Κτελ, τρένα, αυτοκίνητα. Μια βαλίτσα με τα απαραίτητα. Φωτογραφική μηχανή, οργανωμένο, μικρό budget και φύγαμε. Έτσι είναι να ζεις εκτός μόνιμης έδρας για μήνες και αυτά είναι τα λάθη που θα απέφευγα σε μια επόμενη απόπειρά μου να γευτώ την περιπέτεια της ελευθερίας.
«Λονδίνο, Άμστερνταμ ή Βερολίνο, έχεις ξεχάσει πού ακριβώς θέλεις να πας», χόρευα με τους φίλους μου και τραγουδούσα δυνατά στα πάρτυ της φοιτητικής ζωής. Και να που λίγο μετά τα 30, ήρθε η επιθυμία -και ίσως η ανάγκη- να ξεχάσω πού ακριβώς θέλω να πάω και απλώς… να πάω.
Ξενοίκιασα το σπίτι μου και δυο μέρες μετά βρέθηκα Θεσσαλονίκη. Το να μην διαθέτεις δικά σου έπιπλα και το να μην δένεσαι με την ύλη βοηθά σε τέτοιες περιπτώσεις. Όλη μου η πραμάτεια σε δέκα κούτες: βιβλία, ρούχα, παπούτσια. Τα έβαλα σε σπίτια φίλων και δικών μου. Μαζί μου πήρα τα απαραίτητα και, εξοικονομώντας ένα νοίκι λόγω της εγγύησης, άρχισα να σχεδιάζω τον επόμενο μήνα μου. Με την ευλογία του φτωχού πλην ανεξάρτητου και τιμιότατου freelancer που στέλνει κείμενα προς δημοσίευση από όποια μεριά της γης επιθυμεί και αντέχει, σκέφτηκα ότι θα μπορούσα να αποσχιστώ για λίγο ή για όσο από την έδρα μου, την μαγεμένη και ζόρικη Αθήνα.
Το μάτι μου πεθύμησε τοπία, στέκια διαφορετικά, θέες που δεν είχα ξαναδεί, ή τέλος πάντων, είχα κάνει καιρό να δω. Μέσα σε πέντε μέρες, είχα στήσει ένα μικρό, βασικό χρονοδιάγραμμα: Μια εβδομάδα στην φίλη μου την Άννα στην Θεσσαλονίκη. Από εκεί, μια εβδομάδα Ξάνθη με σκοπό να πραγματοποιήσω και μια μονοήμερη εκδρομή στην Κομοτηνή. Στην Ξάνθη, νοίκιασα ένα οικονομικό Αirbnb διαμέρισμα. Μετά την Κομοτηνή, θα έβλεπα. Ίσως μερικές μέρες πάλι πίσω Αθήνα (ήταν και ο έρωτας στην μέση) και στην συνέχεια, βουρ για Ήπειρο. Ήθελα οπωσδήποτε να ζήσω μερικές εβδομάδες στα Γιάννενα και από εκεί να εκδράμω για Άρτα και Τζουμέρκα.
Στη Θεσσαλονίκη, τα πράγματα κύλησαν στρωτά. Προσπαθούσα να μην ξοδεύω πολλά χρήματα στην αρχή. Χωρίς την υποχρέωση της συντήρησης ενός σπιτιού (ενοίκιο, ρεύμα, κοινόχρηστα, γέμισμα ψυγείου) είδα ότι περίσσευε ένα ικανό ποσό που καλό θα ήταν να μην εξανεμιστεί σε μερικές μόνο μέρες. Περπάτησα την πόλη για ακόμα μία φορά, μιας που δεν μου ήταν δα και άγνωστη. Είδα άλλους φίλους, αγόρασα βιβλία, έφαγα έξω, βόλταρα στην παραλία πρωί βράδυ να ρουφήξω Θερμαϊκό. Οι άνθρωποί της μού είναι διαχρονικά συμπαθείς και πολύ αγαπητοί. Επίσης, είναι πολύ ομορφότερη τη νύχτα, με τα τσίπουρα και τα ποτά της, παρά την μέρα. Δεν υπήρχε μετρό ακόμα όταν πήγα, οπότε για μια σειρά από μετακινήσεις χρησιμοποίησα τα πόδια μου τα δυο και, ενίοτε, λεωφορεία.
