Στο παλιό φυλάκιο ελέγχου πριν την Σμίνθη, που για δεκαετίες χώριζε με «μπάρα» την ορεινή Ξάνθη και τα Πομακοχώρια από τον «έξω» κόσμο, σήμερα ντόπιες γυναίκες δημιουργούν κομψοτεχνήματα από ανακυκλώσιμα υλικά -και όχι μόνο- με πηγή έμπνευσης την ντόπια παράδοση.

20

Η συγκινητική ιστορία

Τα μέλη του γυναικείου συνεταιρισμού «Πλέτενο», στην τοπική ντοπιολαλιά σημαίνει «πλέκω» δηλαδή δημιουργώ, γνωρίστηκαν στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας που λειτούργησε στο χωριό Κένταυρος, μοιράστηκαν το όραμα και ένωσαν δυνάμεις πετυχαίνοντας ένα μικρό θαύμα, ειδικά για τις γυναίκες της ορεινής περιοχής.

Όπως λένε, επέλεξαν την συγκεκριμένη ονομασία, γιατί η δημιουργία είναι αυτό που τις ενώνει και τις χαρακτηρίζει. Μαζί την αγάπη και το μεράκι για αυτό που κάνουν, τα μέλη του «Πλέτενο» πέτυχαν να συνδυάσουν την δεξιοτεχνία με την παράδοση δημιουργώντας μοναδικά προϊόντα, υψηλής αισθητικής.

Οι περισσότερες ασχολούνταν παλαιότερα μόνο με τα οικιακά ή δούλευαν στα χωράφια. Η συλλογή βοτάνων, ο αργαλειός και το πλέξιμο, η παρασκευή γλυκών, μαρμελάδων και λικέρ από φρούτα της περιοχής αποτελούσε κομμάτι της καθημερινότητάς τους, που δεν ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να το «μεταφέρουν» στο πλαίσιο λειτουργίας του συνεταιρισμού, αρκεί βέβαια να υπήρχε μεταξύ τους διάθεση συνεργασίας και συνεννόηση. Κάτι βέβαια που πέτυχαν απόλυτα, σύμφωνα με το αποτέλεσμα.

Στους χώρους του συνεταιρισμού τα μέλη, δημιουργούν και παράγουν με αγάπη προϊόντα, όπως ακριβώς τα έμαθαν από τις μητέρες και τις γιαγιάδες τους. Υπέροχα πλεκτά, καθώς και νόστιμα βρώσιμα προϊόντα χωρίς ίχνος συντηρητικών.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(132807)
      ["id"]=>
      int(132807)
      ["title"]=>
      string(2) "P3"
      ["filename"]=>
      string(15) "P3-1-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(959872)
      ["url"]=>
      string(64) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/10/P3-1-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(100) "https://www.travel.gr/experiences/people-en/viosimotita-stin-oreini-xanthi-mia-par/attachment/p3-38/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "11"
      ["description"]=>
      string(94) "Γυναικείος Συνεταιρισμός Πλέτενο/Photo: Παν. Σαββίδης"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(5) "p3-38"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(132800)
      ["date"]=>
      string(19) "2022-10-10 14:16:35"
      ["modified"]=>
      string(19) "2022-10-13 10:54:28"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1920)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(65) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/10/P3-1-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(65) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/10/P3-1-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(66) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/10/P3-1-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(66) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/10/P3-1-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(67) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/10/P3-1-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(67) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/10/P3-1-1536x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Γυναικείος Συνεταιρισμός Πλέτενο/Photo: Παν. Σαββίδης
Γυναικείος Συνεταιρισμός Πλέτενο/Photo: Παν. Σαββίδης

Ο συνεταιρισμός ξεκίνησε να λειτουργεί το καλοκαίρι του 2019. Παρά τα προβλήματα που δημιούργησε η πανδημία του Covid-19, γρήγορα κατάφερε να εντυπωσιάσει και να ξεχωρίσει στη περιοχή, τόσο με την ποιότητα και την αισθητική των προϊόντων του, όσο κυρίως με την αγάπη και το πάθος των γυναικών που τον αποτελούν. Οι περισσότερες ντόπιες μουσουλμάνες από την περιοχή μαζί με χριστιανές από την Ξάνθη, αποτελώντας χαρακτηριστικό παράδειγμα αρμονικής συνύπαρξης, συμβίωσης και συνεργασίας στην Θράκη.

Τον περασμένο Απρίλιο την πόρτα του «Πλέτενο» πέρασε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κυρία Κατερίνα Σακελλαροπούλου, η οποία είδε από κοντά το έργο των γυναικών και συνομίλησε για ώρα μαζί τους, αποδίδοντας δημόσια εύσημα για το έργο τους. Οι δραστηριότητες του συνεταιρισμού ενισχύθηκαν σημαντικά στη συνέχεια από δύο αργαλειούς που έλαβαν δωρεά από πόρους της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» με πρωτοβουλία του υφυπουργού Πολιτισμού κ. Νικόλα Γιατρομανωλάκη.

Οι αργαλειοί αυτοί έδωσαν την ευκαιρία στις γυναίκες του συνεταιρισμού να δημιουργήσουν υπέροχα κομψοτεχνήματα, με τον πατροπαράδοτο τρόπο και όπως έμαθαν στα σπίτια τους από τις παλαιότερες. Χαλιά, κιλίμια, πατάκια κ.α. με εντυπωσιακά χρώματα και σχέδια, που προκαλούν θαυμασμό.

