Ο Φιλάρετος Ψημένος, ιδιοκτήτης του ξενώνα «Αμανίτα» και συγγραφέας του βιβλίου «Οι γαστρονομικές ανησυχίες ενός ξενοδόχου»* παραδέχεται ότι μια ζωή δεν φτάνει για να γνωρίσεις το μυθικό αυτό βουνό.
Και μας λέει και άλλα πολλά: για την ενασχόλησή του με τον τουρισμό, για την αγάπη του για τη μαγειρική, με οδηγό την τοπικότητα και την εποχικότητα, αλλά και για τις μικρές στιγμές ευτυχίας που του χαρίζει η απλόχερα δοσμένη φύση του Πηλίου.
Πώς βρέθηκες στο Πήλιο; Με ποιες σκέψεις και προσδοκίες ξεκίνησες την ενασχόλησή σου με τον τουρισμό πριν από 15 χρόνια;
Με τα χρόνια έχω αρχίσει να πιστεύω ότι το Πήλιο είναι αυτό που μας διάλεξε. Η πρώτη μας επαφή μαζί του ήταν το μακρινό 1986 όταν υπηρετούσα τη θητεία μου στην αεροπορία, στη Νέα Αγχίαλο. Τότε γνώρισα κάποια μέρη του και υποψιάστηκα στοιχεία από τη διαφορετική ομορφιά και την ποικιλομορφία του. Από τότε επανερχόμασταν σποραδικά για χρόνια επιλέγοντάς το σαν τόπο για αποδράσεις και διακοπές. Το 1992 αγοράσαμε το οικόπεδο με τα ερείπια του παλιού αρχοντικού στην Τσαγκαράδα και το 2002 ξεκινήσαμε την ανακατασκευή του και τη δημιουργία του ξενώνα, που ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2006. Από τότε ασχολούμαστε με τον τουρισμό, με ένα λίγο διαφορετικό βέβαια τρόπο.
Καθώς δεν είχαμε επαγγελματική εμπειρία στον τουρισμό, βασιστήκαμε στις προσωπικές μας εμπειρίες σαν ταξιδιώτες, καθώς μας άρεσε πολύ η περιήγηση και η σε βάθος γνωριμία του τόπου που επισκεπτόμαστε. Ήμαστε επίσης εραστές της ποιοτικής διατροφής, των τοπικών προϊόντων και της «κουζίνας της φτώχειας». Την οπτική μας αυτή προσπαθήσαμε και προσπαθούμε να παρουσιάσουμε στους επισκέπτες μας, να τους προσφέρουμε δηλαδή μια αυθεντική «εμπειρία Πηλίου» με τα δικά μας μάτια και να τους προτρέψουμε να «χτίσουν» σιγά – σιγά τη δικιά τους, μέσα από δραστηριότητες στη φύση και από ένα farm to table πρωινό.
Πες μας δυο λόγια για τον ξενώνα «Αμανίτα».
Ο ξενώνας «Αμανίτα» στην Τσαγκαράδα είναι μια μικρή οικογενειακή επιχείρηση με εννέα δωμάτια, διαμερίσματα και studios, που αναπτύσσονται σε τρία κτίρια. Βρίσκεται μέσα σε ένα κτήμα 3,5 στρεμμάτων με πάνω από 100 οπωροφόρα δέντρα, ένα πολύ παραγωγικό περιβόλι και περιβάλλεται από το πηλιορείτικο δάσος με αγριοκαστανιές, καστανιές και πλατάνια. Μπροστά του έχει το καταγάλανο Αιγαίο και τις Σποράδες και πίσω του το καταπράσινο βουνό. Είναι κτισμένος πάνω σε κομβικό σημείο του δικτύου των παλιών μονοπατιών που ένωναν το λιμάνι της Νταμούχαρης με το βουνό και τις συνοικίες της Τσαγκαράδας.
Από την πρώτη στιγμή δώσαμε εξέχουσα προσοχή και βαρύτητα στο πρωινό μας. Είναι σερβιριζόμενο, από τις 8:30 έως τις 11:00 με απόλυτο σεβασμό την τοπικότητα και την εποχικότητα. Τα περισσότερα από τα εδέσματα είναι δικής μας παραγωγής και καλλιέργειας και για τα υπόλοιπα συνεργαζόμαστε με τοπικούς παραγωγούς. Ουσιαστικά προσπαθούμε να προσφέρουμε ένα είδος γευστικής πατριδογνωσίας και γνωριμίας με την τοπική κουζίνα.
