Πριν από λίγες ημέρες, το Κτήμα Συγγρού καλωσόρισε τον δικό του «Ελληνικό Κήπο» για τα 100 χρόνια από το θάνατο της Ιφιγένειας Συγγρού. Ο μη ευρύτερα γνωστός όρος «Ελληνικός Κήπος» ανήκει στον κηποτέχνη και γεωπόνο, Νίκο Θυμάκη που μιλώντας στο Travel.gr, λίγο πριν το επόμενο project του στην Αραβία, μας εισήγαγε σε έναν πιο πράσινο κόσμο, άπειρων δυνατοτήτων και ευκαιριών. Ποια projects «τρέχουν» αυτή τη στιγμή και προωθούν την πράσινη ανάπλαση της χώρας μας; Πώς μπορεί η Ελλάδα να αναδειχθεί σε προορισμό που έχει «Landscapes to Live και όχι Rooms to let»; Ποιος είναι ο κανόνας 3-30-300 που μπορεί να εφαρμοστεί για να φέρει την Φύση στην πόλη; Οι απαντήσεις βρίσκονται στις ενδελεχείς γνώσεις του Νίκου Θυμάκη, έναν θησαυρό πληροφοριών που κάνει τον κόσμο να μοιάζει με έναν απέραντο κήπο έτοιμο να καλλιεργηθεί. Η γεωπονία μπορεί να γίνει ένας τρόπος να ζεις.
«Ως Γεωπόνος, ασχολούμαι με την Ανθοκομία, την Κηποτεχνία και την Τοπιοτέχνηση από το 1998, αμέσως μετά το τέλος της στρατιωτικής μου θητείας. Έχω περάσει από όλα τα πόστα και τις εργασίες που είναι σχετικές με τον χώρο (φυτώριο, κέντρο κήπου, βοτανικό κήπο, δημοτικό πράσινο, ανθοκομική έκθεση, σχεδιασμό, κατασκευή, συντήρηση, διαχείριση, συμβουλευτική, εκπαίδευση).
Θεωρώ τον εαυτό μου Κηποτέχνη. Έχω, όμως, το προσόν λόγω της ιδιότητάς μου ως Γεωπόνου, να αντιμετωπίζω πιο αποτελεσματικά τα προβλήματα και τις προκλήσεις που έχουν οι χώροι πρασίνου οποιασδήποτε κλίμακας. Αυτό οφείλεται στις σπουδές και τις γνώσεις υπόβαθρου που δίνει το νυν Τμήμα (Σχολή) Περιβάλλοντος και Γεωργικής Μηχανικής (πρώην Εγγείων Βελτιώσεων, εδαφολογίας και Γεωργικής Μηχανικής), στο πάθος μου για τα φυτά και στη συνεχή σπουδή πάνω σε αυτά τα τελευταία σχεδόν 30 χρόνια.
Δεν είμαι Αρχιτέκτων Τοπίου -ακόμη- αλλά ως φίλος του «Πανελληνίου Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Τοπίου (ΠΣΑΤ)» συμμετέχω στην κοινή προσπάθεια να καταγράψουμε και να αναδείξουμε τους Ιστορικούς Κήπους και Πάρκα της χώρας μας. Θα ήθελα να ευχαριστήσω την Πρόεδρο του ΠΣΑΤ Κατερίνα Γκόλτσιου. Πιστεύω ότι σύντομα θα δούμε αποτέλεσμα. Θεωρώ ότι αυτό είναι το σημαντικότερο έργο που μπορεί να γίνει σε αυτόν τον τομέα και να συνοδευτεί από την δημιουργία σχετικού Εθνικού Καταπιστεύματος (NationalTrust).
Ως Σύμβουλος Πρασίνου, έχω την πεποίθηση ότι η Κηποτεχνία είναι «εργαλείο» πολιτιστικής, τουριστικής -κι όχι μόνο- προβολής της χώρας μας και το προβάλλω με κάθε δυνατό τρόπο. Η γεωπονία είναι τρόπος ζωής, η κηποτεχνία ένας έρωτας που δεν σταματά ποτέ και οι κήποι «ταξίδια από γιορτή σε γιορτή». Όλα αυτά, πάντα μέσα σε ένα πλαίσιο Οικολογίας -πολύ παρεξηγημένο δυστυχώς-, που πρέπει να «απεξαρτηθεί» από φιλοσοφικές αγκυλώσεις και να δίνει ελευθερία έκφρασης».