Η Ξάνθη μού χαμογέλασε με το που πάτησα το πόδι μου. Από τη Θεσσαλονίκη με το ΚΤΕΛ απέχει δυόμισι ώρες. Το διαμέρισμά μου κεντρικά και η Γλυκερία Μπασδέκη, μία από τις αγαπημένες μου συγγραφείς, ανέλαβε χρέη ξεναγού και παρέας. Την γύρισα σχεδόν όλη την Ξάνθη περπατώντας. Βρήκα πολύ νόστιμο φαγητό, ιδίως κρέας, πολίτικο κεμπάπ κτλ., σε τιμές Αθήνας 2015. Η συμβίωση μουσουλμάνων και χριστιανών πολύ αρμονική, είδα πανέμορφες κοπέλες με μαντήλες και τα παιδάκια τους να παίζουν ανέμελα στην πλατεία. Παρατήρησα ότι η αισθητική των καταστημάτων εστίασης και των εμπορικών είχε κάτι έντονα 90s, ίσως και 80s.
Μια άλλη όψη της χώρας, μακριά από τον «ιό» του επιτηδευμένου coolness και της «αμερικανιάς» που έχει πλήξει τις μεγαλύτερες ελληνικές πόλεις. Κομοτηνή βρέθηκα πανεύκολα για μερικές ώρες (μετά, επέστρεψα Ξάνθη), αλλά σκέφτηκα μετά ότι θα ήταν καλύτερα να νοίκιαζα μια μέρα ένα σπίτι στην Κομοτηνή, για να ξενυχτήσω και να ξημερώσω σε αυτήν την γεμάτη ζωή και σφρίγος φοιτητούπολη με την πολυπρισματική αισθητική. Δίπλα σε ερειπωμένα κτήρια, πανύψηλες πολυκατοικίες, ένας δρόμος να μου θυμίζει Πλάκα, άλλος Ασπρόπυργο, και ένας ουρανός, σκέτο θαύμα με όλες αυτές τις αποχρώσεις του κόκκινου καθώς σουρούπωνε. Να θυμηθώ να επιστρέψω κάποια στιγμή στην Κομοτηνή και, από εκεί, να επισκεφθώ και την Αλεξανδρούπολη. Άλλα μέρη, μια άλλη Ελλάδα, ίσως πιο Ελλάδα από αυτό που έχουμε στο μυαλό μας. Όχι, η Ελλάδα δεν είναι μόνο μπλε και λευκό, είναι και καφετί και πράσινο και λόγγος και χωράφια και μικρά δασάκια στην μέση του πουθενά και κακοχτισμένα σπίτια με θεσπέσιες γλάστρες και καφενεία απ’ άκρη σ’ άκρη που δεν παίζουν Ζορμπά και συρτάκια ή ρεμπέτικα, αλλά Τάκη Καρναβά και κλαρίνα.
Από την Ξάνθη, επέστρεψα Αθήνα δια μέσου Θεσσαλονίκης. Προέκυψε ένα μαγικό συντροφικό Πάσχα (διάρκειας δύο εβδομάδων, με γενναιοδωρία χρόνου) σε μια άλλη γωνιά της Ελλάδας, την «μεσαία περιοχή» της όπως την αποκαλώ, σα να είναι η χώρα μια φωνή και το Μεσολόγγι, το Αγρίνιο, το Αιτωλικό, η Ναύπακτος να παίζουν τον ρόλο των μεσαίων συχνοτήτων -με ό,τι σημαίνει αυτό. Έχουν εκτόπισμα ως μέρη, αλλά χωρίς ιδιαίτερες κορώνες ώστε να σου μείνουν κι αξέχαστα. Οι μέρες και οι νύχτες εκεί κυλούν ήσυχα. Οι περιπέτειες στις επαρχιακές πόλεις και στα χωριά λαμβάνουν χώρα κυρίως μες στα σπίτια, γύρω από τα τραπέζια τα οικογενειακά, στα μοναχικά κεφάλια των εφήβων με τα ακουστικά που κάπως ανυπομονούν να φύγουν για κάπου αλλού αργά ή γρήγορα. Έχοντας πλέον έναν μήνα να περπατήσω ουσιαστικά στην Αθήνα, συνειδητοποίησα ότι καθόλου δεν μου έλειψε η πόλη κι ότι μια χαρά θα μπορούσα να συνηθίσω την ησυχία και τον καθαρό αέρα της επαρχίας. Αυτό για μένα ήταν ένα μικρό σοκ γιατί δηλώνω και είμαι ορκισμένη λάτρης του αστικού ιστού για μια σειρά από λόγους που δεν είναι η στιγμή να παρατεθούν εδώ.