Τα τελευταία χρόνια οργανώνουμε μαθήματα μαγειρικής farm to table ή και forest to table με τα φαγητά της πηλιορείτικης «κουζίνας της φτώχειας», όπως παρουσιάζονται στο βιβλίο μας «οι γαστρονομικές ανησυχίες ενός ξενοδόχου».
Πώς σας βρίσκει η δεύτερη καλοκαιρινή σεζόν με κόβιντ;
Βγαίνουμε από ένα πολύ δημιουργικό Χειμώνα, όπου πειραματιστήκαμε αρκετά με τεχνικές συντήρησης των τροφών, συνδυάζοντας τη γνώση της παράδοσης με τις νέες δυνατότητες που δίνει η τεχνολογία. Είμαστε σε φάση ανάπτυξης δημιουργώντας ένα νέο κτίριο και έναν εξωτερικό χώρο δραστηριοτήτων (μαθήματα μαγειρικής, κ.λπ.) με καθιστικά μέσα στο κτήμα.
Τι έπρεπε να αλλάξεις στον τρόπο λειτουργίας του ξενώνα βάσει υγειονομικών πρωτοκόλλων και πώς προσάρμοσες τις υπηρεσίες σου;
Τα περισσότερα από όσα ζητούν τα πρωτόκολλα (καθαριότητες, κ.λπ.) εμείς τα τηρούσαμε και προ-κόβιντ, οπότε ήταν πιο απλό να τα προσαρμόσουμε στις απαιτήσεις τους. Οι αλλαγές που κάναμε αφορούσαν περισσότερο εσωτερικές διαδικασίες του πρωινού, που δεν γίνονται αντιληπτές από τον φιλοξενούμενο. Το σημαντικότερο είναι ότι αξιοποιήσαμε ακόμη περισσότερο την αυλή μας, όπου και σερβίρουμε πλέον αποκλειστικά το πρωινό μας.
Πώς είναι ο τουρισμός στο Πήλιο; Τι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια; Από πού έρχονται οι περισσότεροι επισκέπτες της περιοχής;
Την τελευταία προ-κόβιντ πενταετία υπήρξαν πολύ μεγάλες αλλαγές στην προέλευση των επισκεπτών του Πηλίου. Από ένα μέρος που απευθυνόταν κατά 90% στον εσωτερικό τουρισμό, κατόρθωσε να προσελκύσει και αρκετό εισερχόμενο τουρισμό, τόσο που σε αρκετά καταλύματα οι ξένοι ξεπέρασαν τους Έλληνες σε διανυκτερεύσεις. Το σημαντικό βέβαια είναι ότι οι ξένοι επισκέπτες μας είναι από πολλές χώρες, κυρίως αναπτυγμένες και με εξαιρετικό προφίλ (περιηγητές, περιπατητές, με ενδιαφέρον για την τοπική κουλτούρα και διατροφή).
Θα γίνεις ξεναγός μας για μια μέρα;
Ευχαρίστως, αυτό είναι το πάθος μου!
Μια μέρα βέβαια δεν φτάνει ούτε για την Τσαγκαράδα με τη στενή έννοια του χωριού. Ας προσπαθήσουμε να κάνουμε ένα συνδυασμό βουνού και θάλασσας. Θα χρειαστούμε αυτοκίνητο, ώστε να προλάβουμε να δούμε όσο το δυνατόν περισσότερα, αλλά και παπούτσια περιπάτου, γιατί θα περπατήσουμε κιόλας.
Η Τσαγκαράδα έχει τέσσερις συνοικίες, άρα και τέσσερις πλατείες, τέσσερις εκκλησίες, με εντελώς διαφορετικό ύφος η κάθε μια. Σίγουρα πρέπει να ξεκινήσουμε από την κεντρική συνοικία της Αγίας Παρασκευής, που αναπτύσσεται γύρω από τον πλάτανο των χιλίων ετών (και πάνω). Ένα θηρίο της φύσης, που έχει τη δυνατότητα να μας «γειώσει», σχετικοποιώντας έννοιες όπως χρόνος, ζωή, παρόν και μέλλον. Από τον πλάτανο θα περπατήσουμε το λιθόστρωτο καλντερίμι για να δούμε τα παλιά πετρόκτιστα σχολεία της Τσαγκαράδας (Νανοπούλειο και Αχιλλοπούλειο), θαυμάζοντας την τέχνη των παλιών μαστόρων και την προσφορά των πλούσιων δωρητών, που πλούτισαν στην Αίγυπτο το 18ο αιώνα και θέλησαν να προσφέρουν στο χωριό τους.
