Η Σαντορίνη, γνωστή παγκοσμίως για την εντυπωσιακή καλντέρα και τα ηλιοβασιλέματα που κόβουν την ανάσα, προσφέρει μια διαφορετική, εξίσου μαγευτική όψη κατά την περίοδο του Πάσχα. Μακριά από τα πολυπληθή τουριστικά κύματα του καλοκαιριού, το νησί αποκαλύπτει την αυθεντική του ταυτότητα μέσα από μοναδικά έθιμα και παραδόσεις που χρονολογούνται από αιώνες.
Από το Σάββατο του Λαζάρου
Οι εορταστικές εκδηλώσεις ξεκινούν από το Σάββατο του Λαζάρου. Στις πλατείες των χωριών στήνεται ο «Λάζαρος», ένας μεγάλος ξύλινος σταυρός από ξύλο καραβιού, στολισμένος με λουλούδια και κλαδιά. Ο σταυρός αυτός παραμένει στη θέση του μέχρι το Μεγάλο Σάββατο, σηματοδοτώντας την έναρξη της Μεγάλης Εβδομάδας.
Τα «Σήμαντρα» στο Εμπορειό
Μια από τις πιο ξεχωριστές παραδόσεις συναντάται στο Εμπορειό, το μεγαλύτερο χωριό του νησιού. Το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής, οι άνδρες του χωριού συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία και σχηματίζουν μια πομπή με επικεφαλής το φανάρι και την ελληνική σημαία. Οπλισμένοι με αυτοσχέδια μουσικά όργανα, περιφέρονται στους δρόμους «σημαίνοντας», καλώντας έτσι τους κατοίκους στην ακολουθία του Επιταφίου. Το έθιμο αυτό, γνωστό ως «Σήμαντρα», φαίνεται να έχει τις ρίζες του στην περίοδο της Τουρκοκρατίας. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής, η πομπή σταματά στις εκκλησίες για προσκύνημα, ενώ οι κάτοικοι ανοίγουν φιλόξενα τις πόρτες των σπιτιών τους, προσφέροντας τσικουδιά και νηστίσιμα εδέσματα.
Τα «Ντενεκεδάκια» του Πύργου
Επίκεντρο των πασχαλινών εκδηλώσεων αποτελεί αναμφίβολα ο Πύργος Καλλίστης, ένα μεσαιωνικό χωριό χτισμένο στο ψηλότερο σημείο του νησιού. Εδώ λαμβάνει χώρα μία από τις πιο εντυπωσιακές περιφορές Επιταφίου σε ολόκληρη την Ελλάδα. Το έθιμο ξεκινά το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής, όταν μετά την Αποκαθήλωση βγαίνει στους δρόμους το «Τάνταλο», αναγγέλλοντας το γεγονός με τις καμπάνες να χτυπούν πένθιμα. Το βράδυ, καθώς ξεκινά η περιφορά του Επιταφίου, χιλιάδες τενεκεδένια λυχναράκια, τα περίφημα «Ντενεκεδάκια», γεμάτα με παραφίνη και ροκανίδια φωτίζουν τη διαδρομή, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα κατάνυξης και δέους. Τα λυχναράκια αυτά τοποθετούνται στις στέγες των σπιτιών, στους τοίχους του ενετικού κάστρου και κατά μήκος των σοκακιών, συνθέτοντας μια εικόνα που μαγνητίζει το βλέμμα και συγκινεί. Καθώς περνά ο Επιτάφιος, οι γυναίκες του χωριού τον ραίνουν με ροδόνερο από τις αυλές των σπιτιών τους, προσθέτοντας ακόμα ένα στοιχείο στο μυσταγωγικό χαρακτήρα της τελετής.
Η Ανάσταση στον Προφήτη Ηλία
Η εορταστική κορύφωση έρχεται το βράδυ της Ανάστασης στο μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, στο ψηλότερο σημείο του νησιού, σε υψόμετρο 567 μέτρων. Αν και εδώ τα βαρελότα δεν έχουν θέση, η θέα είναι μοναδική: από αυτό το προνομιακό σημείο, οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν πανοραμικά τα πυροτεχνήματα που εκτοξεύονται από όλα τα χωριά του νησιού, φωτίζοντας εντυπωσιακά τον νυχτερινό ουρανό. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη μονή του Προφήτη Ηλία φυλάσσεται η μίτρα του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε’, ο οποίος εκτελέστηκε το Πάσχα του 1821 στην Κωνσταντινούπολη ως αντίποινα για την Ελληνική Επανάσταση, προσδίδοντας στην τελετή μια επιπλέον ιστορική και συμβολική διάσταση.
Γαστρονομικές Παραδόσεις
Το πασχαλινό τραπέζι στη Σαντορίνη φέρει τη σφραγίδα της τοπικής γαστρονομικής παράδοσης. Μετά την Ανάσταση, οι κάτοικοι απολαμβάνουν τα «σγαρδούμια», μια τοπική εκδοχή της μαγειρίτσας με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ότι η συκωταριά του κατσικιού περνιέται σε κλαδάκια φρέσκου δεντρολίβανου πριν τυλιχτεί με τα έντερα και μαγειρευτεί. Την Κυριακή του Πάσχα, το τραπέζι συμπληρώνουν τα παραδοσιακά «μελιτίνια», ένα τοπικό γλυκό που παρασκευάζεται με ανάλατη μυζήθρα, ζάχαρη και άφθονη μαστίχα Χίου. Παλαιότερα, οι νοικοκυρές συγκεντρώνονταν όλες μαζί σε ένα σπίτι για να τα φτιάξουν, με την πιο επιδέξια να αναλαμβάνει το «κέντημά» τους, μια λεπτή διαδικασία που τους έδινε το χαρακτηριστικό σχήμα καλαθιού.
Η Σαντορίνη του Πάσχα είναι ένας προορισμός που συνδυάζει αρμονικά την κυκλαδίτικη ομορφιά με τη βαθιά θρησκευτική παράδοση, τα μοναδικά έθιμα με τις αυθεντικές γαστρονομικές απολαύσεις, προσφέροντας στους επισκέπτες μια αξέχαστη εμπειρία που αποκαλύπτει την αληθινή ψυχή του νησιού.
Διαβάστε ακόμα:
Πύργος: Το πανέμορφο, μεσαιωνικό χωριό της Σαντορίνης με τη γαλήνια ατμόσφαιρα