Κι η άνοιξη βάθαινε -η άνοιξη, που τόσο πάει στις εξοχές που οργιάζουν από ζωή κι αρώματα. Ώρα για τα Γιάννενα. Αυτά τα ήθελα καιρό. Σκόπευα πριν να έχω πάει στα Τρίκαλα και την Καρδίτσα (έχω αγαπημένους ανθρώπους εκεί), αλλά δεν τα κατάφερα, γιατί δεν συντονίστηκα σωστά με μια φίλη που ήθελα να δω και να μείνω σπίτι της. Στάθηκα τυχερή και ένας πολύ δικός μου άνθρωπος μού έδωσε κλειδί για το σπίτι του στα Γιάννενα, σε ένα σημείο κέντρο-απόκεντρο, προς ένα εξωφρενικά οικονομικό αντίτιμο, ίσα για το ρεύμα και το νερό του μήνα του. Αυτή η χαρά της επανεγκατάστασης, της εξ αρχής τακτοποίησης εαυτού τε και ελάχιστων αντικειμένων σε έναν νέο χώρο για τρεις, πέντε, δεκαπέντε μέρες με συνόδευε όλον τον καιρό της περιπλάνησης. Να ρυθμιστεί από την αρχή το σώμα, να κοιμηθεί τώρα σε άλλο στρώμα, να ξυπνήσει με το φως να πέφτει από το τάδε σημείο, να φτιάξει καφέ στον δείνα μαρμάρινο πάγκο.
Τα Γιάννενα τα έζησα για έναν μήνα. Έγραψα σχετικά ένα μεγάλο κομμάτι στο Τravel.gr, αν θέλετε διαβάστε το εδώ. Συστήνω αυτήν την πόλη χωρίς δεύτερη σκέψη σε όποιον ή όποια επιθυμεί να ξεφύγει λίγο από την «τούρλα» της πρωτεύουσας. Πέραν της φανταστικής πόλης με την ιστορία κεντημένη εδώ κι εκεί, της καταπληκτικής τοπικής κουζίνας και των γενναιόδωρων, ουσιαστικών ανθρώπων, τα Γιάννενα προσφέρουν την δυνατότητα για σύντομες, κοντινές εκδρομές. Τα Ζαγοροχώρια με την σπάνια ομορφιά τους βρίσκονται σε απόσταση ώρας από την πόλη. Προσωπικά, θέλησα να οσμιστώ και λίγη Ήπειρο από την μπάντα της Άρτας, αυτής της μισογκρίζας, μικρής πόλης, που είναι, λες, ραντισμένη από μια άγνωστης προέλευσης μελαγχολία. Ίσως όλα αυτά τα βουνά τριγύρω βαραίνουν λιγάκι την ατμόσφαιρα.
Αλλά, το καλύτερο τσίπουρο ολόκληρου του ταξιδιού το ήπια εκεί, δίπλα στο γεφύρι, κι ας είχα σχεδόν 38 πυρετό -ναι, έχετε υπόψη ότι αλλάζοντας έτσι απότομα περιβάλλον σε μια διαρκή περιπλάνηση, είναι πιθανό το ανοσοποιητικό σας να αντιδράσει ή, αληθώς, να κρυώσετε, καθώς ο οργανισμός σας θα σταθεί πρωτάρης σε συγκεκριμένες καιρικές συνθήκες και κλίματα.
Η υγρασία στα Γιάννενα είναι το κάτι άλλο, την ένιωσα μέχρι το μεδούλι κυριολεκτικά. Αυτή η εμπειρία της «ασθενούς και οδοιπόρου» που βίωσα μού χάρισε το εξής μάθημα: όταν λείπουμε από την έδρα μας για άγνωστο χρονικό διάστημα και ιδίως εν μέσω απρόβλεπτης άνοιξης έχουμε και πιο χοντρά ρούχα μαζί μας. Μια ζακέτα ή ένα μπουφάν ποτέ δεν πάνε χαμένα κι ας πιάνουν λίγο περισσότερο χώρο στις αποσκευές μας.