Ο «Ελληνικός Κήπος» στο Κτήμα Συγγρού
«Πρόκειται για μία πρωτοβουλία που είχα πάρει ως Πρόεδρος του Ινστιτούτου Γεωπονικών Επιστημών (ΙΓΕ) -με τη σύμφωνη γνώμη του ΔΣ και του νυν Προέδρου. Θέλαμε να δημιουργήσουμε έναν «Ελληνικό Κήπο» (Hellenic Garden) για τα 100 χρόνια από το θάνατο της Ιφιγένειας Συγγρού στο χώρο που κατεξοχήν διδάσκεται η Κηποτεχνία στην Ελλάδα.
Οργάνωσα το project θέλοντας αυτός ο κήπος να αποτελέσει έναν σύνδεσμο με την Ακαδημαϊκή Κοινότητα αλλά κι ένα προϊόν «συνέργειας» όλων των παραγωγικών και εκπαιδευτικών φορέων που «εμπλέκονται» στο Κτήμα Συγγρού. Πιο συγκεκριμένα, απευθύνθηκα στο -κατά τεκμήριο- καλύτερο μεταπτυχιακό τμήμα Αρχιτεκτονικής Τοπίου στην Ελλάδα, αυτό του ΑΠΘ και στη Δρ. Ελένη Αθανασιάδου, ώστε να γίνει ο σχεδιασμός σε αυτό το πλαίσιο. Μάλιστα, πήγα εγώ ο ίδιος να κάνω μάθημα στους μεταπτυχιακούς φοιτητές ως «επισκέπτης» και αναθέσαμε το project ως «εργασία» υπό την καθοδήγησή της. Δούλεψε με τους ενδιαφερομένους και μας έφεραν ένα αποτέλεσμα που εφαρμόσαμε σε 3 στάδια, λόγω Covid-19.
Δούλεψαν γι’ αυτό οι καθηγητές της ΕΠΑΣ ΣΥΓΓΡΟΥ του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ με τους μαθητές των τάξεων της ειδικότητας «Τεχνικών Φυτωριακών Μονάδων και Αρχιτεκτονικής Τοπίου», η Εθελοντική Πρωτοβουλία για το Δάσος Συγγρού 1989, οι Φίλοι του Δάσους Συγγρού, ενώ φυτά έδωσαν τόσο ελληνικά φυτώρια (ως δωρεές) όσο και ο Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων, η «κιβωτός της χλωρίδας μας».
Η τελευταία φύτευση έγινε συμβολικά από 9 γυναίκες. Είναι ένας σχεδόν Ελληνικός Κήπος, που θέλει ελάχιστη φροντίδα και αναδεικνύει έναν άλλο τρόπο κηποτεχνίας. Είναι η απάντησή μας στην κλιματική αλλαγή αλλά και στον καθημερινό παιδευτικό ρόλο του πρασίνου. H συντήρηση του κήπου θα γίνει από την Εθελοντική Πρωτοβουλία και τους μαθητές της ΕΠΑΣ ΣΥΓΓΡΟΥ (μελλοντικό ΔΙΕΚ ΣΥΓΓΡΟΥ) υπό τη Διεύθυνση της Γεωπόνου Εύας Παναγιώτου. Έτσι, νιώθω ήσυχος ότι ο κήπος θα διατηρηθεί».
Τα σημεία που μπορούν να κάνουν πιο πράσινο τον χάρτη της πόλης και ο κανόνας του «3-30-300»
«Με το βλέμμα στο σήμερα, το σημεία που θα μπορούσαν να κάνουν πιο πράσινο τον χάρτη της πόλης είναι οι ελεύθεροι χώροι που δεν είναι φυτεμένοι, τα μπαλκόνια και οι ταράτσες.
