Τι κρύβει ο βράχος του Σκάρου και πού είναι το καστέλι που θυμίζει σκηνικό από τον «Πόλεμο των άστρων»; Ποια είναι τα υπόσκαφα χωριά της ενδοχώρας και πού βρίσκονται οι περισσότερες παλιές κάναβες; Αξίζει να περιηγηθείτε στη μικρή Θηρασιά; Ανακαλύψτε την άγνωστη Σαντορίνη.
Ο Σκάρος στο Ημεροβίγλι: Ποιος θα φανταζόταν ότι σε αυτό τον εντυπωσιακό μαύρο βράχο που διακρίνεται από τα Φηρά και δεσπόζει στην άκρη του Ημεροβιγλίου ήταν κτισμένη η μεσαιωνική πρωτεύουσα της Θήρας. Κάστρο εκεί υπήρχε από τα ύστερα βυζαντινά χρόνια. Το 1207, όταν η Σαντορίνη παραχωρήθηκε στον Ενετό Ιάκωβο Μπαρότσι, κατοικήθηκε από τον ίδιο και τους ευγενείς του. Στο καστέλι έμειναν στη συνέχεια ο Δομίνικο Πιζάνι, Λατίνοι, Καθολικοί και Ορθόδοξοι έποικοι και δεν αλώθηκε ποτέ από πειρατές και Οθωμανούς. Έπαθε, όμως, σοβαρές ζημιές από την έκρηξη του 1650 και εγκαταλείφθηκε σταδιακά ως το τέλος του 18ο αι., όταν οι κάτοικοι έκαναν νέα πρωτεύουσα στα Φηρά.
Το καστέλι του Εμπορείου: Στα 12 χλμ. από τα Φηρά, στον δρόμο προς την Περίσσα και τον Περίβολο, κάντε στάση στο Εμπορείο για να δείτε τον μεσαιωνικό πυρήνα του. Το καστέλι είναι ένας λαβύρινθος από πολύ στενά σοκάκια, σκαλιά που αναρριχώνται σχεδόν κάθετα σε μικρά μπαλκόνια, θόλους, υπέργειες γέφυρες μεταξύ των σπιτιών, πόρτες που μοιάζουν να μην οδηγούν πουθενά. Όλα είναι φτιαγμένα από ηφαιστειακό υλικό. Τα ακανόνιστα σχήματα και οι μορφές θυμίζουν σκηνικό από ταινία επιστημονικής φαντασίας. Στην είσοδο του χωριού βρισκόταν ο δεύτερος Γουλάς, με τα πυργόσπιτα. Στη λοφοσειρά Εξωμύτη, λίγο έξω από το Εμπορείο, υψώνονται 8 ανεμόμυλοι.
Οι κάναβες της Φοινικιάς. Μια ανάσα από την Οία βρίσκεται η Φοινικιά, βαμμένη με χρώματα που θυμίζουν μεξικάνικο χωριό. Ανάμεσα στα σφιχταγκαλιασμένα σπίτια που βλέπουν προς τους Μπαξέδες και τη θάλασσα, υπήρχαν άλλοτε 150-200 υπόσκαφες κάναβες (τα παλιά οινοποιεία του νησιού). Λειτουργούσαν μέχρι τον σεισμό του 1956, μαζί με τα πατητήρια τους. Αρκετές από αυτές έχουν αγοραστεί από αλλοδαπούς και Έλληνες που τις έχουν αναστηλώσει μαζί με πολλά σπίτια.
Τα χωριά της ενδοχώρας
Ο Βόθωνας. Αναφέρεται σε γραπτές πηγές από τα μέσα του 18ου αι. και άκμασε στα τέλη του 19ου αι. Ο βασικός του άξονας ήταν μια χαράδρα, όπου ακόμη υπάρχουν υπόσκαφα και λαξευμένα στα τοιχώματά της παλιά κτίσματα. Περπατήστε στο μονοπάτι προς τη «σμιλεμένη» στον ψηλό βράχο Παναγία Τρύπα (ή Σέργενα), που γιορτάζει με μεγάλο πανηγύρι στις 2 Φεβρουαρίου.
Ο Καρτεράδος. Tο πλούσιο καπετανοχώρι του 19ου αιώνα, απέχει μόλις 2 χλμ. από τα Φηρά. Θεωρείται ότι οικισμός υπήρχε εδώ από τον 17ο αι. και τα αρχικά κτίσματα ήταν υπόσκαφα (βλ. αξιοθέτα). Καθώς βρισκόταν στην κοίτη ενός παλιού χειμάρρου το χωριό ήταν κυριολεκτικό αόρατο. Στο κέντρο του Καρτεράδου υψώνεται η εκκλησία της Ανάληψης του Σωτήρα, με επιρροές από την ιταλική εκκλησιαστική αρχιτεκτονική και καμπαναριά που έχουν σχήμα πύργου.
Το Μεγαλοχώρι. Περιβάλλεται από αμπελώνες και αναφέρεται στις πηγές από τον 17ο αι. Έχει παλιές επαύλεις και σπίτια κτισμένα με την τοπική αρχιτεκτονική, προστατευμένα από ψηλούς τοίχους. Υπάρχουν παλιές κάναβες, εκκλησίες με ωραία καμπανιαριά, resort, βίλες, εστιατόρια, ουζερί κ.α.
Η Μέσα (Επισκοπή) Γωνιά. Βρίσκεται κοντά στο Καμάρι και την αρχαία Θήρα, την περιβάλλουν μεγάλες εκτάσεις αμπελώνων και φιλοξενεί το πιο σημαντικό βυζαντινό μνημείο της Σαντορίνης: Tην Παναγία Επισκοπή (ή Κυρά Πισκοπή, η Παναγία της Γωνιάς). Θεωρείται ότι ιδρύθηκε τοι 1115 από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Αλέξιο Α’ Κομνηνό και πως ήταν Καθολικό μονής. Η Μέσα Γωνιά ήταν γνωστή για την παραγωγή κρασιού και είχε αρκετές κάναβες. Πολύ κοντά στο χωριό βρίσκονται επισκέψιμα οινοποιεία.
Η Θηρασιά
Δείτε τη Θήρα από απέναντι, κάνοντας εκδρομή στο νησάκι της Θηρασιάς. Αποτελεί μια μικρογραφία της Θήρας, όπως ήταν αρκετά χρόνια πριν. Οι όμορφοι οικισμοί της διατηρούν το χαρακτηριστικό κυκλαδίτικο στιλ και την αύρα του παρελθόντος.
Το λιμάνι της Θηρασιάς είναι η Ρίβα όπου δένουν τα πλοιάρια. Έχει ψαροταβέρνες και παραλία με σκούρα άμμο και βότσαλο. Από πάνω του υψώνεται η εκκλησία της Αγίας Ειρήνης όπου στις 5 Μαίου οργανώνεται μεγάλο πανηγύρι. Στην Αγριλιά, τον πιο παλιό οικισμό στο νησί, θα ανακαλύψετε υπόσκαφα και κάναβες (παλιά οινοποιεία).
Κτισμένος στο «φρύδι» της καλντέρας της Θηρασιάς είναι ο γραφικός οικισμός του Μανωλά, πρωτεύουσας του νησιού, όπου θα βρείτε παραδοσιακό φούρνο και παλιά παντοπωλεία. Ανατολικά του βρίσκεται η Κερά (ή Κεραδιανά) από όπου θα απολαύσετε θέα στην Παλιά και τη Νέα Καμένη. Ακόμη πιο πανοραμική είναι η θέα από τον Προφήτη Ηλία σε ύψος 270 μ.