Επιστροφή στα Γιάννενα και εμπέδωση του τόπου με την διάθεση του ημι-μόνιμου κατοίκου. Κάνω το μανικιούρ και την αποτρίχωσή μου εκεί. Ψωνίζω τρίτη φορά από το ίδιο σούπερ μάρκετ. Βάζω ηλεκτρική σκούπα. Βγάζω μαύρες σακούλες σκουπιδιών. Μένω μερικά βράδια στο σπίτι για διάβασμα και γράψιμο, καπνίζοντας. Αυτό ήταν. Σύνδεση. Έτσι, αμέσως νιώθω νοσταλγία, όταν καλούμαι να μαζέψω τα πράγματά μου, στο πέρας του συμφωνημένου μήνα. Πότε και υπό ποιες συνθήκες θα επιστρέψω εδώ; Θα ξαναμπώ ποτέ σε αυτό το απίθανο ηπειρώτικο σπίτι με την κρυφή αυλή και την παλιά κουζινίτσα χτισμένη χώρια, έξω, με το παράθυρο που πνίγεται στο πράσινο, το μονίμως νοτισμένο από την βροχή;
Πεθύμησα θάλασσα. Η λίμνη, με το υδάτινο στοιχείο της, με έκανε να την ποθώ ακόμα πιο τρελά. Γιατί άλλο γλυκό και άλλο αλμυρό νερό. Προκύπτουν εντελώς διαφορετικές διαθέσεις αν ζεις κοντά σε λίμνη ή ποτάμι από αυτές που έρχονται ανασαίνοντας κάθε μέρα το πέλαγος. Και πέλαγος για μένα είναι ένα (και γι’ αυτό, το λέω και γελάω με το πόσο κιτς μου φαντάζει η σκέψη, ευθύνεται ο Ελύτης): το Αιγαίο. Προέκυψε η φοβερή σύμπτωση μιας επαγγελματικής πρότασης για την Ύδρα, του αγαπημένου μου μέρους στη γη. Δεν θυμήθηκα εγκαίρως ότι, όπως οι αγαπημένοι μας άνθρωποι, έτσι και τα αγαπημένα μας μέρη, μας πληγώνουν περισσότερο από τα άλλα, τα λιγότερο αγαπημένα, τα απλώς ok, τα συμπαθητικά μας. Μετά από ένα αρκετά μεγάλο διάστημα συνδυασμού διακοπών και δουλειάς, ώρα για περισσότερη δουλειά (σε άσχετο αντικείμενο, αλλά με εμένα να πιστεύω ότι μπορώ να σταθώ επάξια σε αυτό) και, άρα, μάζεμα χρημάτων. Άλλωστε, και αυτή η πρόταση να μην είχε προκύψει, σκόπευα να πάω Αίγινα, Πόρο ή Σαλαμίνα-τα φθηνότερα νησιά που μας απέμειναν χωρίς στίφη τουριστών να τα ξεζουμίζουν, χωρίς χωριάτικη σαλάτα 15 ευρώ. Η Ύδρα έσκασε ως ευπρόσδεκτο δώρο.
Πέρασα ένα καλοκαίρι θαύμα -με όλα τα ζόρια της εποχικής εργασίας. Επίσης, επισκέφθηκα εννοείται τις σχεδόν εξίσου αγαπημένες Σπέτσες, όπου γιόρτασα τα 32α γενέθλιά μου. Στο τέλος σχεδόν του καλοκαιριού, μιας που έφυγα νωρίτερα από αυτό που ονομάζουμε σεζόν, είχα καταστεί μισο-Υδραία. Εάν σχεδιάζετε διακοπές στην Ύδρα, έχω γράψει στο Travel μου τα αγαπημένα του νησιού εδώ. Συστήνω, όμως, να πάτε νωρίς: Μάη, Ιούνη. Ή αργά: Σεπτέμβρη, Οκτώβρη. Είναι αρκετά φορτωμένη (και φορτική) η κατάσταση ενός ξερού, κυριολεκτικά βράχου, γεμάτου με χιλιάδες επισκέπτες στην μέση του Ιούλη και του Αυγούστου. Μετά την Ύδρα, βρέθηκα σε σχεδόν απροσχεδίαστες διακοπές στο Ναύπλιο, στο Λεωνίδιο και το Πόρτο Χέλι.