Ξεκινώντας από το σήμερα, θα πρέπει να επαναφέρουμε την Φύση στην πόλη, με λύσεις βασισμένες σε αυτή (Nature Based Solutions), εφαρμόζοντας τον κανόνα του 3-30-300: τρία δέντρα να βλέπω από το παράθυρο, 30% φυτοκάλυψη να υπάρχει στον ευρύτερο χώρο μου και 300 μέτρα το πολύ να χρειάζομαι για να βρεθώ σε χώρο πρασίνου».
Τα projects που «τρέχουν» και προωθούν την πράσινη ανάπλαση της χώρας μας
«Το ευχάριστο είναι ότι βρέθηκε σε αυτή τη χώρα υποψήφιος πρωθυπουργός να έχει στην ατζέντα των προγραμματικών του δηλώσεων αυτό το θέμα -αναφέρομαι στον Κυριάκο Μητσοτάκη-, ο οποίος δεσμεύτηκε για συγκεκριμένα έργα στην Αθήνα και τα έχει ήδη ψηλά στην ατζέντα εφαρμογής του κυβερνητικού έργου, από την πρώτη μέρα. Αναφέρομαι σε Ελληνικό, Τατόι, Περίβολο Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών (ήταν το πρώτο που πραγματοποιήθηκε) και κάποια ακόμη στο Λεκανοπέδιο.
Ειδικά για το Τατόι, στο οποίο έχω την τιμή να είμαι μέλος του ΔΣ του συλλόγου «Φίλοι του Τατοΐου» και ενεργά εμπλεκόμενος τα τελευταία 7 χρόνια, πιστεύω ότι μετά την καταστροφική πυρκαγιά του Αυγούστου, είναι αναγκαία μία άριστη μελέτη με σεβασμό στον Ιστορικό Χαρακτήρα των κήπων και του υπάρχοντος δημιουργημένου Τοπίου. Για το Ελληνικό, θεωρώ ότι επιτέλους έγινε μία αρχή αλλά υπάρχει δρόμος ακόμα, -ιδιαίτερα για το φυτικό υλικό-, ενώ σημαντικά έργα έχουν δρομολογηθεί και εκτός Αθηνών όπως το Στρατόπεδο Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη και πολύ σημαντικότερο ακόμη, το δεκαετές πρόγραμμα αναδασώσεων του ΥΠΕΝ.
Η προσωπική μου συμβολή, πέρα από το επίπεδο κάποιων συνεργασιών σε κάποια από αυτά τα έργα ως Σύμβουλος Πρασίνου, είναι να δοθεί η αναπτυξιακή δυνατότητα στην Ελληνική Ανθοκομία (Πρωτογενείς Φυτωριακές Μονάδες) και στα Δασικά Φυτώρια να παράγουν πιστοποιημένα Ελληνικά Φυτά και φυτά προερχόμενα από την Ελληνική Χλωρίδα, τόσο για χρήση και εξάπλωση όσο και για διατήρηση και διάσωση.
Το έχω προσπαθήσει -και με τη βοήθεια άλλων συναδέλφων- μέσα από πρακτικές εφαρμογές (δύο φορές συμμετοχή σε EXPO με Ελληνικό Κήπο/Hellenic Garden) και με τη δημιουργία του Ελληνικού Συνδέσμου Εξαγωγέων και Εισαγωγέων Φυτικού Υλικού (ΕΣΕΕΦΥ).
Ο Ελληνικός Κήπος (Hellenic Garden) έχει τη δυναμική μίας cart postal κι έτσι τον παρουσιάσαμε με την Αρχιτέκτονα Τοπίου, Κωνσταντίνα Στάρα στην έκθεση IFK Goyang στην Κορέα το 2016 αλλά και το 2017 με το Σκυριανό Τοπίο. Η φωτογραφία ήταν του Ηλία Γεωργουλέα και η συμμετοχή αποτέλεσε συνέχεια της Synergia Helenic Garden Team από τη Floriade 2012. Αυτό είναι ο κήπος μας: ένα στιγμιότυπο Ελλάδα.