Επόμενος σταθμός μας η πλατεία των Ταξιαρχών με την τετραπλή κρήνη στο κέντρο της και τη θαυμάσια θέα στο Αιγαίο. Ο ναός έχει περίτεχνο τέμπλο λαϊκής ξυλογλυπτικής. Σε όλες τις διαδρομές μας μέσα στο χωριό θα θαυμάσουμε παλιά αρχοντικά, σε διάφορα στάδια μεγαλοσύνης ή εγκατάλειψης.
Κατεβαίνοντας οδικώς προς τη θάλασσα, μέσα στο πράσινο και τα κελαϊδίσματα των πουλιών, θα περάσουμε καταρράκτες νερού, μονοπάτια που χάνονται στο δάσος, περιβόλια και ελαιώνες. Προορισμός μας η φημισμένη παραλία του Μυλοπόταμου. Παρκάρουμε και κατεβαίνοντας τα σκαλιά θαυμάζουμε την πολυπλοκότητα της φύσης, που δημιούργησε μια διπλή παραλία, τη μισή κάτω από μια σπηλιά με πρόσβαση από μια τρύπα μέσα στο βράχο. Ανάλογα την εποχή και την αντοχή μας ένα μπάνιο το προτείνουμε ισχυρά. Πριν φύγουμε μπορούμε να κατέβουμε τα (αρκετά) σκαλιά στα δεξιά του πάρκινγκ για να δούμε τον πραγματικό Μυλοπόταμο, το ποτάμι που καταλήγει σε βραχώδη ακτή, το ξύλινο γεφύρι και το εκκλησάκι της Ζωοδόχου πηγής.
Δεν τελειώσαμε όμως ακόμη με τη θάλασσα. Η επόμενη πρότασή μας είναι η Φακίστρα, μια πανέμορφη μικρή παραλία με δύσκολη πρόσβαση από μονοπάτι. Θα κάνουμε ένα μεγάλο δώρο στον εαυτό μας, όταν φτάνοντας κάτω ξαπλώσουμε στην άμμο με το Αιγαίο μπροστά μας και πίσω τα κοφτά βράχια και τον καταρράκτη να στέλνει το γλυκό νερό του βουνού να συναντήσει το αλμυρό της θάλασσας. Αν έχουμε χρόνο από το πάρκινγκ μπορούμε να περπατήσουμε το λιθόστρωτο μονοπάτι έως τη σπηλιά με το εκκλησάκι της Παναγιάς Μεγαλομάτας (κρυφό σχολειό), που δεσπόζει ψηλά πάνω από το γαλανά νερά.
Για το τέλος προτείνω φαγητό σε κάποιο από τα ταβερνάκια, εστιατόρια, ψαροταβέρνες του χωριού κάτω από το δροσερό ίσκιο των πλατανιών.
Κι αν μείνουμε παραπάνω τι δεν πρέπει με τίποτα να χάσουμε τριγύρω;
Σε μεγαλύτερες διαμονές επιβάλλονται δυο-τρεις καλές πεζοπορίες. Επιλογή από τις «Τσαγκαράδα – Νταμούχαρη» το παλιό εμπορικό μονοπάτι μεταφοράς εμπορευμάτων, «Μυλοπόταμος – Λημνιώνας – Λαμπινού» παραλιακό μονοπάτι με μπάνιο σε 3 διαφορετικές παραλίες, «Τσαγκαράδα – Άγιος Αθανάσιος ο εν Άθω – Τσαγκαράδα», ο δρόμος του βουνού και των καστανωτών, «Αγία Παρασκευή – Ταξιάρχες» το μονοπάτι ανάμεσα στις 2 μεγάλες συνοικίες.
Εκτός Τσαγκαράδας, επίσκεψη στο χωριό Κισσός και την εκκλησία της Αγίας Μαρίνας με της ποπ αρτ αγιογραφίες του λαϊκού ζωγράφου Παγώνη, στις παραλίες Παπά Νερό, Πλάκα, Άγιοι Σαράντα, Λημνιώνας. Για ακόμη πιο μακριά γνωριμία με τις άγνωστες παραλίες Καλαμάκι, Ποτόκι, Πανταζή άμμος ή μια ημερήσια εκδρομή προς Τρίκερι.
Το Πήλιο είναι ανεξάντλητο, χρειάζεται ίσως πάνω από μια ζωή για να το γνωρίσεις για αυτό ας είμαστε ολιγαρκείς. Αρκεί ίσως να μυρίσεις τ’ αγριομπίζελα, να τρίψεις με το χέρι μια κορφή αγριορίγανης, να ακούσεις ένα βραδινό αηδόνι ή να παρατηρήσεις τις ρυτίδες στην επιφάνεια της θάλασσας καθώς τη χαϊδεύει ο βραδινός αέρας, να πιεις ένα τσίπουρο στη δροσιά βλέποντας τον ήλιο να χάνεται, να απολαύσεις ένα γλυκό του κουταλιού με δροσερό νερό ντάλα μεσημέρι κάτω από το πλατάνι με τα τζιτζίκια γύρω σου να τρελαίνονται. Με άλλα λόγια να αφήσεις για λίγο έγνοιες και σκοτούρες για μια μικρή στιγμή απόλυτης επαφής με τη φύση.