Εν τω μεταξύ, Αθήνα πήγα μόνο μια φορά μες στο καλοκαίρι -για ψώνια και για ένα αξέχαστο δείπνο στο κέντρο. Μου αρέσει και η Αθήνα με το μαύρισμα που έχει κλεφτεί από τα νησιά. Απαραίτητα και για ένα θερινό σινεμά. Το θερινό σινεμά θέλει πόλη. Όχι ότι το θερινό της Ύδρας με χάλασε -η ωραία συντροφιά τα ρυθμίζει όλα και πάντοτε. Όταν συνειδητοποίησα πως είχε γράψει Σεπτέμβρης και έπρεπε να δω τι θα κάνω και πού θα ζήσω τον χειμώνα που ερχόταν, κάπως ταράχτηκα. Η περίοδος της περιπλανώμενης συγγραφέως και αρθρογράφου είχε λάβει τέλος. Χρειαζόμουν μια σταθερή έδρα ξανά, λίγη ηρεμία. Δεν μετάνιωσα λεπτό που ξενοίκιασα το σπίτι. Κούρνιασα για αρκετές εβδομάδες στην άνετη φωλιά του αγαπημένου μου στο κέντρο και έζησα στιγμές εφάμιλλες με αυτές των ταξιδιών που προηγήθηκαν. Μετά το κατακάθισμα της σκόνης, αναζήτησα δικό μου αθηναϊκό κονάκι ξανά-λαχτάρησα να δω τα βιβλία μου να ξεκουράζονται στα ράφια, πεθύμησα να έχω καλεσμένους να τους μαγειρεύω, ζήτησα το ολόδικό μου κρεβάτι, τα κάδρα μου στους τοίχους, τις μυρωδιές μου στον χώρο.
Πλέον, γράφω από το νέο μου σπίτι, με το οποίο εννοείται ότι δεν σκοπεύω να δεθώ. Είμαι ανά πάσα ώρα έτοιμη να ξεχυθώ σε νέες περιπέτειες και ένας από τους στόχους του 2025 είναι να δω μέρη στην Ελλάδα που δεν έχω ακόμα επισκεφθεί: Χαλκιδική, Άγιο Νικόλαο Κρήτης, Ιθάκη, Ζάκυνθο, Μυτιλήνη. Ποιος ξέρει τι θα προκύψει και τι θα συμβεί από όλα αυτά; Όσα θέλω πολύ, τόσο ώστε να μην επιτρέψω στο «δεν μπορώ» να νικήσει. Έτσι λέω. Όταν ξαναρχίσω τις γύρες, θα προσέχω περισσότερο τα χρήματά μου (περισσότερο μαγείρεμα, παρά φαγητό απ’ έξω), θα έχω πάντοτε ένα μίνι φαρμακείο εξαρχής μαζί μου, να μην ψάχνω ντεπόν μες στις μαύρες νύχτες της επαρχίας με κοντινότερο φαρμακείο στο επόμενο χωριό, θα έχω πάντοτε φορτισμένη την κάμερά μου (την πάτησα όχι μία, αλλά δύο φορές!), θα περνάω λιγότερο χρόνο στα σόσιαλ και περισσότερο εκεί έξω, θα έχω καταλληλότερα ρούχα μαζί μου, θα σχεδιάσω ακόμα πιο προσεκτικά τα δρομολόγια και τι με συμφέρει καλύτερα: τρένο, λεωφορείο, ίσως αεροπλάνο;
Έκανα την αρχή και γεύτηκα τις χάρες και τις δυσκολίες να είσαι ταξιδιώτης χωρίς έδρα. Ξέρω ότι την επόμενη φορά, θα είναι όλα ακόμα καλύτερα. Γιατί τώρα θα ξέρω ότι δεν ξεφεύγεις από το μέσα σου όσο μακριά κι αν φύγεις. Ίσως αυτό ήλπιζα. Λάθος. Η ελπίδα να είναι στον καινούργιο εαυτό που ιδρύεται όταν ταξιδεύουμε. Αυτό το βρίσκω πιο δίκαιο, πιο ακριβές και σίγουρα πιο πολύτιμο. Και εις άλλα, λοιπόν, 2025!
Διαβάστε ακόμα:
Περιήγηση στα υπόγεια αξιοθέατα της Θεσσαλονίκης
Best of Κομοτηνή: Βόλτες στα ιστορικά στενά και ιδιαίτερες τοπικές γεύσεις