Πιστεύω ότι πλέον έχουν γίνει βήματα και μέσα από την έρευνα κυρίως του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ (Εργαστήρια του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων-ΙΜΔΟ και Ινστιτούτου Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων -ΙΓΒ& ΦΠ) με «πρωτόκολλα παραγωγής αυτοφυών ειδών» που είναι σημαντικό όπλο για την εξάπλωση της χλωρίδας μας μέσα στις πόλεις, μέσα από ορθές πρακτικές.
Θεωρώ αδιανόητο σε τόσο μεγάλης κλίμακας έργα, ειδικά μέσα στις πόλεις, να μη χρησιμοποιηθούν φυτά παραγόμενα στη χώρα μας, με ταυτόχρονη ανάπτυξη του κλάδου και συμμετοχή του στην Εθνική οικονομία. Πρέπει ο ανθοπαραγωγός να μπει σε προτεραιότητα στα μεγάλα έργα πρασίνου της χώρας μας. Τέλος, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στην προσπάθεια που γίνεται για τους Βοτανικούς Κήπους της χώρας μας που αποτελούν το ανεκτίμητο «διαμάντι» της έρευνας, της διάσωσης και της εκπαίδευσης. Αυτό το διαμάντι θα συνεχίσω να το υπηρετώ από όπου κι αν βρίσκομαι γιατί χωρίς αυτό δεν έχει νόημα ότι άλλο κι αν κάνουμε. Συνδέει ό,τι έχουμε πει».
Τα ελληνικά φυτά μπορούν να αντέξουν ακόμα και κάτω από ακραίες καιρικές συνθήκες:
«Η απάντηση δεν μπορεί να δοθεί με λίστες και συνταγές αλλά με στοιχεία ανάλογα την περιοχή. Σας παραθέτω τον ορισμό του Ελληνικού Κήπου, ο οποίος δίνει και την απάντηση:
«Ο Ελληνικός Κήπος (Hellenic garden) είναι μία καθιερωμένη «τάση» στην παγκόσμια κηποτεχνία. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για τη σχεδιαστική, κατασκευαστική και διαχειριστική καταγραφή και άποψη μικροτοπίων της χώρας μας μέσα από φυσικά υλικά και φυτικά είδη που χαρακτηρίζουν τοπία περιοχών της πατρίδας μας περιγράφοντας πολιτισμό, ιστορία, επιστήμη, τέχνη, αγροτική πρακτική. Αυτό που λέμε «άρωμα Ελλάδας» (Thymakis N.& Tzortzi G., “The Hellenic Garden. A worldwide brand of climate wise cultural landscaping approach in urban spaces”, SURE , 5-7 July 2021, Poznan, Poland).
Ένα πρακτικό και συχνό παράδειγμα: παραθαλάσσιος κήπος, Σούνιο, με τον άνεμο να χτυπά το σημείο. Μία ομάδα κατάλληλων φυτών θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει τα: Θυμάρι, Ρίγανη, Ευφόρμπια, Μιναρέ, Αχιλλέα, Στίπα, Ιπαρένια, Σχίνος, Σπάρτο, Έβενος, Tζιτζιφιά και Χαρουπιά. Δηλαδή πόες, θάμνους και δέντρα. Τέτοια προσέγγιση πρέπει να κάνουμε για κάθε περιοχή».
Τα φυτά που μπορούν να ευδοκιμήσουν στο κέντρο της πόλης, χωρίς μεγάλη ανάγκη συντήρησης:
«Για παράδειγμα, για το κέντρο της Αθήνας, ιδανικές περιπτώσεις είναι η Κουτσουπιά, η Χαρουπιά, η Τζιτζιφιά, ο Στύρακας, το Σφενδάμι και η Αριά: είναι είδη ελληνικής χλωρίδας, ανθεκτικά στο καυσαέριο, κατάλληλα για διαφορετικά πλάτη πεζοδρομίων.