Ξεχωρίζουν επίσης πλεκτά με βελονάκι, όπως καλαθάκια, τσάντες, παντόφλες, κοσμήματα, καπέλα κ.α. Στα βρώσιμα βότανα μαζεμένα από την περιοχή και αποξηραμένα με μεράκι -όπως ρίγανη, θυμάρι, σπαθόχορτο, τσάι του βουνού, φλαμούρι κόκκινο κ.α.- καθώς μαρμελάδες, γλυκά και λικέρ από κράνα -πλούσια σε αντιοξειδωτικά- που αφθονούν στην ορεινή Ξάνθη.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(132817)
      ["id"]=>
      int(132817)
      ["title"]=>
      string(2) "P8"
      ["filename"]=>
      string(15) "P8-1-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(974722)
      ["url"]=>
      string(64) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/10/P8-1-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(100) "https://www.travel.gr/experiences/people-en/viosimotita-stin-oreini-xanthi-mia-par/attachment/p8-36/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "11"
      ["description"]=>
      string(94) "Γυναικείος Συνεταιρισμός Πλέτενο/Photo: Παν. Σαββίδης"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(5) "p8-36"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(132800)
      ["date"]=>
      string(19) "2022-10-10 14:17:39"
      ["modified"]=>
      string(19) "2022-10-13 10:57:21"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1920)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(65) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/10/P8-1-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(65) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/10/P8-1-225x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(225)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(66) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/10/P8-1-768x1024.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1024)
        ["large"]=>
        string(66) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/10/P8-1-768x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(768)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(67) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/10/P8-1-1152x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1152)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(67) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2022/10/P8-1-1536x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Γυναικείος Συνεταιρισμός Πλέτενο/Photo: Παν. Σαββίδης
Γυναικείος Συνεταιρισμός Πλέτενο/Photo: Παν. Σαββίδης

Η εξωστρέφεια είναι από τους βασικούς στόχους του συνεταιρισμού, μέσα από την οποία τα μέλη του προσπαθούν να ανοίξουν την αγορά τους και εκτός περιοχής. Τόσο στην Ξάνθη και στην Θράκη, όσο και στην υπόλοιπη χώρα. Στο πλαίσιο αυτό συμμετέχουν σε εκδηλώσεις και φεστιβάλ, ενώ έρχονται σε επαφή με επιχειρήσεις σε όλη την χώρα, που θα ήθελαν να τοποθετήσουν τα προϊόντα του συνεταιρισμού στα ράφια και στις βιτρίνες τους. Παράλληλα ενημερώνουν τον κόσμο για τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης νημάτων, στο πλαίσιο Εργαστηρίων που διοργανώνουν σε διάφορες εκδηλώσεις.

Κτισμένο σε ένα στρατηγικής σημασίας «πέρασμα» το κτίριο του συνεταιρισμού, αποτελεί ταυτόχρονα και αφετηρία για όμορφες πεζοπορικές διαδρομές προς την ορεινή Ξάνθη και τα Πομακοχώρια ή τις περιοχές της Σταυρούπολης και του Λειβαδίτη δυτικά. Στους χώρους διατίθενται χάρτες και χρήσιμο υλικό για τους fan της πεζοπορίας και της περιπέτειας, που θα ενθουσιαστούν από το ορεινό ανάγλυφο της περιοχής και ενός μοναδικού και ανεξερεύνητου κόσμου μιας αυθεντικής Ελλάδας, στην άκρη της Ελλάδας

Ανηφορίζοντας στα Πομακοχώρια

Το «Πλέτενο» απέχει 8,5 περίπου χλμ από την πόλη της Ξάνθης. Μπορείτε να συνδυάσετε την επίσκεψή σας στον χώρο του συνεταιρισμού με μια εκδρομή στα ορεινά και στα ξακουστά Πομακοχώρια που κατοικούνται από τους φιλόξενους Πομάκους. Μια συμπαγής πληθυσμιακή μουσουλμανική ομάδα της Θράκης, με τη δική της ντοπιολαλιά -κυριαρχούν τα σλάβικα– κουλτούρα, ήθη και έθιμα. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού -και εδώ- έχει μεταναστεύσει στο εξωτερικό ή εργάζεται εποχικά εκεί. Όσοι παρέμειναν ασχολούνται με την καπνοκαλλιέργεια, την κτηνοτροφία και την υλοτομία. Οι Πομάκοι είναι άνθρωποι φιλότιμοι και φιλικοί, που αγαπούν τον τόπο τους και είναι απόλυτα δεμένοι με αυτόν.

Λόγω της ιδιαιτερότητάς τους, στο διάβα των χρόνων, ταλαιπωρήθηκαν και υπέστησαν άδικα διακρίσεις, όπως η περιβόητη «μπάρα» που βρισκόταν έξω από τον «Πλέτενο» και χώριζε έως το 1996 την ορεινή Ξάνθη από τον «έξω» κόσμο. Κάτι που ευτυχώς ανήκει πλέον στην ιστορία.

Πληροφορίες :

Διαβάστε ακόμα:

Κοτζά Ορμάν: Το μεγάλο παραποτάμιο δάσος της βόρειας Ελλάδας που θυμίζει ζούγκλα

To «Σπίτι της Σκιάς» στην Ξάνθη: Ένα διαφορετικό μουσείο με έργα που θα «παίξουν» με το μυαλό σας

Νάουσα: Αποστολή στην «πόλη του οίνου και της αμπέλου»