Αγαπημένη εποχή;
Η άνοιξη, η κάθε άνοιξη με την προσδοκία της ανάστασης της φύσης, που δεν διαψεύδεται ποτέ. Η άνοιξη με τα λουλούδια και τα πουλιά να ερωτεύονται ξανά. Η άνοιξη με τα φυτέματα των εποχιακών, τα νέα φύλλα που πετάγονται στα ξερά κλαριά, το δάσος που ζωντανεύει. Η άνοιξη που το σώμα μας χαίρεται, που πηδήξαμε κι αυτόν τον χειμώνα.
Θέα;
Στη θέση Σουρβιά κάτω από τη συνοικία Ταξιαρχών υπάρχει ένα μισοεγκατελειμένο κιόσκι του Δήμου, που δεσπόζει πάνω από το φαράγγι του Μυλοπόταμου. Τα μάτια βλέπουν πανοραμικά βουνό και θάλασσα, το αυτί ακούει το νερό να κυλάει, το δέρμα δροσίζει ο αέρας, ας έχουμε και μια σοκολατίτσα να χαρεί και η γεύση.
Πεζοπορική διαδρομή;
Μια κρυφή διαδρομή από το πάρκινγκ της Φακίστρας μέσα στο φαράγγι και πάνω μέχρι τα κυκλώπεια τείχη του κάστρου και τη θέα στα βράχια της Καραβοτσακσιάς.
Βουτιά;
Πάντα το πρώτο μπάνιο αρχές του Μάη στη Φακίστρα και όποιος αντέχει ντους κάτω από τον καταρράκτη.
Γεύση;
Τσιτσίραυλα τουρσί με τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο. Οι κορυφές της αγριοφιστικιάς, που η φτώχεια και η γευστική σοφία του παλιού Πηλιορείτη έκαναν γαστρονομικό μύθο της περιοχής.
Στέκια στα γύρω χωριά;
Πέρα από τις πολλές και άριστες γαστρονομικά επιλογές στην Τσαγκαράδα, θα ήθελα να προτείνω τις ταβέρνες της Νίκης «το Μειντάνι» στη Ζαγορά, της Ελένης «Κρίτσα» στην Πορταριά, του Απόστολου «Το ταβερνάκι του Βόντζου» στο Μούρεσι για τοπικό φαγητό, του Γιάννη «Γερμανός» στο Νεοχώρι για κρέας και του Παυσανία «ο Παππούς» στο Λεφόκαστρο για ψάρι.
Τι σε κάνει ευτυχισμένο ζώντας στο Πήλιο και συγκεκριμένα στην Τσαγκαράδα;
Για να πω κι εγώ τη φιλοσοφία μου, η ευτυχία είναι μια κατάσταση του μυαλού. Για να ακριβολογήσω, συνήθως το μυαλό δεν αφήνει χώρο στην ευτυχία, σκέφτεται άλλα ή βολεύεται πιο καλά με τη δυστυχία. Η απλόχερα δοσμένη φύση του Πηλίου βοηθάει το μυαλό να χαλαρώνει κάποιες στιγμές και να ξεχνιέται. Τότε τρυπώνει η ευτυχία και αυτό είναι πολύ, πολύ καλό.
Μελλοντικά σχέδια;
Να κρατηθώ υγιής και να φτάσω τουλάχιστον τα χρόνια του πατέρα μου, που έφυγε προ τριετίας στα 93 του. Το ίδιο εύχομαι στους αναγνώστες.
Χρήσιμες διευθύνσεις
«Αμανίτα», Τσαγκαράδα, (+30)2426049707, amanita.gr
«Μεϊντάνι» ή «Η ταβέρνα της Νίκης», Ζαγορά, (+30)2426022626
«Κρίτσα», Πορταριά, (+30)2428090006, hotel-kritsa.gr
«Το ταβερνάκι του Βόντζου», Μούρεσι, (+30)2426049416
«Γιάννης ο Γερμανός», Νεοχώρι, (+30)2423055390
«Στέφανος Ταβέρνα» (ο Παππούς), Λεφόκαστρο, (+30)2423033551
*Πληροφορίες για τις «Γαστρονομικές ανησυχίες ενός ξενοδόχου» θα βρείτε πληκτρολογώντας: amanitagastronomie.blogspot.com