Πάντα, όμως, να έχουμε στο μυαλό μας τη συνολική εικόνα (δρόμο, κτίρια, δράσεις, χρήση) και όχι απλά να λέμε ονόματα φυτών. Πάντως, σίγουρα οι Ουασιγκτώνιες δεν μπαίνουν σε γλάστρες και οι Γρεβιλέες δεν έχουν ιστορική σχέση με το Σύνταγμα. Σας παροτρύνω να επισκεφθείτε το site του προγράμματος LifeGrin (lifegrin.gr) που ολοκληρώθηκε φέτος, με επικεφαλής το ΙΜΔΟ και την Δρ. Κωνσταντίνα Τσαγγάρη που έχει 2 τέτοια παραδείγματα».
Τον ρωτάω πού μπορεί να βρει κάποιος σπάνια ελληνικά φυτά για να τα καλλιεργήσει και ποια ελληνικά φυτά είναι ιδανικά για εσωτερικούς χώρους:
Η αλήθεια είναι ότι ο πλούτος της χλωρίδας μας είναι τεράστιος και υπάρχουν δυνατότητες για τους ανθοπαραγωγούς να βρουν φυτά και να παράγουν. Αν αναφερόμαστε σε προσωπικό επίπεδο, ήδη πολλά από τα φυτώρια της χώρας μας παράγουν τέτοια φυτά και μπορούμε να τα βρούμε.
Στέκομαι κυρίως στα αρωματικά και τα βότανα, γιατί είναι πολύ σημαντικό να τα έχει κανείς στον κήπο για προσωπική χρήση και είναι εύκολα στην καλλιέργεια. Για τα «σπάνια», καλό θα είναι να απευθυνόμαστε πρώτα στο ΙΓΒ & ΦΠ του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ στη Θέρμη για να πάρουμε σχετικές πληροφορίες και σε ποιο βαθμό είναι εφικτό για κάποια είδη. Σε καμία περίπτωση να μην απευθυνόμαστε σε ιστότοπους που πωλούν «πειρατικά» σπόρους σπάνιων ενδημικών φυτών: είναι έγκλημα κατά της πατρίδας και της χλωρίδας».
Ελλάδα και Πράσινος Τουρισμός: Οι δυνατότητες της χώρας μας και οι δράσεις που μπορούν να βοηθήσουν την ανάπτυξή του
Όλη η Ελλάδα είναι ένας «ανοικτός πολιτιστικός και βοτανικός περίπατος», με δυνατότητα να τονιστεί η καλή διατροφή και η θεραπευτική δράση του τοπίου στην ψυχολογία. Θεωρώ πως πέραν των όσων αναφέρθηκαν πριν και που πρέπει να λειτουργήσουν πλέον θεσμικά (Εθνικό Καταπίστευμα, Ιστορικοί Κήποι και Πάρκα, Εθνικοί Δρυμοί και Μονοπάτια, Βοτανικοί Κήποι, Αστικό Πράσινο, Ελληνικός Κήπος και τα Ελαιώνια Τοπία), οφείλουμε να προχωρήσουμε και σε ενέργειες, όπως να εκδοθεί και να λειτουργήσει στην πράξη ένας «Green Guide» για τα περιβαλλοντικά αξιοθέατα της χώρας, να φανεί η προσπάθειά μας να ανασχέσουμε μέσα από την ορθή τους διαχείριση την κλιματική κρίση και να καταδείξουμε ότι είμαστε ένας προορισμός που έχει «Landscapes to Live» και όχι «Rooms to Let».
Θα δώσω παράδειγμα τη Νάουσα, που έβαλε το Πάρκο «Κιόσκι» στην Ευρωπαϊκή Διαδρομή Ιστορικών Πάρκων και Κήπων και μέσα από αυτό, θα έχει την ευκαιρία για προβολή και χρηματοδότηση, χάρη στην άοκνη προσπάθεια του Γεωπόνου Νίκου Μπάμπου.
Ειδικά για τους Βοτανικούς κήπους, είναι σημαντικό να θεσμοθετηθεί το Εθνικό Δίκτυο και να διατεθούν πόροι για να ενισχυθεί η προβολή τους ως πράσινων προορισμών, σε συνδυασμό με άλλες τοπικές δράσεις.
