπείτε στη λαμπρή εκκλησία Sant’ Ignazio di Loyola, αφιερωμένη στον ιδρυτή του τάγματος των Ιησουιτών της Ρώμης. Πρόκειται για τον απόλυτο θρίαμβο της πολυτέλειας του μπαρόκ, που αφήνει άφωνους τους επισκέπτες. Τα πλαϊνά παρεκκλήσια είναι πλούσια διακοσμημένα με πράσινο μάρμαρο και τεράστια κομμάτια lapis lazuli, αλλά δεν θα μπορείτε να πάρετε το βλέμμα σας από την οροφή με την εκπληκτική ιλουζιονιστική νωπογραφία του Andrea Pozzo. Η τρισδιάστατη tromp l’ oeil απεικονίζει την είσοδο του Αγίου Ιγνατίου στον παράδεισο και οι μορφές νομίζεις ότι πραγματικά πετούν και χάνονται στον ανοιχτό ουρανό. Αναζητήστε επίσης τον ψεύτικο ζωγραφισμένο τρούλο, για την ολοκλήρωση του οποίου δεν έφτασαν τα χρήματα, κι έτσι αντί να χτιστεί απλά ζωγραφίστηκε. Στο δάπεδο υπάρχουν σημάδια που σας υποδεικνύουν πού να σταθείτε για να απολαύσετε καλύτερα αυτές τις οφθαλμαπάτες.
Βγαίνοντας, τα στριφογυριστά δρομάκια στο πίσω μέρος της πλατείας θα σας βγάλουν σ΄ένα ακόμη λαμπρό ρωμαϊκό μνημείο, που δεν είναι άλλο από τις Στήλες του ναού του Αδριανού, πάνω στην Piazza di Pietra. Το μνημείο φωτίζεται εντυπωσιακά τη νύχτα, ενώ πάνω στην πλατεία το μικροσκοπικό Salotto 42 είναι το bar που μαζεύει πλήθη κομψών Ρωμαίων για τα cocktail, την ατμόσφαιρα και την προνομιακή του θέση. Αντί για cocktail μπορείτε να κάνετε μια στάση για καφέ, ενώ σερβίρεται και απογευματινό τσάι. Δύο τετράγωνα δυτικά μέσω άλλης μιας πλατείας ( Piazza Capranica ), φτάνεται στην τελευταία σας στάση. Δεν είναι άλλη από τη μικροσκοπική – ούτε καν μοιάζει με πλατεία – Piazza della Maddalena, με την εξίσου μικρή Santa Maria Maddalena. Η πρόσοψή της σε ρυθμό ροκοκό εντυπωσιάζει, ενώ το εσωτερικό διαθέτει πλούσιο μπαρόκ διάκοσμο.
Η περιήγησή σας ολοκληρώνεται εδώ και πραγματικά μετά από τόσο περπάτημα δικαιούστε τις έξτρα θερμίδες ενός λαχταριστού ιταλικού gelato. Βρίσκεστε δίπλα σε δύο από τις καλύτερες gelaterie της Ρώμης – τόσο η Gelateria della Palma όσο και το Giolitti είναι λίγα μέτρα από εδώ, οπότε το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να αποφασίσετε σε ποια θα πάτε και τι γεύση θα διαλέξετε.
Διαβάστε ακόμα:
15 κορυφαία μέρη στη Ρώμη για να απολαύσετε αυθεντικό, ιταλικό καφέ
Villa Aurora: To εκπληκτικό σπίτι που περιέχει τη μοναδική οροφογραφία του Καραβάτζιο
Πώς η οικογένεια Roscioli κέρδισε το γαστρονομικό κοινό της Ρώμης -Οι γεύσεις που ξεχωρίζουν