Τέλος, σημαντικό είναι να αναδείξουμε και να διατηρήσουμε το έργο του Δημήτρη Πικιώνη, που αποτελεί εμβληματική παρέμβαση στο Αττικό Τοπίο (Φιλόπαππος, Ακρόπολη, Παιδικός Κήπος Φιλοθέης) σε διάλογο με την αρχαιότητα, όπως ακριβώς μας το «κληρονομεί» η κόρη του, Αρχιτέκτων, Αγνή Πικιώνη.
Η κηποτεχνία στην Ελλάδα
Με δεδομένα τα διάφορα δεινά που μας έχουν βρει σαν Έθνος τα τελευταία 600 χρόνια, ήταν λογικό να μην έχουμε ούτε καταγεγραμμένη Ιστορία της Ελληνικής Κηποτεχνίας, ούτε σχετικές σπουδές, ούτε ακόμη και σχετική κηποτεχνική και κηπουρική κουλτούρα.
Θεωρώ ότι την τελευταία 10ετία, αφενός με τις νέες γενιές που έχουν δει πράγματα στο εξωτερικό, αφετέρου με έργα εμπνευσμένα από την Ελληνική Φύση (όπως το Πάρκο του ΚΠΙΣΝ, έργο των Αρχιτεκτόνων Τοπίου Deborah Nevins και Έλλη Παγκάλου) ανοίγει ο δρόμος για πιο εντατική ενασχόληση με την κηποτεχνία.
Αξίζει να σας πω ότι μία τέτοια εκπαιδευτική προσπάθεια γίνεται τα τελευταία 15 χρόνια από την Ανθοκομική Έκθεση Κηφισιάς. Ειδικά την τελευταία χρονιά, με την καθιέρωση του Θεματικού Πάρκου, έχουν τη δυνατότητα όλοι οι Έλληνες να δουν ορθές πρακτικές Κηποτεχνίας και Αρχιτεκτονικής Τοπίου. Παρόλο που στην Ελλάδα τα πράγματα δυστυχώς λειτουργούν αποσπασματικά, έχω την ελπίδα ότι σε αυτόν τον τομέα, κάτι καλό έχουμε κάνει, και κάτι καλό πάει να καθιερωθεί, χάρη στην προσπάθεια της Αρχιτέκτονος Τοπίου, Ελίνας Κατσίκα.
Τον ρωτάω αν υπάρχουν ελληνικά γεωργικά προϊόντα που δεν έχουν αξιοποιηθεί και έχουν δυνατότητα εξαγωγής:
Στρατηγικά, οφείλει το ΥΠΑΑΤ να δει αφενός την αυτάρκεια της χώρας σε προϊόντα πρώτης γραμμής, αφετέρου την εξαγωγική δυνατότητα λόγω της δυναμικής να έχουμε πολλές καλλιέργειες (και γι’αυτές ευθύνονται τα διαφορετικά μικροκλίματα της χώρας μας).
Υστερούμε σε γεωργική γη, -σε έκταση εννοώ-, όπως και σε αγροτική εκπαίδευση. Βλέπω, όμως, ότι τα τελευταία 2 χρόνια αυτό να αλλάζει χάρη στην στοχευμένη πολιτική του ΥΠΑΑΤ. Αν θα έπρεπε να αναφερθώ σε προϊόντα, θα έβαζα πρώτα τα φαρμακευτικά φυτά και δευτερευόντως, κάποια φρούτα.
Θεωρώ ότι το χαρούπι μπορεί και πρέπει να αναπτυχθεί περισσότερο στη χώρα μας. Μπορεί επίσης να δοθεί έμφαση στο σύκο, τα διάφορα είδη βατόμουρων και κάποια τροπικά, όπως το μάνγκο και το αβοκάντο, όχι όμως εις βάρος άλλων καλλιεργειών.
Τέλος, τόσο η βιομηχανική όσο και η φαρμακευτική κάνναβη, μπορούν να αποτελέσουν δυναμικές καλλιέργειες για την ελληνική επικράτεια (ήταν και πριν τον πόλεμο) μέσα βέβαια από ένα ορθό νομικό πλαίσιο.
Σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, βλέπουμε ότι τα δέντρα είναι κατά μέσο όρο ψηλότερα από τα δέντρα που βλέπουμε στη χώρα μας, δυσανάλογου ύψους με αυτό των κτηρίων της. Γιατί δεν βλέπουμε ψηλά δέντρα στην Αθήνα;
«Αυτό είναι κάτι που έπρεπε να είχε γίνει εδώ και τουλάχιστον 150 χρόνια αλλά τότε δεν υπήρχε τίποτε άλλο εκτός από τον τέως Βασιλικό Κήπο.
Τα δέντρα μεγαλώνουν με την πόλη. Σκεφτείτε πόσες αλλαγές έχουν γίνει στην Αθήνα (πόλεμοι, αντιπαροχή, κατάληψη ελεύθερων χώρων) και τι απέγιναν τα δέντρα. Γι’ αυτό, από εδώ και πέρα, ας λειτουργήσουμε τουλάχιστον με βάση την αγάπη για το πράσινο και τις αρχές της Αρχιτεκτονικής Τοπίου: της Τέχνης κι Επιστήμης που θα κάνει τον κόσμο μας καλύτερο».
Οι επόμενες δράσεις
«Τα περισσότερα σχέδια δεν είναι ανακοινώσιμα. Συνεχίζω να υποστηρίζω μέσα από συνεργασίες και συνέργειες ό,τι ανέφερα παραπάνω. Πολύ σημαντική είναι και η τεκμηρίωση της Λατρευτικής Οικολογίας και των Βυζαντινών Κήπων σε συνέχεια του έργου που έγινε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, με την καθοδήγηση και υποστήριξη της Δρ. Νερατζιάς Τζώρτζη, την ευλογία του νυν Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ.κ Ελπιδοφόρου και φυσικά του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ Βαρθολομαίου. Παράλληλα, υπάρχει κάτι από το εξωτερικό που ξεκινά σε λίγες ημέρες.
Επίσης, η τεκμηρίωση που ανέφερα στην πρώτη ερώτηση για τους Ιστορικούς Κήπους και Πάρκα της χώρας μας είναι μία διαρκής προσπάθεια. Η συμμετοχή μου στην επιστημονική επιτροπή του 1ου Συμποσίου για τους Ιστορικούς Βοτανικούς Κήπους της Ευρώπης που θα γίνει τον Οκτώβριο αποτελεί τιμή για τη χώρα και θα έχουμε συμμετοχή τόσο με το Εθνικό μας Δίκτυο όσο και με τον Εθνικό Κήπο μεμονωμένα.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες στην Δρ. Ελένη Μαλούπα, Επικεφαλής του Εθνικού μας Δικτύου για τους Βοτανικούς Κήπους γι’αυτήν την τιμή που μου έκανε. Τέλος, επιθυμία μου είναι η συμμετοχή μας σε μία δεύτερη Floriade EXPO μετά από αυτήν του 2012. Δουλέψαμε συμμετοχικά για να σχεδιαστεί ο Ελληνικός Κήπος για το 2022 με τους μαθητές της ΕΠΑΣ ΣΥΓΓΡΟΥ και το ΙΓΒ & ΦΠ του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, υπό την αιγίδα του ΙΓΕ και εύχομαι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) να ανταποκριθεί στο αίτημα για χρηματοδότηση του project. Είναι το «αποτύπωμα» του Ελληνικού Κήπου στο θέμα της Κλιματικής Αλλαγής».
*O Νίκος Θυμάκης είναι κηποτέχνης/γεωπόνος, Επίτιμος Πρόεδρος ΕΣΕΕΦΥ, Μέλος ΔΣ «Μητροπολιτικό Πράσινο ΑΕ» Δήμου Αθηναίων, Μέλος ΔΣ Συλλόγου Φίλων Τατοΐου, Μέλος ΔΣ, τ. Πρόεδρος Ινστιτούτου Γεωπονικών Επιστημών
